Bankacılık Sektörü Aylık Raporu
Haziran 2013
Ekonomik Araştırma ve
Stratejik Planlama
2
Yönetici Özeti
Bankacılık sektörü aktiflerinin yıllık büyüme hızı Mayıs ayında %17,8 olarak gerçekleşti. Haziran ayında ise aktiflerin TL’nin değer kaybetmesine bağlı olarak %19,6 arttığını tahmin ediyoruz. Haftalık verilerden elde edilen rakamlara göre Haziran ayında krediler canlanan iç talep ve düşen faiz oranlarına bağlı olarak %24,9 artarken TGA’ların yıllık artış hızı %29,3 olarak gerçekleşti. Pasif tarafında ise mevduatlar yıllık bazda %16,6 artarken, diğer fonlama kaynakları ise repo işlemlerinden sağlanan fonlardaki artışa bağlı olarak yıllık %19 büyüdü. Özkaynakların ise kârdaki artışa paralel olarak Mayıs ayında yıllık
%19.9 artış gösterdiğini hesaplıyoruz. Ocak-Haziran döneminde net kâr ise yıllık bazda %17,9 artış gösterdi.
Kredilerdeki yıllık büyüme hızı TCMB’nin cari açığı kontrol altında tutmak için belirlediği %15’lik referans değerin halen oldukça üstünde seyrediyor. Bu durum, 2013 yılı ilk çeyreğinde başlayan iç talepteki canlanmanın ikinci çeyrekte de düşen faiz oranlarının etkisiyle sürdüğüne işaret ediyor. Yılın geri kalanında ise mevsimsel etkiler, düşen yatırımcı güveni ve daha sıkı finansal koşullara bağlı olarak toplam kredi ve ticari kredilerin (taksitli ticari krediler hariç) artış hızında düşüş bekliyoruz.
Tüketici kredilerindeki artış hızının ise yılın geri kalanında yatay bir seyir izleyeceğini ve sene sonuna kadar bugünkü %25 yıllık değişim hızını koruyacağını öngörüyoruz.
Kredi büyüme tahminimizi TL’deki değer kaybı sonucunda bankaların yabancı para varlık ve yükümlülüklerinde meydana gelen artış nedeniyle %23’e yükseltiyoruz. TCMB son yapılan ekonomistler toplantısında kredilerdeki artışa yönelik olarak gerektiği durumlarda para politikası araçlarıyla piyasa faizlerini artırabileceğini belirtti. Muhtemel faiz koridoru üst bandı artırımı ve mevcut durumda uygulanan sıkı likidite politikalarının efektif fonlama faizlerindeki artışa sebep olup kredi büyümesini aşağı yönlü baskılayabileceğini düşünüyoruz.
Önümüzdeki dönemde, küresel olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı ve buna bağlı olarak TCMB’nin geçici parasal sıkılaştırması sonucu artan fonlama faizleri, kredi faizlerindeki düşüşü frenleyecektir. Belirsizliklerin ve fonlama maliyetlerinin önümüzdeki dönemde iç ve dış gelişmelere bağlı olarak artma ihtimali ile birlikte kredi faizlerinde de yılın ikinci yarısında yükseliş bekliyoruz.
Yönetici Özeti (dvm.)
Önümüzdeki dönemde, TGA oranının %3,2’ye yükselmesi beklentimizi halen koruyoruz. Yılın geri kalanında ticari kredi
TGA’larındaki yüksek artış hızının devam edeceğini öngörüyoruz. TL’deki değer kaybı nedeniyle özellikle yabacı para cinsinden girdi maliyeti olan şirketlerin ve/veya yabancı para cinsinden kredi kullanan işletmelerin TGA oranlarının artabileceğini
düşünüyoruz.
Haziran ayında yükselen faiz oranları, gerçekleşen Hazine ihalesi ve yabancı çıkışına bağlı olarak bankaların menkul kıymetler portföylerinin büyüklüğü Mayıs ayına göre yükselirken yıllık bazda portföyde gerileme devam ediyor. Haziran ayında FED açıklamaları sonrası gelişmekte olan piyasalardan sermaye çıkışlarının hızlanmasına ve ABD reel faizlerinin yükselmesine bağlı olarak gösterge bono faizinde de sert yükselişler yaşandı.
TL mevduatlardaki artışa bağlı olarak toplam mevduatların yıllık artış hızı Mayıs sonunda %16’ya yükselirken, Haziran sonu geçici verilerine göre artış %16,7 ile Ekim 2011’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Önümüzdeki dönemde mevduattaki artışın devam ederek yıl sonunda %15,2 mevduat büyümesi hedefimizle uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz. Bankaların Haziran ayında yurtdışı bankalara borçları azalırken bankalar repo yoluyla sağladıkları fonları arttı. Menkul kıymet ihraçları ve sermaye benzeri kredilerdeki artış Mayıs sonuna kadar olumlu küresel likidite koşullarına bağlı olarak yüksek seviyelerini korumaktayken Haziran ayı sonrasında küresel piyasalardaki yükselen faiz hadleri ve risk iştahındaki azalış nedeniyle menkul kıymet ihraçlarının
yavaşlaması muhtemel.
