HABER BÜLTENĐ
5 Ocak 2006
Haber Özetleri
Irak
• Irak Uzlaşma Cephesi, yayınladığı bildiride Irak’ta federal bir devletin kurulmasını hiçbir şekilde kabul etmeyeceklerini açıkladı. Irak Uzlaşma Cephesi Başkanı Adnan El-Duleymi ise Kürt Listesi’yle ulusal bir hükümetin kurulmasında ve bu hükümetin seçimlerin sonuçlarına değil Irak’ın yapısını temsil edeceği konusunda bir anlaşmaya vardıklarını bildirdi. El-Duleymi, Abdulaziz El-Hekim, Đbrahim El-Caferi ve Mesud Barzani’nin bu formül üzerinde anlaştıklarına inandığını açıkladı. (www.iraqidewan.net)
• Irak Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Adil El-Lami, Seçim Kurulu’nun 4 Ocak 2006 Çarşamba günü Uluslar arası komiteyle ilk toplantısını gerçekleştirdiğini açıkladı. Bu komitenin, Seçim Kurulu’nun daveti üzerine geldiği bildirildi. (EL-SABAH GAZETESĐ)
• Irak’taki seçim sonuçlarıyla ilgili soruşturma yapan uluslar arası komitenin üyesi Mazin Şuayip göreve başladıklarını; ancak işleri tamamlayabilmeleri için 2 ila 3 haftalık bir süreye ihtiyaçları olduğunu açıkladı. 5 kişiden oluşan heyetten şuan için 4’ünün Irak’a ulaştığı bildirildi. (EL-SABAH GAZETESĐ)
• Irak Uzlaşma Cephesi üyesi Tarık El-Haşimi, Irak’ın Arap ülkeleri ile ilişkilerinin yeniden normalleşebilmesi için Irak cumhurbaşkanlığı görevine Sünni bir Arap’ın getirilmesinin gerekliliğini vurguladı. Haşimi, Kürdistan Đslam Birliği televizyonuna yapmış olduğu açıklamada Irak cumhurbaşkanlığı için aday göstereceklerini bildirdi. (www.nahrain.com)
• Jandarma eski Genel Komutanı Orgeneral Şener Eruygur, Kürtlerin bugün Irak’ın kuzeyinde sahip oldukları konuma, Türkiye’nin uygulamış olduğu yanlış politikalar nedeniyle geldiğini söyledi. Eruygur, Türkiye’nin bundan sonra Kürtleri engellemek için her türlü yola başvurması gerektiğini belirtti. (IRAK HABER AJANSI)
• Alınan haberlere göre KDP ve KYB’nin toplantılarında iki hükümetin birleşmesi konusunda anlaşmaya varılamadığı ve toplantının bugüne ertelendiği bildirildi.
(www.iraqidewan.net)
• Irak Bakanlar Kurulu, Felluce’nin yeniden imarı ve Felluce halkına maddi tazminat verilebilmesi için 75 milyon dolar tahsis etti. (www.ninanews.com)
• Japon Haber Ajansı, Japonya Savunma Bakanlığı’nın Irak’ta bulunan askerlerini geri çekmek için hazırlıklara başladığını bildirdi. Irak’ta bulunan asker sayısı 600 olan Japon askerlerinin çekilmesinin üç ay süreceği bildirildi.
