Ergin Nomer
D E V L E T L E R H U S U S Î
H U K U K U
Y e n i l e n m i fl 18. Bas›
Prof. Dr. Ergin NOMER
‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Prof. Dr. Cemal fiANLI
‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Yay›n No : 2340 Hukuk Dizisi : 1157
8. Bas› - fiubat 1996 - ‹STANBUL 9. Bas› - fiubat 1998 - ‹STANBUL 10. Bas› - Ocak 2000 - ‹STANBUL 11. Bas› - Ocak 2002 - ‹STANBUL 12. Bas› - Ekim 2003 - ‹STANBUL 13. Bas› - Ekim 2005 - ‹STANBUL 14. Bas› - Ekim 2006 - ‹STANBUL 15. Bas› - Kas›m 2007 - ‹STANBUL 16. Bas› - May›s 2008 - ‹STANBUL 17. Bas› - Eylül 2009 - ‹STANBUL 18. Bas› - Ekim 2010 - ‹STANBUL
NOT: Bu esere yap›lacak at›flar: “NOMER, Devletler Hususî Hukuku, 18. Bas›:
Nomer/fianl›, ‹stanbul 2010” fleklinde olmal›d›r.
ISBN 978 - 605 - 377 - 363 - 4
Copyright©Bu kitab›n bu bas›s› için Türkiye’deki yay›n haklar› BETA Bas›m Yay›m Da-
¤›t›m A.fi.’ye aittir. Her hakk› sakl›d›r. Hiçbir bölümü ve paragraf› k›smen veya tama- men ya da özet halinde, fotokopi, faksimile veya baflka herhangi bir flekilde ço¤alt›la- maz, da¤›t›lamaz. Normal ölçüyü aflan iktibaslar yap›lamaz. Normal ve kanunî iktibas- larda kaynak gösterilmesi zorunludur.
Dizgi : B e t a B a s › m A . fi .
Bask› - Cilt : Kahraman Neflriyat Ofset San. Tic. Ltd. fiti. (Sertifika No: 12084) Yüzy›l Mah. Matbaac›lar Cad. Atahan No: 34 K: 4
Ba¤c›lar/‹stanbul (0-212) 629 00 01 Kapak Tasar›m : Gülgonca Çarp›k
Beta BASIM YAYIM DA⁄ITIM A.fi.
Himaye-i Etfal Sokak Talas Han No. 13-15 Ca¤alo¤lu - ‹STANBUL
Tel : (0-212) 511 54 32 - 519 01 77 Fax: (0-212) 513 87 05 - 511 36 50 www.betayayincilik.com
II
III
Halûk ve Füsûn’a
ÖNSÖZ
Kitab›n bu Bask›s›nda, 27.11.2007 tarihli ve 5718 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›ndaki “yeni” Kanunun 12 Aral›k 2007 tarihinde yürürlü¤e girmesinden sonraki dönemde doktrin alan›ndaki geliflmelere ve çok az miktarda da olsa temin edilen Türk Yarg›tay›n›n kararlar›na yer verilmifltir.
Ayr›ca, özellikle Kanunda yer alan yeni kavram ve hükümlerin daha iyi anlafl›- labilmesi maksad›yla, yabanc› devlet mahkemelerinin kararlar›na konu teflkil eden olaylardan da istifade edilmek suretiyle oluflturulan yeni misaller ilgili ko- nulara eklenmifltir. Bu flekliyle, Kitab›n hukuk ö¤rencileri ve uygulamac› mes- lektafllar›m için daha yararl› olaca¤›n› ümit etmekteyim.
Bu 18. Bask›n›n, hatas›z ve yanl›fls›z okuyucuya ulaflmas›nda yard›m›n›
esirgemeyen ‹stanbul Hukuk Fakültesinin de¤erli ö¤retim üyesi Yard. Doç.
Emre ESEN ile Arafl. Gör. Mine TAN DEHMEN ve Arafl. Gör. Zeynep NALÇACIO⁄LU’na teflekkür ederim.
