ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. (Eski adıyla ANADOLU HAYAT SİGORTA A.Ş.) 31 ARALIK 2003 TARİHİ İTİBARİYLE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU

(1)

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş.

(Eski adıyla “ANADOLU HAYAT SİGORTA A.Ş.)

31 ARALIK 2003 TARİHİ İTİBARİYLE BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU

(2)

Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.

Yönetim Kurulu’na İstanbul

1 OCAK – 31 ARALIK 2003 HESAP DÖNEMİNE AİT BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU

1. Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin (eski adıyla “Anadolu Hayat Sigorta A.Ş.”) (“Şirket”) 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle hazırlanan mali tablolarını denetlemiş bulunmaktayız. Rapor konusu mali tablolar Şirket yönetiminin sorumluluğundadır. Bağımsız denetimi yapan kuruluş olarak üzerimize düşen sorumluluk, denetlenen mali tablolar üzerinde görüş bildirmektir.

2. Sermaye Piyasası Kanunu'nun (VII.) bölüm, 50. maddesi (a) fıkrası hükmü uyarınca sigorta şirketleri, kuruluş, denetim, gözetim, muhasebe, mali tablo ve rapor standartları konularında kendi özel kanunları hükümlerine tabidir.

Dolayısıyla ilişikteki mali tablolar sigorta ve reasürans şirketlerinin tabi olduğu 7397 sayılı Sigorta Murakebe Kanunu ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Yatırım ve Tasarruf Sistemi Kanunu esaslarına göre hazırlanmıştır.

3. Denetim, 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Yatırım ve Tasarruf Sistemi Kanunu uyarınca yürürlüğe konulan hesap ve kayıt düzeni ile muhasebe standartları ve bağımsız denetim ilkelerine ilişkin düzenlemelere uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu düzenlemeler, bağımsız denetimin, mali tablolarda önemli bir hatanın olup olmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanmasını ve yürütülmesini gerektirmektedir. Denetim, mali tablolarda yer alan tutar ve açıklamalara ilişkin bilgi ve verilerin test edilerek incelenmesinin ve doğrulanmasının yanısıra, uygulanan muhasebe standartlarının ve yönetim tarafından yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve mali tabloların bir bütün olarak sunumunun değerlendirilmesini içermektedir. Gerçekleştirilen denetimin, görüşümüzün oluşturulmasına makul ve yeterli bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.

4. 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle iştirakler hesabında izlenen hisse senetleri, Not 11 ve 20’de açıklandığı üzere, piyasa değeri ile değerlenmiştir. Borsa rayici bulunmayan iştiraklerin güncel tarihli bağımsız değerleme çalışmaları bulunmadığından kalıcı değer düşüklüğü olduğuna ilişkin somut veriler bulunmamaktadır. Bu nedenle ekli mali tablolarda borsa rayici bulunmayan iştirakler elde etme maliyeti ile değerlenmiştir.

(3)

5. Görüşümüze göre, ilişikteki mali tablolar, yukarıda 4. paragrafta açıklanan husus nedeniyle ortaya çıkabilecek düzeltmeler dışında, Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle mali durumunu ve aynı tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonuçlarını 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Yatırım ve Tasarruf Sistemi Kanunu gereğince yürürlükte bulunan düzenlemelerde belirlenen muhasebe ilke ve standartlarına uygun olarak doğru bir biçimde yansıtmaktadır.

6. Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususlara dikkat çekilmesi gerekli görülmüştür:

Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”), Seri XI No: 20 sayılı “Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tabloların Düzeltilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”i ve Seri XI No: 21 sayılı “Sermaye Piyasasında Konsolide Mali Tablolara ve İştiraklerin Muhasebeleştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”i 1 Ocak 2003 tarihinden sonra sona eren ilk yıllık mali tablolardan geçerli olmak üzere yayımlamış bulunmaktadır. Ancak, T.C.

Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından SPK’ya gönderilen 30 Ocak 2004 tarih ve B.02.HM.0.SGM.0.3.1.1-05425 sayılı yazı ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına uygun sigortacılık muhasebe sistemine 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçilmesi planlandığı ve halka açık olan ve olmayan sigorta şirketleri arasında uygulama farklarının ortadan kaldırılması ve yeknesak raporlama düzeninin sağlanması amacıyla tüm sigorta şirketlerinin 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren enflasyon muhasebesi uygulamasına geçmelerine karar verildiği bildirilmiştir. Buna istinaden, ekte sunulan mali tablolar, yüksek enflasyon dönemlerinde enflasyon muhasebesi ile konsolide mali tablolara ve iştiraklerin muhasebeleştirilmesine ilişkin düzeltmeleri içermemektedir.

DRT DENETİM REVİZYON TASDİK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

Member Firm of DELOITTE TOUCHE TOHMATSU

Zeki Kurtçu

Sorumlu Ortak Başdenetçi İstanbul, 9 Mart 2004

(4)

31 ARALIK 2003

BİLANÇO DİPNOTLARI

1. İŞLETMENİN FİİLİ FAALİYET KONUSU

Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.’nin (eski adıyla “Anadolu Hayat Sigorta A.Ş.”) (“Şirket”) fiili faaliyet konusu, ferdi veya grup bireysel emeklilik faaliyetlerinde bulunmak, bu kapsamda emeklilik fonları kurmak, kuracağı fonlara ilişkin olarak içtüzüğü oluşturmak, emeklilik sözleşmeleri, yıllık gelir sigortası sözleşmeleri, portföy yönetimi sözleşmeleri, fon varlıklarının saklanması için saklayıcı ile saklama sözleşmeleri akdetmek; ferdi veya grup hayat veya ölüm sigortaları ile bunlara bağlı kaza sigortaları ve ayrıca bireysel emeklilik mevzuatının izin verdiği süre ile sınırlı olmak üzere ferdi veya grup hastalık sigortaları ile her türlü can sigortaları ve bütün bu sigortalarla ilgili reasürans işlemleri yapmaktır.

4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu hükümleri çerçevesinde Şirket’in emeklilik şirketine dönüşmesi sebebiyle, Şirket ünvanının, 26 Temmuz 2002 tarih 270/2 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile “ Anadolu Hayat Sigorta A.Ş.” yerine “ Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş.” olarak değiştirilmesine karar verilmiş ve sözkonusu değişiklik 5762 sayılı 24 Mart 2003 tarihli Ticaret Sicili Gazetesi’nde tescil ve ilan edilmiştir.

Bilanço tarihi itibariyle, Şirket’in kurucusu olduğu dokuz adet Bireysel Emeklilik Yatırım Fonu bulunmaktadır.

2. SERMAYENİN %10 VE DAHA FAZLASINA SAHİP ORTAKLAR

31 Aralık 2003 tarihi itibariyle Şirket’in nominal sermayesi 65,000,000 Milyon TL olup, tamamı ödenmiş herbiri 1,000 TL değerindeki 65,000,000,000 adet hisse senedinden ibarettir. Sermayenin ortaklara göre dağılımı aşağıdaki gibidir:

31 Aralık 2003 31 Aralık 2002 Pay Tutarı Pay Oranı Pay Tutarı Pay Oranı

Milyon TL % Milyon TL %

Türkiye İş Bankası A.Ş. 40,300,000 62 40,300,000 62 Anadolu Anonim Türk

Sigorta Şirketi 13,000,000 20 13,000,000 20

Diğer 11,700,000 18 11,700,000 18

65,000,000 100 65,000,000 100

31 Aralık 2003 tarihi itibariyle halka açık hisse oranı %15’tir (31 Aralık 2002:

%15).

