GGY 448
Toplu Yapı ve Taşınmaz Yönetimi
Dr.H.Murat ÇEKİCİ
TOPLU YAPI YÖNETİMİNDE SİTE YÖNETİMİNİN ETKİLERİ
Toplu Yapı Yönetiminde Site Yönetiminin İstihdama Ve Gelire Etkisi
• Gelişmekte olan ülkelerde (GOÜ) gözlemlenen yapısal sorunların başında istihdam ve sektörler arasında dağılımı ile ilgili niteliksel ve niceliksel problemler bulunmaktadır. Bu sorunların başında çalışan
nüfusun önemli bir kısmının tarım sektöründe istihdam edilmesi ve sanayi sektöründe çalışan kesimin payının nispeten düşük kalması gelmektedir.
• Tarım sektöründe ilkel ve yetersiz yöntemlerin uygulanması kişi başına düşen üretim miktarını düşürmektedir. Çalışanların daha az verimli
alanlarda istihdam edilmesinden dolayı beşeri sermayenin gelişmesi de
engellenmiştir.
• Türkiye'de zaman içerisinde tarım sektöründen sanayi ve hizmet sektörlerine iş gücü akışının gerçekleşmesi, ilerleyen teknoloji ile bilişim ve iletişim teknolojilerine hâkim olabilecek eğitimli kullanıcı ihtiyacını doğurmuştur.
• Tarım sektöründe istihdam edilen kol gücüne dayalı çalışan işçiler, daha iyi eğitim ve teknoloji kullanmayı gerektiren bu sektörlerde istihdam edilecek yeterli donanım ve birikime sahip değildirler. Bu eksikliklerin giderilmesi adına iş gücünün iyi bir eğitim sürecinden geçmesi, sağlık ve beslenme konularında maddi ve manevi
yeterliliklerin sağlanması gerekmektedir.
• 1990 yılında kurulan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) 2003 yılında
Türkiye’de konut üretiminde atağa geçmiş ve 500 bin konut hedefi belirlenmiştir. Bu hedefe 2014 yılı itibari ile ulaşılmış ve ikinci 500 bin konut hedefi için çalışmalar devam etmektedir. TOKİ Üretim
Raporu’ndan alınan son verilere göre Türkiye’de konut ihtiyacının yıllık tabanda %10‟ünü Toplu Konut İdaresi tarafından karşılandığı
görülmektedir.
• Toplu Konut İdaresi başta olmak üzere Büyükşehir Belediyeleri ve büyük inşaat firmaları tarafından yapılan konutlarda iş ve işlemleri yürütmek için 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu çerçevesinde site
yönetimleri oluşturularak istihdama olumlu yönde katkı sağlanmaktadır.
• Site yönetim firmaları belli bir birlik adı altında veya bağlayıcı bir kanun hükmüne göre kurulmadıkları için ülkemizde toplam kaç yönetim firması olduğunu tespit etmek şu an itibariyle istatistiksel olarak mümkün değildir. Toplu konut inşaatı yapan firmalar site yönetim hizmetini kendi bünyesinde farklı isimlerle kurdukları firmalar ile sağlama yoluna gitmektedir.
• Site yönetim hizmeti Türkiye genelinde girçok irili ufaklı şirket bulunmaktadır.
Özellikle markalı konut üreticileri kendi projelerinde altyapı ve tesislerin iyi işletilmesi, uyumlu bir yönetim sağlanması ve projelerinin değerini koruyup yükseltebilmek için yönetim şirketleri kurmuşlardır.
• Bu şirketler, kendi kadroları, sınırlı hizmet verdikleri işler ve yönettikleri site ve binaların kendi petsonelleri olmak üzere istihdam yaratmaktadırlar.
• Aşağıda sektörde öncü, büyük ve özellik taşıyan Tesis Yönetim Derneği üyesi
şirketlerin isimleri yer almaktadır.
A PLUS HASTANE OTELCİLİK HİZMETLERİ A.Ş.
AĞAOĞLU YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
ATALIAN ENTEGRE TESİS YÖNETİMİ HİZMETLERİ A.Ş.
BOĞAZİÇİ KONUT HİZMET YÖNETİM İŞLETMECİLİĞİ VE TİC. A.Ş.
DGR SERVİS HİZMETLERİ A.Ş.
EFM TESİS YÖNETİMİ VE SERVİS HİZMETLERİ A.Ş.
EMLAK YÖNETİM HİZMETLERİ VE TİCARET A.Ş
EUBSA BSG TESİS YÖNETİM VE İŞLETME HİZMETLERİ LTD. ŞTİ.
EUROSERVE HİZMET VE İŞLETMECİLİK A.Ş.
