O l i m p i k s a n ' a t k o n k u r l a r ı
Olimpik san'at konkurları, Olimpik oyunların halkın büyük bir kısmınca Şimdiye kadar ya hiç veyahut pek az bildiği bir kısmıdır. Bununla beraber bu konkurlar olimpik programının daha az ehemmiyet verilecek bir kısmını teşkil etmezler. Bu konkurların neticeleri de di- ğer spor konkurları gibi tasnif edileceklerdir. Oyunların İntellectuel tarafını sportif ve uzvi tarafına müvazi olarak göstermek modern olimpik oyunların müessisi olan Piere de Coubertin'in belli başlı hedeflerinden biridir. Fa- kat bu cihette gayretleri, bir taraftan böyle bir şeyin ya- pı),ması hususunda tam bir anlaşmanın mevcut olmaması ve aynı zamanda san'atla sporun birbirinden henüz uzak bulunması ve san'atkârlar sporda kendi eserlerini ibda edecek vasıtalar bulamaması yüzünden uzun müddet mu- vaffakiyetslz kalmıştır. Bu hususta ilk tecrübe 1912 yılın- da Stockholm de açüan bir edebiyat Coursu ile yapıldı.
Olimpik san'at konkurlarının, olimpik oyunlar içine dahil olmasına ve mimari, resim, heykeltraşi, edebiyat ve musiki sahaları henüz yaşayan san'atkârlann bu konkura girmek hakları mevcut olmasına rağmen mütehassıs mu- hitlerde temenni edilen arzu ve heves görülmemiştir. Fa- kat müteakip olimpiyatların kurucuları buna muvaffak oldular. Mes'uliyetlerini müdrik olan bu zevat, olimpik san'at konkurlarının yapılmasına ve Coubertin'in tercih ettiğini düşüncenin tahakkuk etmesine müsaade edecek olan konkurlara bağlı bir serginin açılmasına gittikçe artan bir dikkatle çalıştılar. Binaenaleyh 1936 senesinde Berlinde açılacak olan 11 inci olimpiyatın teşkil komita- sının, kendisinden evvel çizilmiş yolu takip etmek ve 1936 san'at sergisine sureti mahsusada bir kadro temin eyle- mek en büyük rol ve vazifesidir. Teşkilât komitasının, san'at komitası Doktor Bierbach'ın riyaseti altındadır. Ve 1936 yılı 15 Temmuzundan 16 Ağustosuna kadar devanı edecek olan san'at konkurlarının ve sergisinin tanzimile mükelleftir.
Bu san'atkârlar komitasına salâhiyettar makamlar ve Reich kültür odası tarafından da her türlü san'at şubesi- ne ait bir çok meşhur san'atkârlarda ilâve edilmiştir. Bu derecede geniş bir sergi için Berlin müzelerinde kâfi de- recede yer bulunamıyacağından Kaiserdamm sergisinin Hal lerinden biri seçilmiştir. Bu iş için seçilen <i ıncı Hail de yapılacak hazırlıkları Prof. Doktor Tessenow üstüne almıştır. Prof. Tessenow bu işi, milli galerinin müdürü doktor Hanfstaengl ın riyaseti altında bulunan sergi ko- misyonunun diğer azasının yardımile yapılacaktır. Bu so- nuncu komisyon Alman artistlerinden mürekkeptir. Bü- tün bu komitalar bilâhare ecnebi memleketler sanatkâr- larından müteşekkil bir grupla tamamlanacaklar ve mü- kâfatları dağıtmak vazifesi ile mükellef olan güç Jüri va- zifesini göreceklerdir. Sergiye hayatta bulunan sanatkâr-
ların iki olimpiyat arasındaki eserleri alınacaktır. Bu eserler evvelki olimpiyada iştirak etmiş olmıyacaktır.
Gruplar aşağıda gösterilmiştir:
Plâstik san'atlar. 1 — Mimarlık
a) Şehir mimarisi projeleri b) Arkitektonik projeler 2 — Resim ve grafik
a) Her teknikte resim b) Desen ve aquarel c) Grafik san'at eserleri (tahta,
bakır üzerine kazıma;
estanpa, litografi) dıAlelade grafik (İlân; diploma.
posta pulu, mühürfer 3 — Heykeltraşlık
a) Heykeltraş plastiği b) Kabartma c) Madalya I — Edebiyat
a) Lirik eserler (kasideler, odlar, ilâhiler, canat 1ar, lirik nesir, Gssaı ve saire gibi.) b) Dramatik eserler (trajedi.