Artan küresel belirsizlikler ve kurdaki yükselişin enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturması nedeniyle TCMB’nin sinyalini verdiği faiz koridoru üst bandındaki artışla birlikte artacak olan fonlama maliyetlerine bağlı olarak mevduat faizlerinin
önümüzdeki günlerde artacağını fakat yılın son çeyreğinde iyileşen enflasyon görünümü ile bu artışın bir bölümünü geri vermesini bekliyoruz.
2013 yıl sonu için %4,7 olan Net Faiz Marjı (NFM) ve %1,3 olan risk maliyeti tahminlerimizi koruyoruz.
Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), Mayıs ayında yüksek kredi büyümesi nedeniyle artan risk ağırlıklı aktiflere bağlı olarak 2012 yıl sonu değerinden 95 bp aşağıya düştü ve %16,8 olarak gerçekleşti. 2013 sonunda, kredi büyümesinin devam edeceği
beklentimize paralel olarak SYR’de de aşağı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz.
Not: Raporun yayınlandığı tarihte BDDK tarafından henüz açıklanmamış olan Haziran 2013 bankacılık sektörü rakamları Odeabank tahminleridir.
4
Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri, Haziran 2013
Kaynak: BDDK ve Odeabank (*) Haziran 2013 tahmini
(**) Toplam krediler rakamı günlük bilançodan elde edilen bankalara verilen krediler hariç tutarı gösterirken bireysel krediler haftalık bülten verilerinden elde edilmiştir.
Bankacılık sektörü aktiflerinin yıllık büyüme hızı Mayıs ayında %17,8 olarak gerçekleşti. Haziran ayında ise aktiflerin TL’nin değer kaybetmesine bağlı olarak %19,6 arttığını tahmin ediyoruz. Aktiflerdeki artış hızı tahminimizi yıl sonunda TL’nin daha önceki tahminlerimizden daha fazla değer kaybetmesine ve kredi tahminimizi yukarı yönlü revize etmemize bağlı olarak yıl sonu için %17,2’e yükseltiyoruz.
Haftalık verilerden elde edilen rakamlara göre Haziran ayında krediler canlanan iç talep ve düşen faiz oranlarına bağlı olarak %24,9 arttı.
Tüketici kredileri yüksek artış hızını sürdürürken, son dönemde ticari kredilerdeki toparlanma, iç talepteki canlanmanın ve 2013’ün ilk yarısında düşen faiz oranlarının ticari kredileri de tetiklediğini gösteriyor.
Tahsili gecikmiş alacaklardaki artış hızı 2012’nin son çeyreğinde yavaşlayan ekonomik aktivitenin gecikmeli etkisine bağlı olarak yükselişini sürdürüyor. Haziran ayında TGA’ların yıllık artış hızı %29,3 olarak gerçekleşirken bu trendin yılın geri kalanında da devam etmesini bekliyoruz.
Menkul kıymet portföyü Haziran ayında hızlanan yabancı yatırımcı çıkışı ve faiz oranlarındaki yükseliş nedeniyle özel ve kamu bankalarının portföylerini artırmaları sonucu bir önceki aya göre %0,6 yükselirken, geçen yıla göre %3,5 geriledi.
Pasif tarafında ise mevduatlar yıllık bazda %16,6 artarken, diğer fonlama kaynakları ise repo işlemlerinden sağlanan fonlardaki artışa bağlı olarak yıllık %19 büyüdüğünü hesaplıyoruz. Özkaynakların ise kârdaki artışa paralel olarak Haziran ayında yıllık %19,9 artış gösterdiğini hesaplıyoruz.
Ocak-Mayıs döneminde net kâr ise yıllık bazda %18,7 artarken, Haziran ayında yükselen gösterge ve gecelik faiz oranlarına bağlı olarak kârlılıktaki artış hızının %17,9’a gerilediğini tahmin ediyoruz. Piyasa faizlerindeki yükselişin devam ediyor olması nedeniyle net faiz marjındaki düşüşün 2013’ün son çeyreğinden itibaren belirginleşeceği beklentimizi güçlendiriyor.
