FETVALAR. Hazırlayan : Faruk ÇEBİ Kaynak : Diyanet İşleri Başkanlığı

FETVALAR

Hazırlayan : Faruk ÇEBİ

Kaynak : Diyanet İşleri Başkanlığı

ÖN SÖZ ...45

j

k

2. Allah’ın 99 ismi hakkında bilgi verir misiniz? ...51

3. “İsm-i A’zâm” ne demektir? ...53

4. “Allah” ismi yerine “Tanrı” kelimesini kullanmak caiz midir? ...54

5. “Mevlânâ” kelimesi ne anlama gelir? Allah, Peygamber ve insanlar için bu ifadenin kullanılması doğru olur mu? ...55

6. Çocuklara Allah’ın isimleri verilebilir mi? ...55

7. Allah nerededir? ...56

8. “Allah’ın zaman ve mekândan münezzeh olması” ne anlama gelir? ...56

9. Camiler için kullanılan “Allah’ın evleri” ifadesi Allah’a bir mekân isnat etme anlamı taşır mı? ...57

MELEKLERE İMAN VE CİNLER 57 10. Meleklerin varlığı nasıl ispat edilir? ...57

11. “Kirâmen Kâtibîn” ne demektir? ...58

12. “Cin” diye bir varlık var mıdır? ...58

13. Cinler ve şeytanlar insanlara zarar verebilir mi? ...59

KİTAPLARA İMAN 60 14. Kur’an-ı Kerim’de kaç âyet bulunmaktadır? ...60

15. Kur’an’ın korunmuşluğunun delilleri nelerdir? ...60

PEYGAMBERLERE İMAN 61 16. Her topluluğa peygamber gönderilmiş midir ve peygamberlerin sayısı kaçtır? ^...61

17. Önceki semavî dinler İslam diye adlandırılabilir mi? ...62

18. Hz. Peygamber’in (s.a.s.) ne tür mucizeleri vardır? ...63

19. Kerâmet ne demektir, İslam’da kerâmet var mıdır? ...63

21. “Berzah Hayatı” ne demektir? ...64

22. Ölümü temenni etmek caiz midir? ...64

23. Ölünün arkasından ağlamak ve yas tutmak caiz midir? ...65

KADER VE KAZA 65 24. Kader ve kazaya inanmak iman esası mıdır? ...65

25. Âmentü’de yer alan “Hayır ve Şer Allah’tandır” ifadesinin açılımı nedir? ...66

26. Kader değişir mi? ...67

27. Bela ve musibetler kader midir? ...67

28. “Allah böyle yazmış, ben ne yapayım?” demek doğru mudur? ...68

BİDAT VE HURAFELER/BÜYÜ VE SİHİR 69 29. Sihirin hakikati var mıdır? Bu işlerle uğraşanların dinî bakımdan durumları nedir? ...69

30. Büyü ve sihirden korunmak için ne yapılmalıdır? ...69

31. Göz değmesine karşı nazar boncuğu takmak caiz midir? ...70

32. Vefk nedir? Yapılması ya da yaptırılması caiz midir? ...71

33. Muska kullanmak caiz midir? ...71

34. Yoga yapmanın hükmü nedir? ...72

j

k

36. Abdest nasıl alınır? ...75

37. Abdest alırken niyet etmek farz mıdır? ...76

38. Mezhepler arasında abdestin farzları konusunda farklılık var mıdır? ...77

39. Abdestin sadece farzlarıyla yetinildiğinde abdest geçerli olur mu? ...77

40. Abdest alırken belli duaları okumak şart mıdır? ...77

41. Misvak kullanmanın hükmü nedir? Dişlerin fırçalanması misvak kullanmak yerine geçer mi? ...78

42. İdrar yapan bir kimse belli bir süre geçmeden abdest alabilir mi? ...78

43. Boya, oje, ruj ve jöle gibi maddeler abdest ve gusle engel olur mu? ...79

44. Tedavi maksadı ile cilde sürülen ilaç vb. maddeler abdeste engel olur mu? ...79

45. Gözdeki lens abdest ve gusle engel midir? ...79

46. Diş doldurtmak, kaplatmak veya tel taktırmak abdest ve gusle engel olur mu? ...80

yapmalıdır? ...80

49. Namazda veya namaz dışında ağlamak abdesti bozar mı? ...80

50. Abdest suyunun elbiseye sıçramasının sakıncası var mıdır?...81

51. Bayılma ve aklını yitirme abdesti bozar mı? ...81

52. Diş etinde kanama meydana gelen kişinin abdesti bozulur mu? ...81

53. Uyumak abdesti bozar mı? ...81

54. Karşı cinse dokunmak abdesti bozar mı? ...81

55. Kulak akıntısı abdesti bozar mı? ...82

56. Tenya ve benzeri bağırsak kurtları abdesti bozar mı? ...82

57. Kusmak abdesti bozar mı? ...82

58. Trombosit vermek abdesti bozar mı?...82

59. Protez göz veya gözden akan iltihap abdesti bozar mı? ...83

60. Periton diyalizine giren hastanın abdesti bozulur mu? ...83

61. Ağız veya burun ameliyatı olan bir kimse nasıl abdest alır? ...84

62. Hanefî mezhebine mensup bir kimsenin bir yeri kanarsa abdest konusunda Şâfiî mezhebini taklit edebilir mi? ...84

63. Abdest alabileceği uygun bir ortam bulamayan kadın, teyemmüm ederek namazını kılabilir mi? ...84

ABDEST VE TEMİZLİKLE İLGİLİ DİĞER KONULAR 84 64. Abdest alan kimseye selam verilebilir mi? ...84

65. Kurumuş necasetin elbiseye değmesi ile elbise kirlenmiş olur mu? ...85

66. Elbiseye bulaşan bebek kusmuğu namaza engel olur mu? ...85

67. Alkol içeren maddelerin temizlikte kullanılması caiz midir? ...85

ÖZÜR HÂLİ 86 68. Özür hâli ne demektir ve özür sahibi kimse ne zaman abdest alır? ...86