(5)

31 ARALIK 2003

3. SERMAYEYİ TEMSİL EDEN HİSSE SENETLERİNE TANINAN İMTİYAZLAR

65,000,000 Milyon TL tutarındaki sermayeyi temsil eden 65,000,000,000 adet hisse senedinin 1,000,000,000 adedi (A) Grubu, kalan 64,000,000,000 adedi ise (B) Grubu nama hisse yazılı senedidir. Bilanço tarihi itibariyle (A) Grubu hisse senetlerinin tamamı ortaklardan Türkiye İş Bankası A.Ş.’ne aittir. (31 Aralık 2002: 65,000,000 Milyon TL tutarındaki sermayeyi temsil eden 65,000,000,000 adet hisse senedinin 1,000,000,000 adedi (A) Grubu, kalan 64,000,000,000 adedi ise (B) Grubu hisse senedidir. Bilanço tarihi itibariyle (A) Grubu hisse senetlerinin tamamı ortaklardan Türkiye İş Bankası A.Ş.’ne aittir).

(A) Grubu hisse senedi sahiplerine Yönetim Kurulu üyelerinin seçimi dışında herhangi bir imtiyaz tanınmamıştır. Sermaye arttırımlarında yeni (A) grubu hisse senedi ihdas edilemez.

4. KAYITLI SERMAYE

Şirket 2499 sayılı kanun hükümlerine göre kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun 15.06.2000 tarih ve 67/1039 sayılı izni ile bu sisteme geçmiştir. Şirket’in kayıtlı sermayesi cari dönemde, 85,000,000 Milyon TL’den 175,000,000 Milyon TL’ye yükseltilmiştir. Bilanço tarihi itibariyle, Şirket’in kayıtlı sermayesi 175,000,000 Milyon TL tutarında herbiri 1,000 TL nominal değerde 175,000,000,000 paya bölünmüştür ( 31 Aralık 2002: Şirket’in kayıtlı sermayesi 85,000,000 Milyon TL tutarında herbiri 1,000 TL nominal değerde 85,000,000,000 paya bölünmüştür).

5. YIL İÇİNDE YAPILAN SERMAYE ARTIRIMLARI VE KAYNAKLARI Yil içinde yapılan sermaye artırımı bulunmamaktadır.

6. YIL İÇİNDE İHRAÇ EDİLEN HİSSE SENEDİ DIŞINDAKİ MENKUL KIYMETLER

Yıl içinde ihraç edilen hisse senedi dışında menkul kıymet bulunmamaktadır.

7. YIL İÇİNDE İTFA EDİLEN BORÇLANMAYI TEMSİL EDEN MENKUL KIYMETLER

Yıl içinde itfa edilen borçlanmayı temsil eden menkul kıymet bulunmamaktadır.

(6)

31 ARALIK 2003

8. CARİ DÖNEMDE DURAN VARLIK HAREKETLERİ

31 Aralık 2003 31 Aralık 2002

Milyon TL Milyon TL

a. Satın Alınan Maddi Duran Varlıkların Maliyeti 794,372 674,291 b. Satılan Maddi Duran Varlık Maliyeti 930,751 200,003 c. Cari Dönemde Ortaya Çıkan Yeniden

Değerleme Artışları 7,406,974 9,859,531

- Varlık Maliyetlerinde (+) 8,046,346 10,688,693 - Birikmiş Amortismanlarda (-) (639,372) (829,162) 9. CARİ VE GELECEK DÖNEMLERDE YARARLANILACAK YATIRIM

İNDİRİMİNİN TOPLAM TUTARI

Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indirimi bulunmamaktadır.

10. İŞLETMENİN ORTAKLAR, İŞTİRAKLER VE BAĞLI ORTAKLIKLARLA OLAN ALACAK - BORÇ İLİŞKİSİ

31 Aralık 2003

Alacaklar Borçlar

--- ---

Ticari Ticari

Ticari Olmayan Ticari Olmayan

(Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL)

Ortaklar 3,600 - 292,607 -

İştirakler - - 5,285 88,000

31 Aralık 2002

Alacaklar Borçlar

--- ---

Ticari Ticari

Ticari Olmayan Ticari Olmayan

(Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL)

Ortaklar 1,946 - 110,341 -

İştirakler - - - 88,000

(7)

31 ARALIK 2003

11. UYGULANAN MUHASEBE İLKELERİ VE DEĞERLEME YÖNTEMLERİ a. Uygulanan Muhasebe İlkeleri

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kanunun 50'inci maddesinde belirtildiği gibi, sigorta şirketleri gözetim, muhasebe, mali tablo ve rapor standartlarında kendi özel kanunlarındaki hükümlere tabidir. Şirket sigorta sektöründe faaliyet göstermesi nedeniyle, 31 Aralık 2003 tarihli mali tablolarını 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu ile 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Yatırım ve Tasarruf Sistemi Kanunu hükümlerine ilişkin ilke ve kurallarına uygun olarak SPK'nın raporlama formatlarına göre hazırlamıştır.

b. Teknik Karşılıklar

Mali tablolarda teknik sigorta hesapları arasında yeralan cari rizikolar karşılığı, hayat matematik karşılıkları, muallak hasar karşılıkları ve bu karşılıkların reasürör payları sigorta mevzuatına uygun olarak aşağıda belirtilen esaslara göre kayıtlara intikal ettirilmiştir:

1 Ocak 1999’dan itibaren hayat sigortalarında cari rizikolar karşılığı yıllık ve birikimli hayat sigortaları için tahakkuk etmiş net primler üzerinden gün esasına göre dönem sonundan sonrasına isabet eden kısmı için ayrılmaktadır.

Şirket, Hazine Müsteşarlığı’nın 26 Kasım 2002 tarih, 75873 sayılı yazısına istinaden 31 Aralık 2003 tarihli mali tablolarında, hayat dışı sigortalarda da cari rizikolar karşılığını tahakkuk etmiş net primler üzerinden gün esasına göre dönem sonundan sonrasına isabet eden kısmı için ayırmıştır.

Geçmiş dönemde ise, cari rizikolar karşılığı, hayat dışı sigortalarda Sigorta Murakabe Kanunu'nun 25. maddesi uyarınca %33.5 esası ile ayrılmakta idi.

Yapılan bu değişikliğin, cari dönem mali tablolarına etkisi Not 14’te açıklanmaktadır.

Muallak hasarlar karşılığı ve hayat muallak tazminat karşılığı, dönem sonunda rapor edilip henüz ödenmeyen hasarlar için ayrılmaktadır.

Hayat matematik ve kar payı karşılıkları, Hazine Müsteşarlığı’nın tasdik ettiği tarifeler üzerinden genel kabul görmüş aktüerya hesaplamalarına göre ayrılmaktadır. 01.08.1997 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Hayat Sigortaları Yönetmeliği’ne istinaden, tüm poliçeler için kar payı uygulamalarının hesaplanmasında sigortalıların gerçek yaşları kullanılmakta ve günlük kar payı hesaplanması yapılmaktadır.

(8)

31 ARALIK 2003

11. UYGULANAN MUHASEBE İLKELERİ VE DEĞERLEME YÖNTEMLERİ (devamı)

c. Prim Geliri ve Hasarlar

Prim geliri, yıl içinde tanzim edilen poliçelerin yanısıra geçmiş yıllarda tanzim edilen birikimli hayat poliçelerinin taksit tutarından reasürörlere devredilen hisse indirildikten sonra oluşmaktadır.

Sağlık branşında, prim gelirinin tahakkuku poliçe tanzim edildiğinde yapılmaktadır.

