HABER BÜLTENĐ
5 Nisan 2006
Haber Özetleri
Irak
• Iraklı kaynaklardan alınan habere göre, Iraklı siyasi liderlerin kendi aralarında yaptıkları resmi olmayan bir toplantıda Irak Meclisi’nin gelecek hafta toplanması konusunda anlaştıkları bildirildi. Ayrıca haberde, Meclisin en yaşlı üyesi olan Adnan Paçacı’nın Meclisi toplantıya davet edeceği, yapılacak olan toplantıda Irak Cumhurbaşkanlığı’na Celal Talabani’nin seçileceği ve Celal Talabani’nin Đbrahim El-Caferi’ye yeni hükümeti kurmasını teklif edeceği ifade edildi. (www.kerkuk.net)
• Đran Ulusal Yüksek Güvenlik Konseyi'den (UYGK) bir yetkili yaptığı açıklamada, ABD ile Đran arasında Irak'ta güven ve istikrarın sağlanması amacına yönelik görüşmelerin haftaya başlayacağını söyledi. Yetkili, UYGK Genel Sekreteri Ali Laricani'nin bir yardımcısının görüşmelerde Đran heyetine başkanlık yapacağını, Dışişleri Bakanlığı'ndan bazı uzmanların da katılacağı görüşmelerin Irak'ın başkenti Bağdat'ta yapılacağını açıkladı. Görüşmelerin açık yapılıp yapılmamasının tarafların anlaşmasına bağlı olduğunu ifade eden yetkili, görüşmelerde Amerikan heyetinin başkanlığını ise bu ülkenin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad'ın üstleneceğini söyledi. Ayrıca alınan haberlere göre, Irak Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin de görüşmelere katılacağı açıklandı.
(AA)(www.iraqidewan.net)
• Birleşik Irak Đttifakından alınan habere göre, Đran’ın, ABD’yle Irak Đle ilgili müzakere hemen başlamak istediği bildirildi. Đran’ın bu isteğinin sebebi, müzakerelerde başbakanlık sorunun konuşulması olarak açıklandı. Ancak ABD’nin müzakerelere hemen başlamak istemediği, Irak’ta hükümet kurulduktan sonra Đran’la görüşmek istediği bildirildi. (www.iraqidewan.net)
• Irak'ta Şii Başbakan Đbrahim El-Caferi'nin bu makam için yeniden aday olmasına, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdülmehdi de karşı çıktı.
Abdülmehdi verdiği demeçte, Caferi’yle bir gün önce görüştüğünü ve kendisine, ''Sünniler ve Kürtlerin desteğini kaybetmiş olmasından, Şiilerin de acilen bir hükümetin kurulması gerektiğini düşünmelerinden dolayı, çekilmesini önerdiğini'' belirtti. Abdülmehdi, Caferi'nin çekilmesini talep eden en üst düzey Şii yetkili oldu. Caferi ise Irak'ta demokrasinin korunması için ikinci dönem başbakanlık yapmak istediğini belirtiyor. Caferi, Đngiliz The Guardian gazetesinde bugün yayımlanan demecinde, ''Irak'ta demokrasiyi korumalıyız.
Ülkeye kimin liderlik edeceğine de demokratik süreçte karar verilecektir. Halka
saygı göstermeliyiz. Herkes, belirli bir şahsa karşı çıksa bile demokratik mekanizmalara bağlı olmalı'', dedi. (AA)(AP)
• Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, Saddam Hüseyin'in ceza kararının, hakkında açılan tüm davalardan yargılandıktan sonra verilmesinin beklendiğini söyledi. Talabani, düzenlediği basın toplantısında, mahkemenin bir karara varmadan önce, Saddam'ın tüm suçlardan yargılanabileceği bir plan üzerinde çalıştığını düşündüğünü bildirdi. Bu arada Irak'ta Duceyl katliamından sorumlu tutularak yargılanan Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin ve diğer 6 sanık hakkında yeni suçlamalarda bulunulduğu açıklandı. (AA)(AP)(REUTERS)
• Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ve Đslam Devrimi Yüksek Konseyi’nden (SCIRI) bir yetkilinin yaptığı açıklamalarda, Đbrahim El-Caferi’nin başbakanlık adaylığının Irak Meclisi’ne bırakılacağını söylediler. (EL-SABAH GAZETESĐ) (www.iraqidewan.net)
• Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, 4 Nisan 2006 tarihinde Đtalya’nın Irak yeni Büyükelçisi’yle bir araya geldi. Görüşmeden sonra Đtalyan Büyükelçi yaptığı açıklamada, Đtalyan Hükümeti’nin askerlerini 2006 yılının sonunda Irak’tan çekeceğini belirtti. Ayrıca Đtalya’nın, Irak’ın imarı için 200 milyon Euro tahsis edeceği bildirildi. (www.iraqipresideney.net)
• Iraklı kaynaklardan alınan bilgilere göre, Şii mercii ve Fazilet Partisi Danışmanı Muhammet El-Yakubi, Fazilet Partisi Başkanı Nedim El-Cebiri’yi başkanlık görevinden aldı. Bunun nedeninin, El-Cebiri’nin Başbakanlık adaylığı konusunda Đbrahim El-Caferi’ye karşı çıkması olduğu açıklandı. Ayrıca, El- Caferi’ye karşı başka bir aday gösterilmesinin yasaklandığı bildirildi. (www.iraq-
ina.com)
• Kürt Listesi üyesi Mahmut Osman yaptığı açıklamada, ABD ve Đngiltere Dışişleri Bakanlarının Irak’ı ziyaret etmelerinin, Irak’ta yeni hükümetin kurulmasını daha karmaşık hale getirdiğini belirtti. (www.iraqidewan.net)
• Đslam Devrimi Yüksek Konseyi’den (SCIRI) alınan habere göre, Irak’ta bulunan beş partinin (KDP, KYB, SCIRI, Iyad Allavi başkanlığındaki Irak Ulusal Uzlaşma Hareketi ve Irak Đslam Partisi) yeni bir cephe kuracağı açıklandı. Bu cephenin Irak Meclisi’nde çoğunluğu temsil edeceği bildirildi. (www.iraqidewan.net)
• ABD güçlerinin dün Kerbela’da bir eve hava harekâtı düzenleyerek Şii lider Mukteda El-Sadr’a bağlı olan Mehdi ordusundan 13 kişiyi tutukladığı bildirildi.
(www.iraqidewan.net)
• Mukteda El-Sadr’ın web sitesinden alınan habere göre, Ayetullah Ali Sistani’nin Irak’ı terk ettiği ve nereye gittiğinin belli olmadığı bildirildi.
(www.kerkuk.net)
• ABD Başkanı George W. Bush, Irak'ta seçilmiş liderlere, harekete geçip işlerini yapmaları ve yeni hükümeti kurmak için hızlı davranmaları çağrısında bulundu.
Bush, ''Yeni hükümetin kurulmasının, Iraklılara gelecekleri hakkında güven vereceğini'' ve Irak'ta direnişçilerin şiddeti, demokrasiyi engellemek için kullandığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın Irak ziyaretine
de değinen Bush, Rice ile Iraklılara mesaj gönderdiğini belirterek, ''Mesaj şu;
Irak halkı oyunu verdi ve şimdi seçilmiş liderlerin ayağa kalkıp işlerini yapma zamanı'', diye konuştu. Bush, Irak'ta oluşacak bir birlik hükümetinin, ayrılıkçı şiddeti, militanları, Ürdünlü terörist Ebu Musab El-Zerkavi ile ''Amerika'nın sinirlerini bozacak bir kaos yaratmaya çalışan'' teröristleri reddetmesini beklediğini söyledi. (AA)(AP)
• Türkiye ve bazı Arap ülkelerinden üst düzey istihbarat yetkililerinin, Irak'ta bir iç savaş çıkması durumunda hükümetlerinin stratejilerini koordine etmek amacıyla gizli toplantılar yaptıkları iddia edildi. Arap diplomatlara dayandırılan haberde, son birkaç haftadır Türkiye ile Bahreyn, Mısır, Ürdün, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri istihbarat yetkililerinin katıldığı bir dizi toplantı yapıldığını öne sürüldü. Toplantıların, Irak'ta olası mezhep çatışmasının sonuçlarının bölgesel etkisini önleyici planlarını ve Irak'taki durum değerlendirmesini içerdiği belirtildi. Diplomatlar, konunun hassasiyeti nedeniyle Đran ve Suriye'ye bu görüşmelerde yer verilmediğini belirtti. Bir diplomat, bu ülkeler için ''Onlar çözümün değil sorunun bir parçası'' ifadesini kullandı. Diplomat, yetkililerin ABD-Đran diyalogu ve olası Amerikan-Đran anlaşmasının Türkiye ve Arap ülkelerine etkisi üzerinde de durulduğunu belirtti. Diplomatlar, istihbarat yetkililerinin katıldığı toplantılardan en az birinin geçen ay yapıldığını, yeni toplantılar planlandığını ve bu ay stratejileri netleştirecekleri en az bir toplantının daha Kahire'de yapılacağını iddia etti.