69. Özür sahibi kimsenin sabah namazı için aldığı abdest ne zamana kadar devam eder? ...87

70. Özür sahibinin elbise veya bedenine bulaşan özür kaynaklı necaset namaza engel midir?...87

71. İdrar torbası kullanan hastalar özür sahibi hükmüne girer mi? ...87

72. Kalın bağırsak ameliyatından dolayı abdestini tutamayan kimsenin durumu nedir? ...88

73. Hemoroit/basur hastalığı sebebiyle meydana gelen kanamadan dolayı abdest bozulur mu? ...88

74. Kolostomi (kalın bağırsağın ameliyatla karın ön duvarına ağızlaştırılması) ameliyatı geçiren kişi abdest konusunda nasıl hareket etmelidir? ...89

75. Özür sahibi bir kimse cemaate namaz kıldırabilir mi? ...90

77. Abdest aldıktan sonra giyilen meste ayrıca mesh etmek gerekir mi? ...91

78. Çıplak ayak üzerine mesh edilebilir mi? ...91

79. Mest üzerine giyilen çoraplara mesh edilebilir mi? ...91

80. Çizme veya bot üzerine mesh caiz midir? ...92

81. Varis çorabı üzerine mesh yapılabilir mi? ...92

82. Çorap üzerine mesh etmek caiz midir? ...92

83. Abdestli iken mestlerin çıkarılıp giyilmesi abdesti bozar mı? ...93

84. Bedeninde veya bir uzvunda sargı, alçı ya da yara bulunan kimse nasıl abdest alır? ...93

85. Özür sahibi bir kimse için mest üzerine meshin müddeti ne kadardır? ...94

GUSÜL 94 86. Sünnete uygun gusül abdesti nasıl alınır? ...94

87. Oruçlu bir kimsenin guslederken ağza ve burna su vermesinin ölçüsü nedir? ^...94

88. Besmele ve niyet unutulduğunda gusül veya abdest sahih olur mu? ...95

89. Abdest veya gusül alırken konuşmanın sakıncası var mıdır?...95

90. Guslederken suyun küpe deliklerine ulaşması şart mıdır? ...95

91. İhtilam olmak guslü gerektirir mi? ...95

92. Sezaryen yöntemi ile doğum yapmak guslü gerektirir mi? ...96

93. Akupunktur bantları abdest veya gusle engel midir? ...96

94. Gusülden sonra tekrar abdest almak gerekir mi?...96

95. Gusül veya abdest esnasında vesveseye düşen kişi ne yapmalıdır? ...97

96. Cünüp olarak uyumak, yemek ve içmekte bir sakınca var mıdır? ...97

97. Aklî dengesi yerinde olmayan kişi gusül ile mükellef midir? ...97

98. Cünüp olan kimse yıkanmak için su ve uygun bir yer bulamazsa ne yapar? ^...98

TEYEMMÜM 98 99. Teyemmüm nasıl yapılır; teyemmümü bozan şeyler nelerdir? ...98

100. Hangi durumlarda abdest yerine teyemmüm yapılır? ...98

101. Su mevcut olduğu hâlde abdest alıncaya kadar namaz vaktinin çıkmasından endişe eden kişi teyemmümle namaz kılabilir mi? ...99

102. Hapsedilmiş olan kimse, temiz su veya teyemmüm edecek temiz toprak bulamayınca namazını nasıl kılar? ...100

KADINLARA ÖZGÜ HÂLLER 100 103. Âdet görmesi gecikmiş kızlar ne zaman mükellef olurlar?...100

104. Kadınlardan gelen beyaz ve kokusuz akıntı abdesti bozar mı? ...100

105. Kadınların hayız ve nifas hâllerinde yapamayacakları şeyler nelerdir? ...100

106. Âdet hâlindeki bir kadın Kur’an-ı Kerim’e dokunabilir mi? ...101

109. Kadınlar âdetli veya lohusa iken dua edebilirler mi? ...103

110. Âdetli kadınların, cenazenin yanında bulunmaları ve kabir ziyareti yapmaları caiz midir?...103

111. Âdetli kadın ziyaret, veda ve umre tavaflarını yapabilir mi?...103

112. Âdet kanaması 10 günden fazla süren bir kadın ibadetlerini yerine getirmede nasıl hareket etmelidir? ...104

113. Düzenli olarak üç günden az ya da on günden fazla kanaması olan bir kadının âdeti nasıl belirlenir? ...105

114. Âdet geciktirici ilaç kullanıp kesik kesik leke gören bir kadın âdetli sayılır mı? ...105

115. Âdet döneminden önce başlayan lekelenmenin hükmü nedir? Bu esnada ibadet yapılabilir mi? ...106

116. Cünüp iken âdet olan bir kadının ayrıca gusletmesi gerekir mi?...106

117. Kanaması hiç kesilmeyen bir kadının âdet durumu nedir?...106

118. Lohusalık süresi ne kadardır? Bu sürede yapılamayan ibadetlerin durumu nedir? ...107

119. Hamile bir kadından gelen kanın hükmü nedir? Bu esnada ibadet yapılabilir mi? ...108

120. Düşük yapan bir kadından gelen kanın hükmü nedir? ...108

121. Dış gebelik esnasında görülen kanın hükmü nedir? ...109

122. Dış gebeliğin sonlandırılmasının ardından görülen kanın hükmü nedir? ^...109

123. Menopoza geçiş döneminde kanaması olan bir kadın ibadetlerini nasıl yerine getirir? ...109

124. Menopoz dönemindeki akıntılarda ibadetler nasıl yerine getirilir? ...110

125. Âdet döneminde, lohusalıkta yahut cünüpken genel vücut temizliği yapmakta bir sakınca var mıdır? ...110

j

k

127. Namaz ibadeti Hz. Peygamber’den (s.a.s.) önce de var mıydı? ...114

128. Müslümandan namaz ibadeti ne zaman ve hangi hâllerde düşer? ...114

129. Namazların rekât sayıları ve kılınış şekilleri neye göre belirlenmiştir? ...115

130. Namaz kılmamanın mazereti olabilir mi? ...115

NAMAZIN FARZLARI 116 131. Sabah namazı imsak vaktinin girmesiyle kılınabilir mi? ...116

