TEK TAM PROTEZLER TEK TAM PROTEZLER
Prof. Dr. Yasemin Prof. Dr. Yasemin
KESKİN KESKİN
Ankara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Diş Hekimliği Fakültesi Protetik Diş Tedavisi Protetik Diş Tedavisi
Anabilim Dalı Anabilim Dalı
Çenelerden biri tamamen dişsiz, diğerinde ise Çenelerden biri tamamen dişsiz, diğerinde ise doğal dişlerinin tamamı veya bir kısmı bulunan doğal dişlerinin tamamı veya bir kısmı bulunan
vakaların sayısı oldukça fazladır.
vakaların sayısı oldukça fazladır.
Tek tam protezlerin karşısındaki çenede Tek tam protezlerin karşısındaki çenede tümüyle doğal dişler, sabit veya hareketli tümüyle doğal dişler, sabit veya hareketli
bölümlü protez bulunabilmektedir.
bölümlü protez bulunabilmektedir.
Bu vakaların tedavisinde çeşitli sorunlar Bu vakaların tedavisinde çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır.
ortaya çıkmaktadır.
Bu hastalarda rahatlık, tutuculuk, fonksiyon ve Bu hastalarda rahatlık, tutuculuk, fonksiyon ve estetiğin sağlanması çoğu zaman oldukça
estetiğin sağlanması çoğu zaman oldukça zordur.
zordur.
Doğal dişler 70-80 kg. düzeyindeki Doğal dişler 70-80 kg. düzeyindeki çiğneme kuvvetlerine dayanıklılık çiğneme kuvvetlerine dayanıklılık
gösterirler.
gösterirler.
Tek çenede total protez içeren ağızlarda Tek çenede total protez içeren ağızlarda karşıt doğal dişlerin uygulayacağı karşıt doğal dişlerin uygulayacağı kuvvetler kaide plağı altındaki dokularda kuvvetler kaide plağı altındaki dokularda
zararlı etkiler meydana getirirler.
zararlı etkiler meydana getirirler.
Tek tam protez sendromu;
Tek tam protez sendromu;
Hasta protezinin oynadığından şikayet Hasta protezinin oynadığından şikayet eder.
eder.
Mukozada tahribat ve rezorbsiyon Mukozada tahribat ve rezorbsiyon vardır.
vardır.
Besleme yapılmasına rağmen nüks vardır.Besleme yapılmasına rağmen nüks vardır.
Kombinasyon Sendromu Kombinasyon Sendromu
Kombinasyon sendromu üst çene tam dişsiz arkın Kombinasyon sendromu üst çene tam dişsiz arkın karşısında alt çenede Kennedy Sınıf I diş
karşısında alt çenede Kennedy Sınıf I diş
eksikliğinin olduğu vakalarda, alt ön grup dişlerin eksikliğinin olduğu vakalarda, alt ön grup dişlerin
dişsiz krete uyguladıkları kuvvetler sonucu ortaya dişsiz krete uyguladıkları kuvvetler sonucu ortaya
çıkan patolojik bir durumdur.
çıkan patolojik bir durumdur.
‘‘Anterior hiperfonksiyon sendromu’ veya ‘Kelly Anterior hiperfonksiyon sendromu’ veya ‘Kelly Sendromu’ da denilen kombinasyon sendromu;
Sendromu’ da denilen kombinasyon sendromu;
Üst çene ön bölgede kemik kaybı, tüberlerde Üst çene ön bölgede kemik kaybı, tüberlerde aşırı büyüme,
aşırı büyüme,
sert damak mukozasında papiller hiperplazi, sert damak mukozasında papiller hiperplazi,
alt ön dişlerde uzama ve alt çenede hareketli alt ön dişlerde uzama ve alt çenede hareketli protez kullanımına bağlı olarak kret
protez kullanımına bağlı olarak kret yüksekliğinde azalma ile
yüksekliğinde azalma ile
karakterizedir.karakterizedir.
Kombinasyon sendromu Kombinasyon sendromu
Üst total, alt Kennedy I vak’aları için geçerlidir.
Üst total, alt Kennedy I vak’aları için geçerlidir.