(Milyon TL) Haziran 2012 Aralık 2012 Mayıs 2013 Haziran 2013
Na ki t ve Zorunl u Ka rşıl ıkl a r * 75,367 114,939 135,075 141,829 66,462 88.2% 6,754 5.0% 26,890 23.4%
Menkul Kıymetler 284,258 269,994 272,589 274,312 (9,946) -3.5% 1,723 0.6% 4,318 1.6%
Kredi l er** 737,196 794,756 890,203 920,593 183,397 24.9% 30,389 3.4% 125,836 15.8%
Bi reys el Kredi l er 242,671 265,911 294,902 302,245 59,574 24.5% 7,343 2.5% 36,334 13.7%
Ti ca ri Kredi l er 494,525 528,845 585,935 618,348 123,823 25.0% 32,413 5.5% 89,502 16.9%
Ta hs i l i Geci kmi ş Al a ca kl a r 20,128 23,408 26,669 26,029 5,901 29.3% (640) -2.4% 2,621 11.2%
Sa bi t Kıymetler* 9,762 10,495 10,664 10,862 1,100 11.3% 198 1.9% 367 3.5%
Topl a m Aktifl er* 1,273,739 1,370,736 1,496,588 1,523,391 249,653 19.6% 26,804 1.8% 152,655 11.1%
Topl a m Mevdua t 718,791 771,884 825,872 838,350 119,559 16.6% 12,478 1.5% 66,466 8.6%
Ya ba ncı Pa ra Mevdua t 250,041 251,634 273,330 275,198 25,157 10.1% 1,868 0.7% 23,564 9.4%
Di ğer Fonl a ma Ka yna kl a rı 311,282 298,491 360,708 370,364 59,082 19.0% 9,655 2.7% 71,873 24.1%
Kredi /Mevdua t 103% 103% 108% 110% 7% 7.1% 2% 1.9% 7% 6.6%
Özka yna k* 159,341 181,988 189,463 191,006 31,666 19.9% 1,543 0.8% 9,018 5.0%
Net Gel i r* 11,574 23,570 11,414 13,648 2,074 17.9% 2,234 19.6% N/A N/A Yıllık Büyüme Aylık Büyüme Yılbaşından İtibaren Büyüme
Krediler: Büyüme ve Cari Açık
Kaynak: BDDK, TCMB ve Odeabank Kaynak: BDDK, TCMB ve Odeabank
Kredilerdeki yıllık büyüme hızı TCMB’nin cari açığı kontrol altında tutmak için belirlediği %15’lik referans değerin halen üstünde seyrediyor. Bu durum, 2013 yılı ilk çeyreğinde başlayan iç talepteki canlanmanın ikinci çeyrekte de düşen faiz oranlarının etkisiyle sürdüğüne işaret ediyor. TCMB son yapılan ekonomistler toplantısında kredilerdeki artışa yönelik olarak gerektiği durumlarda para politikası araçlarıyla faizleri artırabileceğini belirtirken mevcut durumda uygulanan sıkı likidite politikalarının da efektif fonlama faizlerinde artışa sebep olup kredi büyümesini aşağı yönlü baskılayabileceğini düşünüyoruz.
Ancak TCMB para politikası dışında diğer otoriteler tarafından yeni önlemler alınması olasılığının azaldığını ve öncelikle TCMB tarafından mevcut durumda kur oynaklığını azaltmak amacıyla uygulanan sıkı likidite politikalarının kredi büyümesi üzerine etkisinin izleneceğini düşünüyoruz.
13 haftalık ortalamalarla kredi büyümesi Mayıs ortasından itibaren düşen faizlere bağlı olarak uzun dönemli ortalamasının üzerine çıkmaya başladı. Haziran ayında kredilerdeki yüksek artış trendi devam ederken bunda faizlerdeki düşüşün devam etmesi ve TL’deki değer kaybı sonucu yabancı para kredilerin nominal değerindeki artış etkili oldu. Nitekim TL’de Mayıs ayından bu yana yaşanan değer kaybı olmasaydı yıllık kredi büyümesinin %24,9’dan daha düşük ve %22,3 civarında gerçekleşeceğini hesaplıyoruz. Kredi büyüme tahminimizi TL’deki değer kaybına paralel olarak %23’e yükseltiyoruz.
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16% Toplam Krediler (Yıllık Değişim)/GSYH Cari Açık/GSYH (sağ eksen)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 Hafta
Toplam Krediler (Yıllıklandırılmış-haftalık değişimlerin 13 haftalık ortalaması)
2007-2012 ortalaması 2011
2013
6
Krediler: Büyüme
Kaynak: BDDK ve Odeabank
Tüketici ve taksitli ticari kredilerdeki artış hızı sene başından bu yana bankaların kârlılık motivasyonlarına bağlı olarak ivmelenmeye devam ediyor.
Tüketici kredilerinin artış hızı istikrarlı seyrini koruyarak uzun dönem ortalamalarına yakın seyrediyor.
Taksitli ticari krediler ise 2013 yılı genelinde uzun dönem ortalamalarından daha yüksek seyretmesine rağmen 2011 trendinin altında.
Ticari krediler (taksitli ticari krediler hariç) artış hızı da Nisan ayından bu yana toparlanmaya devam ediyor. Firma kredilerindeki son dönemdeki hızlı artış 2011 yılındaki kredi artış ivmesine yaklaşılmasına neden oldu.
Yılın geri kalanında ise mevsimsel etkiler, düşen yatırımcı güveni ve daha sıkı finansal koşullara bağlı olarak toplam kredi ve ticari kredilerin (taksitli ticari krediler hariç) artış hızında düşüş bekliyoruz.
Tüketici kredilerindeki artış hızının ise yılın geri kalanında yatay bir seyir izleyeceğini ve sene sonunda bugünkü %25 yıllık değişim hızını koruyacağını öngörüyoruz.
Kaynak: BDDK ve Odeabank
Kaynak: BDDK ve Odeabank
-5%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 Hafta
Ticari Krediler (Taksitli Ticari Krediler Hariç) (Kur etkisinden arındırılmış) (13- haftalık ortalamaların yıllıklandırılmış değişimi)
2007-2012 Ortalama 2011
2013
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 Hafta
Tüketici Kredileri (Yıllıklandırılmış-haftalık değişimlerin 13 haftalık ortalaması)
2007-2012 ortalaması 2011
2013
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 Hafta
Taksitli Ticari Krediler (Yıllıklandırılmış-haftalık değişimlerin 13 haftalık ortalaması)
2007-2012 ortalaması 2011
2013
Krediler: Faiz Oranları
Kaynak: TCMB ve Odeabank
Mayıs ayında politika faizi ve faiz koridorunda yapılan 50 baz puan indirim sonrası kredi faizlerindeki düşüş Haziran ayında sınırlı olsa da devam etti.