132. “Asr-ı evvel” ve “asr-ı sani” ne demektir? ...117

135. Yatsı namazı ne zamana kadar kılınabilir? ...119

136. Kılınmakta olan namaz henüz tamamlanmadan önce vakit çıkarsa bu namaz bozulur mu? ...119

137. Hangi vakitlerde namaz kılmak mekruhtur; bunun sebebi nedir? ...120

138. Vakitlerin oluşmadığı yerlerde namazlar nasıl kılınır? ...120

139. Namazlar cem edilmek (birleştirilmek) suretiyle kılınabilir mi? ...121

140. Namazda niyet sadece kalben yapılsa yeterli olur mu? Kılınan namaza farz ya da sünnet diye niyet etmek gerekir mi? ...122

141. Kıbleye yönelmeden kılınan namaz geçerli olur mu? ...122

142. Kıblesinde hata tespit edilen camilerle ilgili ne yapmak gerekir? ...122

143. Kadın başı açık olarak namaz kılabilir mi? ...123

144. Kıraatin bazı namazlarda açık bazılarında gizli olmasının sebebi nedir? ...123

145. Namazda sûrelerin Türkçe tercümesi okunabilir mi? ...124

146. Namazda kıraati, Mushaf’a bakarak yapmak caiz midir? ...126

147. Namazda okunması farz olan kıraati, dudakları kıpırdatmadan, sadece zihinden geçirmekle namaz sahih olur mu?...127

148. İşitme engelliler namaz kılarken kıraat ve tesbihatı nasıl yaparlar? ...127

149. Namazda sadece Fâtiha okumakla, farz olan kıraat yerine gelir mi? ...127

NAMAZIN VACİPLERİ 128 150. Namazda ta’dîl-i erkânın hükmü nedir? ...128

151. Tek başına namaz kılan bir kimse kıraati, gizli olması gereken namazlarda sesli yaparsa namazı sahih olur mu? ...128

152. Şâfiî mezhebinden olan birinin sabah namazında kunût duası okumasının hükmü nedir? Hanefî imama uyarak sabah namazı kıldığında bu duayı okumazsa namazı geçerli midir? ...128

153. Secdede burnun yere değmesinin hükmü nedir? Burun yere değmeden kılınan namaz geçerli midir? ...129

154. Farz namazlarda ilk oturuşu unutan kimse namazını nasıl tamamlar? ...129

155. Namazda kavme ve celsenin hükmü nedir, ne kadar beklemek gerekir? ...129

156. Son oturuşta selam vermeden kendi fiili ile namazdan çıkan bir kimsenin namazı geçerli midir? ...130

157. Namazdan çıkarken verilen selamın hükmü nedir?...130

NAMAZIN SÜNNETLERİ VE ADABI 131 158. İftitah tekbirinde elleri kaldırmanın hükmü nedir? ...131

159. Namaz kılarken kıyamda ayaklar arası açıklık ne kadar olmalıdır? ...131

160. Namazlarda Sübhâneke okurken “ve celle senâük” kısmı niçin okunmaz? ^...131

161. Namazda Fâtiha suresi okunduğunda “âmîn” demenin hükmü nedir? ...132

163. Farz namazların üçüncü ve dördüncü rekâtında Fatiha’dan sonra

niçin başka ayet veya sure okunmaz? ...132

164. İlk iki rekâtta okunan âyetlerin veya surelerin sonraki rekatlarda tekrarlanmasının hükmü nedir? ...132

165. Erkeklerin namazda başlarını örtmeleri gerekir mi? ...133

166. Erkeklerin kolu kıvrık veya kısa kollu gömlek ile namaz kılmaları caiz midir? ...133

167. Kadınlar namazda ellerini erkekler gibi bağlayabilirler mi?...133

168. Mescid-i Haram’da namaz kılarken kıyam hâlinde nereye bakılmalıdır? ...134

169. Namazda huşû için nelere dikkat edilmelidir? ...134

170. Kadınlar çıplak ayakla namaz kılabilirler mi? ...135

171. Erkeklerin çorapsız namaz kılmaları caiz midir? ...135

172. İş elbisesi ile namaz kılınabilir mi? ...135

NAMAZI BOZAN ŞEYLER 135 173. Gülmek namazı bozar mı? ...135

174. Kıraat hataları namazı bozar mı? ...136

175. Namazda harfleri yerli yerince çıkarmamakla namaz bozulur mu? ...137

176. Namaz kılarken dünyevi düşüncelere dalmak namazı bozar mı? ...137

177. Namazda örtülmesi gereken bir yeri açılan kişinin namazı bozulur mu? ...138

178. Namaz kılanın önünden geçilmesi namazı bozar mı? ...138

179. Rükûya veya secdeye giderken pantolonu çekmek namazı bozar mı? ...139

180. Namaza ait olmayan bir hareketi, bir özre dayanmaksızın çokça yapmanın hükmü nedir? ...139

181. Son rekâtı kıldığını zannederek oturan kimse namazını nasıl tamamlar?^...140

182. Namaz hangi hâllerde bozulabilir? ...140

183. Namaz kılarken anne-babanın seslenmesi durumunda namaz bozulmalı mıdır? ...140

184. Cemaatle namaz kılınırken bayılan, hastalanıp düşen, kalp krizi geçiren birine müdahale etmek için namazı bozmak caiz midir? ...141