FMS HİZMET YÖNETİMİ A.Ş.
IB EGE GRUP YÖN. HİZ. LTD. ŞTİ.
ISS TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
İNALTAY SİTE YÖNETİM GAYRİMENKUL DAN.VE PAZ.LTD.ŞTİ İŞ MERKEZLERİ YÖNETİM VE İŞLETİM A.Ş.
KLÜH PROFESYONEL HİZMETLER TİCARET A.Ş.
KOZA YÖNETİM VE SERVİS A.Ş.
MPLUS GRUP YÖNETİM DANIŞMANLIĞI TİC. A.Ş
RGM TURKEY GAYRIMENKUL YÖNETİM VE İŞLETME A.Ş.
SE CLUB GAYRIMENKUL YÖNETİM PAZ. VE DAN. A.Ş.
SİMYA TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
SODEXO ENTEGRE HİZMET YÖNETİMİ A.Ş.
SOLUTO TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
TEKFEN TURİZM VE İŞLETMECİLİK A.Ş
TEKPAŞ BİNA VE TESİS YÖNETİMİ TİC. LTD. ŞTİ TEPE SERVİS VE YÖNETİM A.Ş.
TFM HİZMET VE İŞLETMECİLİK TİC. LTD. ŞTİ.
TSP YAPI YÖNETİM İŞLETİM VE DANIŞMANLIK A.Ş.
UFS TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
WOM YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
YKS TESİS YÖNETİM HİZMETLERİ A.Ş.
ZORLU TESİS YÖNETİM A.Ş.
Yapılan araştırma sonucu tespit edilen şirketler;
• Toplu yapı yönetiminin (site yönetimi) oluşabilmesi için üretilen ve faaliyete geçirilen toplu konut sayısında da bir artış olması gerekmektedir.
• Sigortalı çalışan ücretli sayısındaki en fazla artışın sağlandığı sektörlerin başında bina inşaat sektörünün yer almaktadır. Dolayısıyla inşaat
sektöründeki büyüme ve çalışan sayısındaki artış aynı zamanda
beraberinde toplu konut yapısındaki istihdam artışını, site yönetimindeki artışı, gelir artışını, sosyo-kültürel alandaki artışı da beraberinde
getirecektir.
• Sonuç olarak bina inşaat sektöründeki artış ile toplu yapı yönetim
hizmetindeki istihdam artışı doğru orantılıdır.
TOPLU YAPI YÖNETİMİNİN KENTLEŞME VE PLANLAMAYA ETKİSİ
• Nitelikli bir yaşam, konut hakkı temeli üzerine kurulmakta ve bunun için de yerleşme özgürlüğüne gereksinim duyulmaktadır. Ancak bunun ötesinde yaşam kalitesini elde edebilmek için devlete ve hak
öznelerine düşen görevler bulunmaktadır.
• Belirli bir yaşam kalitesine ulaşmak da çevresel ortam ve koşullar,
kent çevresi, düzenli kentleşme ve planlama, etkili ve katılımcı bir kent
yönetimine sahip olmakla mümkündür.
Bu koşullar aşağıdaki gibi sıralamıştır;
1. Güvenlik: Mümkün olduğunca suç, şiddet ve yaşadığı olaylardan arındırılmış, emin ve güvenli bir kent,
2. Kirletilmemiş Sağlıklı Bir Çevre: hava, gürültü, su ve toprak kirliliği olmayan, doğası ve doğal kaynakları korunan bir çevre, 3. İstihdam: Yeterli istihdam olanaklarının yaratılarak, ekonomik
kalkınmadan pay alabilme şansının ve kişisel ekonomik özgürlüklerin sağlanması,
4. Konut: Mahremiyet ve dokunulmazlığının garanti edildiği, sağlıklı,
satın alınabilir, yeterli konut stokunun sağlanması,
5. Dolaşım: Toplu taşıma, özel arabalar, yayalar ve bisikletliler gibi tüm yol kullanıcıları arasında, birbirinin hareket kabiliyetini ve dolaşım
özgürlüğünü kısıtlamayan uyumlu bir düzenin sağlanması,
6. Sağlık: Beden ve ruh sağlığının korunmasına yardımcı çevrenin ve koşulların sağlanması,
7. Spor ve Dinlence: Yaş, yetenek ve gelir durumu ne olursa olsun her birey için spor ve boş vakitlerini de değerlendirebileceği olanakların
sağlanması,
8. Kültürler Arası Kaynaşma: Geçmişten günümüze, farklı kültürel ve etnik yapıları barındıran toplulukların barış içinde yaşamalarının
sağlanması,
