Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu Temmuz Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler... TCMB Beklenti Anketi nde enflasyon beklentileri geriledi...

(1)

‐Bu Haftaki Yazımız...

2011 yılsonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz...

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 2011 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla %11.0 oranında büyüyerek 25,896 milyon TL olmuştur. Bu performansla Türkiye ekonomisi Çin ve Hindistan’ı geride bırakarak yılın ilk çeyreğinde dünya çapında en hızlı büyüyen ülke olmuştur. Gelen güçlü büyüme verileri ardından yıl sonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz.

‐Geçtiğimiz Hafta Açıklanan Veriler...

Sanayi Üretim Endeksi Mayıs ayında beklentilerimizin üzerinde %8.0 oranında arttı...

Sanayi üretim endeksi, Mayıs ayında, 2010 yılının aynı ayına göre, %8.0 (piyasa beklentisi: %7.1, Vakıfbank Beklentisi: %5.7) oranında artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşmiştir. Nisan ayı sanayi üretim endeksinin yıllık artış hızı ise

%8.3’ten %8.8’e yükseltilmiştir. Bir önceki aya göre ise endekste %2.9 oranında artış yaşanmıştır. Yıllık bazda yaşanan artışta çalışma gün sayısının bir önceki yıla göre artması rol oynarken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre %0.3 düşüş göstermiştir. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksindeki düşüş sanayi sektöründeki büyümenin yavaşladığını göstermektedir.

TCMB Beklenti Anketi’nde enflasyon beklentileri geriledi...

TCMB Beklenti Anketi Temmuz ayı 1. Değerlendirmesinde yıl sonu TÜFE beklentisi %7.61 seviyesinden %7.25 seviyesine geriledi. 12 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi %6.89'dan %6.83'e, 24 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi de

%6.39'dan %6.30'a geriledi. 2011 yıl sonu cari açık beklentisi, 66 milyar 395,8 milyon dolardan, 66 milyar 547 milyon dolara yükseldi. Ayrıca Haziran ayının ikinci dönem anketinde %5.5 olan yıl sonu yıllık GSYH büyüme beklentisi de

%5.9'a yükseldi.

Cari işlemler açığı Mayıs ayında 7.76 milyar dolar ile beklentimizin altında gerçekleşmiştir...

Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre 2011 yılı Mayıs ayında cari işlemler hesabı, 7.76 milyar dolar ile bizim beklentimizin altında gerçekleşmiştir.

Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %163.9 artan cari işlemler açığı son on iki aylık toplamda 68.237 milyar dolara ulaşmıştır.

‐ Önümüzdeki Hafta Açıklanacak Veriler..

Haftalık Yurtiçi Ekonomi Gündemi

Tarih Açıklanacak Veri Önceki Veri Beklenti

11.07.2011 Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) ‐7.7 milyar $ 7.76 milyar $

(Açıklandı)

15.07.2011 İşsizlik Oranı (Nisan) %10.8 ‐‐

VakıfBank

Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

ekonomik.arastirmalar@vakifbank.com.tr Ankara, TÜRKİYE

Haftalık Yurtiçi Ekonomi Raporu

11‐18 Temmuz 2011

(2)

2 2011 yılsonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz...

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 2011 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

%11.0 oranında büyüyerek 25,896 milyon TL olmuştur. Bu performansla Türkiye ekonomisi Çin ve Hindistan’ı geride bırakarak yılın ilk çeyreğinde dünya çapında en hızlı büyüyen ülke olmuştur. Gelen güçlü büyüme verileri ardından yıl sonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz.

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 2011 yılının ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla

%10.5 olan beklentimize paralel ve %9.6 olan piyasa beklentisinin üzerinde %11.0 oranında büyüyerek 25,896 milyon TL olmuştur. Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYİH 2011 yılı ilk üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %11’lik artış gösterirken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYİH değeri bir önceki döneme göre %1.4 artmıştır. Özellikle takvim etkisinden arındırılmış GSYİH’nın büyüme hızındaki artış önemli görünürken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYİH ılımlı bir büyüme sergilemiştir.