Kitab›n dizgisini her bask›da oldu¤u gibi titizlikle yerine getiren Gülgonca ÇARPIK’a ve bu Bas›y› da süratle ve itinayla gerçeklefltiren Beta Bas›m Yay›m Da¤›t›m A.fi.’ne ve Say›n Seyhan SATAR’a, yaln›z ben de¤il, fakat okuyucu da teflekkür borçludur.
Ekim 2010, ‹stanbul Prof. Dr. Ergin NOMER
V
Onyedinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :
27.11.2007 tarihli ve 5718 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Huku- ku Hakk›ndaki Kanun, 12 Aral›k 2007 tarihinde yürürlü¤e girdi. Kanunda, yü- rürlükten kald›rd›¤› 2675 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hak- k›ndaki Kanunun hukukî yap›s› ve milletleraras› özel hukuka temel yaklafl›m›
aynen muhafaza edildi. 1982 tarihinden bu yana yürürlükte kalan 2675 say›l›
Kanunun baz› maddelerinde ço¤u pek önemli olmayan de¤ifliklikler yap›ld› ve özellikle borçlar hukuku alan›nda, baz› borç iliflkileri için özel maddeler kabul edildi. Bu yap›s› dikkate al›nd›¤›nda, 5718 say›l› Kanunun, “yeni” bir milletle- raras› özel hukuk kanunu olmaktan daha çok, 2675 say›l› Kanunda “de¤ifliklik”
yapan bir Kanun niteli¤inde oldu¤u anlafl›l›r.
Bu niteli¤ine ra¤men, 16. Bask›da, ilk sat›r›ndan son sat›r›na kadar tekrar ele al›nmak, gerekli de¤ifliklikler yap›lmak ve eklenen maddeler mümkün olan en genifl ölçüde aç›klanmak suretiyle, Kitap adetâ yeniden yaz›lm›fl; tek keli- meyle yenilenmiflti.
‹stanbul, Eylül 2009
Birinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :
Devletler Hususî Hukuku ders kitab›m› ö¤renciler için haz›rlam›fl olmakla beraber, ilerideki araflt›rmalar›nda faydal› olaca¤›n› tahmin etti¤im kaynak bilgi- lere de mümkün oldu¤u ölçüde yer verdim. Kitab›n esas›n› devletler hususî hu- kukunun genel teorisi teflkil etmektedir. Bu sebeple genifl ölçüde yabanc› litera- türden ve yabanc› mahkeme kararlar›ndan istifade etmek imkân› do¤du. Devlet- ler hususî hukukunun niteli¤i yabanc› hukuklardan mukayeseli hukuk metoduna uygun flekilde yard›m görmeyi zaruri de k›lmaktayd›. Kitapda devletler hususî hukukunun Türkiye'deki uygulamas›n› gösteren k›sm›, genel teoriye nisbetle da- ha öz ve s›n›rl› olarak haz›rlanm›flt›r. Böylece devletler hususî hukukunun mües- seselerini ve ona hâkim olan genel prensip ve fikirleri tam olarak de¤erlendirmek gayesine ulafl›lmaya çaba sarf edilmifltir.
‹stanbul, 15.10.1978
VI
‹kinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :
Kitab›n birinci bask›s›ndan bu yana geçen bir kaç y›l içerisinde devletler hususî hukuku alan›nda beklenmedik ölçüde bir geliflme görülmüfltür. Hukukun birlefltirilmesi çabalar› yo¤unluk kazan›rken, baz› ülkelerde devletler hususî hu- kuku alan›nda yeni düzenlemeler yürürlü¤e girmifl, ‹sviçre, Almanya gibi di¤er baz›lar›nda yeni kanun tasar›lar› haz›rl›klar› hemen hemen tamamlanm›flt›r. As›l önemlisi devletler hususî hukuku ve milletleraras› usul hukuku alan›nda yeni bir Kanun (Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›nda Kanun) Türk hu- kuk hayat›na girmifltir.
