700 hasta için bir eczane tesisatı 100 - 130 metre murabbaı,
I - Hizmet odası, 2 - Eczane, 3 - Lâbora- toryum, 4 - ihzar, 5< - Budrumdaki şişe yıkama mahaline asansör.
Şekil — 8
Yeni tezyinî san'at.
G . S . Akademisi Seramik Muallimi
İsmail Hakki
i".ı/» - şı;n.\MiK
Gı :el san'atların mühim bir şubesi olan tezyi- ı san' .t (arts decorarifs) on dokuzuncu asır baş- langıcına kadar dekor kelimesinin manasında ol- duğu gibi süs demekti. Fazla yaldızlı, süslü bir çok hat ve şekillerin eski evleri manasız bir surette
süslediği devirlerde yapılan dekorlar bugünün ihtiyaçlarından başka yerlerde kullanılırdı.
1900 de yani tezyini san'at cereyan- ları bidayette asrî ihtiyaçlara cevap ve- recek bir halde değildi. Avrupa'da 1900 da Bavyera Dekoratörlerinin ilk defa yeni bir san'atla (Paris son bahar sergisinde) meydana çıktığını görürüz. Bavyera'lı dekoratörler dekoru orneman veya yaldızlı süslerde aramadıklarını, dekordan maksat eşyayi süslemek değil bize lâ- zım olan muhiti makul hatlar içinde bulmak oldu- ğunu, 1908 sergi^nde teşhir ettikleri (Dahilî mi- marî ve mobilye dekorasyon) larında buldukları yeniliklerle göstermişlerdir.
1908 de başlayan yeni ceryanlar her sene yapılan sergilerde inkişaf ederken mazinin fazla süslü; manasız ve çok zamanlar içinde yaşandığı için terk edilmesi güç olan dekorlar yavaş yavaş yerlerini kayipetmeğe başlamıştı. 1914 de kadar Avrupa'nın bir çok yerlerinde Dekoratörler ara- sında yeni ve eski san'at taraftarlarile birlikte gü- rültülü münakaşalar oldu; büyük harp dört sene devam ettiği müddetçe her şey gibi san'atta ölü bir halde idi.
Büyük harpten sonra san'atın her şubesinde yeni bir çalışma devri başladı; Avrupanın belli başlı büyük şehirlerinde her gün sergiler açılıyor ve san'atta hiç bir zaman görülmemiş yeni bir ifa- de bütün san'at nazariyelerini altüst ediyor ve harpten evvel (Modeme san'at) diye yapılan eserler bu yeniliğin yanında birkaç asır evvel ya- pılmış gibi eski kalıyorlardı.
Sah'ıhtrdıı Dekor. Modern hatıla Silvu I!r:rfıı
338 — İşte büyük harbi mütaakip canlanan san'at
hareketlerile beraber (tezyini san'at) her sahada b ü y ü k yeniliklerle bugünkü cemiyetlerin zevkleri ne cevap veren, ve hayat tarzlarımızı değiştiren bir san'at olmuştur. M o d a y a tabi olan her şey, şekil ve renk veren, en küçük bir eşyadaki d e k o r d a n sinema, tiyatro, ev velhasıl b ü t ü n hayatımızı süsleyen dekorlara kadar her şey dekoratörlerin i b d a ettiği şekillerin esiri olmuştur. Ç o k şumullü olan bu san'atın hayatımızdaki m ü h i m tesirlerini gösterdikten sonra dekorları kullanıldıkları yerlere taksim ederek aşadaki çerçeve dahilinde tetkik
Eşyada dekor: Halı, Kumaş, ve diğer eşya- larda kullanılan dekorlar satıhları süsleyen dekor- lardır v e bunlara satıh dekorasyonu denir; eski satıh dekodarındaki şekillerde dini tesirler h a k i m olmuştur; Çin'de ve Hint'te Buda ve B r a h m a n Hiristiyan memleketlerde hiristiyanlık; bizde, A- cem ve Araplarda müslümanaık lesiriîe bu dekor- ların yapılmış oldukları görülmektedir. M ü s l ü m a n memleketlerde yalnız bizde Kuranın haricine çı- kılmıyarak figürsüz dekorlarla satıhlar süslenmiş- tir. T o p k a p ı ve evkaf müzelerinde mevcut zengin halı, kumaş, ve diğer eşya koleksiyonlarında ve çinilerimizde sitilize edilmiş çiçek ve nebatat ve
Miulcııi rkuphıv
MİMAR
Yatuk odası .1 ııdrö h'rechet
hendesi şekillerle çok zengin, zarif, ince dekor- larla, çok kıymetli eserler yapılmış o l d u ğ u n u ; v e figür esasen manası o l m a d ı ğ ı halı ve mensucat dekorlarında kullanılmıyarak en m a k u l bir san'at yapılmıştır. İran'da en eski devirlerden b u g ü n e kadar devam eden san'atta kuvvetli bir üslûp ve teknik vardır; Iran halı ve kumaşları ve diğer eş- yaları çok güzel dekorlarla süslü ve yüksek bir zevkle yapılmış güzel eserlerdir.
Dahilî mimarî ve m o b i l y a d a d e k o r : D a h i l î mimarî ve mobilye dekorasyonu' d ü n d e n ziyade bugünün san'atidir; her nekadar insanlar d a i m a evlerini süslemel? için eşyalarla bir dekor yapmış- larsada hiç bir z a m a n bugünki k a d a r u m u m î bir surette bu kısım san'ata eher. miyet vermemişler- dir.
Saraylarda ve çok zenginlerin evlerinde biz yalnız her devirde mobilye ve d e k o r tarzlarının değiştiğini görürüz. H a l b u k i b u g ü n mimarinin ya- nında tezyini san'at cemiyete yeni bulunan b i l û - m u m maddeleri yerlerinde kullanarak m a k u l ve osrın zevklerini en rahat bir dekor içinde temin et- mektedir. Zengin bir san'at ve ayni z a m a n d a bü- yük bir sanayi ve ticareti teşkil eden b u g ü n k i tezyi- ni san'at, hiç bir z a m a n cemiyetlerin h a y a t ı n d a bukadar yüksek bir ehemmiyet k a z a n m a m ı ş ve zevklerimize hakim olmamıştır. Resimlerde d e g ö r ü l d ü ğ ü gibi küçük ve b ü y ü k her eşyadan ev- lerimizin en mahrem yerlerine kadar her şeyde Dekoratörlerin çizdiği şekiller h a k i m d i r .
( ) Itn ya/.'nmi resimleri transızca (Art ct dccoratlon) mecmuasından alınmıştır.