185. Namaz kıldıktan sonra iç çamaşırda ıslaklık görülmesi durumunda ne yapılmalıdır? ...141

186. Secdede ayakların yerden kesilmesi namaza zarar verir mi? ...142

187. Sarhoşken namaz kılınabilir mi? ...142

NAMAZDA MEKRUH OLAN FİİLLER 143 188. Ön safta boşluk varken arkada saf tutulabilir mi? ...143

189. Cemaatle namaz kılarken müezzinlik yapanların, müezzin mahfilinde tek başına namaz kılmaları uygun mudur?...143

190. Tuvalet ihtiyacı varken namaz kılmak caiz midir? ...143

NAMAZLARIN KAZASI 145

193. Kaza namazının delili nedir? ...145

194. Hangi vakitlerde kaza ve nafile namaz kılınmaz? ...146

195. İmsak vakti ile güneşin doğuşu arasında sabah namazının sünneti dışında kaza veya nafile namaz kılmak caiz midir? ...147

196. Kaza namazına nasıl niyet edilir? ...147

197. Bir namaz hem kaza hem sünnet niyeti ile kılınabilir mi? ...147

198. Kaza namazı borcu olan kimse sünnet namazları kılabilir mi? ...147

199. Sünnet namazlar kaza edilir mi? ...148

200. Vaktinde kılınmayan namaz daha sonra kaza edildiğinde, namazı kazaya bırakma günahı da affedilmiş olur mu? ...148

201. Namaz borcu olan kişilerin yerine başkaları bu namazları kılabilir mi? ...149

202. Kazaya kalan namazlar cemaatle kılınabilir mi? ...149

203. Kaza namazı kılınırken ezan okunursa kaza namazına devam edilebilir mi?149 204. Kaza edilecek namazlar arasında bir sıra takip etmek şart mıdır? ...150

205. Kazaya kalan namaz, yeni vakit girdiğinde, o vaktin namazından önce kılınabilir mi? ...150

206. Namaz vakti girdiği hâlde namazı kılmadan âdet görmeye başlayan kadın o vaktin namazını kaza eder mi? ...150

NAFİLE NAMAZLAR 151 207. Farz namazlarla birlikte kılınan sünnet namazların dayanağı nedir? ...151

208. Vakit namazlarıyla birlikte kılınan sünnetleri terk etmenin sakıncası var mıdır? ...151

209. Nafile namazları camide mi yoksa evde mi kılmak daha faziletlidir? ...151

210. Sağlık ve güvenlik gibi görevlerde çalışan bir kimse namazların sadece farzını kılıp, sünnetleri terk edebilir mi? ...152

211. Cemaate yetişmek için sabah namazının sünneti terk edilebilir mi? ...153

212. Öğle ve yatsının son sünnetleri dört rekât olarak kılınabilir mi? ...153

213. İkindi namazının sünneti ile yatsı namazının ilk sünnetinin birinci oturuşlarında niçin “salli” ve “barik” ve üçüncü rekâtın başında “sübhâneke” duaları okunur? ...153

214. Revâtib sünnetler dışındaki nafile namazlarda kaç rekâtta selam vermek daha faziletlidir? ...154

215. Hâcet namazı nasıl kılınır? ...154

216. Tahiyyetü’l-mescid namazının hükmü nedir? Kerâhet vakitlerinde kılınması caiz midir? ...155

217. Kur’an okunurken camiye giren bir kimse, “tahiyyetü’l-mescid” namazını kılabilir mi? ...156

220. Evvâbîn namazı nedir ve nasıl kılınır? ...157

221. Teheccüd namazı nasıl kılınır? ...158

222. İşrak veya duhâ (kuşluk) namazları ne zaman ve nasıl kılınır? ...158

223. İstihâre namazı nasıl kılınır? İstihâre nasıl yapılır? ...159

224. “Kabir-nur” namazı diye bir namaz var mıdır? ...160

225. Kul hakkı namazı var mıdır? ...160

226. Muharrem ayına özgü bir namaz ve oruç var mıdır? ...161

227. Kandil gecelerine ait özel bir namaz veya ibadet şekli var mıdır? Mübarek geceleri nasıl değerlendirmek gerekir? ...162

228. Şükür secdesi nasıl yerine getirilir?...162

EZAN, KÂMET VE TESBİHAT 162 229. Ezan ve kâmet nedir? Ne zaman ve nasıl meşru kılınmıştır? ...162

230. Ezan Arapça dışında başka dillerde okunabilir mi? ...163

231. Namaz vaktini bildirmek için CD, kaset vb. kayıtlardan ezan okunabilir mi? ...164

232. İmam kâmet getirebilir mi? ...164

233. Cemaatle namazda kâmet yapacak kişinin özellikleri nelerdir? Çocuklar kâmet yapabilirler mi? ...164

234. Cemaatle namazda kâmet yapılırken ne zaman ayağa kalkılır? ...165

235. Kâmet bitmeden imam namaza başlayabilir mi? ...165

236. Müezzinin kâmet yaparken yürümesinin hükmü nedir? ...166

237. Kâmetten sonra ezan duası okunabilir mi? ...166

238. Cemaate yetişemeyen kimse camide tek başına namaz kılarken kâmet getirmeli midir? ...166

239. Ezan ve kamet cümleleri ikişer kere mi, birer kere mi okunmalıdır? ...166

240. Kaza namazlarında ezan ve kâmet gerekir mi?...167

241. Namazlardan sonra tesbîhatın hükmü nedir ve nasıl yapılır? ...167

242. Namazdan sonraki tesbihatın müezzin eşliğinde yapılmasının hükmü nedir? ...168

243. Tesbîhat yapmadan camiden çıkmak caiz midir? ...168

244. Farz namazlardan sonra “estağfirullah” demenin dayanağı nedir? ...169

245. İkindi namazından sonra aşır okumak bid’at mıdır? ...169

246. Namazdan sonra Ayetü’l-kürsî okumanın hükmü nedir? ...170

247. Sesli olarak okunan Kur’an-ı Kerim’i dinlemek zorunlu mudur; böyle bir durumda namaz kılınabilir mi? ...170

248. Salânın anlamı ve dindeki yeri nedir? ...170

250. İmamın, kendisine uyan kadınlar için ayrıca niyet etmesi gerekir mi?