Bunlar›n yan›nda millî hukuklarda, özellikle medenî kanunlarda yap›lan de¤ifliklikler de devletler hususî hukuku problemlerini etkilmekte ve mahkeme kararlar›na dayan›larak verilen misalleri ve çözüm tarzlar›n› eskimifl veya yürür- lükten kalkm›fl medenî hukuk düzenlemelerine ait hale getirmektedir.
Bu geliflmelerin ›fl›¤› alt›nda, yap›lmas› gereken zarurî de¤iflikliklere kita- b›n 2. Bask›s›nda yer verilmifl olmakla beraber, yürürlükten kalkm›fl maddî hu- kuk kaidelerine dayanan mahkeme kararlar›n› konu olan misaller, mevcut sistemlerin devletler hususuî hukuku alan›nda ald›¤› çözüm flekillerine örnek ol- malar› itibariyle oldu¤u gibi b›rak›lm›flt›r.
Milletleraras› medenî usul hukuku, devletler hususî hukukunun komflu bir hukuk dal›n› teflkil etmesine ra¤men, Türk hukukunda yeni kabul edilen Kanu- nun da sistemi dikkate al›narak, bir "Ek" fleklinde, aralar›ndaki iliflkinin gerek- tirdi¤i ölçüde Kitaba ilâve edilmifltir. Bu ilâve ile derslerde ö¤rencilerin duydu-
¤u bir ihtiyac›n giderilmesi gaye edinilmifltir.
‹stanbul, 15.7.1982
Dördüncü Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :
4 y›l› aflk›n bir süreden beri 2675 say›l› Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›ndaki Kanun yürürlüktedir. Bu dönem içerisinde Türk mahkeme- lerinde bu Kanunun uygulanmas›nda dikkati çeken en önemli özellik, Kanunun genellikle milletleraras› usul hukukuna iliflkin hükümlerinin kazanm›fl oldu¤u canl›l›kt›r. Bu arada yabanc› mahkeme ilâmlar›n›n tan›nma ve tenfizi hükümleri mahkemelerimizi en ziyade meflgul eden bir konu haline gelmifltir. Bu geliflme- ye uygun olarak, Kitab›m›z›n bu bask›s›nda "Milletleraras› Usul Hukuku" k›sm›
yeniden gözden geçirilerek belirli problemlere daha genifl yer verilmifltir.
VII
Buna mukabil, özellikle yabanc› kanunlar›n da tatbikinin söz konusu olabi- lece¤i devletler hususî hukuku kaidelerimizin uygulanmas›na, mahkemelerimiz- de nadiren rastlanmaktad›r. Türk hâkimlerinin yabanc› bir hukuku uygulamada duyduklar› tereddüdün bu konuda böyle k›s›r bir tatbikata sebep oldu¤unu zan- netmekteyiz. Milletleraras› iliflkilerin ço¤ald›¤› ve yabanc›lar›n da gerek aile hu- kuklar›na gerekse ticarî munasebetlerine ait ihtilaflar›n› Türk mahkemelerine emanet ettikleri bu geliflme döneminde hâkimlerimizin bu tereddütlerini en k›sa zamanda yeneceklerini ümit ediyoruz.
‹stanbul, Ekim 1986
Onikinci Bask›ya Ait ÖNSÖZ'den :
12. Bas›da esas yenili¤i, Kitab›n 11. Bas›s›n› ilk cümlesinden son cümlesi- ne kadar gözden geçiren de¤erli meslektafl›m Prof. Dr. Cemal fianl› ile birlikte Kitaba konmas›n› gerekli gördü¤ümüz ilâveler teflkil etmektedir. Bu ilâveler ile, devletler hususî hukuku alan›nda çal›flan uygulay›c› hukukçular›n beklentilerini de en genifl ölçüde karfl›lam›fl oldu¤umuz inanc›nday›z. Ayr›ca, milletleraras›
doktrin alan›ndaki geliflmelerin belirli ölçüde de olsa Kitapta yer almas›nda, Arafl. Gör. ‹nci Ataman-Figanmefle’nin, kendisine teflekkür borçlu oldu¤um kat- k›lar› olmufltur. Kitab›n bask›s› safhas›nda, kitab›n okuyucu eline mükemmel ve hatas›z bir flekilde geçmesini temin eden Emre Esen’e ve ayr›ca yard›mlar›n›
esirgemeyen F. Kerem Giray’a, Levent Yünlü’ye, Mine Tan’a, Dr. fianl› ile bir- likte teflekkür etmekteyiz.
