EKON 202 – MAKRO EKONOMI DERS NOTLARI
Konu 1
Makro İktisadın Temelleri - Makroekonominin Araştırma Alanları
1. Gelir ve İstihdam Düzeyi: Bir ekonomide, belli bir dönemde üretilen nihai mat ve hizmetlerin değerine gayrisafi milli hasıla, (GSMH) denir. İstihdam düzeyinin belirlenmesi, gelir düzeyinin belirlenmesi şeklinde ele alınabilir.
2. Fiyat Düzeyinin İstikrarı: Hem fiyat düzeyinin düşmesi (deflasyon), hem de yükselmesi (enflasyon) şeklinde ortaya çıkabilir.
3. Ekonomik Büyüme: Ekonominin büyüme hızı, reel GSMH'nın yıllık artış hızıdır.
4. Dış Açıklar: Ödemeler bilançosu: Bir ülkenin dış dünyayla ekonomik ilişkilerinin döviz gelir ve gider kalemleri şeklinde gösterildiği tablo olup bunun en önemli kalemi dış ticarettir.
Konu 2
EKONOMİ POLİTİKALARI
1.Ekonomi teorisi: Belli ekonomik kurumların teşkil ettiği çerçeve içinde oluşan ekonomik olaylarda bir düzenliliğin varlığını araştırır.
2.Ekonomi Politikası: Mâkul bir büyüme hızı sağlamak, fiyat düzeyinin istikrarını sağlamak, istihdam düzeyini artırmak, gelir ve servet dağılımında adaleti temin etmek, bölgeler arası kalkınmışlık farklarını gidermek, ödemeler bilançosu dengesini sağlamak gibi hedeflere ulaşılmaya çalışılır.
Konu 3
MAKROEKONOMİDE TEMEL VARSAYIMLAR
1. Piyasaların Temizleme Hızı Konusundaki Farklı Varsayımlar Talep sahipleri tam istedikleri kadar mal satın alırlar ve satıcılar arz ettiklerinin tamamını satarlar. Bu varsayım piyasaların temizlenmesi varsayımı olarak adlandırılır.
2. Dengenin Tekliği Konusundaki Farklı Varsayımlar
3. Beklentilerin Biçimlendirilmesi Konusundaki Farklı Varsayımlar
Konu 4
EKONOMİDE AKIM, STOK VE ORAN DEĞİŞKENLER
1.Akım Değişken: Belli bir zaman birimine bağlı olarak ifade edilir. Gelir, hasıla, üretim, tüketim, yatırım vb.
2.Stok Değişken: Bir değişkenin belli bir andaki değerini gösterir. Sermaye stoğu, para arzı, servet, borç stoğu, mal stoğu vb.
Makroekonomik analizde akım ve stok değişkenler kadar önem taşıyan bir diğer değişken grubu da akımların birbirine oranı ya da bir akım ile stokun oranı olarak ifadelendirilen oran değişkenlerdir.
Örneğin enflasyon, işsizlik oranları ya da faiz oranı bu gruptan değişkenlerdir.
Konu 5
EKONOMİ POLİTİKASININ ARAÇLARI
1. Para Politikası: Merkez bankasınca yürütülür. Araçları emisyon, açık piyasa işlemleri, reeskont oranı mevduat karşılık oranları ve bankacılık sistemi üzerinde doğrudan kontroller ve faiz oranlarının etkilenmesi olarak sıralanabilir.
2. Maliye Politikası: Devletin vergiler, kamu harcamaları ve borçlanma yoluyla ekonomiyi idare etmesidir. Maliye politikası, parlamentonun denetiminde hükümet eliyle yürütülür.
3. Dış Ekonomi Politikası: Dış âlemle yürütülen ekonomik ilişkileri düzenlemeye yönelik politikalardır.
Araçları ise ticaret politikası (gümrük tarifeleri, kotalar, ihracat teşvikleri...), yabancı sermayeye yönelik düzenlemeler ve döviz piyasalarına müdahaledir.
4. Gelir Politikası: Ücretler ve fiyatlar üzerindeki doğrudan kontrollerdir. Bu politika, enflasyona karşı uygulanabilecek en uç politikadır.