(www.iraq-ina.com)
• Irak'ta, bir petrol tankeri konvoyuna düzenlenen saldırıyı ''Đslam Ordusu'' adlı bir örgütün üstlendiği bildirildi. Irak polisi, Bağdat'ın doğusunda 60 araçlık konvoya düzenlenen saldırıda 19 aracın tahrip olduğunu, saldırının ardından çatışma çıktığını belirtmişti. Petrol Bakanlığı'ndan bir yetkili ise yol kenarında patlayan bir bomba nedeniyle yalnızca tek tankerin hasar gördüğünü öne sürdü. Bu arada, Irak'ta 4 Ocak Çarşamba günü düzenlenen çeşitli saldırılarda ölenlerin sayısı 50'yi buldu. Bomba yüklü araçlarla düzenlenen saldırılarda Bağdat'ın güneyindeki Dura bölgesinde 8 kişi ölmüş, 12 kişi yaralanmış; Bağdat'ın doğusunda 3 kişi ölmüş, 13 kişi yaralanmış, Kerbela'daysa 3 kişi yaralanmıştı. Dün meydana gelen en kanlı saldırı Mikdadiye’de olmuş, kana bulanan cenaze töreninde 36 kişi ölmüş, 40 kişi yaralanmıştı. Irak Haber Ajansı’nda yayınlanan haberde, Şii Dava Partisi yerel lideri Ahmet El-Bakka’nın yeğenin cenaze töreni sırasında, teröristlerin kalabalığın üzerine havan topuyla saldırdığı bildirildi. Saldırı sonrasında bir intihar eylemcisinin mezarlığa sığınan kalabalığın arasına dalarak üzerindeki bombaları patlaması üzerine ölü sayısının daha da arttığı kaydedildi. (AA)(EL-
ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ)
• Mukteda El-Sadr hac ibadetini yerine getirmek üzere Suudi Arabistan’a gitti.
Mukteda El-Sadr’ın yakınlarından alınan haberlere göre El-Sadr, Suudi Arabistan’ın Đçişleri Bakanı ve bazı yetkileriyle görüşmelerde bulundu. El-Sadr görüşmede, Şii inancına göre, ölen 12 imamdan Suudi Arabistan’a defnedilen dört imamın mezarlarının yeniden yapılması talebinde bulundu. (EL-SABAH
GAZETESĐ)
• Bağdat Đl Meclisi, Bağdat Polis Müdürü Abdulrezzak El-Samarrai’nin görevden alınması yönünde bir karar aldı. (www.iraq-ina.com)
Orta Doğu
• Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ve Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek, Paris'te Suriye konusunu görüştü. Görüşmenin ardından açıklama yapan Fransa Cumhurbaşkanlığı sözcüsü Jerome Bonnafont'a göre Chirac, Suriye'nin BM'nin eski Lübnan Başbakanı Refik Hariri suikastıyla ilgili taleplerini karşılamasını istedi. Sözcüye göre, Fransa'nın, suikasti inceleyen BM Komisyonunun görevini yerine getireceğine inandığını söyleyen Chirac, Suriye'nin bu Komisyonun taleplerini yerine getirmesi gerektiğini kaydetti.
Chirac, Fransa'nın Lübnan'a ülkedeki yeniden inşa planı konusunda destek verdiğini belirtti. Jacques Chirac, Fransa'nın yakında Filistin'de yapılacak seçimlere önem verdiğini ve Irak'ta karşılaşılan zorluklara rağmen, ulusal uzlaşma siyasetinin sürdürülmesinden yana olduğunu da söyledi. (AA)(AFP)
• Lübnan'ın eski Başbakanı Refik Hariri'ye yönelik suikastta parmağı olmakla suçlanan Suriye, Dışişleri Bakanı Faruk El-Şara'nın BM Komisyonu tarafından sorguya çekilmesine izin verdi. Kaynaklar, Komisyonun, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’la görüşme talebinin ise halen gözden geçirildiğini belirtti. BM komisyonu, Devlet Başkanı Esad ile Dışişleri Bakanı El-Şara'dan görüşme talep etmişti. Komisyon, ayrıca üst düzey Suriyeli yetkililerin, Lübnan Başbakanı Refik Hariri'nin bombalı suikastte öldürülmesine karıştığını ileri süren eski Devlet Başkan Yardımcısı Abdülhalim Haddam'ı da en kısa zamanda dinlemek istediğini açıklamıştı. (AA)(REU)
• Đran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, Küba Devlet Başkanı Fidel Castro, Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez ve Bolivya Devlet Başkanlığı, seçimini kazanan Evo Morales’la telefonla görüştü. Ahmedinecad, Castro’yla yaptığı telefon görüşmesinde, iki ülke arasındaki dostane ilişkilere işaret etti ve bu ilişkinin devam etmesini istedi. Đran'ın nükleer programı konusundaki tutumu ve büyük güçler karşısındaki direnişi dolayısıyla Castro'yu tebrik eden Ahmedinecad, Đran'ın bütün halk hükümetlerinin yanında olduğunu söyledi.
