TAM-ARK KÖPRÜ TAM-ARK KÖPRÜ ((FULL-MOUTH BRIDGE FULL-MOUTH BRIDGE) ) UYGULAMALARINDA UYGULAMALARINDA GENEL PRENSİPLER GENEL PRENSİPLER

TAM-ARK KÖPRÜ TAM-ARK KÖPRÜ

( ( FULL-MOUTH BRIDGE) FULL-MOUTH BRIDGE ) UYGULAMALARINDA UYGULAMALARINDA

GENEL PRENSİPLER GENEL PRENSİPLER

Prof. Dr. Sadullah Üçtaşlı Prof. Dr. Sadullah Üçtaşlı

Tam-ark köprü

(tam-ark sabit-bölümlü-protez)

Hastanın kaybettiği dişler sonucunda, oluşan dişşiz boşluklar nedeni ile,

bozulan fonksiyon, fonasyon ve estetik iade için,

geride kalan / az sayıda

mevcut tüm destek dişlerin birbirleri ile splintlenmesi ile,

dişsiz boşlukların tek parça köprü (tek parça sabit-bölümlü-protez)

restorasyonu ile restore edilmesidir.

Tam-ark köprü uygulaması NADİR uygulanır.

Endikasyon için karşıt arkın durumuda önemlidir.

Tam-ark köprü uygulaması:

Örneğin:

Örneğin: eksik dişler ve

stabilize edilmesi (splintlenmesi) gereken doğal dişler mevcut ise,

destek diş veya, dişlerde, mobilite mevcut ise, diş veya dişlerin stabilize edilmesi için,

tüm destek dişler splintlenir, tek parça köprü

tek parça köprü oluşturulur.

Mavi renkli rakamlar kök desteği zayıf dişleri ifade eder.

7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 7 7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 6

Tam-ark köprü

Tam-ark köprü uygulaması:

Örneğin: fazla sayıda eksik dişler ve /veya uzun dişsiz boşluk durumunda,

geride kalan doğal dişlerin birbirini desteklemesi için,

tüm destek dişler splintlenir, tek parça köprü

tek parça köprü oluşturulur.

7- - - - 4 - 3- - - - - - 3 - 4 - - - - 7 7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 6

Tam-ark köprü uygulaması hastaya ne sağlar?

Tam-ark köprü uygulaması hastaya ne sağlar?

►►Hastanın, hareketli protez uygulamasına geçişini geçiktirir.

►►Hastanın, sabit protez uygulamasından,

hareketli protez uygulamasına geçişini kolaylaştırır.

►►Hastaya, implant destekli protez uygulamasını geçiktirir.

Tam-ark köprü uygulamalarında etkili faktörler

►Hastanın yaşı, medikal ve dental geçmişi

►Dişsiz boşluğun uzunluğu ve lokalizasyonu

►Geride kalan kretlerin durumu ve yumuşak doku konturları

►Kron-kök oranı (kron↑ kök↓)

►Destek dişlerin periodontal durumu ve mobilite

►Karşıt arkın durumu

►Okluzal plan ve interokluzal mesafe

►Parafonksiyonel aktivite

►Hastanın oral hijyen alışkanlığı

►Tercih edilen restoratif materyal

(metal-destekli seramik veya metal-desteksiz seramik)

Tam-ark köprü uygulamalarında prensipler:

*

destek diş veya dişlerde mobilite durumunda, dental arktaki tüm destek dişlertüm destek dişler,

birbirleri ile tek parça tam-ark köprütek parça tam-ark köprü restorasyonu ile splintsplintlenir.

*

kök kanal tedavisi uygulanan diş durumunda, post-kor uygulanan diş ile

komşu destek dişler splintlenir.

Destek dişlerde periodontal yıkım yok ise,

tam ark köprü=tek parça köprü uygulaması yerine, birden fazla sayıda köprü uygulaması,,

(tüm-ark restorasyon)

düşünülmelidir !!!

