BAĞLANTILI HAKLAR-TOPLU
HAK YÖNETIMI
BAĞLANTILI HAKLAR FSEK M.80
İcracı sanatçılar
Fonogram Yapımcıları komşu haklar
Radyo-Tv kuruluşları
Film Yapımcıları
BAĞLANTILI HAKLAR
İcracı sanatçı: Eser sahibinin manevi ve mali
haklarına zarar vermemek kaydıyla ve eser sahibinin izniyle bir eseri, özgün bir biçimde yorumlayan, tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeşitli biçimlerde icra eden sanatçı
Ör. Şarkıcı, dansçı, tiyatro oyuncusu, sinema oyuncusu, aynı zamanda icraya sanatsal katkılarıyla yön ve şekil veren şef ve yönetmen (ateş, s.214)
Eserin kamuya sunumunda doğrudan sanatsal bir katkı sunulması gerekmektedir.
Ör: kameraman, suflör, makyaj, ses teknisyeni kural olarak icracı sanatçı olarak kabul edilmemektedir.
İcra yoluyla yeni bir eser yaratılmamaktadır (işleme
değildir), eser nakledilmektedir. (Merdivan, s.2478)
İCRACI SANATÇILAR
Korumadan yararlanabilmek için bir eserin icra edilmesi gerekmektedir.
Örneğin spikerin anlatımı ne kadar özgün bir
olursa olsun, bir eser icra edilmediği müddetçe korumadan yararlanamaz.
Önemli olan bir eserin icra edilmesidir, eserin koruma süresinin dolmuş olması koruma bakımından önemli değildir.
Koruma koşulu: özgünlük
Alelade veya sıradan icralar korunmaz
Minimum da olsa bir yaratıcılık gerektirir, sadece gerçek kişiler icracı sanatçı olabilir
Koruma konusu: icra
İCRACI SANATÇILAR
Haklar: hem mali hem manevi haklar
Bağlantılı hak sahiplerinden sadece icracı sanatçıların manevi hakkı vardır, mali
haklarını devretmiş olsalar dahi,
a) icralarının sahibi olarak tanıtılmalarını
b) icralarının kendi itibarlarını zedeleyebilecek şekilde tahrif edilmesi ve bozulmasının önlenmesini talep etme
Ör: bir başkası şarkıyı onun özgün icrasını tahrif edece şekilde yorumlarsa manevi hak ihlali
İstisna: uygulama şartlarının gerektirdiği
durumlar
İCRACI SANATÇILAR
Mali haklar
Önkoşul: eser sahibinin izniyle tespit
kayıt altına alma-ilk tespit
Konserde de (topluluk önünde) olabilir, stüdyoda da olabilir Tespit olunan icranın
Çoğaltılma
tespitten ayrı bir hak
İkinci bir nüsha elde edilmesi yayma
satılması, dağıtılması, kiralanması, ödünç verilmesi
yurt içinde henüz satışa çıkmamış veya başka yollarla dağıtılmamış tespit edilmiş
icralarının, aslı veya çoğaltılmış nüshalarının satış yoluyla veya diğer yollarla dağıtılması hususunda izin verme veya yasaklama hakkına-umuma arz hakkına benzer bir hak/ilk satış hakkı/tükenme
Temsil
işaret, ses, görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletilmesi
Umuma iletim, yeniden iletilmesi
telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtımına veya sunulmasına
gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda tespitlerine ulaşılmasını sağlamak suretiyle umuma iletimine
İCRACI SANATÇILAR
İcracı sanatçılar haklarını uygun bir bedel karşılığında yapımcıya devredebilir
Orkestralarda-şeften
Koro-şeften
Tiyatro oyunlarında-yönetmen izin alınması gerekir
Müteşebbisin girişimi ile gerçekleştirilen icralar:
Müteşebbisten de izin alınması
gerekmektedir
BAĞLANTILI HAKLAR
Fonogram Yapımcısı: bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları
Korumadan yararlanabilmek için seslerin eser niteliği taşımasına gerek bulunmamaktadır.
Koruma konusu: tespit
Haklar: sadece mali haklar
a)
Tespitin çoğaltılması
b)
Yayımı (kiralama ve ödünç verme)
c)
İşaret, ses ve görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletim ve yeniden iletimi
d)
Dijital ortamlarda umuma erişim
e)
Telli veya telsiz araçlarla umuma dağıtım ve sunum
f)