2011 yılının ilk çeyrek verileri dünya genelinde incelendiğinde, %11 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi ilk çeyrekte Çin ve Hindistan’ı geride bırakarak dünya çapında en hızlı büyüyen ülke olmuştur. Bu durum dünya genelinde Türkiye ekonomisinin büyüme dinamiklerinin güçlü olduğunu yansıtmaktadır. Buna karşın borç krizinin derinleşmesi ile birlikte Yunanistan ekonomisinin %5.5 oranı ile en sert küçülmeye sahip olduğu görülürken, diğer Euro bölgesi ekonomilerinde de performansın zayıf olduğu dikkat çekmektedir. Ayrıca son dönemde alınmaya devam edilen sıkı maliye politikası önlemleri çerçevesinde, bu ülkelerde büyüme yönlü riskler önümüzdeki dönemde de devam edebilecektir. Diğer yandan gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki büyüme performansının yılın ilk çeyreğinde gelişmiş ülkelere göre daha güçlü olmaya devam ettiği görülmektedir. Gelişmekte olan ülkeler arasında ise Türkiye’nin Brezilya’dan 2 kat daha fazla bir büyüme hızına sahip olması ve daha önce büyümede gelişmekte olan ülkelerin lokomotifi konumunda olan Çin, Hindistan gibi ülkeleri geride bırakması, Türkiye ekonomisi için

8.1 3.8 3.2

4.2 7.0

2.6 0.9

‐7.0

‐14.7

‐7.8

‐2.8 5.9

12.0 10.3

5.2 9.2

11.0

‐20

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15

2007Q1 2007Q2 2007Q3 2007Q4 2008Q1 2008Q2 2008Q3 2008Q4 2009Q1 2009Q2 2009Q3 2009Q4 2010Q1 2010Q2 2010Q3 2010Q4 2008Q1

Reel GSYİH (y‐y,%)

Kaynak: TÜİK Grafik‐1

1.4 11.0

‐15.0

‐10.0

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1‐1999 3‐1999 1‐2000 3‐2000 1‐2001 3‐2001 1‐2002 3‐2002 1‐2003 3‐2003 1‐2004 3‐2004 1‐2005 3‐2005 1‐2006 3‐2006 1‐2007 3‐2007 1‐2008 3‐2008 1‐2009 3‐2009 1‐2010 3‐2010 1‐2011 Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (% q‐q) Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYİH (% y‐y)

‐8

‐6

‐4

‐2 0 2 4 6 8 10 12

Yunanistan Japonya Portekiz İtalya İngiltere Fransa ABD Macaristan Euro Bölgesi Çek Cumhuriyeti Tayland Güney Afrika Rusya Brezilya Güney Kore Polonya Meksika Almanya Endonezya İsveç İsrail Hindistan Çin Türkiye

2011 yılı ilk çeyrek Reel GSYİH (y‐y,%)

Kaynak: Bloomberg Grafik‐3

(3)

3

Büyüme verileri harcamalar yöntemiyle incelendiğinde, yılın ilk çeyreğinde yatırım harcamalarında yaşanan artışın hız kesmesine karşın, %33.6 oranı ile güçlü performansını devam ettirmiştir. Söz konusu grubun 1.

çeyrekte büyümeye 7.38 puan katkı yaptığı dikkat çekmektedir. Geçen yıl boyu çift haneli büyüyen yatırım harcamalarının, bu performansını devam ettirmesi ve büyümeye yüksek katkı yapan gruplardan biri olması önümüzdeki dönem için olumlu görünmektedir.

Yatırım harcamalarındaki söz konusu artışta özel sektör yatırımlarında yaşanan %38.3 oranındaki artışın rol oynadığı görülürken (katkısı 7.23 puan), kamu sektörü yatırımlarının %4.9 oranındaki artışla katkısının 0.15 puan ile sınırlı olduğu görülmektedir. Dolayısıyla 2011 yılının ilk çeyrek büyüme rakamlarında yatırımlarda özellikle özel sektör kaynaklı artış en önemli gelişmeyken, bu durum önümüzdeki dönemde büyüme performansının sürdürülebilirliğine ilişkin olumlu bir tablo çizmektedir. Diğer harcama kalemleri incelendiğinde ise, 2011 yılı ilk çeyreğinde yerleşik hanehalkları tüketiminin %12.1 oranında artarak ilk çeyrek büyüme oranına 8.75 puan katkı yaptığı görülmektedir. Böylece yılın ilk çeyreğinde en yüksek katkıyı tüketim harcamalarının yaptığı görülürken, yaşanan yüksek artışa karşın yatırım harcamalarının büyümeye yaptığı katkı tüketim harcamalarının arkasında kalmıştır. Bu durum tüketimin büyümede önemli bir rol oynadığı Türkiye ekonomisi için sürpriz bir gelişme olarak dikkat çekmemektedir. Devletin nihai tüketim harcamaları ise, 2011 yılı ilk çeyreğinde %6.7 oranında artarak büyümeye 0.68 puanlık katkı sağlamıştır. Yılın ilk çeyreğinde ihracat ise %7.7 oranında artarken, ithalattaki sert yükselişle (%27.0) beraber net ihracatın büyümeye olan katkısı beklentilerimize paralel olarak negatif gerçekleşmiştir (‐5.6 puan).