dram, komedi, farce 1ar, açık hava tiyatro eser- leri, radyo İle söylenecek tiyatro eserleri, diyalog- lar, senarlolar ve sairje) c) Kahramanlık ve des- tani eserler (romarj;
küçük hikâye, dastani şiirler, büyük manzu- meler, hikâyeler) (20000 kelimeden fazla olmıyacaktır.) 5 — Musiki
a) Piyano ve diğer aletlerin refa- fakatında veya onlardan ayrı solo veyahut koro kompozisyonları b> Refakatlı veya yalnız bir tek
alet için veya oda musikisi aletleri için kompozisyonlar c) Her sınıftan orkestra için
kompozisyonlar Eserlerin mümkün mertebe spora yaklaşan vasıflan haiz olması istenmektedir. Mimar için yalnız spora mah- sus bina veya saha projeleri mevzuu bahistir. Resim ve heykeltraş için bir spor hadisesini veyahut spora - müte-
allik bir hareket veya ekzersisi gösteren eserier istenmek- tedir. Edebiyata gelince bunda bütün spor sahasını, spo- run bir taralını, bir spor hadisesini spora müteallik bir düşünceyi, sporla yuğurulmuş bir şahsın karakterini veya taliihi göstermesi lâzımdır. Müzikte ise bilhassa olimpik oyunlara müteallik bir fikrin bulunması lâzımdır. Meselâ yürüyüşler, taganniler, korolar, rakıslar veya eğlence piyesleri gibi mevzuların musikiye konmuş şekilleri iste- nilir; keza bu parçaların jimnastik veya sportif hare- ketlere imkân vermesi, spora müteallik bir fikir vermesi ve nihayet bir spor bayramının resmiküşadına çalınabi- lecek vasıfta olması lâzımdır.
Olimpik oyunlar programının entellektuel kısmına şimdiden verilen ehemmiyeti san'at komitasına yapılan müracaatların büyük adedi göstermektir.
Komita Hollanda, Avusturya, Almanya gibi muhtelif 'memleketlerde hazırlık faaliyetlerini şimdiden başlamış olduğunu öğrenmekle sevinmektedir. İtalyadan Berline gönderilecek mümessilleri seçmek için ihzari bir konkur tanzim edildiği-habeei verilmişştir.
Berlin Olimpik oyunları ile aramızda bir tek yıl kalmış tır; bu tek yılın bütün dünyada en sulhperver bir karşı- laşmağa hazırlanmak için faideli bir şekilde geçeceğini ümit ederiz.
K ö y e v l e r i p r o j e m ü s a b a k a s ı
1 — Müsabakaya diplomalı Türk mimarları girebi- lirler.
2 — Müsabaka İlân tarihinden 1/5/1935 tarihine kadardır. 1/5/1935 Çarşamba günü akşamına kadar ve- rilmiyen resimler müsabakaya giremezler. (Dışarda mü- sabakaya girenler eserlerini bu tarihe göre postaya ver- melidirler).
3 — Projeler biri büyük, diğeri küçük iki köy evi ti- pini gösterecektir. Bu projelerde aranılacak tercih se- bepleri:
•Â - Köylünün kendi kendine yapabileceği bir şe- kilde olmak (malzeme ve teknik bakımından).
B - Ucuz olmak,
C - İstanbul Trakya iklimine bilhassa köylünün ya- şayış tarzına uygun olmak,
D - Sıhhî şartları içine almış olmak, E - Kullanışlı olmak,
F - Türk zevkini ve karakterini okşar olmak.
4 — Projeler 1/100 mikyasında plân, cephe, kesim olarak kroki halinde bulunacaktır. Yalnız maksadı daha vüzuhla anlatabilmek için kroki halinde manazırı resim verilebilirse de boya ve sair bir süsle üzenmiş resimler kabul edilmez.
5 — Müsabakaya girenler bu istenilen resimlere bir şifre koyacaklar, ayrı kapalı zarflarda hakikî adlarını ve adreslerini göndereceklerdir.
6 — İstenilenden fazla bir şey veya mimarm hüvi- yetini bildirir bir işaret gönderilemez.
7 — Jüri: Halkevi Başkanı, Güzel Sanatlar bölü- münden bir, Köycülük bölümünden bir arkadaşla mimar birliği ile, akademiden birer mimardan ibarettir.
8 — Jüri 15/5/1935 tarihine kadar toplanıp gelen resimleri gözden geçirecek, birinciyi, ikinciyi, üçüncüyü gizli reyle tayin edecektir. Neticeyi derhal ilân edecek- tir. Bu üç projenin zarfları açılacak birinciye 150 lira, ikinciye 50 lira mükâfat verilecektir. Birinci gelen pro- je sahibi bu ücreti alabilmek için resmini temize çek- meğe ve detay resimlerini ve maketini de yapmağa mec- burdur.
Jürinin projesinde istediği tadilâtı birinci gelen di- lerse yapar, aksi halde Halkevi Başkanı ikinci veya ü- çüncüye de ayrıca ücretini vererek tip yaptırır. Bu tak- dirde birinci yalnız birincilik hakkını ve mükâfatını alır.
İkinci veya üçüncünün projesi tatbik olunur.
9 — Jürinin gizli rey neticesi meydana çıkan kara- rı kat'îdir.
10 — Hiç bir suretle müddet uzatılamaz.
11 — Derece almıyan eserlerin zarfları açılmaz, de- rece alan eserlerin içinde isim zarfı açılınca kazananın lâzım gelen kanunî salâhiyeti haiz olmadığı anlaşılırsa, derecesi ve hakları birer sonra gelene devrolunur. Baş- ka zarf açılamaz. Eserler Halkevi salonunda 15 gün teş- hir olunacaktır. (Birinciden gayrı) dileyen eserini geri isterse adresine posta ile gönderilir.