28 Haziran haftasında Mayıs’taki faiz indirimi sonrası hızla gerileyen ticari kredi faizleri, bir miktar yükselmiş olsa da halen Mayıs sonuna göre daha düşük. Tüketici kredilerinde ise aşağı yönlü trend devam ediyor. Merkez Bankası’nın destekleyici para politikası duruşuna bağlı olarak, yılbaşından Haziran sonuna kadar kredi faizlerindeki düşüş ticaride 240 baz puana, tüketicide de 230 baz puana ulaştı.
Haziran ayının bilanço dönemi olması, yükselen tahvil getirileri ve TCMB’nin uyguladığı likidite sıkılaştırma politikası nedenleriyle mevduat faizlerinde yükseliş yaşanırken bankalar arası rekabetin de etkisiyle kredi faizlerindeki artışın bu dönemde sınırlı kaldığını düşünüyoruz. Ancak önümüzdeki dönemde, kredi faizlerindeki düşüşün son dönemdeki piyasa hareketlerinin de etkisiyle durmasını bekliyoruz. Küresel olarak gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı ve buna bağlı olarak TCMB’nin geçici parasal sıkılaştırması ve muhtemel faiz koridoru artışı sonucu artan fonlama faizleri, kredi faizlerindeki düşüşü frenleyecektir. Belirsizliklerin ve fonlama maliyetlerinin önümüzdeki dönemde iç ve dış gelişmelere bağlı olarak artma ihtimali ile birlikte kredi faizlerinde de yılın ikinci yarısında yükseliş bekliyoruz.
4 6 8 10 12 14 16 18 20
Kredi ve Piyasa faizleri (4 haftalık ortalama, %)
Efektif Fonlama Faizi
Gösterge Bono Ticari
Tüketici
8
Tahsili Gecikmiş Alacaklar
TGA oranı Haziran ayında yüksek kredi artışına bağlı olarak %2,8’e kadar geriledi fakat brüt TGA’lardaki artış hızı halen yüksek seyrediyor. Özellikle, inşaat ve ticaret sektörü firma kredilerinden kaynaklı TGA’lardaki artışın hızlı bir şekilde devam etmesi 2012 yılının ikinci yarısından itibaren başlayan ekonomideki yavaşlamanın etkilerinin gecikmeli bir yansıması.
Tüketici kredilerinden kaynaklı TGA’lardaki artış hızı gerilerken, firma kredileri ve taksitli ticari kredilerden kaynaklı TGA’ların artış hızında son dönemlerde ivmelenme söz konusu. Bu kredilerdeki yüksek artış hızı şu anda TGA oranlarındaki yükselişi sınırlamış olsa da, kredi büyümesinin daha istikrarlı hale kavuşması sonrasında TGA oranlarında da artış gözlenmesini bekliyoruz.
Önümüzdeki dönemde, TGA oranının %3,2’ye yükselmesi beklentimizi halen koruyoruz. Yılın geri kalanında firma TGA’larındaki yüksek artış hızının devam edeceğini öngörüyoruz. Ayrıca, TL’deki değer kaybı nedeniyle özellikle yabacı para cinsinden girdi maliyeti olan şirketlerin ve/veya yabancı para cinsinden kredi kullanan işletmelerin TGA oranlarının artabileceğini düşünüyoruz.
Kaynak: BDDK, Odeabank -20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Aralık 11 Şubat 12 Nisan 12 Haziran 12 Ağustos 12 Ekim 12 Aralık 12 Şubat 13 Nisan 13 Haziran 13 Ağustos 13 Ekim 13 Aralık 13
TGA Büyümesi
Diğer Firma Taksitli Ticari + KKK Tüketici + BKK Toplam TGA
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
- 4 8 12 16 20
12.07 03.08 06.08 09.08 12.08 03.09 06.09 09.09 12.09 03.10 06.10 09.10 12.10 03.11 06.11 09.11 12.11 03.12 06.12 09.12 12.12 03.13 06.13 09.13 12.13
MilyarTL
TGA - Taksitli Ticari + KKK TGA - Tüketici Kredileri TGA - Bireysel Kredi Kartları TGA - Diğer Firma TGA Oranı (sağ eksen)
Menkul Kıymet Portföyü
Haziran ayında yükselen faiz oranları, gerçekleşen Hazine ihalesi ve yabancı çıkışına bağlı olarak bankaların menkul kıymetleri Mayıs ayına göre yükseldi. Haziran ayında DİBS piyasasında 354 milyon $ net yabancı çıkışı olurken bu satışları özel ve kamu mevduat bankalarının karşılaması ve artan faizlerin cazibesi ile bankaların TL cinsinden DİBS portföyü 1,1 milyar TL artarken yıllık bazda ise portföyde gerileme devam ediyor.
Son dönemde gösterge tahvil faizlerinde yaşanan yukarı yönlü hareket nedeniyle artan faiz getirisi Temmuz ayında da bankaların menkul kıymet portföyünü sınırlı artıracağını düşünüyoruz. Ayrıca, iç ve dış belirsizliklerdeki azalmaya bağlı olarak kâr imkanı verebilecek seviyelerde kalan bono faizlerinin talebi artıracağını tahmin ediyoruz.
Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: TCMB, Odeabank
-1 0 1 2 3 4 5 6 7
12.10 03.11 04.11 06.11 08.11 10.11 12.11 02.12 04.12 06.12 08.12 10.12 12.12 02.13 04.13 06.13
%
Ticari Kredi - Mevduat Faizi
Gösterge Tahvil - TCMB Fonlama Faizi
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
200712 200806 200812 200906 200912 201006 201012 201106 201112 201206 201212 201306
TP Menkul Kıymet Büyümesi (yıllık) TP Kredi Büyümesi (yıllık)
10
Mevduat ve Fonlama Yapısı: Büyüme ve Tahminler
Pasif tarafında TL mevduatlardaki artışa bağlı olarak toplam mevduatların yıllık artış hızı Mayıs sonunda %16’ya yükselirken, Haziran sonu geçici verilerine göre artış %16,7 ile Ekim 2011’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Bankalar mevduatlarını artırmaya devam etmesine rağmen yüksek kredi artış hızı nedeniyle kredi/mevduat oranı halen %100’ün üzerinde. Önümüzdeki dönemde mevduattaki artışın devam ederek yıl sonunda %15,2 mevduat büyümesi hedefimizle uyumlu gerçekleşmesini bekliyoruz.
Bankaların Haziran ayında yurtdışı bankalara borçları azalırken bankalar repo yoluyla fonlanmalarını artırdı. Özellikle Hazine’nin borçlanma ihalesi olduğu Haziran’ın son haftasında TCMB’nin de ek parasal sıkılaştırmaya gitmemesi ve bilanço dönemi olması nedeniyle bankaların aktiflerini büyütme motivasyonu sonucu sektörün repo yoluyla sağladığı fonlar Mayıs’a göre yaklaşık 10 milyar TL arttı. Bankaların faiz indirimleri sonrası düşük kalan repo fonlanması aracılığıyla bilançolarını büyüttükleri anlaşılıyor. TCMB’nin son dönemdeki iç ve dış gelişmelere bağlı olarak likidite sıkılaştırmasına gitmesi bu kompozisyonu değiştirebilir.
Menkul kıymet ihraçları ve sermaye benzeri kredilerdeki artış Mayıs sonuna kadar olumlu küresel likidite koşullarına bağlı olarak yüksek seviyelerini korumaktayken Haziran ayında küresel piyasalardaki yükselen faiz hadleri ve risk iştahındaki azalış nedeniyle menkul kıymet ihraçlarının yavaşlaması muhtemel.
Kaynak: BDDK, Odeabank Kaynak: BDDK, Odeabank
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
-20%
-10%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
201112 201201 201202 201203 201204 201205 201206 201207 201208 201209 201210 201211 201212 201301 201302 201303 201304 201305 Q22013 Q32013 Q42013
TCMB, Bankalar, PP ve Repo Mevduat (sağ eksen)
Mevduat Bankalara Borçlar
Repo
İhraç Edilen Men.
Kıy.
Özkaynaklar
Diğer
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
200912 201012 201112 201209 201212 201303 201304 201305
Mevduat Faizleri ve Vade Yapısı
Kaynak: TCMB, Odeabank
Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine bağlı olarak Mayıs’ta 50 baz puan düşen mevduat faizleri, Haziran ayında ise hem iç-dış gelişmelere bağlı olarak artan bono faizlerine hem de bilanço dönemi nedeniyle bankaların mevduat toplamada daha rekabetçi fiyatlar vermesi sonucu 25 baz puan yükseldi. Daha önceki raporumuzda da belirttiğimiz üzere politika faizindeki indirimin mevduat faizlerine etkisi rekabet nedeniyle daha düşük kaldı ve artan belirsizlik ortamında mevduat faizleri kredi faizlerine kıyasla daha hızlı tepki verdi. Mevduat faizlerinde Mayıs sonundan bu yana 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli mevduatlardaki faiz artışı diğer vade dilimlerine göre daha yüksek ve 2011 yılından bu yana ilk defa 3 ay ve üstü vade dilimine verilen faiz oranları TCMB’nin faiz koridorunun üst bandını geçmiş durumda.
0 2 4 6 8 10 12 14
Mevduat Faizleri (4 haftalık ortalama, %)
Faiz Koridoru 6 aya kadar 3 aya kadar 1 aya kadar mevduat
Merkez bankalarının yarattığı likiditenin azalacağı beklentisi ABD piyasalarında sert bir şekilde fiyatlanmaya devam ediyor. Fed’in varlık alım miktarını azaltması beklentilerinin son dönemde artması ve Japonya’daki parasal genişlemenin etkisiz kalacağı beklentileri ile hisse senedi piyasalarında Mayıs sonu – Haziran döneminde sert satışlar yaşandı ve gelişmekte olan ülke piyasalarından sermaye çıkışı hızlandı. Fed’in varlık alımlarındaki azalışın bu yıl içinde sınırlı kalabileceği beklentilerinin artması ve ECB’nin genişleyici para politikalarına uzun süre devam edeceğini açıklaması sonrası en azından 2013 yılında küresel likiditenin ılımlı seviyede devam edeceği beklentileri arttı. Piyasada likidite bolluğunun devam edeceği yönündeki inancın artması durumunda faiz oranlarındaki artış durabilir. Artan küresel belirsizlikler ve kurdaki yükselişin enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturması nedeniyle TCMB’nin sinyalini verdiği faiz koridoru üst bandındaki artışla birlikte artacak olan fonlama maliyetlerine bağlı olarak mevduat faizlerinin önümüzdeki günlerde kısa dönemli artış içinde olacağını fakat yılın son çeyreğinde iyileşen enflasyon görünümü ile son artışın bir bölümünün geri verilmesini bekliyoruz.