Büyüme verilerinin detayları üretim tarafından incelendiğinde ise, 2011 yılı ilk çeyreğinde hemen hemen tüm sektörlerde büyümenin devam ettiği görülmektedir. GSYİH içindeki payı

%25.8 ile en yüksek orana sahip olan sanayi sektörünün beklentilerimize paralel olarak

%12.3 oranında artış yaşayarak büyümeye 2.6 puan ile en yüksek katkı yaptığı görülmektedir.

Yılın ilk çeyreğinde sanayi sektörünün ardından, yükseliş yönünde katkı sağladığı dikkat çeken bir diğer sektör ise, yıllık %17.2 ile en yüksek artışı gösteren toptan ve perakende ticaret sektörü olmuştur. Sektörün büyümeye katkısının ise 1.88 puan olduğu görülmektedir.

2011 yılının ilk çeyreğinde inşaat sektöründeki toparlanmanın devam ettiği fakat bir önceki yıl geneline göre bir miktar yavaşladığı görülmektedir. 2010 yılı genelinde %17.1 ile en sert büyüme oranına sahip olan sektörün, 2011 yılının ilk çeyreğinde %14.8 oranında artarak büyümeye katkısı 0.70 puan olmuştur. Birinci çeyrekte tarım ve balıkçılık sektörlerinde yaşanan sırasıyla %3.6 ve %11.4 oranındaki artışlar da yine dikkat çeken bir gelişmedir. Tarım sektöründe yaşanan artışın büyümeye katkısının 0.03 puan ile sınırlı olduğu görülmektedir.

3.6

12.3 14.8

17.2

12.2

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0

2010‐I 2010‐II 2010‐III 2010‐IV 2011‐I Sektörel Büyüme Hızları (%)

Tarım Sanayi İnşaat

Ticaret Ulaştırma GSYİH (%)

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 40.0 45.0

2010‐I 2010‐II 2010‐III 2010‐IV 2011‐I Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım

İhracat İthalat GSYİH (%)

(4)

4

‐20.0

‐15.0

‐10.0

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

‐4 ‐3 ‐2 ‐1 0 1 2 3 4 5 6 7

Endekslenmiş Büyüme Oranı (%)

1999 2001 2009

Kaynak: TÜİK, VakıfBank Grafik‐6

Yandaki Grafik‐6’da Türkiye’de daha önce yaşanan resesyon dönemleri ardından toparlanma hızlarını incelemek için GSYİH verileri krizden çıkış tarihleri t=0 olarak kabul edilerek endekse dönüştürülmüştür. Krizden çıkış zamanları eşitlenerek hazırlanan endekslenmiş büyüme oranlarındaki hareketi incelediğimizde 1999, 2001 ve 2009 yıllarında yaşanan krizlerde büyüme oranındaki hareketin birbirine oldukça benzediği görülürmektedir. Fakat GSYİH’deki düşüşün ve toparlanmanın son krizde bir miktar daha sert olduğu dikkat çekmektedir. Söz konusu yıllarda kriz süreci ve ardından toparlanma dönemlerinin birbirine paralel bir görüntü çizdiği izlenirken, söz konusu paralel hareketin 1999, 2001 ve 2009 krizlerinde toparlanma ardından gelen dönemde birbirinden ayrıştığı görülmektedir. Özellikle açıklanan birinci çeyrek rakamları çerçevesinde yılın ilk çeyreğindeki performansın geçmiş yıllardakinin çok üzerinde olduğu dikkat çekmektedir.

Türkiye ekonomisi küresel krizin etkisi ile 2009 yıl sonunda %4.8 küçülmesinin ardından, 2010 yılında %8.9 oranı ile güçlü bir büyüme performansı yakalamıştır. Bu oran ile “Avrupa Birliği (AB) büyüme lideri” olan Türkiye, G‐20 ve OECD ülkeleri arasında da ayrışmıştır.