(AA)(AP)
• ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Avrupa ve Avrasya'dan Sorumlu Müsteşarı Matt Bryza, ABD'nin ROJ TV'nin kapatılmasını istediğini belirtti. Bryza, Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle görüştükten sonra yaptığı açıklamada, Türk yetkililerle faydalı görüşmelerde bulunduklarını söyledi. Görüşmelerde Türkiye- ABD ilişkilerini her yönüyle ele aldıklarını, ABD'nin, Türkiye'nin AB üyeliğine verdiği desteği, Kıbrıs ve Irak konularını görüştüklerini söyleyen Bryza, ''Terör örgütü PKK'ya karşı yapılan mücadelenin bu tehdit tamamıyla ortadan kalkmadıkça yeterli olmadığını; ancak ABD'nin bu konuda çok şey yaptığını Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün de söylediğini'' belirtti. ABD'nin Roj TV'yi kınadığını ve kapanması görüşünde olduğunu belirten Bryza, ABD'nin, ''Avrupa ülkeleri ve Türkiye’yle iş birliği yaparak, PKK'ya destek veren mekanizmaların ortadan kaldırılması ve Avrupa'da PKK'nın etkinliğinin sona erdirilmesi için çalıştığını'' belirtti. ''Sanırım bu konuda Avrupa'da bir etkimiz var ve işler burada iyi yönde değişiyor'', diyen Bryza, ABD'nin Irak'ta PKK terör tehdidini tümüyle kaldırmaya kararlı olduğunu ve bu konuda Türk hükümetiyle birlikte çalıştığını belirtti. Sorunun çözümünün kurulacak Irak hükümetiyle birlikte çalışmaktan geçtiğini belirten Bryza, Türkiye ve ABD olarak tek bir Irak devletini desteklediklerini, egemen bir devlet olarak Irak ile iş birliği yaparak, PKK terörizminin ortadan kalkacağını sözlerine ekledi. Görüşmelerde, Türkiye ve ABD arasındaki ''ortaklığa daha gerçekçi bir anlam yüklemek amacıyla neler yapılması gerektiğini'' de ele aldıklarını kaydeden Bryza, iki ülkeyi ilgilendiren uluslararası konuların dışında ekonomik iş birliği ve akademik personel değişimi gibi daha başka pek çok konuyu da değerlendirdiklerini bildirdi. Bryza, ABD'nin Türkiye ile olan ilişkilerinin, diğer ülkelere kıyasla daha çok ortak çıkara dayalı olduğunu vurguladı. (AA)
• ABD'nin Wisconsin eyaletinin çeşitli kentlerinde dün düzenlenen referandumlarda, halkın çoğunluğu, ''Irak'taki ABD askerleri derhal çekilsin'' yönünde oy verdi. ''Wisconsin Network for Peace and Justice'' adlı kuruluş tarafından organize edilen ve yerel yönetimlerin de desteklediği referandumda, 32 yerleşim biriminden 24'ü, ''derhal çekilme'' yönünde görüş belirtti.
Referandumların yerel yönetimlerce desteklenmesine karşın hükümet düzeyinde resmi bir önemi bulunmuyor; ancak organizatörler, referandumun, seçim sürecinde adayların Irak politikalarını belirlemeleri üzerinde etkili olacağını belirtiyor. (AA)(AP)
• Irak'ta Ensar El-Đslam Örgütü üyesi 12 kişi idama mahkûm edildi. Adının açıklanmasını istemeyen adli bir kaynak, örgüt lideri Şeyh Zana Nusret Abdülkerim Barzanci ve 11 örgüt üyesinin, Erbil'deki mahkeme tarafından idama mahkûm edildiğini belirtti. Aynı kaynak, bu 12 kişinin Bağdat'ın kuzeyindeki Erbil ve Dohuk kentlerinde çok sayıda terörist saldırı düzenlemek ve sivilleri öldürmekten suçlu bulunduğunu söyledi. (AA)(AFP)
• Irak'ın başkenti Bağdat'tan Çin'in güneyindeki Guangcou şehrine doğrudan uçak seferi başlatılacağı bildirildi. Irak Havayolları Şirketi'nin Ticari Đşler Müdürü Zaid El Sarraf’ın verdiği demeçte, Irak Havayolları Şirketi'nin daha önce Bağdat'tan Pekin'e doğrudan uçak seferi bulunduğunu; ancak 1990 yılında Irak'ın Kuveyt'e saldırısından sonra seferlerin durdurulduğunu belirtti.