Küba Lideri Castro da ''Đran'ın gün geçtikçe ilerlediğini ve bu sayede büyük güçler karşısında direndiğini'' kaydetti. Đran ve Küba arasındaki iyi ilişkilerin bütün Latin Amerika ülkelerinin yararına olduğunu ifade eden Castro, barışçı nükleer teknolojinin Đran'ın hakkı olduğunu ve nükleer teknolojinin büyük güçlerin tekelinde olmasına da karşı çıktıklarını belirtti. Mahmud Ahmedinecad, Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez’le görüşmesinde de ''Đran olarak bütün tecrübe ve olanaklarını Venezuela halkına aktarabileceklerini'' söyledi. Hugo Chavez ise Đran, Venezuela ve Bolivya'daki zengin petrol ve gaz rezervlerine işaret ederek, üç ülkenin enerji konusunda işbirliği yapması gerektiğini vurguladı. Bolivya Devlet Başkanlığı seçimini kazanan Evo Morales’le yaptığı telefon görüşmesinde ''Đran her zaman Bolivya halkının yanında olacaktır'' diyen Ahmedinecad, Morales'i devlet başkanlığına seçilmesi dolayısıyla tebrik etti ve ''sizinle, büyük güçlerin, Amerika'nın yerli halkına yaptıkları zulüm konusunda görüşmek istiyorum'', diye konuştu. Đran'ın enerji alanında tecrübelerinden yararlanmak istediklerini ifade eden Morales de Ahmedinecad'ı devlet başkanlığı yemin törenine davet etti. (AA)
• Filistinli militanların Gazze-Mısır sınırındaki duvarı buldozerle yıkmasından sonra Mısır topraklarına geçen Filistinlilerin, 2 Mısır askerini öldürdüğü, 27 askeri de yaraladığı bildirildi. Mısır güvenlik kuvvetlerinden Teğmen Same El- Antabilan, olaylar üzerine sınıra gönderilen Mısırlı askerlerin kalabalığı durduramadıklarını ve geri çekilmek zorunda kaldıklarını söyledi. (AA)(AP)
Kafkasya ve Orta Asya
• Romanya doğal gaza, komşuları Ukrayna ve Bulgaristan'tan niçin daha yüksek ücret ödediği konusunda açıklama isteyecek. Ekonomi ve Ticaret Bakanı Codrut Seres, Rusya'dan Romanya'ya gaz ithalatı yapan iki aracı şirketin, Rusya'nın doğal gaz şirketi Gazprom'la 2013 yılına kadar geçerli olan ve gazın 1000 metreküpüne 250 dolar ödenmesini öngören anlaşmayı niçin iptal ettiğini açıklaması gerektiğini söyledi. Gazprom-Wintershall konsorsiyumu ve Đmex firmaları kanalıyla Rusya'dan doğal gaz alan Romanya, Kasım ayında yapılan
270 dolar, daha sonraki dönemlerde de duruma bağlı olarak 285 dolara kadar çıkan ücretleri ödemeyi kabul etmişti. Bulgaristan ise halen Rus doğal gazına 1000 metreküp için 120 dolar ödüyor. Gazprom, Bulgaristan'a satılan gazın ücretinin de iki kattan fazla artırılarak 260 dolara çıkarılacağını açıklamıştı.
Romanya doğal gaz ihtiyacının yüzde 40'ını Rusya'dan ithal ediyor. (AA)(AP)
• Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai, resmi ziyaret çerçevesinde Ankara'ya geldi. Konuk Devlet Başkanı Karzai'nin temasları sırasında, Türkiye ile Afganistan arasında ikili siyasal, güvenlik, ekonomi ve ticaret ilişkilerinin yanı sıra Türkiye'nin Afganistan'ın yeniden yapılanmasına sağladığı katkılarla bölgesel ve uluslararası konular üzerinde görüş alışverişinde bulunulacak.
