5. SINIF TÜRKÇE TAM ÖĞRENME ABARTILI ANLATIM
KONU ANLATIMI ……….:
ABARTILI ANLATIM:
Abartı: Bir durum veya olayın olduğundan fazla veya az gösterilmesidir.
Bir olayın, bir durumun, bir olgunun önemini, farklı bir özelliğini anlatabilmek amacıyla abartma ifadelerine başvururuz.
Sinop gezisinde kaplumbağa kadar yavaş yürüyen teyze yüzünden her yeri gezemedik. (Bir durum olduğundan daha az gösterilerek abartma yapılmıştır.)
Yağmur kovadan boşaltılmış gibi yağıyordu. (Durum olduğundan daha fazla gösterilerek abartma yapılmıştır.) Yapılması imkânsız ifadelerin kullanıldığı cümleler abartılı anlatıma sahiptir. Abartılı ifadelerin normal şartlarda gerçekleşmesi mümkün değildir.
Örnek:
O kadar uzundu ki başı bulutlara değiyordu.
Bu cümlede bir insanın uzun olması normal bir durumdur fakat başının bulutlara değmesi imkânsız bir durum olduğu için abartı yapılmıştır.
Örnek:
Küçük çocuk kollarını açıp yeşil vadilere doğru uçmaya başladı.
Cümlede hiç normal olmayacak şekilde çocuğun uçtuğu belirtilmektedir. Bu durum abartı yapıldığının
göstergesidir.
Örnek:
Çok sevinmiş ağzı kulaklarına varmıştı.
Ağzı kulaklarına varmak bir deyimdir. Bu deyimde ağzın kulaklara kadar açılamama hali abartıyı sağlamıştır.
Örnek:
Dünyanın yemeğini yemiş yine de doymamıştı.
Dünya kadar yemek yemek bir insan için imkânsız bir durum olduğu için abartma yapılmıştır.
* Abartılı cümlelerde genelde mecaz anlamlı kelime bulunur.
* Abartılı anlatım genelde şiirlerde kullanılmaktadır.
ALIŞTIRMA ……….……….:
♦
Aşağıdaki cümlelerden abartı yapılmış olanları işaretleyiniz.
[ X ] Bu davranışınla kalbimi paramparça ettin.
[ ] Isparta halıları ve gülü ile ünlü bir ilimizdir.
[ ] On yaşına kadar okuduğu kitapları üst üste koysanız bir apartman kadar olur.
[ ] Bu sabah elli sayfa kitap okudu.
[ ] Söylediği sözler başıma balyoz gibi inmişti.
[ ] Fırsatını bulursa dünyanın altını üstüne getirir.
[ ] Kardeşinin hastalığı çok ağır geçmişti.
[ ] Faturanın miktarını öğrenince gözleri yuvasından fırladı.
[ ] Sana verdiğim öğütler buradan köye yol olur.
[ ] Radyodan çıkan müzik sesi kulağımızı patlatacaktı.
[ ] Sabah kalktığımızda her taraf sis olmuştu.
[ ] Kitabını bıraktığı yerde bulamayınca kıyameti kopardı.
[ ] Beni geçmek için bir fırın ekmek yemen lazım.
[ ] Tarladaki kayaları yerinden oynatamadılar.
[ ] Kalemleri çalınınca deliye döndü.
[ ] Soğuktan ciğerlerim buz tuttu.
[ ] Kitap sayfasının içinde bir çiçek kuruttu.
[ ] Arkadaşın yaptığı esprilere gülmekten öldük.
[ ] Radyodaki türkü hepimizin yüreğini parçaladı.
[ ] Köye giderken kilometrelerce yol geçtik.
[ ] Kamyona tonlarca yük yüklemişlerdi.
[ ] Meteoroloji bu akşam fırtına olacağını söylüyor.
[ ] Hayallerime sığmayacak kadar yücesin bayrağım.
TÜRKÇE DERSİ
ETKİNLİK ………..:
♦ Aşağıdaki cümlelerde abartıyı sağlayan ifadeyi
altına yazınız.
Göz yaşlarım sel olup aktı.
[………..Göz yaşlarının sel olması……….]
Bu sorun çözülene kadar öldüm öldüm dirildim.
[………..……….………..]
Yediğim ekmek yemek borumu yırtarak mideme indi.
[………..……….………..]
Yarına dünya kadar işim var.
[………..……….………..]
Tahtaya kalktığım anlar bir asır kadar sürdü.
[……….………..]
Güneşin altında çalışmaktan beynim pişti.
[………..……….………..]
Hastanın bağırması yeri göğü inletti.
[………..……….………..]
Osmanlı askerleri bir vuruşta on kişiyi yere sererlermiş.
[………..……….………..]
Ettiğin sözler bağrımı deldi geçti.
[………..……….………..]
Belediye almayınca evin önünde dağ gibi çöp yığıldı.
[………..……….………..]
♦ Örnekteki gibi resimlerle ilgili iki cümle yazın.
Örnek:
Normal: Annesi onu sıkıca giydirmiş.
Abartılı: Annesinin giydirdikleri yüzünden fırın gibi oldu.
Normal: ………
………
Abartılı: ………
………
Normal: ………
………
Abartılı: ………
………
TEST ……….:
1. “Dağ gibi biriken çamaşırları katladım.” cümlesinde abartma nasıl yapılmıştır?
A) Çamaşırın birikmesi ifadesi ile.
B) Katlama sözcüğü kullanılarak C) Dağ ifadesi kullanılarak.
D) Çamaşır kelimesine çoğul eki getirilerek Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır
Bugün posta günü canım sıkılır Ellerin mektubu gelmiş okunur Benim yüreğime hançer sokulur
2. Yukarıdaki dörtlükte kaçıncı mısrada abartma yapılmıştır?
A) 4 B) 3 C) 2 D) 1
3. Aşağıdakilerden hangisinde abartma vardır?
A) Arkadaşım çok güçlüydü.
B) Güle güle öldük.
C) Deniz çarşaf gibiydi.
D) Teknoloji ses hızını aşan araçlar geliştirildi.
Anne: Parmak kadar çocuğa iş buyuruyor. O çocuk bu işi nasıl yapsın?
4. Bu konuşmada abartma nasıl yapılmıştır?
A) Çocuğun işi yapamayacağı ifadesiyle.
B) Soru cümlesi oluşturma yoluyla C) Çocuğun parmak kadar olmasıyla.
D) İş buyurma ifadesinin bir çocuğa yapılmasıyla 5. Aşağıdaki görsellerden hangisi abartılı bir anlatıma sahip değildir?
A) B) C) D)
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde abartı söz konusudur?
A) Gözyaşlarım kurudu senin hasretinle.
B) Bizim suyun gözesi kurumuş.
C) Kuru bir sözle avutamazsın beni.
D) Çok faydalı bir toplantı oldu.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde abartı yapılmamıştır?
A) Aman be o dişimin kavuğuna yetmez.
B) Tırnağımdan küçük bir çikolata bu.
C) Artık çok yoruldum ayaklarıma kara sular indi.
D) Yolun kenarına sekiz metre duvar yapmışlar.