Kendi başına namaz kılan bir erkeğe, bir kadın sonradan gelip uyabilir mi? ...172

251. İmama uyan kimse nasıl niyet eder? ...172

252. Farz, vacip ve nafile namazların hangileri cemaatle, hangileri tek başına kılınmalıdır? ...173

253. Bir farz namazı kılmış veya kıldırmış olan kimse aynı namaz için başka bir cemaate namaz kıldırabilir mi? ...173

254. Kadın, kadınlara namaz kıldırabilir mi? ...174

255. Kadınlar erkeklere namaz kıldırabilir mi? ...174

256. Büyük günah işleyen kişinin namaz kıldırması caiz midir? ...175

257. Kur’an okuyamayan, okuyabilene namaz kıldırabilir mi? ...175

258. Kekeme olan kimse başkalarına namaz kıldırabilir mi? ...175

259. Harfleri doğru telaffuz edemeyen kişi namaz kıldırabilir mi? ...175

260. Kollarından biri veya her ikisi bulunmayan kimse namaz kıldırabilir mi? ^...176

261. Başka mezhepten olan bir imamın arkasında namaz kılınabilir mi? ...176

262. İmamdan farklı bir mekânda bulunan kişi, ses bağlantısıyla imama uyabilir mi? ...176

263. Namazı kıldırmakta olan imama televizyon ve radyo aracılığı ile tabi olunabilir mi? ...177

264. Müdrik, mesbûk, lâhik ne demektir? Bunlar namazlarını nasıl kılarlar? ...177

265. İmama uyan bir kimse Fâtiha okuyabilir mi? ...178

266. İmam son oturuşu yapmadan ayağa kalkarsa cemaat ne yapmalıdır? ...178

267. Cemaatle namaz kılarken ön safta meydana gelen boşluğu doldurmak için öndeki safa yürümek caiz midir? ...179

268. Mescid-i Haram’da kadınların ve erkeklerin aynı safta namaz kılmaları caiz midir? ...179

269. Mescid-i Haram’da cemaatle namaz kılarken imamın hizasından önde olanların namazları geçerli olur mu? ...180

270. Namazda abdesti bozulan imam nasıl hareket etmelidir?...180

271. Cemaatle namaz kılan bir kimsenin abdesti bozulursa ne yapmalıdır? ...180

272. Cemaatten olmayan bir kimsenin imamın yanlışını düzeltmesi namazı bozar mı? ...181

273. Namazdan sonra camide musâfaha yapılması bid’at mıdır? ...181

274. Din hizmetleri karşılığında maaş alınabilir mi? Maaşlı görevlilerin arkasında namaz kılınabilir mi? ...182

CUMA VE BAYRAM NAMAZI 182 275. Cuma namazının hükmü nedir?...182

276. Cuma namazı kaç rekâttır? ...183

277. Zuhr-i âhir namazı nedir? Bu namazı kılmak gerekir mi? ...183

280. Cuma namazında iç ezanı okumanın hükmü nedir? ...185

281. Büluğa ermeyen çocukların hutbe okuması caiz midir? ...185

282. Hutbede Hz. Peygamber’in (s.a.s.) adı geçtiğinde salavat getirilebilir mi; yapılan duaya âmin denilebilir mi? ...185

283. Hutbede Türkçe dua edilebilir mi? ...186

284. Cuma hutbesinde yapılan duaya ‘amin’ demek caiz midir? ...186

285. Cuma namazında hutbeye yetişemeyen kimsenin namazı geçerli midir? ...187

286. Cuma namazına selamdan önce yetişen kimse, selamdan sonra kılmadığı rekâtları nasıl kılmalıdır?...187

287. Kadınların cuma namazı kılmaları zorunlu mudur? ...188

288. Cumaya gitmeyen kadın veya erkekler Cuma namazı kılınmadan önce öğle namazı kılabilirler mi? ...188

289. Açık alanlarda cuma namazı kılınabilir mi? ...189

290. İş yeri ve apartman altındaki mescitlerde cuma namazı kılınabilir mi? ...189

291. Cemaatin çoğalması için cuma namazı geciktirilebilir mi? ...189

292. Cuma günü ve cuma namazı vaktinde çalışmanın ve bu vakitte elde edilen kazancın hükmü nedir? ...189

293. İş vaktinin cumaya denk gelmesi, cuma namazını kılmamak için geçerli bir mazeret olabilir mi? ...190

294. Aralıksız çalışan iş yerlerindeki kişiler cuma namazlarına nöbetleşe gidebilirler mi? ...190

295. Cezaevinde mahkûm olan şahsın cuma namazını kıldırması caiz midir? ...191

296. Teşrik tekbirlerinin dinî hükmü nedir, bu tekbirleri kimler ne zaman getirir? ...191

297. Kadınlar bayram namazı ile sorumlu mudur? ...192

SEFERÎLİK VE NAMAZ 192 298. Vatan-ı aslî, vatan-ı ikâmet ve vatan-ı süknâ ne demektir? ...192

299. Seferîliğin başlangıcı nasıl belirlenir? ...192

300. Seferî olan kişi namaz kıldırabilir mi? ...193

301. Seferî olan bir kimse mukim imamın arkasında namazını nasıl kılar? ...193

302. Seferî iken kılınamayan namazların kazası nasıl yapılır? ...194

303. Gemiyle seyahat edenler namazlarını nasıl kılarlar? ...194

304. Ulaşım araçlarında farz veya nafile namazlar kılınabilir mi? ...194

305. Çalışmak üzere bir şehre giden fakat ailesini oraya götürmeyen kimse namazlarını seferî mi yoksa mukim olarak mı kılar? ...195