(AA)
• Irak'ta silahlı saldırıya uğrayan 6 kamyon şoförü ve araçları Öncüpınar Sınır Kapısı'ndan Türkiye'ye getirildi. Şoförler, Gaziantep'ten yükledikleri eşyaları Musul'a götürdükleri sırada Telafer yakınında silahlı ve maskeli 5 kişi tarafından durdurulduklarını söylediler. Kendilerini kamyonlardan indiren saldırganların benzin dökerek araçlarını ateşe verdiğini ve kamyonlarına silahla ateş açtığını belirten şoförler, Türkiye'ye sağ olarak ulaştıkları için büyük sevinç yaşadıklarını kaydettiler. (AA)
Orta Doğu
• Filistin'de yeni işbaşına gelen Hamas hükümetinin Dışişleri Bakanı Mahmud Zahar'ın BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a gönderdiği mektupta, Đsrail'in var olma hakkını üstü kapalı olarak tanıdığı ve ''Komşularımızla özgürce, bağımsız olarak ve yan yana yaşamak istiyoruz, (BM, AB, ABD ve Rusya'dan oluşan) Ortadoğu Dörtlüsü ile ciddi görüşmelere hazırız'', dediği iddia edildi. Mektupta, Đsrail'in adını açıkça söylemeyen Zahar'ın ilk kez, Ortadoğu sorunu için ''iki devletli'' çözüm fikrini ortaya attığı belirtildi. Zahar'ın, mektupta, ''işgal topraklarında Đsrail'in girişimlerinin, iki devleti öngören nihai ve barışçı bir çözüme ulaşma umutlarını sona erdireceğini'' ifade ettiği kaydedildi. Ancak Filistin Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Dışişleri Bakanı Mahmud Zahar'ın, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a gönderdiği mektupta Đsrail'in var olma hakkını tanıdığı iddiasını yalanladı. (AA)(AFP)
• Filistin hükümetinin Dışişleri Bakanı Mahmud Zahar, Filistin'deki Çinli temsilci Yang Vi Guo’yla görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, Çin'e davet edildiğini söyledi. Zahar'ın gelecek ay için planlanan Çin ziyareti, ilk kez Arap
olmayan bir ülkeye olacak. Zahar, aralarında Mısır'ın da bulunduğu birçok Arap ülkesinden davet almıştı. Yeni Filistin Dışişleri Bakanı'nın gelecek hafta Mısır’ı ziyaret etmesi bekleniyor. (AA)(AP)
• Đsrail'de 28 Mart'ta yapılan erken genel seçimlerden birinci ve ikinci parti olarak çıkan, Ehud Olmert liderliğindeki Kadima ile Amir Peretz başkanlığındaki Đşçi Partisi (Avoda), koalisyon için anlaştı. Başbakan Vekili Olmert ile Peretz, Kudüs'teki Başbakanlık binasında ortak basın toplantısı düzenleyerek, yeni hükümette ortak olacaklarını açıkladılar. Her iki lider de, Cumhurbaşkanı Moşe Katsav'ın Olmert'i yeni hükümeti kurmak için en uygun aday olarak resmen belirlemesinin ardından, iki parti arasında görüşmelerin başlayacağını duyurdular. Peretz, görüşme sürecini hızlandırmak için Cumhurbaşkanı'na yeni koalisyonu Olmert'in kurmasını önereceğini kaydetti. Olmert de ''Amacımız bu işi hızlı götürmek'', dedi ve ''Yetkisi olmayan bir hükümet olarak tarif edebileceğimiz şimdiki durum sağlıklı değildir ve bir an önce sonlanmalıdır. Ben de hükümetin bir an önce oluşturulabilmesi için görüşmelerin hızlandırılmasını istiyorum'', dedi. ''Koalisyonda Đşçi Partisi'nin büyük ortak olacağını'' söyleyen Olmert, koalisyon görüşmeleri için Cumhurbaşkanı'ndan görev verilmesini beklediklerini kaydetti. Olmert, Peretz ve kendisinin, son iki gece temas halinde olduklarını ve koalisyon üzerinde konuştuklarını belirtti. Olmert, koalisyonda birçok parti olacağı yolundaki ümidini de dile getirdi. (AA)
• Đsrail uçaklarının Gazze Şeridi'nin kuzeyini bombaladıkları, füzelerden birinin Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın bürosunun yakınına düştüğü bildirildi. Đsrail ordusundan yapılan açıklamada saldırıda, Đsrail'e füze atan militanların kullandıkları açık alanların hedef alındığı; ayrıca yerleşim bölgesindeki boş bir binanın vurulduğu belirtildi. Açıklamada, Filistinli militanların bugün Đsrail'in güneyine en az 4 füze attıkları bildirildi.