‹stanbul, Ekim 2003
VIII
IX
‹Ç‹NDEK‹LER
ÖNSÖZ...V
‹Ç‹NDEK‹LER ...IX KISALTMALAR ... XVII-XX
Devletler Hususî Hukukuna G‹R‹fi
§ 1. Kavram
I. Genel Olarak...3
II. Kanunlar ‹htilaf› Kaideleri ...4
1. Devletler Hususî Hukuku...4
a) Kavram ...4
b) Devletler Hususî Hukuku Kaideleri ve Maddî Hukuk Kaideleri...8
c) Devletler Hususî Hukukunun Niteli¤i...9
d) ‹sim...20
2. Bölgeleraras› Hususî Hukuk ...22
3. fiah›slararas› Hususî Hukuk ...27
4. Zamanlararas› Hususî Hukuk...29
5. Statü De¤iflikli¤i ("conflit mobile") ...31
§ 2. Devletler Hususî Hukukunun Komflu Alanlar› I. Kamu Hukukuna Giren Komflu Alanlar...34
1. Milletleraras› Medenî Usul Hukuku...34
2. Di¤erleri...36
II. Yabanc›lar Hukuku ...39
III. Devletler Hukuku...40
1. Devletler Hukuku ile Devletler Hususî Hukuku Aras›ndaki S›n›r ‹liflkisi...41
2. Devletler Hukuku ile Devletler Hususî Hukuku Aras›ndaki "Özel" ‹liflkiler...43
IV. Anayasa Hukuku...44
V. Karfl›laflt›rmal› Hukuk...47
§ 3. Devletler Hususî Hukukunun Tarihçesi
I. Statüler Teorisi (1300 - 1800) ...51
II. ‹lk Kanunlaflt›rma Hareketleri...55
III. Devletler Hususî Hukukunun Modern Ça¤› ...55
IV. ‹slâm Hukukunda Kanunlar ‹htilâf› Kavram› ...66
§ 4. Devletler Hususî Hukukunun Kaynaklar› I. Genel Olarak...68
II. Kanunlar ...68
III. Örf ve Âdet ve ‹çtihat Hukuku ...69
IV. Milletleraras› Sözleflmeler ...70
1. ‹ki Tarafl› Sözleflmeler ...71
2. Çok Tarafl› Sözleflmeler...72
§ 5. Literatür I. Türk Devletler Hususî Hukuku ...79
II. Yabanc› Literatür...80
B i r i n c i B ö l ü m Devletler Hususî Hukukunun GENEL KISMI § 6. Devletler Hususî Hukuku Kaidelerinin Niteli¤i ve Nevileri I. Maddî Hukuk Kaidelerine Gönderme (At›f)...83
II. Boflluklar ...85
III. Devletler Hususî Hukuku Kaidelerinin Kullan›lmas›...87
IV. Devletler Hususî Hukuku Kaidelerinin Nevileri ...91
§ 7. Ba¤lanma I. Devletler Hususî Hukuku Kaidelerinin Unsurlar›...95
II. Ba¤lanma Konusu ve Yorumu (Vas›fland›rma) ...95
1. Kavram ...95
2. Vas›fland›rma Hukuku ...98
III. Ba¤lanma Noktas› ve Yorumu...103
1. Kavram ...103
2. Yorum...104
IV. fiahsî Statü (Ahkâm› fiahsiye) — Kifli Halleri ...107
X
§ 8. fiahsî Statünün Ba¤lanma Noktalar› : Tabiiyet,
‹kametgâh veya Mutad Mesken
I. Genel Olarak...111
II. Tabiiyet (Vatandafll›k)...114
1. Kavram ...114
2. Birden Fazla Tabiiyet (sujets mixtes) ...114
3. Tabiiyetsizlik ...116
4. Mülteciler...117
III. ‹kametgâh...117
IV. Mutad Mesken ...119
§ 9. Hileli Ba¤lanma : Devletler Hususî Hukukunda Kanuna Karfl› Hile ("fraus legis") I. Kavram ...122
II. Hukukî Durum ve Çözüm ...124