Tahakkuk eden prim tutarı tamamı peşin olarak veya %20’si peşin, bakiye alacak miktarı ise 5 eşit taksitte tahsil edilmektedir.

Hayat branşında ise prim gelirinin tahakkuku taksit vadelerinde yapılmaktadır.

Şirket taksit vadelerinde tahakkuk eden ancak belli bir süre içinde ödenmeyen hayat primlerini iptal ederek prim gelirlerinden ve sigortalılar nezdindeki alacaklarından düşmektedir.

Şirket, muhasebenin dönemsellik ilkesi gereği alacaklarını netleştirmek amacıyla bilanço tarihi itibariyle tahakkuk etmiş ancak tahsil edilmemiş sigortalılardan alacaklar bakiyesi üzerinden acente komisyonları serbest karşılığı ayırmaktadır.

Hayat dışı branşlarda acente komisyon karşılığı tahakkuk ettirilmezken hayat branşında tahsil edilmemiş alacak bakiyesi üzerinden % 5 olarak hesaplanmıştır.

Hasarlar rapor edildikçe gider yazılmaktadır. Dönem sonunda rapor edilip, ödenmeyen hasar için muallak hasarlar karşılığı ayrılmaktadır. Muallak ve ödenen hasarların reasürör payları ayrıca gösterilmektedir.

d. Sigortalılar ve Acentelerden Alacaklar

Şirket, SPK muhasebe standartları gereğince, üç ayı aşkın vadeli alacaklarını % 48 faiz haddi dikkate alınarak iskontoya tabi tutmuştur.

(9)

31 ARALIK 2003

e. Menkul Kıymetler

Menkul kıymetler hazine bonosu, devlet tahvili, hisse senetleri, Eurobond ve bireysel emeklilik yatırım fonlarından oluşmakta olup, maliyet bedelleri üzerine bilanço tarihine kadar tahakkuk etmiş gelirleri ilave edilerek menkul kıymet hesapları içerisinde gösterilmektedir.

Şirket, 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle menkul kıymetleri içerisindeki bloke, serbest ve elementer portföyde bulunan menkul kıymetlerini, menkul kıymet bazında iç verim oranı ve piyasa değerinin düşük olanı ile değerlemiştir.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören hisse senetleri 31 Aralık 2003 tarihinden önceki son beş işlem günündeki günlük ortalama ağırlıklı fiyatlarının aritmetik ortalaması ile değerlenmiştir.

Eurobondlar, borsa rayicinin bulunmaması nedeniyle kayıtlı değerlerine gün esasına göre işleyen faizleri ilave edilmek suretiyle değerlenmiştir.

Bireysel emeklilik yatırım fonları 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle oluşan fon birim fiyatlarıyla değerlenmiştir.

Tahakkuk etmiş gelirler ve menkul kıymetlerin satışından ortaya çıkan kar ve zararlar cari yıl faaliyetlerine intikal ettirilmektedir.

Şirket 1 Ocak 2001 tarihinden itibaren, menkul kıymetler cüzdanında kayda aldığı iki yıldan uzun süredir Şirket mülkiyetinde bulunan bir kısım hisse senetlerini iştirakler hesabına devretmiştir. Şirket’in, bu şirketlerin sermayesindeki payı % 10’un altında olması nedeniyle devrini gerçekleştirdiği hisseler bir iştirak değil aslında bağlı menkul kıymet olarak değerlendirilmelidir.

Ancak, mali tablolar Sigorta Murakabe Kanunu hükümlerindeki formata göre hazırlandığı için bu gösterim uygulanmamıştır. Şirket borsada işlem gören iştiraklerinden maliyetlerinin altına düşen hisse senetleri için cari dönemde değer azalış karşılığı ayırmış ve kar zarar tablosuna yansıtmıştır. Bununla birlikte borsa rayici maliyetlerinin üzerinde gerçekleşen iştirak ve hisse senetleri borsa rayici ile gösterilirken, oluşan değer artışı kar zarar tablosu ile ilişkilendirilmemiş, bilançoda diğer pasifler hesap kalemi içinde yeralan menkul değerler değer artış farkı hesabında gösterilmiştir (Bkz. Bilanço Dipnot 22, 26).

Şirket’in, iştirakler hesabı altında yer alan bağlı menkul kıymet niteliğinde olan hisse senetlerinin cari dönemde satışından elde ettiği 2,190,323 Milyon TL tutarındaki satış karları, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 28. Madde çerçevesinde sermayeye eklenebilecek nitelikte olması nedeniyle, sermaye artırımında kullanılabilmesini teminen özkaynaklar içerisinde yer alan yeniden değerleme fonu hesap kalemi altında sermayeye eklenecek iştirak satış kazançları hesabında muhasebeleştirilmiştir.

(10)

31 ARALIK 2003

f. Maddi Duran Varlıklar

Şirket, Maliye Bakanlığı'nca yayımlanan katsayılara göre maddi duran varlıklarını (arazi hariç), yeniden değerlemeye tabi tutmaktadır. Yeniden değerlemeden doğan fark sermayeye eklenebilen yeniden değerleme fonu hesabına alacak kaydedilmektedir. Yeniden değerleme fonuna eklenen tutar her türlü vergiden muaftır ve yeniden değerlenmiş maddi sabit kıymetlerin amortismanı vergiden düşülebilir.

Şirket’in, cari dönemde gayrimenkullerin satışından elde ettiği 1,730,046 Milyon TL tutarındaki satış karları, 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenmiş geçici 28. maddesi çerçevesinde sermayeye eklenebilecek nitelikte olması nedeniyle, sermaye artırımında kullanılabilmesini teminen özkaynaklar içerisinde yer alan yeniden değerleme fonu hesap kalemi altında sermeyeye eklenecek gayrimenkul satış kazançları hesabında muhasebeleştirilmiştir.

Maddi duran varlıklar (binalar hariç), yeniden değerlenmiş tutarları üzerinden normal amortisman metoduna göre, vergi mevzuatı çerçevesinde aşağıdaki nispetlerde amortismana tabi tutulmaktadır:

(%)

Binalar 2

Nakil Vasıtaları 20

Mobilya, Mefruşat ve Büro Makinaları 6-20

Özel Maliyetler 20

g. Yabancı Para Cinsinden Varlık ve Borçlar

Şirket, yabancı para cinsinden varlık ve borçlarını dönem sonlarında değerlemektedir. Döviz bakiyelerini değerlemede bilanço tarihindeki T.C.

Merkez Bankası döviz kurları esas alınmaktadır. Bu işlemlerden doğan kur farkı gelirleri ve giderleri gelir tablosuna yansıtılmaktadır.

h. Kıdem Tazminatı

Düzenlenen mali tablolarda İş Kanunu'na göre kıdem tazminatına hak kazanmış personele ileride ödenmesi muhtemel borç yükü hesaplanmış ve gerekli karşılık ayrılmıştır.

Şirket'in 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle kıdem tazminatı yükümlülüğü 3,301,000 Milyon TL'dır. Bu tutar 1,389,950,000 TL tavan bedel esas alınarak hesaplanmıştır (Şirket'in 31 Aralık 2002 tarihi itibariyle kıdem tazminatı

(11)

31 ARALIK 2003

ı. Vergi

Şirket, kurumlar vergisine tabidir. Şirket’in cari dönem faaliyet sonuçlarına ilişkin tahmini vergi yükümlülükleri için ekli mali tablolarda gerekli karşılıklar ayrılmıştır.

Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı, ticari kazancın tespitinde gider yazılan kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesi ve alınan temettüler, vergiye tabi olmayan gelirler ve kullanılan yatırım indirimleri düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden %30 olarak belirlenmiştir. 2002 yılı ve öncesindeki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi üzerinden %10 fon payı da dikkate alındığında toplam vergi oranı %33 olarak belirlenmiştir. Ancak, 2003 yılı vergilendirme dönemine ilişkin olarak 1 Ocak 2004 tarihinden sonra beyan edilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi tutarları üzerinden ayrıca fon payı hesaplanması öngörülmemektedir. Bununla birlikte 5035 sayılı Kanun ile Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 32. maddeye göre 2004 yılı kazançlarının vergilendirilmesinde kurumlar vergisi oranı %33 olarak uygulanacaktır. 2004 yılı üçer aylık geçici vergilendirme dönemleri ile ilgili geçici verginin hesabında da bu oran dikkate alınacaktır.

Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden kurumlara dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı ve fon payı hesaplanması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 24 Nisan 2003 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %10 olarak ilan edilmiştir. 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren dağıtılacak kar payları üzerinden ayrıca fon payı kesintisi yapılmayacaktır. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir.

12. BİLANÇO TARİHİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR

Kıdem tazminatı tavanı 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle 1,485,430,000 TL'ye yükseltilmiştir.

Bilanço tarihinden sonra Şirket aleyhine açılmış ve/veya açılması beklenen davaların tutarı 15,389 Milyon TL’dir.

18 Şubat 2004 tarihli 312/4 nolu Yönetim Kurulu kararına istinaden, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu uyarınca, en geç 7 Temmuz 2004 tarihine kadar yeni sağlık poliçesi düzenlenmesine son verileceğinden, sağlık sigortacılığı faaliyetlerinin Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi bünyesinde yürütülmesi konusunda görüşmeler yapılması için Genel Müdürlük’e yetki

verilmiştir.

(12)

31 ARALIK 2003

13. ŞARTA BAĞLI OLAYLAR

Bilanço tarihi itibariyle Şirket aleyhine açılmış davaların tutarı yaklaşık 539,885 Milyon TL, Şirket tarafından üçüncü kişiler aleyhine açılmış davaların yaklaşık tutarı ise 16,041,976 Milyon TL'dir. 31 Aralık 2003 tarihinden sonra Şirket aleyhine açılmış ve/veya açılması beklenen davaların tutarı 15,389 Milyon TL’dir. Şirket tarafından üçüncü kişiler aleyhine açılan davalar başlıca sigortalılar adına alınmış hazine bonosu ve devlet tahvillerinden veya sigortalılar adına açılmış mevduattan doğmuş faiz gelirlerinin münhasıran sigortalılara ait olan kısmının % 95’i üzerinden Merkez Bankası veya Ziraat Bankası tarafından yapılmış ve vergi dairesi hesabına geçirilmiş ‘gelir vergisi stopajı’ ve ‘fon payı kesintisi’nin iadesi ile ilgilidir (31 Aralık 2002 tarihi itibariyle Şirket aleyhine açılmış davaların tutarı yaklaşık 337,728 Milyon TL, Şirket tarafından üçüncü kişiler aleyhine açılmış davaların yaklaşık tutarı ise 4,596,949 Milyon TL'dir).

14. MUHASEBE TAHMİNLERİNDE ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER

Şirket, Hazine Müsteşarlığı’nın 26 Kasım 2002 tarih, 75873 sayılı yazısına istinaden 31 Aralık 2003 tarihli mali tablolarında, hayat dışı sigortalarda da cari rizikolar karşılığını tahakkuk etmiş net primler üzerinden gün esasına göre dönem sonundan sonrasına isabet eden kısmı için ayırmıştır.

Geçmiş dönemde ise, cari rizikolar karşılığı, hayat dışı sigortalarda Sigorta Murakabe Kanunu'nun 25. maddesi uyarınca %33.5 esası ile ayrılmakta idi.

Yapılan bu değişikliğin, cari dönem mali tablolarına etkisi aşağıdaki gibidir:

Cari dönemde, hayat dışı sigortalarda gün esasına göre ayrılan cari rizikolar karşılığı 40,424,653 Milyon TL iken, bu tutar % 33.5 esası ile ayrılmış olsaydı 27,338,742 Milyon TL olacaktı. Muhasebe politikalarındaki bu değişikliğin dönem karına 13,085,911 Milyon TL olumsuz etkisi olmuştur. Cari rizikolar karşılığı ile ilgili uygulamalarındaki değişiklik cari rizikolar karşılığı reasürör payını da etkilemiştir. 31 Aralık 2003 tarihli mali tablolarda gün esası ile hesaplanan hayat dışı cari rizikolar karşılığı reasürör payı 6,307,427 Milyon TL olarak gerçekleşirken % 33.5 esası ile ayrılmış olsaydı 4,874,968 Milyon TL olacaktı. Muhasebe politikalarındaki bu değişikliğin dönem karına 1,432,459 Milyon TL olumlu etkisi olmuştur.

Özet olarak muhasebe politikalarındaki bu değişikliğin vergi öncesi dönem karına toplam 11,653,452 Milyon TL tutarında olumsuz etkisi olmuştur.

Önceki dönemlerde iştirakler ve iştirakler hesabında izlenen hisse senetleri elde etme maliyeti veya piyasa değerinden düşük olanı ile değerlenmiştir. Cari dönemde, Şirket borsada işlem gören iştiraklerinden maliyetlerinin altına düşen hisse senetleri için değer azalış karşılığı ayırmış ve kar zarar tablosuna yansıtmıştır. Bununla birlikte borsa rayici maliyetlerinin üzerinde gerçekleşen iştirak ve hisse senetleri borsa rayici ile gösterilirken, oluşan 4,611,191 Milyon

(13)

31 ARALIK 2003

15. AKTİF DEĞERLER ÜZERİNDE MEVCUT BULUNAN TOPLAM İPOTEK VEYA TEMİNAT TUTARLARI

31 Aralık 2003

İpotek Tutarı Teminat Tutarı

Aktif Değer (Milyon TL) (Milyon TL)

Hazine Bonoları - 163,443,313

Devlet Tahvilleri - 893,761,875

Eurobond - 37,140,472

---

1,094,345,660

===========

31 Aralık 2002

İpotek Tutarı Teminat Tutarı

Aktif Değer (Milyon TL) (Milyon TL)

Hazine Bonoları - 259,259,010

Devlet Tahvilleri - 510,793,791

Eurobond - 7,179,188

Ters Repo - 8,197,960

---

785,429,949

==========

Teminat tutarı, sigortalılar adına tutulan menkul kıymetlerden oluşmakta olup,

ilgili yönetmeliklerde belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanmıştır.

16. AKTİF DEĞERLER ÜZERİNDEKİ SİGORTA TUTARLARI 31 Aralık 2003

Net Defter Değeri Sigorta Değeri Kapsam Yüzdesi İktisadi Kıymet Cinsi (Milyon TL) (Milyon TL) %

Maddi Duran Varlıklar 33,999,095 17,339,271 50.9

31 Aralık 2002

Net Defter Değeri Sigorta Değeri Kapsam Yüzdesi İktisadi Kıymet Cinsi (Milyon TL) (Milyon TL) %

Maddi Duran Varlıklar 27,253,284 10,689,127 39.2 Maddi duran varlıklar üzerindeki sigorta tutarları, gayrimenkullerde arsa payı

hariç bina değerlerini, diğer menkullerde rayiç değerleri kapsamaktadır.