306. İş gereği hafta içi başka bir şehirde çalışıp hafta sonları evine dönen kişi çalıştığı yerde seferî olur mu? ...196

307. Birden çok yerde evi olan bir kimse, buralara gittiğinde seferî olur mu? ...196

308. Anne babasının yaşadığı beldeye giden kişi seferî olur mu? ...196

309. Vitir namazı nedir, nasıl kılınır?...197

310. Vitir namazının delili nedir? Mezhepler arasında vitir namazı hakkında neden farklılıklar vardır? ...197

311. Vitir namazının üçüncü rekâtında eller niçin kaldırılıp tekrar bağlanır? ...198

312. Vitir namazının üçüncü rekâtında tekbir almayı unutan kimse ne yapmalıdır? ...198

313. Vitir namazında kunût duasını okumayı unutan kimse namazını nasıl tamamlar? ...198

314. Kunût duasını bilmeyen bir kimse ne yapar? ...199

TERAVİH NAMAZI 199 315. Teravih namazının hükmü ve mahiyeti nedir? ...199

316. Teravih namazının vakti ne zamandır? Yatsı namazını kılmadan önce teravih kılınsa geçerli olur mu? ...199

317. Teravih namazı kaç rekattır? ...200

318. Teravih namazı tek niyetle kılınabilir mi? ...201

319. Teravih namazını cemaatle kılmanın hükmü nedir? ...201

320. Kadınlar teravih namazını camide kılabilirler mi? ...202

HASTA NAMAZI 202 321. Abdest ve teyemmüme güç yetiremeyen kişi nasıl namaz kılar? ...202

322. Dizlerinde rahatsızlığı olanların sandalyede namaz kılması caiz midir?...203

323. Hamile bir kadın namaz kılarken zorlanmakta ise namazlarını oturarak veya îmâ ile kılabilir mi? ...204

324. Bitkisel hayatta olan insandan namaz ve oruç ibadetleri düşer mi? ...204

325. Îmâ ile namaz nasıl kılınır? Gözle îmâ ederek namaz kılınabilir mi? ...205

SEHİV SECDESİ VE TİLAVET SECDESİ 206 326. Hangi sebeplerle sehiv secdesi yapmak gerekir? Sehiv secdesi nasıl yapılır? ^..206

327. Namazda kaç rekât kıldığı konusunda tereddüt eden kimse ne yapmalıdır? .206 328. Birinci oturuşu son oturuş sanarak selam veren kimse ne yapar? ...207

329. Namazda son oturuşu yapmadan ayağa kalkan kişi ne yapmalıdır? ...207

330. Farz namazların ilk oturuşunda tahiyyat okunduktan sonra “Allahümme salli ala Muhammed” demek sehiv secdesi gerektirir mi?...208

331. İmam farz namazların ilk iki rekâtında Fâtiha’dan sonra bir sûre veya âyet okumamışsa ne yapması gerekir? ...208

332. Farz namazların 3. ve 4. rekâtında sûre veya âyet okuyana sehiv secdesi gerekir mi? ...208

333. Sehiv secdesini yapmayı unutan kişinin ne yapması gerekir? ...209

334. Namazın dışında ve namazda tilavet secdesi nasıl yapılır? ...209

CENAZE İLE İLGİLİ HÜKÜMLER 210

336. Cenaze namazının hükmü nedir? ...210

337. Cenaze namazını kılmanın belli bir vakti var mıdır? Cenazenin defni geciktirilebilir mi? ...210

338. Cenaze namazı nasıl kılınır? ...210

339. Cenaze namazında tekbirlerin fazla veya eksik alınması hâlinde ne yapılmalıdır? ...211

340. Birden fazla cenaze için tek bir namaz kılınabilir mi? ...212

341. Bir cenazeye birden fazla namaz kılınabilir mi? ...212

342. Gıyabî cenaze namazı kılınabilir mi? ...212

343. Cenaze namazı ayakkabı ile kılınabilir mi? ...212

344. Cenaze namazına katılan kadınların saf düzeni nasıl olmalıdır? ...212

345. Cenaze namazı cami içerisinde kılınabilir mi? ...213

346. Cenaze namazı teyemmüm ile kılınabilir mi? ...213

347. İntihar edenin cenaze namazı kılınır mı? ...213

CENAZE VE KABİRLE İLGİLİ DİĞER KONULAR 214 348. Cenaze için salâ vermenin hükmü nedir? ...214

349. Cenazeyi yıkamanın hükmü nedir? Yıkanmadan defnedilmiş cenazenin kabirden çıkarılıp yıkanması gerekir mi? ...214

350. Cenaze nasıl kefenlenir? Cenaze kefenlenmeden elbisesiyle gömülebilir mi? ^....215

351. Cenazenin bulunduğu yerde Kur’an okunabilir mi? ...215

352. Yıkanıp kefenlendikten sonra cenazenin yüzünü açıp bakmak caiz midir? ^....216

353. Kişi öldüğü yerden başka bir yere götürülüp defnedilebilir mi? ...216

354. Bir mezara birden fazla cenaze defnedilir mi? ...216

355. Çok katlı mezar yapılması dinen uygun mudur?...217

356. Defnedilmiş cenaze kabirden çıkarılıp başka bir yere nakledilebilir mi? ...217

357. Kıbleye yönelik olarak defnedilmediği sonradan anlaşılan bir cenaze için herhangi bir işlem yapılır mı? ...217

358. Ameliyatla kesilen bacak veya kol gibi vücut azalarının defin işlemi olur mu? ...217

359. Gayrimüslim bir kimse müslüman mezarlığına veya müslüman bir kimse gayrimüslim mezarlığına defnedilebilir mi? ...217