§ 10. Normlar Çeliflkisi ve ‹ntibak (“adaptation”) I. Problem...131
II. Normlar Çeliflkisi ...132
1. Norm Kümelenmesi...132
2. Norm Eksikli¤i ...133
3. Di¤er Uyumsuzluklar ...133
§ 11. Önmesele ("Vorfrage") I. Kavram ...135
II. Çözüm ...137
III. Statü Kararlar› ... 140
§ 12. ‹ade - At›f ve Devam Eden - At›f ("renvoi") I. Kavram ...142
II. Renvoi Probleminin Geliflimi...143
III. Çözüm ...149
§ 13. Kamu Düzeni ("ordre public") I. Kavram ...158
II. Kamu Düzeninin Görevi ...164
III. Kamu Düzeninin Müdahalesine ‹liflkin Baz› Özellikler...168
IV. Kamu Düzeni Müdahalesinin Sonuçlar›...178
XI
V. Yabanc› Kamu Düzeni...180
VI. Do¤rudan Uygulanan Kurallar ...182
§ 14. Yabanc› Hukukun Tatbiki I. Genel Olarak...186
II. Yabanc› Hukukun Tesbiti ...188
III. Temyiz Mahkemesinde Yabanc› Hukuk...197
‹ k i n c i B ö l ü m Devletler Hususî Hukukunun ÖZEL KISMI § 15. Türk Devletler Hususî Hukukunun Ba¤lama Kurallar› I. Genel Olarak...203
1. 1330 Tarihli Muvakkat Kanun ...203
2. Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu...205
II. Genel Hükümler...206
1. Hukukî ‹fllemlerde fiekil...206
2. Zamanafl›m› ...212
III. fiahs›n Hukuku Alan›nda ...215
1. Gerçek fiah›slar...215
a) Hak Ehliyeti ...215
b) Fiil Ehliyeti ...219
2. Tüzel Kifliler ...227
IV. Aile Hukuku Alan›nda...232
1. Kar› Koca Hukuku ...232
a) Niflanlanma...232
b) Evlilik...235
aa) Evlili¤in Maddî fiartlar› ...236
bb) Evlili¤in fieklî fiartlar›...244
c) Boflanma...252
d) Evlili¤in Genel Hükümleri ...259
e) Mal Rejimleri...261
2. Soyba¤› (Nesep) Hukuku ...263
a) Soyba¤›n›n Kurulmas› (Nesep Statüsü)...264
b) Soyba¤›n›n ‹ptali ...271
c) Ana-Baba-Çocuk Aras›ndaki ‹liflkiler (Soyba¤›n›n Hükümleri)...272
3. Evlâd Edinme ...272
4. Nafaka ...278
XII
5. Vesâyet Hukuku ...281
V. Miras Hukuku Alan›nda...283
VI. Eflya Hukuku Alan›nda...292
1. Lex Rei Sitae ...292
2. Uygulama Alan› ...294
3. Statü De¤iflikli¤i (Conflit Mobile) ...296
4. Lex Rei Sitae Kaidesinin ‹stisnalar›...299
a) Res in transitu (Tafl›nmakta olan mallar) ...299
b) Tafl›ma Araçlar› (Nakil Vas›talar›) ...299
c) Maddî Olmayan Mallar...300
VII. Borçlar Hukuku Alan›nda ...302
1. Akitler (Sözleflmeler) ...305
a) Genel Olarak...305
b) ‹rade Muhtariyeti Esas›...306
c) Hukuk Seçimi ...309
d) Hukuk Seçiminin Yoklu¤unda Uygulanacak Hukuk... 314
e) Akit Statüsünün Kapsam› ...322
f) Özel Akit Tipleri ...328
(1) ‹fl Sözleflmeleri ...328
(2) Tüketici Sözleflmeleri...334
(3) Fikrî Mülkiyet Haklar›na ‹liflkin Sözleflmeler ...338
(4) Eflyan›n Tafl›nmas›na ‹liflkin Sözleflmeler ...340
(5) Akreditif...340