7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 7 - 6 - - 3 2 1 - 2 3 - - 6 -

Tam-ark köprü (full-mouth bridge) uygulamaları:

(tam-ark sabit-bölümlü-protez) A.Diş destekli

B.İmplant destekli

Tam ark köprü = tek parça köprü uygulaması, diş destekli olduğu gibi,

implant destekli de yapılabilir.

Ancak, tam ark köprü yerine

tüm-ark restorasyon uygulaması daha doğrudur.

İmplant destekli sabit protez uygulamalarında,

HER VAKADA, tek parça, tam ark köprü, UYGULANMAZ !!!

Tam-ark köprü uygulaması:

Örneğin:

Örneğin: tamamen dişsiz arkta

stabilize edilmesi (splintlenmesi) gereken implant dayanakları mevcut ise,

implant sayısı az, implant çapı dar, implant uzunluğu kısa ise,

dental implantların stabilize edilmesi için, tüm implant dayanakları splintlenir,

tek parça köprü

tek parça köprü oluşturulur.

Mavi renkli rakamlar zayıf dayanak / destekleri ifade eder.

7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 7 7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 6

Tam ark köprü prensibi = splintleme işlemi

►destek diş veya

dişsiz boşlukta aşırı olmayan kemik kaybı mevcut ise

►destek dişte mobilite

►destek dişte, mesial veya distal yer değiştirme veya aksiyal eğimli konum değişikliği

►uygun olmayan okluzal ark ilişkisine bağlı, artan okluzal yük durumunda

►kök rezeksiyonu uygulanan veya

endodontik restorasyon içeren destek diş

►kaldıraç faktörünün fazla oluştuğu

ark-formu durumlarında

(Splintleme=Ante kanunun modifiye edildiği durum)

Splintleme:

protetik tedavide,

en az 2 veya daha fazla sayıda diş desteği veya implant dayanağının, sabit kron restorasyonları ile rijit bir yapı haline getirilmesi işlemidir.

Splintleme işlemi, ilave bir çok mekanik faktör ile, diş veya implant hareketliliğini elimine eder,

azaltır veya önler.

Splintleme işlemi,

destek dişlerin yatay yön (migrating) ve okluzal yönde yer değiştirmesini (supererupting) önler.

Splintlemenin 3 amacı vardır:

Splintlemenin 3 amacı vardır:

1. Kemik desteğini kaybeden dayanakların, uygun okluzal ilişkide stabilizasyonlarının sağlanması,

2. Periodontal desteğini kaybeden,

zayıf dişler üzerine gelen okluzal kuvvetlerin uygun dağılımının sağlanması/paylaşılması

3. Doğal dişin yer değiştirmesini, dolayısıyla,

destek dişte

olası mobilitenin önlemesidir.

Splintlemenin önemi,

dayanak dişlere gelen okluzal kuvvetlerin, yeniden, uygun şekilde, yönlendirilmesidir.

Dişler splintlendiğinde,

her dayanak diş üzerine gelen herhangi bir kuvvet, (okluzal veya çiğneme yükleri)

splintlenen dişler üzerinde uygun dağılım sağlar.

Dayanak dişlerin klinik ömrü artar.

Splintleme,

ihtiyaçı duyulan destek diş sayısı

1. destek dişlerde kemik kaybına bağlı, olası mobilitenin yönü ve derecesi,

2. mobilite gösteren dişin,

çene arkı içindeki lokalizasyonu

ile ilişkilidir. En az 2 diş

veya

daha fazla diş splintlenir.

Dişlerin,

meziodistal mobilitesinin azaltılması,

bukkolingual mobilitesinin azaltılmasından daha kolaydır.

Bukkolingual mobilitenin azaltılması için, mobilite gösteren diş ile

mobilite göstermeyen komşu dişin splintlenmesi yeterli ve güvenilir işlemdir.

Splintlemenin avantajları:

1. prognozu şüpheli diş (veya implant),

ağız içinde daha uzun süre muhafaza edilir ve hizmet görür (klinik ömrü artar).