Mevduatın vade yapısı ise; zorunlu karşılıkların vadeye göre farklılaşmasına bağlı olarak dikleşen mevduat faiz eğrisi ve yılbaşından itibaren getirilen vergi ve vadesinden önce çekebilme avantajlarına bağlı olarak uzamaya devam ediyor. Nitekim, 2012 sonunda TL cinsinden vadeli mevduatın
%95,4’ü 6 aya kadar vadeli mevduattan oluşurken, Mayıs ayında bu oran %90,4’e geriledi. Önümüzdeki dönemde de faizlerin bugünkü seviyelerinde seyretmesi durumunda söz konusu avantajlar sayesinde ortalama mevduat vadesinin uzamasını bekliyoruz.
12
Net Faiz Marjı ve Karlılık Bileşenleri
Geleneksel olarak kısa vadede yapısal pozisyon açığı olan sektör, TCMB’nin faiz indirimleri sonrası düşen fonlama maliyetinden olumlu etkilendi ve net faiz marjı 2012 yıl sonuna göre 20 bp artış gösterdi. Ayrıca bankaların olumlu fonlama koşullarından faydalanarak yüksek kredi artış hızını sürdürmeleri, kredi faizlerindeki düşüşe rağmen kârlılıklarında geçen yıla göre olumlu performans göstermelerine yol açtı. Hesaplamalarımıza göre, bütün bu gelişmeler sonucunda bu yılın ilk 6 ayında 2010, 2011 ve 2012 yıllarının ilk 6 ayına kıyasla daha yüksek net gelir rakamına ulaşıldı.
Ancak 2013 yılının geri kalanında, küresel faiz baskısının Haziran ayı itibarıyla kendini hissettirmeye başlamasıyla, Net Faiz Marjındaki artış trendinin duracağı hatta yılın ikinci yarısında Mart ayındaki beklentimize paralel olarak gerilemeye başlayacağını öngörüyoruz. Bu kapsamda yıl sonu itibarıyla Net Faiz Marjı (NFM) tahminimizi %4,7 olarak koruyoruz.
2013 yılında ivmelenen TGA’ların yıl boyunca artmaya devam ederek yıl sonunda TGA oranının %3,2’ye yükseleceğini bekliyoruz.
TGA’lardaki artış beklentimize paralel olarak artacak karşılık giderleri sonucunda risk maliyetinin (karşılık giderlerinin kredilere oranı) yıl sonunda %1,3’e çıkacağı tahminimizi koruyoruz.
Risk maliyetindeki yükseliş ve net faiz marjındaki hafif geri çekilmeye bağlı olarak yılın ikinci yarısında bankaların kârlılık performansının ilk yarıya kıyasla daha kötü olmasını bekliyoruz.
Kaynak: TCMB, Odeabank Kaynak: BDDK, Odeabank
-1 0 1 2 3 4 5
-2 0 2 4 6 8 10
12.10 02.11 03.11 05.11 06.11 08.11 09.11 11.11 12.11 02.12 03.12 05.12 06.12 08.12 09.12 11.12 12.12 02.13 03.13 05.13 06.13
Kredi-Mevduat Marjı (4 haftalık Ortalama,%)
Tüketici - 1 aylık mevduat
Ticari - 1 aylık mevduat
Gösterge Tahvil - Fonlama Faizi (sağ eksen)
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
200812 200912 201012 201112 201206 201209 201212 201301 201302 201303 201304 201305 201306 201309 201312
ROE
NFM (sağ eksen) ROA (sağ eksen)
Net Faiz Marjı, ROA, ROE, Risk Maliyeti
Bütün bu gelişmeler ışığında yıl sonunda ROA ve ROE’nin yılın ikinci yarısından itibaren sınırlı miktarda düşmesini bekliyoruz.
Nitekim BIST-100 Mayıs ayındaki tarihi zirvesinden %23 düşerken BIST bankacılık endeksi ise beklentilerdeki bozulma paralel olarak BIST-100 ve diğer gelişmekte olan ülke bankacılık hisselerine göre daha kötü performans göstererek tarihi zirvesinden
%34,5 oranında değer kaybetti.
Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), Mayıs ayında yüksek kredi büyümesi nedeniyle artan risk ağırlıklı aktiflere bağlı olarak 2012 yıl sonu değerinden 95 bp aşağıya düştü ve %16,8 olarak gerçekleşti. 2013 sonunda, kredi büyümesinin devam edeceği beklentimize paralel olarak SYR’de de aşağı yönlü hareketin devam etmesini bekliyoruz.