(14)

31 ARALIK 2003

BİLANÇO DİPNOTLARI 17. ALINAN İPOTEK VE TEMİNATLAR

31 Aralık 2003

İpotek ve/veya Müşteri Alacak Tutarı İpotek ve/veya Teminat Tutarı

Ünvanı (Milyon TL) Teminat Türü (Milyon TL)

Acenteler 72,346 Teminat Mektubu 168,973

Gayrimenkul İpoteği 12,400

Hazine Bonosu -

Garanti ve Kefaletler 148,313

Diğer - Teminat Mektupları 25,310

---

395,648

======

31 Aralık 2002

İpotek ve/veya Müşteri Alacak Tutarı İpotek ve/veya Teminat Tutarı

Ünvanı (Milyon TL) Teminat Türü (Milyon TL)

Acenteler 60,775 Teminat Mektubu 125,830

Gayrimenkul İpoteği 12,400

Hazine Bonosu -

Diğer - Teminat Mektupları 20,575

---

313,124

======

Alınan ipotek ve teminatlar, acentelerin ilk açılışlarında alınmış olup süreleri bittikçe yenilenmektedir.

(15)

31 ARALIK 2003

18. PASİFTE YER ALMAYAN TAAHHÜTLERİN TOPLAM TUTARI

Taahhüt Tutarı Taahhüt Tutarı

Taahhüt Türü Milyon TL Milyon TL

Teminat Mektubu 877,475 827,750

Finansal Kiralama Sözleşmeleri 486,666 466,907

19. BANKALARDAKİ BLOKE MEVDUAT TUTARLARI

31 Aralık 2003 tarihi itibariyle Şirket’in bankalarda 12,396 Milyon TL anapara tutarında bloke mevduatı bulunmaktadır (31 Aralık 2002 tarihi itibariyle Şirket’in bankalarda bloke mevduatı bulunmamaktadır).

(16)

31 ARALIK 2003

20. MENKUL KIYMETLERİN KAYITLI DEĞER-BORSA RAYİCİ-MALİYET BEDELİ KARŞILAŞTIRMALARI

31 Aralık 2003

Kayıtlı Maliyet Borsa

Değer(*) Bedeli Rayici

(Milyon TL) (Milyon TL) (Milyon TL)

Bloke Portföy

Hazine Bonosu 159,299,152 126,263,836 163,437,115 Devlet Tahvili 861,200,826 751,357,383 889,325,387

Eurobond 37,140,472 37,364,716 37,140,472

Toplam Bloke Portföy 1,057,640,450 914,985,935 1,089,902,974 Elementer Portföy

Devlet Tahvili 15,423,113 11,635,948 16,675,597 Toplam Elementer Portföy 15,423,113 11,635,948 16,675,597 Serbest Portföy

Eurobond 909,664 1,024,060 909,664

Ters Repo 1,437,626 1,436,678 1,437,626

Hisse Senedi 1,054,179 983,130 1,054,179 Bireysel Emeklilik Fonları 4,855,122 4,182,840 4,855,122 Toplam Serbest Portföy 183,094,331 165,361,191 187,605,925 --- --- ---

Toplam Menkul Kıymetler 1,256,157,894 1,091,983,074 1,294,184,496

=========== ========== ===========

İştirakler

Borsada İşlem Gören 10,008,657 5,423,840 10,008,657 Borsada İşlem Görmeyen 4,904,726 5,254,280 4,904,725 --- --- --- Toplam İştirak 14,913,383 10,678,120 14,913,382

========= ========= =========

(*) Kayıtlı değerler, Menkul Kıymetler Cüzdanı hesabına dahil edilen 164,174,820 Milyon TL tutarındaki menkul kıymet reeskontlarını da

(17)

31 ARALIK 2003

20. MENKUL KIYMETLERİN KAYITLI DEĞER-BORSA RAYİCİ-MALİYET BEDELİ KARŞILAŞTIRMALARI (devamı)

31 Aralık 2002

Kayıtlı Maliyet Borsa

Değer(*) Bedeli Rayici

Bloke Portföy

Ters Repo 8,197,961 8,190,707 8,200,127

Eurobond 7,178,941 6,712,389 7,178,941

Toplam Bloke Portföy 767,610,599 672,765,455 781,492,960 Elementer Portföy

Hazine Bonosu 9,722,878 7,885,082 10,004,901 Toplam Elementer Portföy 9,722,878 7,885,082 10,004,901 Serbest Portföy

Eurobond 1,057,005 1,034,810 1,057,005

Ters Repo 5,662,607 5,655,976 5,662,607

Hisse Senedi 1,384,057 1,663,117 1,384,057 Toplam Serbest Portföy 107,655,264 94,454,276 108,875,001 --- --- ---

Toplam Menkul Kıymetler 884,988,741 775,104,813 900,372,862

========= ========= =========

İştirakler

Borsada İşlem Gören 6,712,643 5,787,484 7,574,493 Borsada İşlem Görmeyen 4,599,669 4,599,668 4,599,668 --- --- --- Toplam İştirak 11,312,312 10,387,152 12,174,161

======== ======== =======

(*) Kayıtlı değerler, Menkul Kıymetler Cüzdanı hesabına dahil edilen 109,883,928 Milyon TL tutarındaki menkul kıymet reeskontlarını da içermektedir.

31 Aralık 2002 tarihi itibariyle hesaplanan bloke portföy reeskontunun tarife gereği % 95’i sigortalılara, % 5’i Şirket’e aittir.

(18)

31 ARALIK 2003

21. ORTAKLAR, İŞTİRAKLER VE BAĞLI ORTAKLIKLAR TARAFINDAN ÇIKARILAN MENKUL KIYMETLER

Bilanço tarihi itibariyle, menkul kıymetler ve bağlı menkul kıymetler grubu içinde ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar tarafından çıkarılan menkul kıymet bulunmamaktadır.

22. MALİ TABLOLARDA “DİĞER” İBARESİNİ TAŞIYAN HESAP KALEMLERİ

Mali tablolarda “diğer” ibaresini taşıyan kalemlerden dahil olduğu grubun

%20’sini aşan veya bilanço aktif toplamının %5’ini aşan “diğer aktifler”, “diğer borçlar” ve “diğer pasifler” aşağıdaki gibidir.

Diğer Aktifler (Milyon TL) (Milyon TL)

Sigortalılara Ait İhtilaflı Vergi Alacakları (*) 20,472,272 20,472,272 Mahsup Edilecek Vergi ve Fonlar (**) 3,093,269 2,739,404 Ayniyat Mevcudu ve Stoklar 104,097 91,203 Mahsup Edilecek Geçici Vergi 16,104,791 5,573,557

Özel Maliyetler 1,026,929 375,256

Diğer 899,412 652,448

--- ---

Toplam 41,700,770 29,904,140

========= ========

Diğer Borçlar

Ödenecek Vade Gelimi Borçları (***) - 12,478,656 Ödenecek Tazminatlar (***) - 6,083,873

Ödenecek İştiralar (***) - 1,727,600

Diğer 2,463,791 2,506,834

--- ---

Toplam 2,463,791 22,796,963

========= =========

Diğer Pasifler

Sigortalılara Ait İhtilaflı Vergi Alacakları (*) 20,472,272 20,472,272 Gelecek Döneme Ait Gelirler 232,059 1,540,347 Repo İşleminden Sağlanan Fonlar (****) 49,393,107 - Menkul Değerler Artış Farkı (*****) 4,611,191 -

Faiz ve Gider Reeskontları 1,150,753 -

Diğer 3,245,088 1,555,911

--- ---

Toplam 79,104,470 23,568,530

(19)

31 ARALIK 2003

22. MALİ TABLOLARDA “DİĞER” İBARESİNİ TAŞIYAN HESAP KALEMLERİ (devamı)

(**) Mahsup Edilecek Vergi ve Fonlar’ın 1,569,530 Milyon TL’si 2002 yılına ait olup sigortalılara ait matematik karşılıkların yatırıma yönlendirilmesi ile elde edilen gelirler üzerinden yapılan tevkivat tutarıdır. 2002 takvim yılı için ödenen kurumlar vergisinden mahsup edilmeyen bu tevkifatlara ilişkin Şirket tarafından açılan davalar halen devam etmektedir.