(6) Milletleraras› Mal Sat›m›na ‹liflkin Sözleflmeler ...341
2. Haks›z Fiiller ...342
3. Sebepsiz Zenginleflme ...354
Ü ç ü n c ü B ö l ü m M‹LLETLERARASI MEDENÎ USUL HUKUKU § 16. Kavram I. Genel Olarak...357
II. Milletleraras› Usul Hukukunun Nitelikleri ...367
§ 17. Lex Fori Prensibi I. Genel Olarak...372
II. Lex Fori'nin Etki Alan› ...378
III. ‹sbat Hukukunda "Lex Fori" Prensibi...380
§ 18. Vas›fland›rma I. Genel Olarak...390
II. Çözüm ...390
XIII
§ 19. Maddî Hukuk ile ‹liflki
I. Genel Olarak...399
II. Karfl›l›kl› Etki Alanlar›...400
§ 20. Milletleraras› Yetki I. Kavram ...403
II. Kapsam...404
1. Yarg› Yetkisi ...404
2. Yarg› Yetkisinin S›n›rlar›: Yarg› Muafiyeti...406
a) Devletin Yarg› Muafiyeti...407
aa) Yarg›lanma Ba¤›fl›kl›¤›...407
bb) Cebrî ‹cra Ba¤›fl›kl›¤› ...414
b) Devlet Temsilcilerinin Yarg› Muafiyeti ...416
c) Yabanc› Mahkeme Kararlar›n›n Yarg› Muafiyeti...422
3. De¤erlendirme ve Sonuç ...423
§ 21. Türk Milletleraras› Yetki Sistemi I. Genel Olarak...426
II. Milletleraras› Yetkinin S›n›rlar› ...427
III. Milletleraras› Derdestlik ...431
§ 22. Milletleraras› Yetki Kaideleri I. Genel Olarak...434
II. Türk Milletleraras› Yetki Kaideleri...435
1. ‹ç Hukukun Yetki (Selâhiyet) Kaideleri...435
2. Türklerin Kifli Hallerine ‹liflkin Davalar ...442
3. Yabanc›lar›n Kifli Hallerine ‹liflkin Baz› Davalar ...448
4. Miras Davalar› ...449
5. Taraflar›n Anlaflmas›yla Bertaraf Edilemeyen Yetki Kurallar› ...449
a) ‹fl Sözleflmelerinden Do¤an Davalar...450
b) Tüketici Sözleflmelerinden Do¤an Davalar ...450
c) Sigorta Sözleflmelerinden Do¤an Davalar ...450
6. ‹stisnaî Hallerde Milletleraras› Yetki ...451
a) Kamu Düzeninin Müdahalesi ... 451
b) Millî Mahkemelere Müracaat Edememe ... 452
7. Milletleraras› Yetkisizlik ‹tiraz› ...453
XIV
8. Yetki Anlaflmas› ...454
a) Yetki Anlaflmas› ile Türk Mahkemelerinin Milletleraras› Yetkisinin Kabulü ... 454
b) Yetki Anlaflmas› ile Yabanc› Mahkemelerin Yetkisinin Kabulü ... 456
9. Forum non conveniens ...463
§ 23. Teminat § 24. Yabanc› Mahkeme Kararlar›n›n Tan›nmas› ve Tenfizi I. Genel Olarak...470
1. Tan›ma ...471
2. Tenfiz...474
II. Türk Hukukunda Tan›ma ve Tenfiz...474
§ 25. Milletleraras› Tahkim I. Tahkimin Unsurlar› ...513
II. Hakem Mahkemesinin Tatbik Edece¤i Hukuk...516
III. Daimî (Kurumsal) ve Ad-hoc (Geçici) Hakem Mahkemeleri...516
IV. Millî ve Yabanc› Hakem Kararlar›...518
V. Tenfiz ...521
VI. Hakem Mütalâalar› (Hakem Bilirkifli Kararlar›) ...534
VII. Türk Milletleraras› Tahkim Hukuku ... 534
§ 26. Milletleraras› Adlî Yard›m I. Milletleraras› ‹stinabe...542
