ÜST ÇENE REZEKSİYONLARINDAN ÜST ÇENE REZEKSİYONLARINDAN
SONRA UYGULANAN PROTEZLER SONRA UYGULANAN PROTEZLER
Prof. Dr. Ayhan Gürbüz
Prof. Dr. Ayhan Gürbüz
OBTÜRATÖR OBTÜRATÖR
Ağızda harabiyetlerin en yaygın olarak görüldüğü üst çenede doğumsal veya
sonradan kazanılmış nazofarinkse doğru uzanan açıklıkları kapayarak ortaya çıkan fonksiyonel, estetik ve fonasyonel
problemleri tedavi etmeyi amaçlayan protezlere OBTÜRATÖR denir
TARİHÇE TARİHÇE
Mısır mumyalarında suni burun, göz ve kulak
Çin’de ağaç, kil ve mumdan yüz protezi
Damak defektlerinin restorasyonu bir kaç yüzyıllıktır
İlk damak defektini kapatan AMBROISE PARE (1517-1590)
Kazanılmış defektler için obtüratör geliştiren PIERRE PAUCHARD (1678-1716)
Doğumsal anomaliler için obtüratör yapan SNELL 1828 DE LABRRE de aynı yıllarda bu konuya eğilmiştir
Sonraki senelerde materyallere yönelik çalışmalar yoğunluk kazanmıştır
TETAMORE 1894’ te selülöz nitratı; UPHAN (1901) ve OTTOFY (1903) kauçuğu obturatör yapımında
kullanmışlardır
OBTÜRATÖRLER OBTÜRATÖRLER
A. Ağıza takılma sürelerine göre A. Ağıza takılma sürelerine göre
1. Cerrahi obtüratörler1. Cerrahi obtüratörler
2. Geçici obtüratörler2. Geçici obtüratörler
3. Daimi obtüratörler3. Daimi obtüratörler
B. Rezeksiyon hacmine göre B. Rezeksiyon hacmine göre
1. Büyük rezeksiyon obtüratörleri1. Büyük rezeksiyon obtüratörleri
2. Küçük rezeksiyon obtüratörleri2. Küçük rezeksiyon obtüratörleri
C. Bulb (kavite uzantısı) yapım materyaline göre C. Bulb (kavite uzantısı) yapım materyaline göre
1. Rijit obtüratörler1. Rijit obtüratörler
2. Flexible obtüratörler2. Flexible obtüratörler
3. Kombine obtüratörler3. Kombine obtüratörler
CERRAHİ OBTÜRATÖRLER CERRAHİ OBTÜRATÖRLER
Immediat Cerrahi ObtüratörImmediat Cerrahi ObtüratörSınırlarda olabilecek değişikliklerSınırlarda olabilecek değişiklikler
nedeniyle en az iki adet yapılırnedeniyle en az iki adet yapılır..
Gecikmiş Cerrahi ObtüratörGecikmiş Cerrahi ObtüratörRezeksiyondan 6-10 gün sonra yapılırRezeksiyondan 6-10 gün sonra yapılır
6 gün çıkarılmaz6 gün çıkarılmaz
Stabilitesi için posterior oklüzal rampalarStabilitesi için posterior oklüzal rampalar
yapılıryapılır
CERRAHİ OBTÜRATÖRLER CERRAHİ OBTÜRATÖRLER
Ameliyat öncesi alınan ölçülerle hazırlanır
Ölçü yumuşak damağın bir kısmı ile bukkal vestibülü içerir
Modelde rezeke edilecek bölge kazınır
Kaide plağı şeklindedir sadece ön dişleri içerir
Operasyonda veya hemen sonrasında ağıza yerleştirilir
Operasyon sonrası 7-21 gün kullanılır
Eski protez de obtüratöre dönüştürülebilir
TUTUCULUK TUTUCULUK
Dişsiz hastalarda:
Dişsiz hastalarda:
Orbital ve zygomatik arklara tel lig. Orbital ve zygomatik arklara tel lig.
Kaide plağını üst çeneye vidalama Kaide plağını üst çeneye vidalama
Doku dostu esnek maddeler Doku dostu esnek maddeler Dişli hastalarda:
Dişli hastalarda:
Kroşeler Kroşeler
FONKSİYONLARI FONKSİYONLARI
Estetik problemleri gidermek
Skar dokusu çekintilerini asgariye indirmek
Çiğneme ve yutkunmayı düzeltmek
Konuşmayı düzeltmek
İyileşme patını yerinde tutmak
Yarayı travma, kanama ve enfeksiyondan korumak
Nasogastrik tüp yerine ağızdan beslenme
Op. Sonrası psikolojik gelişimi hızlandırmak
GEÇİCİ OBTURATÖRLER GEÇİCİ OBTURATÖRLER
(Tedavi Edici, Geçiş Obtüratörleri) (Tedavi Edici, Geçiş Obtüratörleri)
Operasyondan 7-10 gün sonra yapılır
Kullanım süresi 3-6 aydır
Plağa ilave olarak obturatör bulbu ve dişleri içerir
Daimi obturatörlere hazırlık görevleri vardır
İskelet böl. protez şeklinde de yapılabilir
Akrilik veya silikon bulblu olabilir
DAİMİ OBTURATÖRLER DAİMİ OBTURATÖRLER (Permanent Obturatörler) (Permanent Obturatörler)
Ameliyattan 3-6 ay sonra yapılır
Yapay damağı, dişleri ve içi boş bulbu vardır
Şahsi kaşık hazırlanır
Tutuculuk;
Dişsiz ağızlarda: Anatomik dokular, implant
Kısmen dişli ağızlarda: Anatomik bölgeler ve mevcut dişler
Multiple kroşeleme, splintleme, swinglock protezler veya kombine uygulamalar, ımplant