Türkiye, Çin ve Arjantin’in ardından büyüme oranıyla dünya 3’üncüsü olmuştur. 2010 yılında ekonomik büyümede yaşanan güçlü performans ardından 2011 yılına ilişkin gelen ilk çeyrek rakamları büyümenin devam ettiğini yansıtmaktadır. Özellikle yatırım harcamalarında yaşanan artışlar büyümenin sürdürülebilirliği üzerinde olumlu bir tablo çizerken, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seride de yaşanan artışın devam ediyor olması 2011 yılında Türkiye büyümesinin yıla iyi bir başlangıç yaptığını yansıtmaktadır. Diğer yandan, Nisan ayında bir önceki yıla göre %8.3 oranında artan sanayi üretim endeksi ise yılın ikinci yarısından itibaren büyümedeki performansın yavaşlayabileceğine işaret etmektedir. Ekonometrik model sonuçlarımız ışığında, bundan sonraki dönemde büyüme performansının kademeli olarak yavaşlamasını bekliyoruz. Yılın geri kalanında yıllık büyüme oranların ivme kaybetmesine rağmen devam edeceği ve güçlü gelen birinci çeyrek büyüme rakamı değerlendirildiğinde yıl sonu büyüme beklentimizi %6.1 seviyesine yükseltiyoruz.

‐20

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15

2008Q1 2008Q2 2008Q3 2008Q4 2009Q1 2009Q2 2009Q3 2009Q4 2010Q1 2010Q2 2010Q3 2010Q4 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4

Gerçekleşen Reel GSYİH (y‐y,%) Tahmin Edilen Reel GSYİH (y‐y,%)

Kaynak: TÜİK, VakıfBank Grafik‐7

(5)

5

TÜRKİYE

Sektörler (Sabit Fiyatlarla)

Sektör 2010 2010 2010 2010 2011

Payları I. II. III. IV. I.

(%) Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek Çeyrek

Tarım 3.9 0.6 1.3 ‐0.1 4.3 3.6

Sanayi 25.8 21.4 15.7 7.6 11.3 12.3

İnşaat 5.8 8.3 20.4 22.1 17.5 14.8

Ticaret 13.8 20.5 13.9 7.3 13.1 17.2

Ulaş. ve Haber. 15.2 12.1 10.4 6.9 12.9 12.2

Mali Kur. 12.2 4.4 7.3 6.3 10.3 9.1

Konut Sah. 5.0 1.8 1.7 2.9 1.2 2.2

Eğitim 2.2 1.2 0.9 ‐0.7 0.9 3.2

Sağ. İş. ve Sos. Hiz. 1.4 4.2 2.1 ‐1.4 ‐0.7 2.5

Vergi‐Süb. 9.0 17.3 13.9 8.2 13.3 17.1

GSYİH 12.0 10.3 5.2 9.2 11.0

Türkiye Büyüme Oranı (Çeyrek)

Sektörel Büyüme Hızları (%) 11

‐20

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15

1999Q1 1999Q3 2000Q1 2000Q3 2001Q1 2001Q3 2002Q1 2002Q3 2003Q1 2003Q3 2004Q1 2004Q3 2005Q1 2005Q3 2006Q1 2006Q3 2007Q1 2007Q3 2008Q1 2008Q3 2009Q1 2009Q3 2010Q1 2010Q3 2011Q1

Reel GSYİH (Yıllık % Değişim)

Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK

‐30.0

‐20.0

‐10.0 0.0 10.0 20.0 30.0

Sektörel Büyüme Hızları (%)

Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma

‐20.0

‐15.0

‐10.0

‐5.0 0.0 5.0 10.0 15.0

1999Q1 1999Q3 2000Q1 2000Q3 2001Q1 2001Q3 2002Q1 2002Q3 2003Q1 2003Q3 2004Q1 2004Q3 2005Q1 2005Q3 2006Q1 2006Q3 2007Q1 2007Q3 2008Q1 2008Q3 2009Q1 2009Q3 2010Q1 2010Q3 2011Q1

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% q‐q) Takvim Etkisinden Arın. GSYİH (% y‐y)

(6)

6

‐30.00

‐20.00

‐10.00 0.00 10.00 20.00 30.00

Mar.07 May.07 Tem.07 Eyl.07 Kas.07 Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11 May.11

İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ.