9. Kaliteli Bir Mimari ve Fiziksel Çevre: Tarihi yapı mirasının duyarlı bir biçimde restorasyonu ve nitelikli çağdaş mimarinin uygulanmasıyla, uyumlu ve güzel fiziksel mekânların yaratılması,
10. İşlevlerin Uyumu: Yaşama, çalıma, seyahat işlevleri ve sosyal aktivitelerin olabildiğince birbiriyle ilintili olmasının sağlanması,
11. Katılım: Çoğulcu demokrasilerde, kurum ve kurulular arasındaki dayanışmanın esas olduğu kent yönetimlerinde, gereksiz bürokrasiden arındırma, yardımlaşma ve bilgilendirme ilkelerinin sağlanması,
12. Ekonomik Kalkınma: Kararlı ve aydın yapıdaki tüm yerel
yönetimlerin doğrudan veya dolaylı olarak ekonomik kalkınmaya katkı
konusunda sorumluluk sahibi olması,
13. Sürdürülebilir Kalkınma: Yerel yönetimlerce ekonomik kalkınma ile çevrenin korunması ilkeleri arasında uzlaşmanın sağlanması
14. Mal ve Hizmetler: Erişilebilir, kapsamlı, kaliteli mal ve hizmet sunumunun yerel yönetimi, özel sektör ya da her ikisinin ortaklığıyla sağlanması,
15. Doğal Zenginlikler ve Kaynaklar: Yerel doğal kaynak ve değerlerin, yerel yönetimlerce akılcı, dikkatli, verimli ve adil bir biçimde, beldede yaşayanların yararı gözetilerek korunması ve idaresi,
16. Kişisel Bütünlük: Bireyin sosyal, kültürel, ahlaki ve ruhsal
gelişimine, kişisel refahına yönelik kentsel koşulların oluşturulması,
17. Belediyeler Arası İşbirliği: Kişilerin yaşadıkları beldenin, beldeler arası ya da uluslararası ilişkilerine doğrudan katılma konusunda özgür olmaları ve özendirilmeleri,
18. Finansal Yapı ve Mekanizmalar: Bu bildirgede tanımlanan hakların sağlanması için, gerekli mali kaynakları bulma konusunda yerel yönetimlerin yetkili kılınması,
19. Eşitlik: Yerel yönetimlerin, tüm bu hakları bütün bireylere cinsiyet, ya, köken, inanç, sosyal, ekonomik ve politik ayrım gözetmeden,
fiziksel veya zihinsel özürlerine bakılmadan, eşit olarak sunulmasını sağlamakla yükümlü olması,
20. Kültür: Yerel yönetimlerin tüm kültürel farkındalıklardan haberdar
olması (AB Kentsel şartnamesi, 1992).
Bu haklara ek olarak “Yerleşimlerde Haklar” başlığı altında belirtilen diğer unsurlar da şu şekildedir:
• Yaşanabilir, güzel, makul fiyatlı, çevre dostu koşullara sahip, ayrıca iyi konumlanmış, aydınlık ve yeteri büyüklükte konutların sağlanması,
• Yeterli yeşil alan, gün ışığı, sessizlik, bitki örtüsü ve güzellikler gibi koruyucu sağlık önlemlerinin alınması,
• Kent hayatının çeşitli işlevleri arasında bağlantılar oluşturulması,
• Kültürel olanaklar, spor ve dinlence faaliyetleri, sosyal gelişim, özgür dolaşım, tüm yol kullanıcıları arasında uyumlu bir denge sağlanması,
• Gerekli toplumsal faaliyet, yoksulluğa karşı önlemler ve özellikle özürlülere gerekli donanımın sağlanması,
• Güvenlik, refah, iş, eğitim ve öğretim olanaklarının, kültür ve tarih mirasına
sahip olabilme haklarının sağlanması.
TOPLU YAPI YÖNETİMİNİN
SOSYO - KÜLTÜREL YAPIYA ETKİSİ
• Dünyada hızla gelişen konut piyasaları artık toplu yapı
yönetimlerine dönüşmüş ve büyük ilerleme kaydetmişlerdir.
• Henüz yolun başında olan Türkiye ise büyük atılımlar gerçekleştirmektedir.
• Toplu yapı yönetimin konut sorununa ve artan konut sorununun
beraberinde getirdiği olumsuz sosyo - kültürel sorunlara büyük
oranda çare olduğu görülmektedir:
• Daha Fazla Yaşam Alanı Sağlaması
• Enerji Etkinliğinin Yükselmesi
• Toplu Taşıma Sorunun Azalması ve Etkinliğinin Artırılması
• Güven Sorunu
• Tükenmişlik Sorunu
• Kalabalık şehir
• Dolandırıcılık Sorunu