Bankacılık sektörü performansının bir göstergesi olarak hesapladığımız performans endeksi yılın ilk yarısında kârlılık ve verimlilikteki olumlu seyire karşılık hızlı kredi büyümesi sonucu düşen SYR ve son dönemde hızlı artan TGA’lara bağlı düşen sermaye ve aktif kalitesi ile dengelenmesi sonucu 2012 yıl sonuna göre sınırlı bir bozulma gösterdi. Yılın geri kalanında düşmesini beklediğimiz kârlılık performansı ve SYR ile yükselmesini beklediğimiz TGA’lara bağlı olarak sektörün genel performans endeksinde bozulma öngörüyoruz.
Kaynak: Bloomberg, Odeabank Kaynak: BDDK, Odeabank
95 100 105 110 115 120 125 130
Ara-07 Mar-08 Haz-08 Eyl-08 Ara-08 Mar-09 Haz-09 Eyl-09 Ara-09 Mar-10 Haz-10 Eyl-10 Ara-10 Mar-11 Haz-11 Eyl-11 Ara-11 Mar-12 Haz-12 Eyl-12 Ara-12 Mar-13 May-13
Bankacılık Sektörü Performans Endeksi (2005 Yıl Sonu=100)
2009-2012 Ortalaması
50 60 70 80 90 100 110
17/05/13 27/05/13 06/06/13 16/06/13 26/06/13 06/07/13 Borsa Endeks Getirileri (17.05.13=100)
BIST Bankacılık Endeksi MSCI Bankacılık Endeksi BİST-100
14
Türk Bankacılık Sektörü Tahminleri
Source: BRSA and Odeabank Research 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13
Aktif Büyüme Hızı (yıllık)
Gerçekleşme Tahmin
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13
Kredi Büyüme Hızı (yıllık)
Gerçekleşme Tahmin
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13
Mevduat Büyüme Hızı (yıllık)
Gerçekleşme Tahmin
-20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
12/07 04/08 08/08 12/08 04/09 08/09 12/09 04/10 08/10 12/10 04/11 08/11 12/11 04/12 08/12 12/12 04/13 08/13 12/13
TGA Büyüme Hızı (yıllık)
Gerçekleşme Tahmin
Türk Bankacılık Sektörü Tahminleri
Source: BRSA and Odeabank Research
Haziran 13
2013 Yıl Sonu Odeabank Tahminleri
Yıllık Kredi Büyümesi 24.9% 23.0%
TGA Oranı 2.8% 3.2%
Yıllık Menkul Kıymet Porföyü Büyümesi -3.5% -5.5%
Yıllık Aktif Büyümesi 19.6% 17.3%
Yıllık Mevduat Büyümesi 16.6% 15.2%
Net Faiz Marjı (NFM) 4.9% 4.7%
16
Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri
Kaynak: BDDK ve Odeabank
200512 200612 200712 200812 200912 201012 201112 201206 201209 201212 201301 201302 201303 201304 201305
Kredi Büyümesi 57.4% 40.0% 30.4% 28.6% 6.9% 33.9% 29.9% 18.8% 14.3% 16.4% 18.1% 19.2% 19.2% 19.4% 21.9%
Mevduat Büyümesi 31.6% 22.3% 16.0% 27.4% 13.2% 19.9% 12.7% 9.0% 7.9% 11.0% 13.6% 13.6% 13.4% 13.6% 16.0%
Kredi / Mevduat 62.2% 71.2% 80.0% 80.8% 76.3% 85.2% 98.2% 102.6% 102.4% 103.0% 103.3% 103.7% 105.6% 106.4% 107.8%
Kredi / Toplam Aktifler 38.4% 43.8% 49.1% 50.2% 47.1% 52.2% 56.1% 57.9% 57.7% 58.0% 58.4% 58.4% 58.4% 58.9% 59.5%
Mevduat / Toplam Aktifler 61.8% 61.6% 61.4% 62.1% 61.7% 61.3% 57.1% 56.4% 56.4% 56.3% 56.6% 56.3% 55.3% 55.4% 55.2%
Özkaynaklar / Toplam Aktifler 13.4% 11.9% 13.0% 11.8% 13.3% 13.4% 11.9% 12.5% 12.9% 13.3% 13.5% 13.3% 13.0% 13.1% 12.7%
Mevduatlar / Yükümlülükler 71.4% 69.9% 70.6% 70.4% 71.2% 70.8% 64.8% 64.5% 64.7% 64.9% 65.4% 64.9% 63.6% 63.7% 63.2%
TGA Rasyosu 4.8% 3.8% 3.5% 3.7% 5.3% 3.7% 2.7% 2.7% 2.9% 2.9% 2.9% 3.0% 3.0% 3.0% 2.9%
ROA 1.7% 2.5% 2.8% 2.0% 2.6% 2.5% 1.7% 1.7% 1.8% 1.8% 1.9% 1.9% 1.8% 1.9% 1.9%
ROE 12.1% 20.1% 21.7% 16.8% 20.3% 18.1% 14.3% 14.2% 14.5% 14.5% 14.6% 14.5% 14.3% 14.3% 14.3%
Kredi Getirisi 16.3% 14.9% 15.7% 15.4% 14.1% 10.5% 9.5% 10.3% 10.6% 10.7% 10.7% 10.6% 10.5% 10.4% 10.2%