(AA)(AP)(REUTERS)
• Suudi Arabistan, Đran'ın Basra Körfezi ve Umman Denizi'nde süren ''Büyük Peygamber'' adlı deniz tatbikatıyla ilgili bir endişeleri olmadığını, Tahran'ın komşuları için tehdit oluşturmadığını açıkladı. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Suud El Faysal Riyad'da düzenlediği basın toplantısında, Đran'ın ilk kez tatbikat yapmadığını hatırlatarak, ''(Đran'ın) Komşuları için herhangi bir tehdit oluşturduklarına inanmıyoruz'', dedi. Prens Suud, nükleer tartışmalara da değinerek, Đran'ın barışçı anlamda enerji bilgisine ulaşmasında bir tehlike görmediklerini; ancak kitle imha silahlarına sahip ülke sayısının artmasının iyi bir politika olmadığını söyledi. Irak konusunda ABD ile Đran arasındaki görüşmeleriyle ilgili, komşuların Irak'ın içişlerine karışmaması gerektiğine dikkat çeken Prens Suud, ''Kanaatimizce Irak'ın içişlerine karışmak olumlu sonuçlar doğurmaz. Đran, Irak'ın komşularından biri ve biz, görüşmelerimizde Irak'ın içişlerine karışmayacağımızı, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünü destekleyeceğimizi kabul ve vaat ettik'', diye konuştu. Prens Suud; ayrıca Suudi Arabistan yönetiminin, Irak'ta yakında bir hükümet kurulmasını ümit ettiğini ve bu yeni hükümetin şiddet döngüsünü kırarak istikrarı sağlamasını istediklerini söyledi. (AA)(REUTERS)
Kafkasya ve Orta Asya
• Sezer, resmi ziyaret amacıyla geldiği Bakü'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Đlham Aliyev’le birlikte düzenlenen basın toplantısında, ziyaretinden memnuniyet duyduğunu belirterek, kendilerine gösterilen kardeşçe ilgi ve konukseverlik için teşekkür ettiğini kaydetti. Aliyev’le birlikte yaptıkları ikili ve heyetler arası görüşmelerin yararlı olduğunu belirten Sezer, ''Görüşmelerimizde, siyasal ve ekonomik alanlar başta olmak üzere, ikili ilişkilerimizi tüm yönleriyle ele aldık. Kusursuz bir biçimde süren çok yönlü ilişkilerimizin her konuda daha da derinleştirilmesi olanaklarını değerlendirdik.
Türk-Azeri ilişkilerinin ortak istenç ve sarsılmaz dayanışma temelinde sürdürülmesi yönündeki kararlılığımızı yineledik'', dedi. Görüşmelerde iki ülkeyi de ilgilendiren bölgesel konularda da görüş alışverişinde bulunduklarını söyleyen Sezer, ''Yukarı Karabağ uyuşmazlığının ve Güney Kafkasya bölgesindeki diğer sorunların barışçı yollardan çözümlenebilmesi için ortaklaşa atabileceğimiz adımları değerlendirdik. Yukarı Karabağ sorununun, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü çerçevesinde, uluslararası hukuk ilkeleri uygun olarak, barışçı yollardan çözümlenmesini istiyor, bu yöndeki çabaları destekliyoruz. Bu tutumumuzu ve Güney Kafkasya'da kalıcı barışın sağlanması ve korunması için elimizden geleni yapmaya hazır olduğumuzu Azeri kardeşlerimize bir kez daha vurguladık'', ifadesinde bulundu. Güney Kafkasya'da barış, istikrar ve gönenç ile iş birliğinin kurulması konusunda Aliyev’le hemfikir olduklarını bildiren Sezer, ''Kıbrıs Türkleri'nin uluslararası yalıtılmışlıktan kurtarılmaları konusunda Azerbaycan'ın verdiği destekten duyduğumuz mutluluğu bir kez daha dile getirmek isterim'', dedi. (AA)
• Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden Abhazya ve Güney Osetya ile yaşadıkları sorunların barışçıl yöntemlerle çözüm bulmasını istediklerini belirtti. Saakaşvili yaptığı açıklamada, Abhazya ve Güney Osetya'nın Gürcistan toprakları içinde genişletilmiş özerklik statüsü almasını istediğini kaydetti. Oset ve Abhaz halklarının, Gürcistan tarihinin ve kültürünün bir parçası olduğunu ifade eden Saakaşvili, bu nedenle ayrılıkçı bölge halklarının da devletin yeniden yapılandırılması ve geliştirilmesi sürecinde aktif rol oynamaları gerektiğini belirtti. Saakaşvili, Güney Osetya yönetiminin, özerklik statüsü çerçevesinde gündeme getirdiği serbest ticaret bölgesi, dil serbestliği, kültür ve eğitim gibi taleplerinin dikkate alındığını kaydetti. Rusya’yla düşman olmadıklarını ve sadece iyi komşuluk ilişkisi kurmak istediklerini kaydeden Saakaşvili, ülkesinde hızla demokratik reformları hayata geçirdiklerini ve NATO'ya tam üyeliklerinin 2009'da gerçekleşmesini hedeflediklerini ifade etti. (AA)
• Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’le Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Kazakistan topraklarında bulunan Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığına ait 4. Merkez Üssü’nün kullanımı; Emba üssünün kullanım ve kira şartları; Sarı Şagan Deneme Üssü’nün kullanım ve kira şartları; N 929 uçak deneme merkezinin kullanım şartlarıyla ilgili yapılan anlaşmalarda değişiklik ve ekler içeren protokoller imzaladılar. Adı geçen son üç anlaşma 20.01.1995 tarihinde imzalanmıştır. Ekonomi alanında, Rus
‘Vneşekonombank’ ile Avrasya Sanayi Topluluğu arasında iş birliği anlaşması imzalandı. Enerji alanında, görüşmelerde Kuzey Hazar’da 3 büyük doğal gaz yatağının Kazak-Rus ortak şirketleri tarafından işletilmesi; Batı Sibirya’dan
Çin’e giden gazın Kazakistan topraklarından, yani Atasu-Alaşankou boru hattından transfer edilmesi, 28 milyon ton kapasiteli Hazar Boru Hattı Konsorsiyumunun kapasitesinin 67 milyon tona yükseltilmesi meseleleri masaya yatırıldı. Uzun yıllardır paylaşılamayan Kurmangazı yatağı konusu 50/50 paylaşma kararıyla çözüldü. Rus ‘Lukoil’ şirketinin son üç yılda Kazakistan ekonomisine 3 milyar dolar yatırım yaptığı da belirtildi. Ayrıca 05.04.06 tarihinde Nursultan Nazarbayev’in Rusya Federasyonu Parlamentosunda konuşma yapması beklenmektedir.(www.inform.kz)
• 04.04.06 tarihinde Türkmenistan Cumhurbaşkanı Saparmurat Niyazov’la Çin Devlet başkanı Hu Tsin Tao, 2009 yılından itibaren 30 yıllık süreyle Çin’in Türkmenistan’dan her sene 30 milyar metreküp doğal gaz satın almasıyla ilgili bir anlaşma imzaladılar. (www.regnum.ru)
Avrupa Birliği
• Kıbrıs Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos, Türkiye'nin, Brüksel'in talepleri doğrultusunda limanlarını ve havaalanlarını Rum kesimine açmayarak, AB’yle bu yıl içinde bir krize doğru gittiğini ileri sürdü. Papadopulos verdiği demeçte, ''Türkiye buna uymazsa bir kriz olacak. Bu, Avrupa'nın değil, Türkiye'nin kendi başına yarattığı bir kriz olacak'', dedi. AB'nin tüm üyelerinin, Türkiye'nin AB yoluna devam etmesini istediğini söyleyen Papadopulos, ''Türkiye’yle müzakerelere devam edilmesini istemeyen bir ülke olduğunu sanmıyorum.
Türkiye'yi, AB içinde, her devlet gibi yükümlülüklerini tam olarak yerine getiren, bir Avrupa devleti olarak görmek istiyorum'', şeklinde konuştu. Rum kesiminin AB üyeliğini garanti altına almasının ardından, Kıbrıs'taki soruna çözüm olarak önerilen Annan Planına karşı çıkması nedeniyle eleştirilen 72 yaşındaki Rum lider, ''çözüm yolunda, bazı kilit değişikliklerle birlikte müzakere masasına en kısa sürede tekrar oturmaya hazır olduğunu'' söyledi. ''Yeni tur görüşmeler, bazı kesin şartlara uygun olmalı'', diyen Papadopulos, Türk tarafının şartları kabul etmesi halinde görüşmelere bir hafta içinde başlanabileceğini iddia etti.