(***) Önceki dönemde Vade Gelimi Borçları, Ödenecek Tazminatlar, Ödenecek İştiralar olarak izlenen diğer borçlar cari dönemde muallak hasar karşılığı hesap kalemi altında sınıflandırılmıştır.

(****) Bilanço tarihi itibariyle vadesi gelmemiş dört gün vadeli repo sözleşmesi yapılmıştır (Bakınız Bilanço Not:33).

(*****) Borsada işlem gören iştirak ve hisse senetlerinden, borsa rayici maliyetlerinin üzerinde gerçekleşenler borsa rayici ile gösterilirken, oluşan değer artışı kar zarar tablosu ile ilişkilendirilmemiş, bilançoda diğer pasifler hesap kalemi içinde menkul değerler değer artış farkı hesabında gösterilmiştir.

23. “DİĞER ALACAKLAR” İLE “DİĞER KISA VEYA UZUN VADELİ

BORÇLAR” İÇERİSİNDE YER ALAN PERSONELDEN

ALACAKLAR/BORÇLAR

Bilanço aktif toplamının yüzde birini aşan personelden alacak veya personele borç bulunmamaktadır.

24. ORTAKLAR, İŞTİRAKLER VE BAĞLI ORTAKLIKLARA İLİŞKİN ŞÜPHELİ ALACAKLAR

Ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklara ilişkin şüpheli alacak bulunmamaktadır.

25. VADESİ GELMİŞ VE VADESİ GELMEMİŞ ALACAKLARA İLİŞKİN ŞÜPHELİ ALACAKLAR

T.C. Hazine Müsteşarlığı'nın 26 Aralık 1994 tarihli ve 22153 no'lu Resmi Gazete'de yayımlanarak 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Sigorta ve Reasürans Şirketleri'nin Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliği'nin 27.

maddesi uyarınca sigorta şirketleri, sigorta acentaları ve sigortalılar nezdindeki prim alacaklarından muaccel olup da, iki ay içinde tahsil edilemeyen kısmının tamamı kadar prim alacak karşılığı ayırırlar.

Şirket vadesi iki ayı geçen prim alacaklarına ilişkin 1,223,739 Milyon TL tutarında (31 Aralık 2002: 699,874 Milyon TL) prim alacak karşılığı ayırmıştır.

Buna ilaveten, Vergi Usul Kanunu'nun 323'üncü maddesine uygun olarak yukarıda belirtilen yasal prim alacak karşılığının içinde ihtiva edilmeyen şüpheli alacakları için Şirket, alacağının değerini ve niteliğini gözönünde bulundurarak idari ve kanuni takipteki alacaklar karşılığı ayırmaktadır. Şirket, bilanço tarihi itibariyle, 34,712 Milyon TL tutarındaki idari ve kanuni takipteki alacaklar için, alınan teminatlar düşüldükten sonra 30,745 Milyon TL tutarında karşılık ayırmıştır.

(20)

31 ARALIK 2003

26. İŞLETME İLE DOLAYLI SERMAYE İLİŞKİSİNE SAHİP İŞTİRAK VE BAĞLI ORTAKLIKLAR

31 Aralık 2003

İştirakler

İştirak Tutarı MTL

İştirak Oranı

%

Mali Tablo Tarihi

Vergi Öncesi Dönem Karı/

(Zararı)

Net Dönem Karı/

(Zararı)

Mali Tablo Hazırlama Standardı

Bağımsız Denetçi Görüşü İş G.Y.O A.Ş. (*) 4,138,151 1.36 30.06.03 17,090,012 17,090,012 SPK Olumlu TSKB Menk. Değ. A.Ş 109,947 6.56 30.06.03 282,256 198,775 THP Olumlu Yatırım Fin. Yat.Ort. A.Ş. 127,739 12.00 30.06.03 92,268 92,268 SPK Olumlu Bayındır Ted. Hizm. A.Ş.(*) 2,211,407 8.41 30.06.03 (850,688) (850,688) THP (**) Kastamonu Holding A.Ş. (*) 1,000 0.05 (***) (***) (***) (***) (***) Trakya Yat. Hold. A.Ş. (*) 1,000 0.00 (***) (***) (***) (***) (***) Emeklilik Göz. Merk. A.Ş. 225,000 9.09 31.12.03 (107,530) (107,530) THP (**) İş Portföy Yönetimi A.Ş. 600,000 20.00 31.12.03 7,172,100 5,023,774 SPK Olumlu TSKB Yat. Ort.A.Ş. (*) 30,360 2.00 30.06.03 127,620 127,620 SPK Olumlu İş-Tim Tel. Hiz. A.Ş. (*) 1,362,500 0.25 (***) (***) (***) (***) (***) İş Net E. B. Ü.D. T.ve İ.

Hizm. A.Ş. (*) 240,000 2.00 31.12.03 947,190 644,692 THP (**) Gothaer Anadolu Hayat

Vers.Gmbh (****) - 50.00 (****) - - - -

Toplam 9,047,104

Menkul kıymetler

hesabından transferler : 5,712,407 Diğer : 153,872 İştirakler Toplamı : 14,913,383

(*) Bilanço tarihi itibariyle, Şirket’in İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı ve Proje Değerlendirme A.Ş., Bayındır Tedavi Hizmetleri A.Ş., Kastamonu Holding A.Ş., Trakya Yatırım Holding A.Ş., TSKB Yatırım Ortaklığı A.Ş., İş Tim Telekominikasyon Hizmetleri A.Ş., İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Tic. ve İletişim Hizmetleri A.Ş. ile önceki dönemde Menkul Kıymetler Cüzdanında kayıtlı bulunan ve iştiraklere devri yapılan, en az iki yıl ve öncesinde elde edilmiş şirketlerdeki (Ayrıca bakınız not 11’e) payları %10’un altındadır ve bu şirketler diğer menkul kıymet konumundadır. Ancak mali tablolar Sigorta Murakabe Kanunu hükümlerindeki formata göre hazırlandığı için bu gösterim uygulanmamıştır.

(**) 31 Aralık 2003 tarihi itibariyle bağımsız denetimden geçmemiştir.

(***) 31 Aralık 2003 mali tabloları elde edilememiştir.

(****) Şirket iştiraklerinden Gothaer Anadolu Hayat Vers. GmbH’in, ortaklar tarafından feshedilmesine karar verilmiştir. Rapor tarihi itibariyle tasfiye çalışmaları devam etmektedir. Şirket, sözkonusu iştirake ilişkin olarak, ekli mali tablolarda % 100 oranında, 349,555 Milyon TL tutarında karşılık ayırmıştır.

14,913,383 Milyon TL tutarındaki şirket iştiraklerinin 10,008,657 Milyon TL’ lik kısmı borsada işlem görmektedir.

(21)

31 ARALIK 2003

26. İŞLETME İLE DOLAYLI SERMAYE İLİŞKİSİNE SAHİP İŞTİRAK VE BAĞLI ORTAKLIKLAR (devamı)

31 Aralık 2002

İştirakler

İştirak Tutarı MTL

İştirak Oranı

%

Mali Tablo Tarihi

Vergi Öncesi Dönem Karı/

(Zararı)

Net Dönem Karı/

(Zararı)

Mali Tablo Hazırl.