Harcama Bileşenleri (Sabit Fiyatlarla)

Sektör Payları (%)

2010 I.

Çey

2010 II.

Çey 2010

III.

Çey 2010

IV.

Çey.

2011 I.

Çey.

Yer. Hanehalkı Tük. Har.

73.1 7.3 3.1 4.8 8.4 11.6

Dev. Nihai Tük. Har.

9.7 0.6 4.7 ‐0.9 3.2 6.7

Gay. Safi Ser. Oluş.

26.4 16.8 28.4 29.9 42.1 33.6

Kamu Sektörü

3.0 13.5 15.4 13.5 17.1 4.8

Özel Sektör

23.5 17.3 31.4 34.2 49.5 38.3

Mal ve Hiz. İhracatı

22.8 ‐0.8 12.5 ‐1.6 4.3 7.7

Mal ve Hiz. İthalatı

31.2 21.9 19.2 16.2 25.4 26.9

GSYİH

12.0 10.3 5.2 9.2 11.0

Harcama Bileşenlerinin Yıllık Büyüme Hızları (%)

Sanayi Üretim Endeksi

‐12

‐10

‐8

‐6

‐4

‐2 0 2 4 6 8 10

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30

Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

Sanayi Üretim Endeksi (Yıllık % Değişim)

Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (Bir Önceki Aya Göre % Değ.)

İmalat Sanayi Üretim Endeksi

Kaynak:TÜİK

‐40

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30 40

Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%)

Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat

(7)

7

‐60

‐50

‐40

‐30

‐20

‐10 0 10 20 30 40 50

Aramalı İmalatı (Yıllık % Değ.)

Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı (Yıllık % Değ.) Sermaye Mali İmalati (Yıllık % Değ.)

Sektörler Yıllık Değişim Oranı (%)

Mayıs Ayı

2010 2011

Petrol Ürünleri 4.1 10.9

Tekstil 20.2 ‐3.3

Gıda 7.8 8.1

Kimyasal Madde 19.5 5.1

Ana Metal Sanayi 10.4 4.7

Metalik Olm. Diğ. Mineral 17.1 5.8

Taşıt Araçları 25.8 15.2

Elektrikli Teçhizat 36.4 12.4

Giyim

12.5 3.1

Sektörel Bazda Sanayi Üretim Endeksi

0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000

Oca.01 Tem.01 Oca.02 Tem.02 Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11

Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.)

Toplam Otomobil Üretimi Beyaz Eşya Üretimi

700000 900000 1100000 1300000 1500000 1700000 1900000 2100000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Aylık Sanayi Sipariş Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11

Aylık Sanayi Sipariş Endeksi (İmalat Sektörü)

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0 220.0

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11

Aylık Sanayi Ciro Endeksi

Kaynak:TÜİK Kaynak:TÜİK

Kaynak:OSD,Vakıfbank

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

(8)

8

Kapasite Kullanım Oranı

76.7

50 55 60 65 70 75 80 85

Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

Kapasite Kullanım Oranı (%)

Kaynak: TCMB

45 55 65 75 85 95

Dayanıklı Tüketim Malları Dayanıksız Tüketim Malları Ara Malları

Yatırım Malları

Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı

‐50.0 1,950.0 3,950.0 5,950.0 7,950.0 9,950.0 11,950.0 13,950.0 15,950.0 17,950.0 19,950.0

Yatırım Teşvik Belgeli Sabit Sermaye Yatırım Tutarı (milyon TL)

Verilen İnşaat Ruhsatları

0.0 10,000.0 20,000.0 30,000.0 40,000.0 50,000.0 60,000.0 70,000.0 80,000.0

2003‐I 2003‐III 2004‐I 2004‐III 2005‐I 2005‐III 2006‐I 2006‐III 2007‐I 2007‐III 2008‐I 2008‐III 2009‐I 2009‐III 2010‐I 2010‐III 2011‐I

Verilen İnşaat Ruhsatları (Yüzölçümü,1000 m2)

Toplam Sanayide Verimlilik

85.0 90.0 95.0 100.0 105.0 110.0 115.0 120.0 125.0 130.0

Toplam Sanayide Verimlilik Endeksi

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

Kaynak:TCMB

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

PMI Endeksi

30 35 40 45 50 55 60

Haziran 05 Eylül 05 Aralık 05 Mart 06 Haziran 06 Eylül 06 Aralık 06 Mart 07 Haziran 07 Eylül 07 Aralık 07 Mart 08 Haziran 08 Eylül 08 Aralık 08 Mart 09 Haziran 09 Eylül 09 Aralık 09 Mart 10 Haziran 10 Eylül 10 Aralık 10 Mart 11 Haziran 11

