- . G U v e r c i n l c r F o t o İskender S e r a m i k S a n a t ı v e i s m a i l O y g a r
e h e m m i y e t i
G ü z e l S a n a t l a r A k a d e m i s i S e r a m i ı f M u a l l i m iMimar mecmuasının muhtelif nüshalarında Akademi Seramik atelyelerinde 6 senedenberi devam edegelen etüd-lerimiz, buluşlarımız ve tecrübelerimizi yazmıştık.
Eski İznik ve Kütahya çiniciliği daha sonraları Sultan Mecid zamanındaki Beykoz cam ve fayans atelyelerinde ya-pılan seramik eşyadan başka yerli mevaddı iptidaiye ile yapıl-mış ve iyi neticeler vermiş bir Türk çiniciliği yok gibidir.
Yıl-dız sarayının hudutları dahilinde yüksek duvarlarla muhat çini fabrikası açıldığı günden son defa kapandığı 1922 sene-sine kadar yalnız mevaddı iptidaiyesini değil bütün san'atkâr ve İşçilerini de ecnebi ellerin yardımile yabancı memleketler-den temin etmişti.
Yıl-G e y i k l i v a z o v e T ü r k m e n v a z o .
diz fabrikasında Sultan Hamid, yerli mevaddı iptidaiyelerin etiıd edilerek porselen ve fayansı havi maddelerle mazide
zen-gin olan Türk çiniciliğini günün ihtiyaçlarına uyan bir şe-kilde aranmasını emretmiş olması ve; beklenen neticeyi ve-remediği için fabrikayı yine Fransadan bütün malzemesini getirtmek mecburiyetinde bırakmış, yapılan yerli porselen kalın ve esmer olduğu için rağbet görmemişti.
İyi kurulmuş bir fabrika, yalnız sarayın sofra ve
salon-larını zenginleştirmek için çalışan güzelliği, bol altınlı de-korlar ve limoj fabrikalarının motiflerinde arayan bu mües-sese Meşrutiyetten sonra eskiden daha zayif bir halde devam etmiştir.
A t l ı l a r v e ç a n a k
Kütahya ve Nuruosmaniye camisinin avlusu içinde ku-rulan çini fabrikaları bugün imal ettikleri eşyada eskiyi çok fena kopye ederek yaşamıya çabalıyorsa da; bir kaç asır ev-vel renk ve motiflerinin bütün güzelliğini kaybetmiş olan par-lak Türk çinilerile kabili kıyas olmıyan dejenere sınıfından başka bir şey değildir.
Bu çinileri yapanlar ne mevaddı iptidaiyelerin kompo-zisyonunda ve ne de renk verici maddelerin terkibinde bir
bil-giye maliktirler. Bir fırından çıkan renklerin diğer bir fırın-da ayni tonfırın-da yapılabilmesi imkân haricindedir. Her şeyi bir tesadüfe bırakmış, kapalıçarşıyı gezen turistlerden başka alıcısı olmıyan böyle müesseseler tabiî ki yaşayamazlar. İşte Türkiyenin bugünkü çiniciliği.
ihti-B e y k o z tipi v a z o l a r
yaca cevap vermiyen bir şubedir. Seramik san'atı ve sanayii kullanıldığı yerlerin çok geniş olması ve memleketimizde es-kidenberi muhtelif yerlerde imal edilişi bu çok zengin endüs-triye lâzım olan mevaddı iptidaiyelerin mevcudiyetini göste-ril-. Zengin bir tarihi ile ve dünyaca tanınmış olan Türk se-ramik san'atini modern bir endüstri yapmakla hiç şüphesiz ki memlekete temin edeceği faideleı- çok büyüktür.
M o d e r n K ü t a h y a v a z o l a r ı
Millî sanayi programına girmiş olan seramik endüstrisi bugün bir seramik enstitüsüne muhtaçtır. Bu enstitü Türk seramik endüstrisine lâzım olan elemanları ve seramik san'-atini zenginleştirecek san'atkârları hazırlıyacaktır.
Buraya fotoğraflarını koyduğumuz seramik eserler