360. Ölüyü tezkiye etmenin anlamı ve hükmü nedir? ...218

361. Telkin nedir, nasıl yapılır ve dinî hükmü nedir? ...218

362. Ölen bir kişi, hayatta olanların hâllerinden haberdar olabilir mi? ...219

363. Gayrimüslimlerin cenaze törenlerine katılmak dinen uygun mudur? ...219

364. Müslüman’ın cenaze merasimine gayrimüslimler katılabilir mi? ...220

365. Taziyenin hükmü nedir? ...220

bulunması uygun mudur? ...221

368. Cenaze geçerken orada bulunanların ayağa kalkmasının hükmü nedir? ...221

369. Cenazenin yıkanması ve defni konusunda yapılan vasiyet bağlayıcı mıdır? ^...221

370. Yapılan hayrın veya okunan Kur’an’ın sevabı ölen kimseye bağışlanabilir mi? ...222

371. Ölünün ardından yapılan yedinci, kırkıncı ve elli ikinci gecesi gibi uygulamaların dinî dayanağı var mıdır?...222

372. Devir ve ıskatın dinimizde yeri var mıdır? ...222

373. Cenazede alkış tutulması, slogan atılması ve ıslık çalınması caiz midir? ...224

374. Cenazeye çelenk veya çiçek göndermek dinî açıdan uygun mudur? ...224

375. Kabir veya türbe yaptırmanın hükmü nedir? ...224

376. Kabir ziyaretinin adabı nedir? ...225

377. Kadınlar kabir ziyaretinde bulunabilirler mi? ...225

378. Âdet hâlinde iken kabir ziyareti yapılabilir mi? ...226

379. Kabir üzerine oturmak günah mıdır? ...226

380. Kabirler üzerinden yol geçirilebilir mi? ...226

381. Önceden mezarlık olan bir alana cami veya başka bina yapılabilir mi? ...227

382. Kabir azabı var mıdır? ...227

NAMAZLA İLGİLİ DİĞER KONULAR 228 383. Vakit namazlarının sünneti ile farzı arasında başka bir şeyle meşgul olmanın sakıncası var mıdır? ...228

384. Farz ve sünnet arasında abdest bozulursa önceki kılınan namazın iadesi gerekir mi? ...228

385. Kâbe’nin içinde namaz kılınır mı? ...228

386. Kılınış bakımından kadınların namazı ile erkeklerin namazı arasında ne gibi farklar bulunmaktadır? ...228

387. İş yerinde namaz kılmasına müsaade edilmeyen kimse namazını îmâ ile kılabilir mi? ...229

388. Mesai içerisinde kılınan vakit namazından dolayı kul hakkı çiğnenmiş olur mu? ...230

389. Bir kimse namaz kılmayan eşinden dolayı sorumlu mudur? ...230

j

k

391. Zekât ne zaman farz kılınmıştır? Zekâtın farz kılınmasındaki hikmetler nelerdir? ...235

394. Zekât hesaplanırken hangi borçlar düşülür? ...237

395. İhtiyaç için kullanılan araç-gereç ve malzemelere zekât düşer mi? ...238

396. Babası ile birlikte oturan kimse zekât ile mükellef midir? ...238

397. Büluğ çağına ermemiş zengin çocukların malından zekât vermek gerekir mi? ...238

398. Bir öğrencinin burs olarak aldığı para nisap miktarına ulaşırsa zekât vermesi gerekir mi? ...238

399. Kira gelirleri zekâta tâbi midir? ...239

400. Ticaret veya yatırım amaçlı alınan taşınmaz mallar için zekât vermek gerekir mi? ...239

401. Ticaret malının zekâtı nasıl hesaplanır? ...239

402. Ticaret malının zekâtı kendi cinsinden ödenebilir mi? ...239

403. Kâğıt paraların/banknotların zekâtı verilir mi?...240

404. Altın ticareti yapan bir kimse zekâtını nasıl verir? ...240

405. Farklı ayarda altını bulunan kimse zekâtını nasıl hesaplar? ...240

406. Kadınların, ziynet eşyasından zekât vermeleri gerekir mi? ...240

407. Hayvanların zekâtı, para olarak da verilebilir mi? ...241

408. Emlakçı, kendi mülkiyetindeki gayrimenkullerin zekâtını vermekle yükümlü müdür? ...241

409. Üretim araçları için zekât vermek gerekir mi? ...241

410. Hisse senetleri için zekât vermek gerekir mi? ...241

411. Şirket ortakları nasıl zekât verirler? ...242

412. Öşür ne anlama gelir, dinî dayanağı nedir? ...242

413. Toprak ürünlerinin zekâtı nasıl verilir? ...243

414. Çay ve pancar gibi ürünlerden zekât vermek gerekir mi? ...243

415. Öşrü verilen mahsul elden çıkarılmayıp muhafaza edilirse ve üzerinden bir sene geçerse, bu mahsule yeniden zekât ve öşür gerekir mi? ...244

416. Kamış ve ot gibi kendiliğinden yetişen ürünler için öşür gerekir mi? ...244

417. Telef olan ürünün öşrünün verilmesi gerekir mi? ...244

418. Ürün elde etmek için yapılan masraflar, öşür verilirken dikkate alınır mı? ^...244