PMI Imalat Endeksi

Kaynak:Reuters

(9)

9

ENFLASYON GÖSTERGELERİ

TÜFE ve Çekirdek Enflasyonu

0 2 4 6 8 10 12 14

Oca.04 Nis.04 Tem.04 Eki.04 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

TÜFE (yıllık‐% değ.) Çekirdek‐I Endeksi

TÜFE Harcama Grupları (Katkı, Puan)

‐5 0 5 10 15 20 25

Oca.04 Nis.04 Tem.04 Eki.04 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

ÜFE (yıllık‐%değ.)

0 5 10 15 20 25 30 35

Oca.08 Mar.08 May.08 Tem.08 Eyl.08 Kas.08 Oca.09 Mar.09 May.09 Tem.09 Eyl.09 Kas.09 Oca.10 Mar.10 May.10 Tem.10 Eyl.10 Kas.10 Oca.11 Mar.11 May.11

Gıda Enerji Tüfe

Gıda ve Enerji Enflasyonu (yıllık‐% değ.)

ÜFE Alt Sektörler (yıllık‐% değ.) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi ÜFE

500 700 900 1100 1300 1500 1700 1900 2100 2300

100 120 140 160 180 200 220 240 260

Ocak 04 Haziran 04 Kasım 04 Nisan 05 Eylül 05 Mart 06 Ağustos 06 Ocak 07 Haziran 07 Kasım 07 Nisan 08 Eylül 08 Şubat 09 Temmuz 09 Aralık 09 Mayıs 10 Ekim 10

UN Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Kaynak:Bloomberg

‐10

‐5 0 5 10 15 20 25 30 35

Tarım Sanayi İmalat Sanayi

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB, Vakıfbank Kaynak:TCMB

‐0.2 0.8

Gıda ve Alkolsüz İçecekler Giyim ve ayakkabı Lokanta ve Oteller Konut Ulaştırma Eğlence ve Kültür

Eğitim Yıllık

Aylık

(10)

10

Türk‐ İş Mutfak Enflasyonu İTO Enflasyon Göstergeleri

4 5 6 7 8 9 10

Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11 Tem.11

12 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi 24 Ay Sonrası Yıllık TÜFE Beklentisi

Enflasyon Beklentileri

‐10 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Oca.00 Tem.00 Oca.01 Tem.01 Oca.02 Tem.02 Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11

İstanbul Toptan Eşya Fiyat Endeksi İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi

40 50 60 70 80 90 100

Oca.04 May.04 Eyl.04 Oca.05 May.05 Eyl.05 Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca.10 May.10 Eyl.10 Oca.11 May.11

Fiyatların değişim yönüne ilişkin beklenti Tük. Güven Endeksi Fiyatların Değ. Yönünde Beklenti

‐4

‐2 0 2 4 6 8

2006M01 2006M04 2006M07 2006M10 2007M01 2007M04 2007M07 2007M10 2008M01 2008M04 2008M07 2008M10 2009M01 2009M04 2009M07 2009M10 2010M01 2010M04 2010M07 2010M10 2011M01 2011M04

Türk‐İş Gıda Enflasyonu( Bir önceki aya göre Değ.)

Kaynak: İTO

Kaynak:Türk‐İş

(11)

11

İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

9.9 10.8

8.0 9.0 10.0 11.0 12.0 13.0 14.0 15.0 16.0 17.0

2005M01 2005M05 2005M09 2006M01 2006M05 2006M09 2007M01 2007M05 2007M09 2008M01 2008M05 2008M09 2009M01 2009M05 2009M09 2010M01 2010M05 2010M09 2011M01

Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı İşsizlik Oranı

19,000 20,000 21,000 22,000 23,000 24,000 25,000 26,000 27,000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11

İşgücü Arzı İstihdam Edilenler

30.0 35.0 40.0 45.0 50.0 55.0

İşgücüne Katılma Oranı İstihdam Oranı İşgücüne Katılım Oranı

44 45 46 47 48 49 50 51 52 53

0 5 10 15 20 25 30

Tarım Sanayi İnşaat Hizmetler

Sektörlerin Toplam İşgücü İçindeki payı

0 20,000 40,000 60,000 80,000 100,000 120,000 140,000 160,000 180,000 200,000

Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10

İş Arayanların Sayısı İşkur İstatistikleri

92 94 96 98 100 102 104 106 108 110

Sanayi İstihdam Endeksi Sanayi İstihdam Endeksi (2005=100)

Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, Vakıfbank

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

İşsizlik Oranı İşgücü Durumu

(12)

12

1,000 1,500 2,000 2,500 3,000 3,500 4,000 4,500 5,000

Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı (Adet) Kurulan‐Kapanan Şirket Sayısı

95.0 97.0 99.0 101.0 103.0 105.0 107.0 109.0 111.0 113.0 115.0

Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri Reel Brüt Ücret ‐ Maaş Endeksleri

Kaynak:TCMB Kaynak:Hazine Müsteşarlığı

(13)

13

DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

‐60

‐40

‐20 0 20 40 60 80 100 120 140

Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Tem.05 Oca.06 Tem.06 Oca.07 Tem.07 Oca.08 Tem.08 Oca.09 Tem.09 Oca.10 Tem.10 Oca.11

Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları (y/y)

İthalat‐İhracat Dış Ticaret Dengesi

0 5000 10000 15000 20000 25000

Oca.03 Nis.03 Tem.03 Eki.03 Oca.04 Nis.04 Tem.04 Eki.04 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Nis.10 Tem.10 Eki.10 Oca.11 Nis.11

İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar)

İthalat

‐60

‐40

‐20 0 20 40 60 80 100 120 140

Ara Malları (y/y) Sermaye Malları (y/y) Tüketim Malları(y/y)

İhracat

Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı

‐11000

‐9000

‐7000

‐5000

‐3000

‐1000 1000 3000

‐74000

‐64000

‐54000

‐44000

‐34000

‐24000

‐14000

‐4000 6000

Cari İşlemler Dengesi (Yıllık‐milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar‐sağ eksen)

‐12000

‐10000

‐8000

‐6000

‐4000

‐2000 0

Oca.03 Tem.03 Oca.04 Tem.04 Oca.05 Ağu.05 Şub.06 Ağu.06 Mar.07 Eyl.07 Mar.08 Eyl.08 Mar.09 Eki.09 Nis.10 Eki.10 Nis.11

Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar)

‐20000

‐10000 0 10000 20000 30000 40000 50000

Doğrudan Yatırımlar (12 aylık‐milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık‐milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık‐milyon dolar)

(14)

14 TÜKETİM GÖSTERGELERİ

‐15

‐10

‐5 0 5 10 15 20

1999Q1 1999Q3 2000Q1 2000Q3 2001Q1 2001Q3 2002Q1 2002Q3 2003Q1 2003Q3 2004Q1 2004Q3 2005Q1 2005Q3 2006Q1 2006Q3 2007Q1 2007Q3 2008Q1 2008Q3 2009Q1 2009Q3 2010Q1 2010Q3

Reel Hanehalkı Tüketimi (Yıllık % Değişim)

‐5 15 35 55 75 95 115 135 155 175

Oca.04 Haz.04 Kas.04 Nis.05 Eyl.05 Şub.06 Tem.06 Ara.06 May.07 Eki.07 Mar.08 Ağu.08 Oca.09 Haz.09 Kas.09 Nis.10 Eyl.10 Şub.11

Bireysel Krediler (Yıllık %Değişim) Ticari Krediler (Yıllık % Değişim)

Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketim Harcamaları

40 50 60 70 80 90 100 110 120 130

65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115

Ara.03 Mar.0

4

Haz.04 Eyl.04 Ara.04 Mar.0

5

6

7

8

9

0

1 Haz.11

Tüketici Güven Endeksi

Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

Krediler CNBC‐e Güven Endeksleri

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0

Oca.02 May.0

2

Eyl.02 Oca.03 May.0

3

Eyl.03 Oca.04 May.0

4

Eyl.04 Oca.05 May.0

5

Eyl.05 Oca.06 May.0

6

Eyl.06 Oca.07 May.0

7

Eyl.07 Oca.08 May.0

8

Eyl.08 Oca.09 May.0

9

Eyl.09 Oca.10 May.1

0

Eyl.10 Oca.11 May.1

1

CNBC‐e Tüketici Güven Endeksi CNBC‐e Tüketim Endeksi

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Oca.04 Nis.04 Ağu.04 Kas.04 Mar.05 Tem.05 Eki.05 Şub.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 Nis.07 Ağu.07 Ara.07 Mar.08 Tem.08 Eki.08 Şub.09 Haz.09 Eyl.09 Oca.10 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Mar.11