II. Tebligat...544
K a n u n l ar 23 fiubat 1330 tarihli Türkiye'de Bulunan Yabanc›lar›n Hukuk ve Vazifeleri Hakk›nda Muvakkat Kanun, m. 4...549
Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›nda Kanun...550
Bibliyografya...569
Madde ‹ndeksi...593
Milletleraras› Sözleflmeler ‹ndeksi...599
Kavram ‹ndeksi ...601
XV
K I S A L T M A L A R
AB : Avrupa Birli¤i
ABD : Ankara Barosu Dergisi
ABGB (AllgBGB) : Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch
AcP : Archiv für civilistische Praxis
AD : Adalet Dergisi
AET : Avrupa Ekonomik Toplulu¤u (Avrupa Toplulu¤u)
AfP : (Archiv für Presserecht) Zeitschrift für Medien- und
Kommunikationsrecht
AHFD : Ankara Hukuk Fakültesi Dergisi
A‹HM : Avrupa ‹nsan Haklar› Mahkemesi
A‹HS : Avrupa ‹nsan Haklar› Sözleflmesi
BAG : Bundesarbeitsgericht
Batider : Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi
BGB : Bürgerliches Gesetzbuch
BGE : Entscheidungen des schweizerischen Bundesgerichts,
Amtliche Sammlung
BGH (BGHZ) : Bundesgerichtshof (Entscheidungen des
Bundesgerichtshofes in Zivilsachen)
Bkz. (bkz.) : Bak›n›z
BayObLG : Bayerisches Oberstes Landesgericht
BVerfG : Bundesverfassungsgericht
Cass. Civ. : Cour de Cassation, Chambre Civile
Cass. Req. : Cour de Cassation, Chambre des Requêtes
CC : Code civil, Codice civile, Codigo civil
CIEC : Commission Internationale de l’Etat Civil
Clunet : Journal du droit international
DHH : Devletler Hususî Hukuku
DIP : Droit international privé, diritto internazionale privato,
derecho internacional privato
Dip n. (dip n.) : Dip not
XVII
D.P. : Recueil Dalloz, Recueil périodique et critiqe de Jurisprudence, de Législation et de Doctrine
EGBGB : Einführungsgesetz zum Bürgerlichen Gesetzbuch
EheG : Ehegesetz
FamRZ : Zeitschrift für das gesamte Familienrecht
Fschr : Festschrift
GrZS : Grosser Senat in Zivilsachen
GÜHFD : Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
HUMK : Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu
‹BD : ‹stanbul Barosu Dergisi
‹BK : ‹çtihad› Birlefltirme Karar›
ICC : International Chamber of Commerce
ICSID : International Center for the Settlement of Investment
Disputes
‹HD : ‹fl Hukuku Dergisi
‹HFM : ‹stanbul Hukuk Fakültesi Mecmuas›
‹K‹D : ‹lmî ve Kazaî ‹çtihatlar Dergisi
IntRDipl. : Internationales Recht und Diplomatie
IPR : Internationales Privatrecht
IPRax : Praxis des Internationalen Privat- und Verfahrensrechts
IPR-G : Gesetz über das internationale Privatrecht [Devletler
Özel Hukuku Hakk›nda Kanun]
IPRspr. : Die deutsche Rechtsprechung auf dem Gebiete des