Ancak Kombinasyon sendromu üst çene tam Ancak Kombinasyon sendromu üst çene tam dişsiz arkın karşısında alt çene Kennedy Sınıf dişsiz arkın karşısında alt çene Kennedy Sınıf
I diş eksikliğine sahip hastaların hepsinde I diş eksikliğine sahip hastaların hepsinde
görülmez.
görülmez.
Kombinasyon sendromu Kombinasyon sendromu
Üst ön bölgede rezorbsiyonÜst ön bölgede rezorbsiyon
Oklüzyon dikey boyutunda azalmaOklüzyon dikey boyutunda azalma
Sert damakta papiller hiperplaziSert damakta papiller hiperplazi
Tüberlerde fibröz dokularTüberlerde fibröz dokular
Alt ön dişlerde yükselmeAlt ön dişlerde yükselme
Bölümlü protez altında kemik kaybıBölümlü protez altında kemik kaybı
Oklüzal düzlemde bozuklukOklüzal düzlemde bozukluk
Mandibulanın öne hareketiMandibulanın öne hareketi
Üst çenede epülüs fissüratumÜst çenede epülüs fissüratum
Periodontal değişikliklerPeriodontal değişiklikler
Kombinasyon Sendromu Kombinasyon Sendromu
Çözüm Çözüm
Tam protezlerde önem taşıyan bütün Tam protezlerde önem taşıyan bütün faktörlere azami dikkat
faktörlere azami dikkat !!!!!!!!!!!!
Proteze gelecek zararlı kuvvetlerin Proteze gelecek zararlı kuvvetlerin önlenmesi
önlenmesi !!!!!!!!!!!!
Alt çenede protez desteği az olduğundan Alt çenede protez desteği az olduğundan spesifik çiğneme basıncı fazladır. Bu
spesifik çiğneme basıncı fazladır. Bu nedenle alt tek tam protezler daha nedenle alt tek tam protezler daha
tehlikelidir
tehlikelidir !!!!!!!!!!!!
Kombinasyon Sendromu Kombinasyon Sendromu
Tedavi planlaması Tedavi planlaması
Ağız hazırlığı Ağız hazırlığı
Destek dokuların kaydıDestek dokuların kaydı
Yapay dişlerin seçimi ve diş dizimiYapay dişlerin seçimi ve diş dizimi
Ağız hazırlığı Ağız hazırlığı
(Dişlerin preparasyonu) (Dişlerin preparasyonu)
Doğal dişlerde oluşmuş olan hatalı oklüzal Doğal dişlerde oluşmuş olan hatalı oklüzal tabla mutlaka düzeltilmelidir.
tabla mutlaka düzeltilmelidir.
Bu amaçla oklüzal uyumlama yapılır.Bu amaçla oklüzal uyumlama yapılır.
Ağız hazırlığı
Ağız hazırlığı (Dişlerin preparasyonu)(Dişlerin preparasyonu)
1. yöntem;
1. yöntem;
Olması gereken oklüzal tablaya göre üst Olması gereken oklüzal tablaya göre üst diş dizimi yapılır.
diş dizimi yapılır.
Alt modelde dişler buna göre möllenir.Alt modelde dişler buna göre möllenir.
Benzer mölleme ağızdaki doğal dişlerde Benzer mölleme ağızdaki doğal dişlerde gerçekleştirilir.
gerçekleştirilir.
Oldukça zor ve dikkat gerektiren bir yöntemdir.Oldukça zor ve dikkat gerektiren bir yöntemdir.
Ağız hazırlığı
Ağız hazırlığı (Dişlerin preparasyonu)(Dişlerin preparasyonu)
2. yöntem;
2. yöntem;
Alt dişli modelin yüzeyine bir kalot Alt dişli modelin yüzeyine bir kalot yerleştirilir.
yerleştirilir.
Oklüzal düzensizlik yaratan yüzeyler möllenir. Oklüzal düzensizlik yaratan yüzeyler möllenir.
Aynı möllemeler ağızda gerçekleştirilir. Aynı möllemeler ağızda gerçekleştirilir.