Rum lider, yeni planın daha iyi hazırlanması ve referanduma sunulmadan önce her iki tarafın üzerinde uzlaştığı siyasi bir anlaşma olması gerektiğini söyledi. Papadopulos, kabul edilmeyen Barış Planının, halkı için adil olmadığı görüşünü savundu ve bazı uluslararası gözlemcilerin, gerçekten çözüm istemediği yönündeki suçlamalarını kabul etmedi.
Kıbrıs
• ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, 2007 bütçesinde Kıbrıs'ta BM Barış Gücü'ne fon desteğinin, bu desteğe ihtiyaç olmadığına inanıldığı için çıkarıldığını söylerken, Ada'da çözüm için Annan Planı'nın iki taraf için de en iyi uzlaşma temeli olduğuna inandıklarını kaydetti. Rice, ''Kıbrıs'ta Barış Gücü'ne fon sağlamadığımızı biliyorum. Eğer bize ihtiyaç olsaydı, bunun gereğine bakmanın bir yolunu bulacaktık'', dedi. Condoleezza Rice, buna karşın kimsenin, ABD'nin Kıbrıs'taki çıkarlarını yanlış yorumlayabileceğine inanmadığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı, ''Annan Planı sırasında ABD Başkanı Bush, bu planın kabul edilmesi için durmadan, yorulmadan çalıştı. Biz bu planın iki taraf için de iyi bir uzlaşma olduğuna inanıyoruz. Kıbrıslı Rumların
plana karşı oy kullandıklarını kabul ediyoruz. Ancak yeniden o noktadayız.
Farklılıkları azaltmaya yardım edip edemeyeceğimizi görmek için yeniden çok çalışıyoruz'', dedi. Rice, geçen hafta Washington'ı ziyaret eden Yunan Dışişleri Bakanı Dora Bakoyannis’le de Kıbrıs konusunu ele aldıklarını anlattı ve ''ABD'nin Kıbrıs'ta çözüm bulmaya tamamen kendini adamadığını kimse söyleyemez. Çünkü tamamen kendimizi çözüme adamış durumdayız'', diye konuştu. (AA)
Dünya Basını
Guardian gazetesi, Irak'ta, Amerika Birleşik Devletleri ve Đngiltere'nin müdahalesiyle içinden çıkılmaz duruma gelen hükümet görüşmelerini manşetine taşıyor. Gazete konuyu, tartışmaların odağındaki isim Irak Başbakanı Đbrahim El-Caferi'yle yaptığı özel mülakatla aktarıyor okurlarına.
"Amerika Birleşik Devletleri ve Đngiltere gitmeye zorlayamaz" başlıklı haber- röportajda Irak Başbakanı, ABD ve Đngiltere'nin demokrasiye saygılı olması gerektiğini ifade ediyor. "Đbrahim El-Caferi, Aralık ayında yapılan seçimlerin ardından, Şiî blok içinde, bir oy farkla başbakan adayı olarak ortaya çıktı.
Ancak Şiîler, parlamentodaki sandalyelerin yarıdan azına sahip. Sünniler ve Kürtler El-Caferi'yi reddettikleri sürece Irak'taki siyasî boşluk sürecek. El- Caferi, Washington ve Londra'nın, adaylıktan çekilmesi yolundaki telkinlerine yanıt olarak, ‘Bu, demokrasi mekanizmasının işlemesiyle ulaşılan bir sonuç.
Ben de bunu savunuyorum. Irak'ta demokrasiyi korumakla görevliyim. Irak'ı kimin yöneteceğine de demokrasi karar vermeli. Irak halkının kararına saygı göstermeliyiz’, dedi."