Karzai'ye Ankara ziyaretinde 5 bakan ve ulusal güvenlik danışmanı eşlik ediyor. (AA)
• Tanınmamış Dağlık Karabağ Cumhuriyetinin Başkanı Arkadiy Gusyakyan Yılbaşı kutlama töreninde, ‘son zamanlarda Dağlık Karabağ sorununun iki taraflı tavizler neticesinde çözümleneceği görüşleri ortaya atılmaktadır. Bunun ne kadar doğru olduğunu zaman gösterir; ama şimdiden söyleyeyim, Artsah (Dağlık Karabağ’ın tarihi adı) çok büyük bedel ödeyerek elde ettiği bağımsızlığından hiçbir zaman vazgeçmeyecek. Bu yüzden Azerbaycan’ı şantaj yolunu uygulayacağı yerde anlaşma masasına oturmasına çağırıyoruz’, şeklinde konuşma yaptı. (www.regnum.ru)
• Rusya Federasyonu Siyasi Araştırmalar Enstitüsü Başkanı Sergey Markov
‘Ukrayna’da gerçekleşecek olan parlamento seçimlerinde Yuşçenko, ona muhalif olan Yanukoviç ve Timoşenkoya yenilir. Yeni hükümet muhalefet partilerinden kurulacak. Bunu önlemek için Yuşçenko’nun ekibi toplumda anti- Rus hava oluşturarak, onu kullanmaya çalışıyor’, şeklinde görüşlerini belirtti.
Kiyev Uluslararsı Sosyoloji Enstitüsünün yaptığı araştırmaya göre, ankete katılan 2017 kişiden %26.6’sı Viktor Yanukoviç’in partisi ‘Partiya Regiona’ya,
%16.2’si Yuliya Timoşemko Blok’una, %15.2’si Viktor Yuşçenko’nun ‘Naşa Ukraina’ partisine oy vereceklerini bildirmişler. (www.regnum.ru)
• ‘Neftegaz Ukrainı’ şirketinin Başkanı Aleksey Đvçenko Moskova görüşmelerinden dönüşünde ‘Ukrayna, Rusya’dan Avrupa’ya gaz transitinde 5 sene içinde 2.4 milyar dolar kazanacak’, açıklamasında bulundu. (www.regnum.ru)
• Moldavya Sanayi Bakanı Vladimir Antosiy Kiev ziyaretinden dönüşünde Moldavya ‘Gazprom’ ile doğal gaz fiyatı üzerine görüşmelerinde bir sonuca varıncaya kadar Ukrayna Moldavya’ya gaz sağlayacağını açıkladı. Moldavya,
‘Gazprom’dan Rusya, Türkmenistan ve Kazakistan’dan gelen gazın bin metreküpünü 80 dolara satın almak için görüşmeler sürdürmektedir.
(www.regnum.ru)
• 04.01.2006 tarihinde Taşkent’te Merkez Adliye’nin önünde tek başına protesto eylemi yapan insan hakları savunucusu Yelena Urlayeva tutuklandı.