Daha çok tercih edilen bir yöntemdir.Daha çok tercih edilen bir yöntemdir.
Dişli ağızlarda overbite fazla, overjet azdır.Dişli ağızlarda overbite fazla, overjet azdır.
Dişsiz ağızlarda bu durum üst dişsiz kretin ön Dişsiz ağızlarda bu durum üst dişsiz kretin ön bölgesinde travma oluşturur.
bölgesinde travma oluşturur.
Bu nedenle gerekirse alt ön dişler möllenerek Bu nedenle gerekirse alt ön dişler möllenerek overjet arttırılıp, overbite azaltılmalıdır
overjet arttırılıp, overbite azaltılmalıdır
Destek dokuların kaydı Destek dokuların kaydı
Ölçü alma kurallarına azami dikkat Ölçü alma kurallarına azami dikkat gösterilmelidir.
gösterilmelidir.
Selektif basınçlı ölçü yöntemi tercih Selektif basınçlı ölçü yöntemi tercih edilmelidir.
edilmelidir.
Kaide plağı mümkün olduğunca geniş Kaide plağı mümkün olduğunca geniş yapılmalıdır.
yapılmalıdır.
Yapay dişlerin seçimi ve diş dizimi Yapay dişlerin seçimi ve diş dizimi
Doğal dişler aşınmış ise ,non-anatomik Doğal dişler aşınmış ise ,non-anatomik dişler kullanılmalıdır.
dişler kullanılmalıdır.
Doğal dişler aşınmamış ise ,anatomik Doğal dişler aşınmamış ise ,anatomik dişler kullanılmalıdır.
dişler kullanılmalıdır.
Ancak tüberkül kenar sırtı ilişkisi Ancak tüberkül kenar sırtı ilişkisi yerine, tüberkül fossa ilişkisi
yerine, tüberkül fossa ilişkisi yapılmalıdır
yapılmalıdır !!!!!!!!!!!!
Yapay dişlerin seçimi ve diş dizimi Yapay dişlerin seçimi ve diş dizimi
Dişler mutlaka kret tepesine dizilmelidir. Dişler mutlaka kret tepesine dizilmelidir.
Ancak, üst kretlerdeki daralma doğru diş Ancak, üst kretlerdeki daralma doğru diş dizimini imkansız hale getiriyorsa çapraz dizimini imkansız hale getiriyorsa çapraz
diş dizimi düşünülmelidir.
diş dizimi düşünülmelidir.
Akrilik dişler tercih edilmelidir.Akrilik dişler tercih edilmelidir.
Ancak, aşınmayı önlemek için oklüzal Ancak, aşınmayı önlemek için oklüzal yüzeyler metal yapılabilir.
yüzeyler metal yapılabilir.
Yanlış Doğru
En çok karşılaşılan sorunlar ; En çok karşılaşılan sorunlar ;
Tek tam protezler çok sık kontrol edilmelidir Tek tam protezler çok sık kontrol edilmelidir !!!!!!!!!!!!
Alt ön dişlerde yükselme Mölleme /splintleme Alt ön dişlerde yükselme Mölleme /splintleme
Orta hat kırıkları Metal kaide plağı Orta hat kırıkları Metal kaide plağı
KAYNAKLAR KAYNAKLAR
■ Senih Çalıkkocaoğlu.Senih Çalıkkocaoğlu. Dişsiz hastaların Dişsiz hastaların protetik tedavisi: Klasik tam protezler. 7.
protetik tedavisi: Klasik tam protezler. 7.
baskı. QuintessenceYayıncılık Ltd. Şti.; 2019.
baskı. QuintessenceYayıncılık Ltd. Şti.; 2019.
■ George A. Zarb, John Hobkirk, Steven George A. Zarb, John Hobkirk, Steven Eckert, Rhonda Jacob.
Eckert, Rhonda Jacob. Prosthodontic Prosthodontic Treatment for Edentulous Patients. Complete Treatment for Edentulous Patients. Complete
Dentures and Implant-Supported Dentures and Implant-Supported
Prostheses.13 th ed. Elsevier; 2013.
Prostheses.13 th ed. Elsevier; 2013.