Diş dizimi çiğneme kuvvetini sağlam bölgeye yönlendirecek şekilde yapılır(küçük ve eksik dişler)
DİŞSİZ AĞIZLARDA TUTUCULUK DİŞSİZ AĞIZLARDA TUTUCULUK
Geriye kalan sert ve yumuşak damak Geriye kalan sert ve yumuşak damak
Ön burun açıklığı Ön burun açıklığı
Dış yara bandı(yanak tarafı) Dış yara bandı(yanak tarafı)
Dış duvar yüksekliği Dış duvar yüksekliği
OBTURATÖR BULB’ U OBTURATÖR BULB’ U
Kaybedilen kemiğin yerini alır
Yanaklara desteklik sağlar
Ağız-burun boşluklarını ayırır
Konuşma ve yutkunmayı düzeltirA. Bulb’un kapalı ve içinin A. Bulb’un kapalı ve içinin boş olmasıboş olması
1. Konuşma rezonansına 1. Konuşma rezonansına yardımcı olur
yardımcı olur 2. Ağırlığı azaltır2. Ağırlığı azaltır 3. Estetiği düzeltir3. Estetiği düzeltir
4. Ağız dışı protezlere temel 4. Ağız dışı protezlere temel oluşturur
oluşturur
5. Kötü kokuyu önler5. Kötü kokuyu önler
B. Bulb’un yüksekliği B. Bulb’un yüksekliği
1. Fonasyona yardımcı olur 1. Fonasyona yardımcı olur 2. Yeterli yanak desteği sağlar 2. Yeterli yanak desteği sağlar 3. Tutuculuk sağlar 3. Tutuculuk sağlar
C. Bulb’un tek parça olması C. Bulb’un tek parça olması
Daha estetik ve hijyeniktirDaha estetik ve hijyeniktir
D. Bulb’un açık olması D. Bulb’un açık olması
1. Rezonans daha iyi olur1. Rezonans daha iyi olur 2. Temizliği kolaydır2. Temizliği kolaydır
E. Bulb’un yapım materyali E. Bulb’un yapım materyali 1. Sert akrilik1. Sert akrilik
2. Yumuşak akrilik2. Yumuşak akrilik 3. Silikon3. Silikon
4. Kauçuk4. Kauçuk
5. Otopolimerizan akrilik5. Otopolimerizan akrilik 6. Balon6. Balon
BULB YAPIM TEKNİKLERİ BULB YAPIM TEKNİKLERİ
İkiz mufla
Tek parça, iki parça
Açık-kapalı
Toz şeker
Foam(köpük)
Otopolimerizan doldurucu
Camcı macunu
Alçı core tekniği(Knapp tekniği)DAİMİ OBTURATÖRLER BULB YAPIM DAİMİ OBTURATÖRLER BULB YAPIM
ŞEKİLLERİNE GÖRE ŞEKİLLERİNE GÖRE
A.
Hollow-bulb obturatörler
B. Buccal-flange obturatörler
HOLLOW-BULB OBTÜRATÖRLER HOLLOW-BULB OBTÜRATÖRLER
Üstü kapalı, içi boş
Tek veya çift parça
KNAPP’ ın alçı core tekniği kullanılır
Çift parçada kapaktan sızıntı olabilir
Tek parçada otopolimerizan doldurucu, tozşeker, poliüretan köpük doldurucu veya silikon doldurucu kullanılır
BUCCAL FLANGE OBTÜRATÖRLER BUCCAL FLANGE OBTÜRATÖRLER
Havuzlu, çanak şeklinde, içi boş ve üstü açık
Rezonans odasını küçültmezler
Sekresyonu çanak içine çekerek temizliği kolaylaştırırlar
Defekt içine takriben 1-1,5 cm uzanır
Dış duvar tutuculuk ve stabilite açısından iç duvardan biraz daha yüksek hazırlanır
Çanağın içi hijyen açısından çok iyi cilalanmalıdırREZEKSİYON HACİMLERİNE GÖRE REZEKSİYON HACİMLERİNE GÖRE
OBTURATÖRLER OBTURATÖRLER
A. Büyük rezeksiyon A. Büyük rezeksiyon
obturatörleriobturatörleri
Büyük defektlerde yapılır Büyük defektlerde yapılır (maksillanın tümü, nazal ve (maksillanın tümü, nazal ve
zygomatik kemik rezeke zygomatik kemik rezeke
edilirse) edilirse)
Tek parçalı(monoblok) veya Tek parçalı(monoblok) veya çok parçalı(multiblock)
çok parçalı(multiblock) yapılır.
yapılır.
Protez parçaları mekanik Protez parçaları mekanik veya manyetik vasıtalarla veya manyetik vasıtalarla
ağız içinde birleştirilir ağız içinde birleştirilir
Alt, orta ve üst yapı olarak 3 Alt, orta ve üst yapı olarak 3 kısımdan oluşur
kısımdan oluşur
B. Küçük rezeksiyon B. Küçük rezeksiyon
obturatörleri obturatörleri
Sinus ve burun boşluğuna Sinus ve burun boşluğuna açılan küçük rezeksiyonlarda açılan küçük rezeksiyonlarda uygulanır
uygulanır
Gazlı bez blokajından sonra Gazlı bez blokajından sonra yoğun kıvamlı irreversible yoğun kıvamlı irreversible hidrokolloid ile ölçü alınır hidrokolloid ile ölçü alınır
İrritasyonu önlemek için silikon İrritasyonu önlemek için silikon kullanımı uygundur
kullanımı uygundur
A. Rijid Obturatörler
Bulb sert akrilik
B. Flexible Obturatörler Bulb silikon veya yumuşak akrilik
D. Kombine Obturatörler Kaide sert, üzerine esnek maddeler