Independent gazetesi ise, Amerikan Merkezi Haber Alma Teşkilatı CIA'e yönelik 'zorunlu nakil' uçuşları ve gizli hapishaneler iddialarını bir kez daha gündeme getiriyor. Gazete, "Yemenli tutsaklar, gizli CIA operasyonlarına ışık tuttu" başlıklı haberinde, Uluslararası Af Örgütü'nün bugün yayımlayacağı raporda ifadeleri bulunan üç tutsağın sözlerine dayanarak, CIA'in gizli operasyonları konusunda kanıtların arttığını belirtiyor. Independent haberinde, 18 ay boyunca CIA tarafından tutsak alınan üç Yemenli'nin ifadelerine de yer veriyor. "Üç Yemenli'den hiçbiri daha önce terörle bağlantılı bir suçlamayla karşılaşmamışlar. Ancak 2003 yılında yakalandıktan sonra, siyah maskeli Amerikalı ajanlar tarafından gizli yerlerde alıkonulmuşlar. Amerikalı ajanlar, tutsakların nerede olduklarını anlamamaları için büyük çaba sarf etmiş." "Af Örgütü'nün raporunda, Amerikalı muhafızların, tüm yiyecek ve içecek maddelerinden etiketleri çıkardıkları belirtiliyor. Nereye götürüldükleri kesin olarak belli olmasa da, serbest bırakılan tutsaklarla konuşan insan hakları savunucuları, bu kişilerin Cibuti, Afganistan ve Doğu Avrupa'da bir ülkeye götürüldüklerine inanıyor. Đnsan hakları savunucuları, bu kişilerin uçaklarda geçirdikleri zamana, ibadet etmek için dışarı çıktıklarında güneşin konumuna ve hava sıcaklığına göre olası yerleri belirlemeye çalışmış." "Raporda,
‘Tutsaklara, Meksika malı olan battaniyeler ve tişörtler verildi. Su bardakları ise, Çin'de yapılmış olmakla birlikte, bir Amerikan şirketinin adını ve telefon numarasını taşıyordu’ saptamasına da yer veriliyor."
Filistin'de Hamas'ın iktidara gelmesiyle girilen yeni süreçte Orta Doğu barışının geleceği konusu tartışılmaya devam ediliyor.
Đsrail'in Londra Büyükelçisi Zvi Heifetz, Guardian gazetesinde yayımlanan yazısında, Hamas'ın tüm barış söylemine rağmen, yeni Filistin hükümetinin, Orta Doğu sorununu on yıllarca geriye götürdüğü görüşünü savunuyor.
Büyükelçi'nin Guardian'daki yazısından alıntılayarak aktarıyoruz. "Yeni Filistin Başbakanı Đsmail Haniye'nin geçtiğimiz günlerde bu sayfalarda yayımlanan yazısı, Batılı okurlar için özenle tasarlanmıştı. Haniye, Hamas'ı, barış elçisi olarak tanıtıyordu. Ancak Hamas'ın kuruluş bildirgesi, 'Filistin'in kurtuluşu için Đsrail'in ortadan kaldırılması gerektiğini' belirtiyor. Örgütün en üst düzey lideri Halid Meşal ise, seçimlerden sonra Suriye'de yaptığı bir konuşmada, "Allah'ın izniyle, ölmeden önce hepsi, her gün aşağılamaya maruz kalacaklar", dedi.
Bunlardan hangisi Hamas'ı dürüst bir şekilde anlatıyor sizce? Tatlı sözlerle bezenmiş bir Đngilizce makale mi, yoksa bir Şam camiinde yapılan Arapça konuşma mı? Đsmail Haniye'nin, tartışılması mümkün olmayan taleplerini sıralarken, tüm Filistinli mültecilerin yeni bir Filistin devletine değil, Đsrail'e geri dönme hakkından söz ettiğini belirten Büyükelçi Heifetz "Bu sözler, iki devletli bir çözümün habercisi olamaz", diyor ve yazısını şöyle noktalıyor. "Bu talepleriyle, Orta Doğu'da durumu on yıllar öncesine, Đsrail ve Filistinlilerin iki devletli çözüm çabalarını kabul etmesinden önceki yıllara döndürüyor. Hamas, görüşmeyi, tavizi, tek taraflı geri çekilmeleri ve Đsrail'i tanımayı reddediyor.
Görünüşe göre Filistinliler, daha önce olduğu gibi, "bir fırsatı kaçırma fırsatını, sakın kaçırma" politikasına devam ediyorlar.
Times gazetesinin Dış Haberler Editörü Bronwen Maddox bugünkü yazısında Đtalya'da hafta sonunda yapılacak seçimi konu ediyor. Sandıkta yarışacak başlıca isimlerden Romano Prodi'nin, Başbakan Silvio Berlusconi'nin az farkla önünde olduğunu belirten Times yazarı, genel durumu şöyle değerlendiriyor:
"Prodi'nin önde olması şaşırtıcı değil. Sonuçta, bu seçim, Đtalya'nın hasta ekonomisine çare bulma seçimi. Đtalyanlar, Berlusconi'yi beş yıl önce bu umutla ikinci kez seçmişti; ancak Berlusconi hiçbir başarı elde edemedi.
Bununla beraber, Đtalya'nın derdine çare Romano Prodi de değil. Eğer, seçmenler daha iyi bir alternatif bulamazlarsa, bu seçim biri birinden kötü iki
‘kendini imha etme’ politikasının mücadelesi olarak geçecek."