Stand.

Bağımsız Denetçi Görüşü

İş G.Y.O A.Ş. (*) 3,205,384 1.36 31.12.02 30,671,858 30,671,858 SPK Olumlu TSKB Menk. Değer. A.Ş 109,947 6.56 31.12.02 467,356 316,518 THP (**) Yatırım Fin. Yat.Ort. A.Ş. 87,075 12.00 31.12.02 150,077 150,077 SPK Olumlu Bayındır Ted. Hizm. A.Ş.(*) 2,211,407 8.41 31.12.02 (***) (***) (***) (***) Kastamonu Holding A.Ş. (*) 1,000 0.08 31.12.02 (***) (***) (***) (***) Trakya Yat. Hold. A.Ş. (*) 1,000 0.00 31.12.02 (***) (***) (***) (***) İş Portföy Yönetimi A.Ş. 200,000 20.00 31.12.02 2,963,124 1,987,078 SPK (****) SYB Yat. Ort.A.Ş. (*) 15,000 2.00 31.12.02 453,159 453,159 THP (**) İş-Tim Tel. Hiz. A.Ş. (*) 1,362,500 0.25 31.12.02 (***) (***) (***) (***) İş Net E. B. Ü.D. T.ve İ.

Hizm. A.Ş. (*) 240,000 2.00 31.12.02 727,916 468,656 THP (**) Gothaer Anadolu Hayat

Vers.Gmbh (*****) 349,555 50.00 31.12.02 (***) (***) (***) (***)

Toplam 7,782,868

Menkul Kıymetler

Hesabından transferler : 3,405,182 Diğer : 124,262

---

İştirakler Toplamı : 11,312,312

========

(*) Bilanço tarihi itibariyle, Şirket’in İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı ve Proje Değerlendirme A.Ş., Bayındır Tedavi Hizmetleri A.Ş., Kastamonu Holding A.Ş., Trakya Yatırım Holding A.Ş., SYB Yatırım Ortaklığı A.Ş., İş Tim Telekominikasyon Hizmetleri A.Ş., İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağıtım Tic. ve İletişim Hizmetleri A.Ş.’ ile önceki dönemde Menkul Kıymetler Cüzdanında kayıtlı bulunan ve cari dönemde iştiraklere devri yapılan, en az iki yıl ve öncesinde elde edilmiş şirketlerdeki (Ayrıca bakınız not 11’e) payları %10’un altındadır ve bu şirketler bağlı menkul kıymet konumundadır. Ancak mali tablolar Sigorta Murakabe Kanunu hükümlerindeki formata göre hazırlandığı için bu gösterim uygulanmamıştır.

(**) 31 Aralık 2002 tarihi itibariyle bağımsız denetimden geçmemiştir.

(***) 31 Aralık 2002 mali tabloları elde edilememiştir.

(****) 31 Aralık 2002 tarihli bağımsız denetim raporu henüz tamamlanmamıştır.

(*****)Şirket’in mali tabloları Almanya’da Genel Kabul Görmüş Muhasebe Standartlarına gore hazırlanmıştır.

11,312,312 Milyon TL tutarındaki şirket iştiraklerinin 6,712,643 Milyon TL’ lik kısmı borsada işlem görmektedir.

(22)

31 ARALIK 2003

26. İŞLETME İLE DOLAYLI SERMAYE İLİŞKİSİNE SAHİP İŞTİRAK VE BAĞLI ORTAKLIKLAR (devamı)

Şirket 1 Ocak 2001 tarihinden itibaren menkul kıymetler cüzdanında kayda aldığı iki yıldan uzun süredir Şirket mülkiyetinde bulunan bir kısım hisse senetlerini en son değerlenmiş kayıtlı değerleri ile iştirakler hesabına devretmiştir. Şirket’in, bu şirketlerin sermayesindeki payı % 10’un altında olması nedeniyle devrini gerçekleştirdiği şirketler bir iştirak değil aslında bağlı menkul kıymet olarak değerlendirilmelidir. Ancak, mali tablolar Sigorta Murakabe Kanunu hükümlerindeki formata göre hazırlandığı için bu gösterim uygulanmamıştır.

Menkul kıymetler hesabından iştirakler hesabına devri yapılan şirketlerin detayı aşağıdaki gibidir.

İştirak Maliyet Bedeli

Borsa Rayici

İştirak Tutarı

Değer Artış

Değer Azalış (Milyon

TL) (Milyon

TL) (Milyon TL) Aygaz 64,969 191,600 191,600 126,631 - Beko 30,228 143,202 143,202 112,974 - Bosch Profilo 17,383 202,693 202,693 185,310 - Doğan Holding 124,814 283,912 283,912 159,098 - Ereğli Demir Çelik 65,221 805,060 805,060 739,839 - Ford Otosan 47,929 365,240 365,240 317,311 - Gima 54,294 27,920 27,920 - 26,375 Goodyear 25,676 271,360 271,360 245,684 - İzocam 60,494 125,341 125,341 64,847 - Koç Holding 51,799 644,695 644,695 592,896 - Migros 33,945 194,356 194,356 160,411 - Netaş 6,624 36,062 36,062 29,438 - Sabancı Holding 101,927 370,477 370,477 268,550 - T.Şişe cam 186,728 405,300 405,300 218,572 - Soda Sanayii 8,328 14,366 14,366 6,038 - Trakya Cam 111,988 270,090 270,090 158,102 - Turcas 36,529 92,345 92,345 55,816 - TSKB 1,029,067 1,110,941 1,110,941 81,874 - Türk Demir Döküm 53,243 152,252 152,252 99,009 - Aktaş Elektrik 5,195 - 5,195 - - Toplam 2,116,381 5,707,212 5,712,407 3,622,400 26,375

(23)

31 ARALIK 2003

27. İŞTİRAKLER VE BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ELDE EDİLEN BEDELSİZ HİSSELER

31 Aralık 2003 tarihi itibariyle Şirket'in iştiraklerinden veya bağlı ortaklıklarından elde ettiği 344,838 Milyon TL tutarında bedelsiz hisse senedi mevcuttur (31 Aralık 2002: 428,897 Milyon TL).

28. TAŞINMAZLAR ÜZERİNDEKİ AYNİ HAKLAR Taşınmazlar üzerinde ayni hak bulunmamaktadır.

29. DURAN VARLIKLARDA SON ÜÇ YILDA YAPILAN YENİDEN DEĞERLEME TUTARLARI

31 Aralık 2003 31 Aralık 2002 31 Aralık 2001

(% 28.5) (%59) (%53.2)

Maddi Duran Varlıklar 8,046,346 10,688,693 6,331,416 Amortisman (-) (639,372) (829,162) (485,018)

--- --- ---

Yeniden Değerleme (Net) 7,406,974 9,859,531 5,846,398

======= ======= =======

30. YABANCI PARALAR VE YABANCI PARALARLA TEMSİL EDİLEN ALACAK VE BORÇLAR

31 Aralık 2003

Kur Tutarı

Yabancı Para Alacağı Döviz Tutarı (31 Aralık 2003) (Milyon TL) Bankalar (DTH)

Amerikan Doları 709,326 1,395,835 990,102

İsviçre Frangı 57,384 1,116,749 64,083

Euro 331,016 1,745,072 577,647

İngiliz Sterlini 76,765 2,476,610 190,117

---

Toplam 1,821,949

=======

Yabancı Para Borcu Bulunmamaktadır.