419. Ekilmesi için başkasına verilen tarlanın öşrü kim tarafından verilir? ...245

420. Vergi, zekât yerine geçer mi? ...246

421. Gayrimeşru yolla sağlanan kazançtan zekât vermek gerekir mi? ...246

422. Alacağın zekâtını vermek gerekir mi? ...246

423. Vadeli alacağa dair bir çek veya senet zekât olarak verilebilir mi? ...247

424. Zekât vermenin belirli bir zamanı var mıdır? ...247

425. Zekât, vekâlet, havale, EFT vb. yollarla ödenebilir mi? ...247

426. Zekât taksitle ödenebilir mi? ...247

427. Zekât, vaktinden önce verilebilir mi? ...247

429. Zekât yükümlüsü bir kimse, zekâtını vermeden fakir düşse ve

vefat etse, zekât sorumluluğu düşer mi? ...248

ZEKÂTIN VERİLECEĞİ YERLER 248 430. Zekât kimlere verilir? ...248

431. Zekât kimlere verilmez? ...249

432. Sütanne ve sütbabaya zekât verilir mi? ...249

433. Fakir kardeşe zekât verilebilir mi? ...249

434. Üvey anne, üvey baba ve üvey çocuklara zekât verilebilir mi? ...250

435. Damat ve geline zekât verilebilir mi? ...250

436. Kayınvalide ve kayınpedere zekât verilebilir mi? ...250

437. Evlat edinilen (bakımı üstlenilen) çocuğa zekât verilebilir mi? ...250

438. Geçimini maaş veya ücretle sağlayanlara zekât verilebilir mi? ...250

439. Zekât âyetinde geçen “fî sebîlillah”ın kapsamına okullar, Kur’an kursları, camiler ve benzeri hayır kurumları girer mi? ...251

440. Sivil toplum kuruluşlarına zekât verilebilir mi? ...251

441. Fakir ve yoksul kimselerin sağlık tedavilerini yaptıran vakıf, dernek gibi kuruluşlara zekât verilebilir mi? ...252

442. İçki, kumar gibi haramları işleyen kimseye zekât ya da fitre verilebilir mi? ^....252

443. Zekât gayrimüslimlere verilebilir mi? ...253

444. Sünnet ettirmek veya evlendirmek için fakire harcanan para zekât yerine geçer mi? ...254

445. Ramazan ayında belediye, dernek veya vakıflarca hazırlanan iftar yemekleri, aşevlerinde dağıtılan yemekler zekât ve fitre yerine geçer mi? ...254

446. Fakir kiracıdan alınacak kira bedeli, alınmayarak zekâta sayılabilir mi? ...254

447. Hastanelere alınan sağlık cihazları zekât yerine geçer mi? ...255

448. Ağaç dikme kampanyası için harcanan paralar zekât yerine geçer mi? ...255

449. Bir firma, çalışanlarına dağıttığı yardımları zekât yerine sayabilir mi? ...255

450. Zekât verilen kişinin zengin olduğu ortaya çıkarsa ne yapmak gerekir?...256

SADAKA-İ FITIR 256 451. Fıtır sadakası nedir ve ne zaman verilir?...256

452. Kimler fıtır sadakası vermekle yükümlüdür? ...257

453. Fıtır sadakası kimlere verilebilir, kimlere verilemez? ...257

454. Fıtır sadakasının buğday, arpa, hurma veya üzüm olarak verilmesi zorunlu mudur?...258

455. Fıtır sadakası cami inşaatı için verilebilir mi? ...258

456. Vaktinde ödenmeyen fıtır sadakası borcu nasıl ödenir?...258

457. Yurt dışında yaşayan kişi, fıtır sadakasını bulunduğu ülke şartlarına göre mi yoksa Türkiye şartlarına göre mi verir? ...259

ORUCUN MAHİYETİ VE ÇEŞİTLERİ 263

458. Oruç tutmakla yükümlü olmanın şartları nedir? ...263

459. Oruca başlamak için hilalin görülmesi şart mıdır? ...263

460. Ramazan’ı karşılamak için oruç tutulur mu? ...264

461. Oruca ne zaman ve nasıl niyet edilir? ...265

462. İmsak nedir? Ne zaman başlar? Sabah ezanı okunmaya başladığında yeme içmeye kısa bir süre devam edilebilir mi? ...265

463. Sahur yemeğinin dindeki önemi nedir? ...266

464. Şevval orucunun hükmü nedir? Ramazan’da tutulamayan oruçlar Şevval orucu niyetiyle tutulabilir mi? ...266

465. Zilhicce’nin ilk on gününün fazileti nedir?...267

466. Zilhicce ayında ve Arefe gününde oruç tutmanın fazileti nedir? ...267

467. Muharrem ayının fazileti ve bu ayda, özellikle de 10 Muharrem’de oruç tutmanın hükmü nedir? ...268

468. Üç ayların dindeki yeri ve bu aylarda oruç tutmanın hükmü nedir? ...268

469. Kandillerde oruç tutmayla ilgili dinî bir gereklilik var mıdır? ...269

470. Kandillerde oruç tutmak isteyen kişi, kandil gecesinin olduğu günde mi, bir gün sonrasında mı oruç tutmalıdır? ...269

471. Dâvûd orucu nedir? ...270

472. Eyyâm-ı biyd (aydınlık günler) orucu ne zamandır ve önemi nedir? ...270

473. Adak orucu nasıl tutulur? ...270

474. Oruç tutulması yasak olan günler hangileridir? ...271

475. Bayram günlerinde oruç tutulur mu? ...272

476. Cuma günleri oruç tutmanın hükmü nedir? ...272

ORUCU BOZAN VE BOZMAYAN ŞEYLER 273 477. Orucu bozan şeyler nelerdir? ...273

478. Unutarak yemek içmek orucu bozar mı? ...273

479. Unutarak yiyen kişiye oruçlu olduğunun hatırlatılması gerekir mi? ...273

480. Eşlerin oruçlu iken ilişkilerinin sınırı ne olmalıdır? ...273

481. Cünüp iken tutulan oruç geçerli midir? ...273

482. Oruçluyken elle tatmin olan kimsenin orucu bozulur mu?...274

483. Oruçlu iken ihtilam olmanın veya cünüp olarak sabahlamanın hükmü nedir? ...274

484. Oruca niyetlenen bir kadın gün içinde âdet görmeye başlarsa ne yapmalıdır? ...274

485. Ağız kokusunu önlemek için ağız spreyi kullanmak veya sakız çiğnemek oruca zarar verir mi? ...275