2. uygun maksillo/mandibuler ilişki ile fonksiyon sırasında oluşan kuvvetler uygun şekilde yönlendirilir.

3. kök rezeksiyonu yapılan dişlere veya çapı dar/uzunluğu kısa implantlara ilave desteklik sağlar.

4. periodontal cerrahi sonrası,

aşırı destek doku yıkımı mevcut hastalarda,

tüm-ark sabit-bölümlü proteztüm-ark sabit-bölümlü protez (tam-ark köprü), tam-ark köprü hareketli-bölümlü protez uygulamasından önce, son şans olabilir.

Splintleme işleminden,

maksimum fayda sağlanması için, restorasyon okluzyon yüzeyleri, hastanın mandibuler hareketi ile

fonksiyonel uyumlu şekilde yeniden şekillendirilir.

Hastada parafonksiyonel alışkanlık mevcut ise, yeterli kemik desteğine sahip tek veya

birden fazla diş splintlenmemeli,

gerekli okluzal düzeltme gerçekleştirilmelidir.

Parafonksiyonel alışkanlığa bağlı, olası hasarın engellenmesi amacıyla, protez öncesi veya sonrası,

hareketli okluzal splint apereyi yapılır.

Diş kesiminde aksiyal azaltmanın önemi:

►aksiyal duvarların okluzo gingival uzunluğu, tutuculuk (retansiyon=retention) sağlar.

►proksimal duvarların okluzo gingival uzunluğu, birbirine eşit olmalıdır.

Çünkü, kron restorasyonun tutuculuğu, en kısa duvardaki kadar etkili olacaktır.

►kron giriş yolu için, aksiyal duvarların birbirine eğimi 6 derece eğim ile oluşturulmalıdır.

►yapay kron restorasyonunda, okluzal tablonun dar hazırlanabilmesi için, destek dişin fasiyal ve lingual duvarların 1/3 okluzal yüzeylerinde kesim geometrik olarak birbirine yakınsamalı (okluzal bizotaj)

hazırlanmalıdır.

►kısa aksiyal duvar durumunda, tutuculuğun artırılması için, kutu, oluk veya pin gibi diş kesim modifikasyonları yapılmalıdır.

Diş kesiminde sıklıkla karşılaşılan hatalar:

►yetersiz okluzal veya insizal azaltma

►eşit miktarda olmayan (non-uniform) labial veya bukkal yüzey kesimi. Estetik restorasyon yapımını engeller.

►posterior dişlerin bukkal ve lingual yüzeylerinde minimal aksiyal azaltma (minimum diş kesimi).

Dengeleyen-tarafta erken temas sıklığını artırır.

►yetersiz proksimal azaltmaya bağlı temizlenemeyen arayüzey (embrasure) oluşumu

►ağızın ulaşılması kolay olan alanlarında, aşırı miktarda diş kesimi

►kron servikal marjinine yer sağlamayan yetersiz gingival azaltma.Temizlenemeyen alan ve kütleli restorasyon

►diş kesiminin distolingual kısmında tutucu alanların (undercut) oluşturulması

►proksimal duvarlarda,

yetersiz paralellik=tutuculuk problemi

İndirekt Restoratif Materyal Seçimi

►Metal-destekli porselen köprü

► doküm metal alt yapı

► CAD/CAM tekniği ile metal alt yapı

►Metal-desteksiz porselen (tam-seramik) köprü

► CAD/CAM tekniği ile seramik alt yapı

Metal-destekli porselen köprü protezlerinin, uzun dönem klinik verileri yeterli olduğundan, altın standart olarak kabul edilir.

Uzun dönem klinik başarı için:

destek diş/gövde arasında

minimum bağlantı yüzey alanı:

Metal-destekli porselen köprü = 2.5 x 2.5=6.25mm² Metal-desteksiz porselen köprü = 3 x 4 = 12mm² (Y-TZP=yttrium tetragonal zirconia kor yapı)

Okluzyon

İlk önce,

dişlerin statik ilişkisi = intercuspal pozisyonu değerlendirilmelidir.