Urlayeva’nın, 2005 Aralık ayında ‘Güneşli Koalisyon’ Özbekistan muhalefet partisinin koordinatörü Nadira Hidoyatova’nın Taşkent Hapishanesinin özel bodrumuna alınmasını protesto ettiği bildirildi. (www.regnum.ru)
Avrupa Birliği
• Yunanistan'da yayımlanan Elefterotipia Gazetesinin haberine göre, 6 ay süreyle AB dönem başkanlığı görevini yürütecek olan Avusturya hükümeti, görevi devraldığı ilk gün Rum yönetiminden bir temsilci istedi. Söz konusu temsilcinin 6 ay süre ile tüm Türkiye - AB ve Türkiye - AB - Rum yönetimi sorunlarında Avusturya'nın yanında masada yer alacağı belirtildi. AB'de bugüne kadar çok görülmeyen ender girişimin resmi olarak Rum yönetimine iletilmesi ile Rum yönetiminde büyük şaşkınlık ve mutluluk yaşandığı belirtiliyor. (AB HABER)
Dünya Basını
Daily Telegraph CIA'nın kendi eliyle Đran'a nükleer bomba planlarını teslim etmiş olabileceğini yazıyor. Haber şöyle: "Bu yöndeki iddialar New York Times muhabiri James Risen'ın "Savaş Hali" adlı kitabında yer alıyor. Risen'a göre, CIA, Merlin adını verdiği bir program uyarınca Şubat 2000'de Sovyetler'den kalma bir nükleer bomba planının üzerinde oynayarak bunu Đranlılara göndermek istedi. Amaç, Đranlıları yıllarca uğraştırmak ve sonuçta başarısızlığa uğratmaktı. CIA bu planı Đranlılara vermesi için Sovyet döneminde Rusya'dan kaçan bir nükleer bilimciyi Viyana'ya gönderdi. Rus uzman, bomba planındaki hataları fark etti ve durumu CIA'ye bildirdi. CIA, uzmandan denileni yapmasını istedi. Ancak Rus bilim adamı planı, hataları açıklayan bir mektupla birlikte Đranlılara teslim etti. Washington iddiaları reddediyor."
Guardian Gazetesi ise başyazısında Đran'ın nükleer faaliyetlerine uluslararası toplumun kayıtsız kalamayacağını savunuyor. Başyazıda şöyle deniyor: "Krizin temelinde nükleer silahların yayılmasını engelleyen sözleşmenin uygulanamaması yatıyor. "Resmi" nükleer güçler, silahsızlanma konusunda üzerine düşeni yapmadılar. Amerikan Başkanı Bush, sözleşme dışında kalan Pakistan ve Hindistan'ın nükleer güç statüsünü onayladı…Đsrail'in nükleer faaliyetlerini denetlemek imkansız. Đran'da Cumhurbaşkanı Ahmedinecad'ı sevmeyenler bile nükleer programı ulusal gurur meselesi olarak görüyor. Ama Tahran'daki güç mücadelesi gözardı edilemez. Orta Doğu dünyanın en tehlikeli bölgelerinden biri…Đç kamuoyu için söylenmesine karşın Ahmedinecad'ın Đsrail hakkındaki sözleri kışkırtıcı. Đsrail'in Đran'a karşı önleyici saldırısından söz ediliyor. Bu da çok rahatsız edici. Đran gerçekten nükleer silah peşinde koşuyorsa, ortada bunun görmezden gelinebileceği başka bir örnek yok."
Financial Times yazarı Quentin Peel, Rusya ile Ukrayna arasındaki doğal gaz krizini değerlendirdiği makalesinde "Putin'in Kiev'e vanaları kapaması iki nedenle açıklanabilir", diyor: "Birincisi isyancı eski Sovyet Cumhuriyetlerine duyduğu öfke vizyonunu karartmış olabilir. Đkinci seçeneğe göre ise Putin, ne yaptığını gayet iyi biliyor. Putin, Avrupalılara Rus doğal gazına bağımlı olduklarını, çok fazla alternatifleri bulunmadığını hatırlatmak istedi. Belki de oluşan tepkilere hiç aldırmıyor. Peki Avrupa Putin'i haksız çıkarabilecek mi?
Yunan Gazetesi To Vima, "Özkök'ten Kıbrıs'a Đlişkin Yüksek Ton" başlıklı haberinde, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök'ün yılbaşı mesajında, Ankara'nın Kıbrıs'taki hak ve çıkarlarının korunmasının, ülke güvenliğinin temel taşlarından biri olduğunu vurgulayan açıklamalarını, Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Papadopulos’un, "Bunlar Türk Orgeneralin eski görüşleridir. Biz bunları kabul etmiyor ve reddediyoruz", şeklinde yorumladığı bildirilmektedir.