(24)

31 ARALIK 2003

30. YABANCI PARALAR VE YABANCI PARALARLA TEMSİL EDİLEN ALACAK VE BORÇLAR (devamı)

31 Aralık 2002

Kur Tutarı

Yabancı Para Alacağı Döviz Tutarı (31 Aralık 2002) (Milyon TL) Bankalar (DTH)

Amerikan Doları 243,280 1,634,501 397,641

İsviçre Frangı 30,155 1,169,633 35,270

Euro 30,853 1,703,477 52,557

İngiliz Sterlini 23,683 2,618,888 62,023

---

Toplam 547,491

=======

Yabancı Para Borcu Bulunmamaktadır.

31. ORTAKLAR, İŞTİRAKLER VE BAĞLI ORTAKLIKLAR LEHİNE VERİLEN YÜKÜMLÜLÜKLER

Ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar lehine verilen bir yükümlülük bulunmamaktadır.

32. PERSONEL YAPISI

Üst düzey yönetici 5 4

Yönetici 57 48

Memur 195 183

Sözleşmeli Personel 16 11

Diğer 21 19

--- ---

Toplam 294 265

=== ===

33. MALİ TABLOLARI ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ETKİLEYEN DİĞER HUSUSLAR Bilanço tarihi itibariyle, Türkiye İş Bankası A.Ş. ile vadesi gelmemiş dört gün vadeli repo sözleşmesi yapılmıştır. Repo konusu menkul değerler aktifte menkul değerler cüzdanı içinde değerlenmiş tutarı ile 51,753,733 Milyon TL olarak, pasifte ise diğer pasiflerde repo işleminden sağlanan fonlar başlığı altında 49,393,107 Milyon TL olarak muhasebeleştirilmiştir. Sözkonusu repo karşılığında alınan tutar, aktifte bankalar hesap kalemi içinde vadeli mevduat

(25)

31 ARALIK 2003

GELİR TABLOSU DİPNOTLARI

1. Dönemin amortisman giderleri ile itfa ve tükenme payları 931,980 Milyon TL’dir (2002: 639,067 Milyon TL’dir).

(Milyon TL) (Milyon TL)

a. Amortisman Giderleri

aa. Normal Amortisman Gideri 553,678 374,112

ab. Yeniden Değerlemeden Doğan

Amortisman Gideri 118,829 135,581

b. İtfa ve Tükenme Payları 259,473 129,374

2. Dönemin reeskont ve karşılık giderleri:

Milyon TL Milyon TL

Vergi Karşılığı 23,588,749 20,308,208

Cari Riskler Karşılığı 44,281,404 23,675,560 Muallak Hasarlar Karşılığı 22,169,999 5,205,025 Hayat Matematik Karşılığı 477,524,974 267,705,868 Hayat Kar Payı Karşılığı 629,147,720 529,658,890 Menkul Kıymet Gider Karşılıkları 464,092 356,426 Kıdem Tazminatı Karşılığı 580,830 740,370

Prim Alacaklar Karşılığı 523,866 425,078

3 Aydan Uzun Vadeli Alacakların Reesk. 188,816 988,928

1,198,470,450 849,064,353

3. Dönemin finansman gideri

Cari dönemde 49,393,107 Milyon TL repo sözleşmesi sebebiyle oluşan 105,515 Milyon TL tutarında faiz gideri bulunmaktadır.

4. Dönemin finansman giderlerinde ortaklar, bağlı ortaklık ve iştiraklerle ilgili tutarlar

105,515 Milyon TL tutarındaki dönem finansman gideri ortaklar ile yapılmış olan repo sözleşmesi sebebiyle oluşmuştur.

(26)

31 ARALIK 2003

5. Ortaklar, bağlı ortaklık ve iştiraklere yapılan satış ve alışlar aşağıdaki gibidir : 31 Aralık 2003

Satışlar Alışlar

(Alınan Primler) (Ödenen Primler)

Ortaklar ve İştirakler Milyon TL Milyon TL

Destek Reasürans A.Ş.(*) 14,501 46,592

İş Net E.B.Ü.D.Tic.ve İlet.Hizm.A.Ş. 76,869 -

Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi(*) - 64,561 Türkiye Sinai ve Kalkınma Bankası A.Ş. 45,864 -

137,234 111,153

(*) Şirket tarafından Destek Reasürans A.Ş.’ ne ödenen 46,592 Milyon TL ve Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi’ne ödenen 1,561 Milyon TL, reasüröre devredilen prim niteliğindedir.

31 Aralık 2002

Satışlar Alışlar

(Alınan Primler) (Ödenen Primler)

Ortaklar ve İştirakler Milyon TL Milyon TL

Destek Reasürans A.Ş.(*) 12,585 32,112

İş Net E.B.Ü.D.Tic.ve İlet.Hizm.A.Ş. 67,181 -

Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi(*) 52,897 31,526 Türkiye Sinai ve Kalkınma Bankası A.Ş. 50,662 -

183,325 63,638

(*) Şirket tarafından Destek Reasürans A.Ş.’ ne ödenen 32,112 Milyon TL ve Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi’ne ödenen 31,526 Milyon TL, reasüröre devredilen prim niteliğindedir.

6. Ortaklardan Türkiye İş Bankası A.Ş.’ne dönem içinde poliçe tahsilatları için ödenen komisyon gideri 3,352,191 Milyon TL (31 Aralık 2002: 2,096,727 Milyon TL), poliçe üretimleri için ödenen komisyon gideri 1,848,443 Milyon TL (31 Aralık 2002: 755,835 Milyon TL) ve Türkiye İş Bankası A.Ş. üzerinden ödenen tazminatlar için 245,175 Milyon TL olmak üzere toplam, 5,445,809 Milyon TL (31 Aralık 2002: 2,852,562 Milyon TL) tutarında komisyon gideri mevcuttur.

7. Üst düzey yöneticilere cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutarı 1,150,841 Milyon TL (31 Aralık 2002: 810,859 Milyon TL)’dır.

8. Cari dönemde amortisman hesaplama yönteminde herhangi bir değişiklik bulunmamaktadır.

9. Stok maliyeti hesaplama sistemi: Şirket’in stoğu bulunmamaktadır.

(27)

31 ARALIK 2003

12. İşletmenin satışlarıyla ilgili teşvik ve sübvansiyonları yoktur.

13. Önceki döneme ait gelir ve karlar ile gider ve zararlar bulunmamaktadır.

14. Rapor tarihi itibariyle, Genel Kurul yapılmadığı için kar dağıtımı kesinleşmemiştir.

Bununla beraber hisse başına kar aşağıdaki gibidir:

Dönem Karı 72,882,590 57,070,372

Kurumlar Vergisi Karşılığı (-) 23,588,749 20,308,208 Vergi Sonrası Kar 49,293,841 36,762,164

Hisse Başına Kar TL 758 566

Hisse Başına Kar % %75.8 %56.6

15. Her bir ana üretim grubu için ayrı ayrı olmak üzere, işletmenin dönem içinde gerçekleştirdiği mal ve hizmet üretim miktarlarındaki değişmeler:

Bu not sigorta şirketleri için geçerli değildir.

16. Her bir ana satış grubu için ayrı ayrı olmak üzere, işletmenin dönem içinde gerçekleştirdiği mal ve hizmet satış miktarları (Milyon TL):

2003 2002 Değişim Alınan Primler

Sağlık 81,608,185 63,170,980 %29

Hayat 340,598,169 188,519,152 %81

Toplam 422,206,354 251,690,132 %68