SHD Getirisi 13.8% 13.9% 14.8% 15.2% 11.5% 9.2% 8.8% 9.6% 9.5% 9.2% 9.0% 8.9% 9.0% 8.8% 8.6%
VKET Getirisi 14.7% 15.6% 15.8% 15.9% 13.2% 10.2% 10.3% 11.0% 11.1% 10.9% 10.5% 10.3% 10.5% 10.3% 10.2%
Faiz Getirili Aktiflerin Getirisi 14.8% 14.3% 15.0% 14.7% 12.5% 9.6% 8.7% 9.5% 9.8% 9.9% 9.8% 9.8% 9.7% 9.6% 9.5%
Mevduatın Maliyeti 9.4% 9.9% 10.7% 10.9% 7.4% 5.7% 5.7% 6.2% 6.2% 6.1% 5.9% 5.8% 5.6% 5.4% 5.3%
Bankalara Borçların Maliyeti 5.5% 6.9% 7.9% 6.8% 4.8% 3.6% 3.3% 3.4% 3.3% 3.2% 3.2% 3.1% 3.0% 3.0% 2.9%
Para Piyasalarından Borçların Maliyeti 8.8% 15.0% 17.4% 10.2% 2.1% 3.2% 4.5% 4.3% 3.6% 4.9% 4.2% 4.3% 4.2% 4.1% 4.0%
İhraç Edilen Menkul Kıymetlerin Maliyeti 18.1% N/A N/A N/A 10.6% 5.8% 7.2% 8.1% 8.3% 8.1% 7.9% 7.8% 7.6% 7.4% 7.2%
Repodan Sağlanan Fonların Maliyeti 11.3% 12.3% 14.4% 13.2% 7.8% 5.9% 5.4% 6.4% 6.5% 6.0% 5.7% 5.4% 5.0% 4.7% 4.3%
Finansal Kiralama Maliyeti 15.3% 13.3% 14.4% 15.8% 18.0% 20.3% 11.1% 9.8% 9.9% 12.3% 12.2% 12.3% 12.3% 12.3% 12.3%
Faize Duyarlı Pasiflerin Maliyeti 9.0% 9.5% 10.4% 10.4% 7.1% 5.4% 5.3% 5.8% 5.8% 5.6% 5.5% 5.3% 5.2% 5.0% 4.9%
Net Faiz Marjı (NFM) 6.4% 5.4% 5.5% 5.3% 6.1% 4.8% 3.9% 4.2% 4.5% 4.7% 4.8% 4.8% 4.9% 4.9% 4.9%
Risk Maliyeti 1.8% 1.1% 1.2% 1.6% 2.7% 1.2% 0.7% 0.8% 0.9% 1.1% 1.1% 1.1% 1.2% 1.2% 1.3%
Net Faaliyet Geliri / Diğer Faaliyet Giderleri 47.5% 43.4% 44.1% 46.5% 38.5% 49.4% 49.9% 44.3% 42.6% 42.0% 44.4% 44.4% 44.2% 44.0% 43.9%
Diğer Faaliyet Giderleri / Ortalama Aktifler 4.1% 3.3% 3.3% 3.2% 2.9% 2.8% 2.7% 2.6% 2.6% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7% 2.7%
Ücret ve Komisyon Gelirleri / Faaliyet Gelirleri 21.8% 21.7% 21.1% 22.0% 19.1% 21.9% 23.1% 20.2% 19.7% 19.2% 21.1% 21.0% 20.8% 20.8% 20.7%
Toplam Gelir / Toplam Gider 118.7% 123.4% 120.9% 116.8% 127.3% 123.6% 116.4% 119.3% 119.7% 120.2% 121.1% 121.3% 121.2% 121.6% 121.9%
Faiz Geliri / Faiz Gideri 189.7% 180.9% 184.5% 184.2% 236.1% 192.9% 178.1% 188.9% 192.1% 198.1% 193.4% 196.6% 201.4% 204.6% 208.3%
Faiz Dışı Gelirler / Faiz Dışı Giderler 60.6% 75.1% 61.3% 60.2% 65.3% 70.2% 60.7% 59.2% 56.4% 55.6% 63.7% 63.5% 61.8% 62.0% 62.1%
Odeabank Economic Research and Strategy
Maslak Mahallesi Ahi Evran Caddesi No. 11 Olive Plaza Kat 9 34398 Şişli /İstanbul Phone: +90 212 304 87 43 Fax: 0212 304 84 45
Serkan Özcan, Assistant General Manager Serkan.Ozcan@Odeabank.com.tr Ali Kırali, Strategic Planning Director Ali.Kirali@Odeabank.com.tr Erkan Dernek, Strategic Planning Group Manager Erkan.Dernek@Odeabank.com.tr Ferhat Yükseltürk, Strategic Planning Manager Ferhat.Yukselturk@Odeabank.com.tr
This report, prepared by Odea Bank A.Ş. from sources which we believe to be reliable and trustworthy is provided for information purposes only. Although the comments and assumptions based on the information provided from official sources reflect our opinion on that date, these information shall not construe as investment consultancy activity. Odea Bank A.Ş. does not accept any liability for any kind of loss arising out of faults and deficiencies in sources herein mentioned and usage of these information. Our Bank has the copyright of the information in this report and it shall not be used, reproduced or copied by third parties without authorization.