internationalen Privatrechts
IStR : Internationales Steuerrecht
JA : Juristische Arbeitsblätter
JherJb : Jherings Jahrbücher für die Dogmatik des Bürgerlichen
Rechts
JW : Juristische Wochenschrift
JZ : Juristen Zeitung
K. : Kanun, Karar
L.R.A. : Locus regit actum
M. (m.) : Madde
MHAUM : Mukayeseli Hukuk Araflt›rmalar› Dergisi
MHB : Milletleraras› Hukuk ve Milletleraras› Özel Hukuk
Bülteni
MK : Medenî Kanun
MÖHUK : Milletleraras› Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakk›nda
Kanun
MTK : Milletleraras› Tahkim Kanunu
XVIII
MTO : Milletleraras› Ticaret Odas›, Paris
MUK : Medenî Usul Kanunu
MuvK : Türkiye'de Bulunan Yabanc›lar›n Hukuk ve Vazifeleri
Hakk›nda Muvakkat Kanun
n. : Not
NAG : Bundesgesetz betreffend die zivilrechtlichen
Verhältnisse der Niedergelassenen und Aufenthalter
NJW : Neue Juristiche Wochenschrift
N.Y. : New York Reports
OGH : Oberster Gerichtshof
OLG : Oberlandesgericht
OR : Schweizerisches Obligationenrecht
PIL : Private International Law
RabelsZ : Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales
Privatrecht
Rec. (des cours) : Recueil des cours de l'Acedemie de droit international de La Haye
Rev. crit. dr. i.p. : Revue critique de droit international privé
R.G. : Resmî Gazete
RG : Reichsgericht
RGZ : Entscheidungen des Reichtsgerichts in Zivilsachen
RIW : Recht der Internationalen Wirtschaft
RKD : Resmi Kararlar Dergisi
Rpfleger : Der deutsche Rechtspleger
s. : sayfa
SchweizJahrbintR : Schweizerisches Jahbuch für internationales Recht
Sirey : Recueil général des lois et des arrêts fondé par J.B. Sirey
StAZ : Das Standesamt, Zeitschrift für Standesamtswesen
t. : tarihli
TBBD : Türkiye Barolar Birli¤i Dergisi
TBK : Türk Borçlar Kanunu
TK : Ticaret Kanunu
TMK : Türk Medenî Kanunu
Trib. : Tribunal, Tribunale
TYK : Tatbikatta Yarg›tay kararlar›
UCM : Uluslararas› Ceza Mahkemesi
UNCITRAL : United Nations Commission on International Trade Law
VatK : Vatandafll›k Kanunu
VerschG : Verschollenheitsgesetz
VersR : Versicherungsrecht
XIX
vd. : ve devam›
VR : Verwaltungsrundschau
v.s. : vesaire
Yar. ‹BHGK. : Yarg›tay ‹çtihad› Birlefltirme Hukuk Genel Kurulu
Yar. 2. HD. : Yarg›tay 2. Hukuk Dairesi
Yar. ‹‹D. : Yarg›tay ‹cra-‹flas Dairesi
Yb.P.I.L. : Yearbook of Private International Law
YD : Yarg›tay Dergisi
YHD : Yasa Hukuk Dergisi
YKD : Yarg›tay Kararlar› Dergisi
WM : Wertpapier-Mitteilungen
ZfRV : Zeitschrift für Rechtsvergleichung, Wien
ZGB : Zivilgesetzbuch
ZvglRW : Zeitschrift für vergleichende Rechtswissenschaft
ZZP : Zeitschrift für Zivilprozess