Ön grup dişlerin, horizontal ve vertikal ilişkisi (overjet ve overbite) anterior rehberlik

tesbit edilmelidir.

En önemlisi, dişlerin birbiri ile fonksiyonu sırasında mandibulanın, ileri, geri ve yan hareketleri sırasında, dinamik ilişkisi değerlendirilmelidir.

Mevcut okluzyona bağlı kalınmalıdır.

Kanin dişlerin mevcut ve sağlıklı olduğu durumda, kanin-koruyuculu-okluzyon tercih edilir.

Okluzyonun yükseltileceği durumlarda, hastaya en az 3 ay süre ile,

geçici tam ark köprü protezleri uygulanmalıdır.

Bu sürenin sonunda, hasta şikayeti yok ise, daimi tam-ark köprü protez

uygulamasında,

okluzyon mevcut şekli ile sağlanmalıdır.

Fonksiyonel kuvvetler,

periodonsiyuma vertikal yönde iletilmelidir.

Splintlenen diş veya implant dayanaklarında, okluzal yüzeyde,

bukkolingual genişlik daraltılmalı,

ve fonksiyonel kuvvetler,

maksillada palatinal tüberkül

mandibulada bukkal tüberkül ile

iletilmesi için yönlendirilmelidir.

Diş veya implant desteğinde

Aşırı okluzal kuvvet (over load) sonucu oluşan, travma,

diş veya implant desteğinde mobilitesinin esas nedenidir.

Bu olumsuz durum ortadan kaldırılmalıdır.

Eksik dişler ve stabilize edilmesi gereken doğal dişler mevcut ise,

tam-ark köprü (tam-ark sabit-bölümlü-protez) uygulaması sırasında:

distal destek diş,

dental arkın son dişi ise ve mobilite mevcut ise,

bu dişin stabilize edilmesi için,

mobilitesi olmayan diğer destek dişler splintlenir.

7 - - 4 3 - - - - 3 4 - - 7 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6 7

Maksiller tam-ark köprü

karşısında, mandibuler hareketli-bölümlü protez durumunda, maksiller tam-ark köprü

daha uzun ömürlü olur (karşıt ark durumu).

7 - - 4 3 - - - - 3 - - 6 - - - 4 3 - - - - 3 4 - - -

7 - - 4 3 - - - - 3 - - 6 7

- - - 3 - - - - 3 - - - - -

Tam ark köprü

Tam ark köprü (tam ark sabit-bölümlü protez)tam ark sabit-bölümlü protez

►uygulamaları zor ve zahmetlidir.

►hassas döküm tekniği ve

hassas metal alt yapı yapımı zorunludur.

►destek sayısı arttıkça,

paralel giriş yolu oluşturulması daha zordur.

►hastanın oral hijyenini sağlaması zorlaşabilir.

Tüm ark köprü

Tüm ark köprü (tam ark sabit-bölümlü protez)tam ark sabit-bölümlü protez

uygulamalarında,

destek dişlerin birbirine paralel diş kesiminden, köprünün simantasyon işlemine kadar,

çok hassas klinik ve laboratuvar çalışmaları gerektirir.

4 adet implant veya 6 adet implant

üzerine tek parça sabit protez uygulaması

All-on-4 veya all-on-6

☼45⁰ eğimle, 10 mm den uzun implant yerleştirilmelidir.

☼ En uygun implant kombinasyonu: çapı >4 mm uzunluk >11 mm

☼ İmplant üstü sabit protez vida tutuculudur.

☼ Diş hekimi, periyodik sürelerde, protezin vidalarını gevşetir yerinden çıkarır, klinik kontrol sonrası,

protezin vidalarını sıkar, protezi tekrar yerine takar.

☼ Laboratuvar işlemi daha zor ve daha uzun sürede biter.

☼ Pahalı uygulamadır.

TEŞEKKÜR EDERİM

TEŞEKKÜR EDERİM