Krediler (Yıllık % Değişim)

Bireysel ve Ticari Krediler

Kaynak:Hazine Müsteşarlığı Kaynak:BDDK

Kaynak:BDDK

(15)

15

‐60

‐50

‐40

‐30

‐20

‐10 0

Ara.06 Şub.07 Nis.07 Haz.07 Ağu.07

Eki.07 Ara.07 Şub.08 Nis.08 Haz.08 Ağu.08

Eki.10 Ara.10

Bütçe Dengesi (12 Aylık toplam‐milyar TL)

Kaynak:TCMB

KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ

Bütçe Dengesi Bütçe Gelirleri ve Harcamaları

Borç Stoku İç ve Dış Borç Stoku

Vergi Gelirleri Faiz Dışı Denge

‐35

‐25

‐15

‐5 5 15 25 35 45 55 65

Vergi Gelirleri (Nominal yıllık %) Vergi Gelirleri (Reel yıllık %)

Kaynak:TCMB

‐3 7 17 27 37 47 57

Faiz Dışı Denge (12 aylık‐milyar TL)

Kaynak:TCMB,Vakıfbank

Kaynak:TCMB

300.0 350.0 400.0 450.0 500.0 550.0

Oca.05 Haz.05 Kas.05 Nis.06 Eyl.06 Şub.07 Tem.07 Ara.07 May.08 Eki.08 Mar.09 Ağu.09 Oca.10 Haz.10 Kas.10 Nis.11

Toplam Borç Stoku (milyar TL)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı

60.0 70.0 80.0 90.0 100.0 110.0 120.0 130.0 140.0

200.0 220.0 240.0 260.0 280.0 300.0 320.0 340.0 360.0 380.0

Oca.05 Haz.05 Kas.05 Nis.06 Eyl.06 Şub.07 Tem.07 Ara.07 May.08 Eki.08 Mar.09 Ağu.09 Oca.10 Haz.10 Kas.10 Nis.11

İç Borç Stoku (milyar TL)

Dış Borç Stoku (milyar TL‐sağ eksen)

Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 150

170 190 210 230 250 270 290 310

Ara.06 Mar.07 Haz.07 Eyl.07 Ara.07 Mar.08 Haz.08 Eyl.08 Ara.08 Mar.09 Haz.09 Eyl.09 Ara.09 Mar.10 Haz.10 Eyl.10 Ara.10 Mar.11

Bütçe Gelirleri (12 aylık toplam‐milyar TL) Bütçe Harcamaları (12 aylık toplam‐milyar TL)

(16)

16

LİKİDİTE GÖSTERGELERİ

‐5 0 5 10 15 20 25

Ocak 2004 Mayıs 04 Eylül 04 Ocak 05 Mayıs 05 Eylül 05 Ocak 06 Mayıs 06 Ağustos 06 Aralık 06 Nisan 07 Ağustos 07 Aralık 07 Nisan 08 Ağustos 08 Aralık 08 Nisan 09 Ağustos 09 Aralık 09 Nis.10 Ağu.10 Ara.10 Nis.11

Reel Faiz Nominal Faiz

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%)

Türkiye’nin Net Dış Borç Stoku Türkiye’nin Dış Borç Stoku Profili

TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz

Para Arzı

0 5 10 15 20 25 30 35

Ocak 2004 Nisan 04 Temmuz 04 Ekim 04 Ocak 05 Nisan 05 Temmuz 05 Ekim 05 Ocak 06 Nisan 06 Haziran 06 Eylül 06 Aralık 06 Mart 07 Haziran 07 Eylül 07 Aralık 07 Mart 08 Haziran 08 Eylül 08 Aralık 08 Mart 09 Haziran 09 Eylül 09 Aralık 09 Mart 10 Haziran 10 Eylül 10 Aralık 10 Mart 11

Borç alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%)

0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0 140.0 160.0 180.0 200.0

0 5 10 15 20 25 30

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

TCMB (milyar $‐sol eksen) Kamu Sektörü (milyar $) Özel Sektör (milyar $)

Kaynak:TCMB

Kaynak:TCMB,Vakıfbank

50000000 60000000 70000000 80000000 90000000 10000000 11000000 12000000 13000000 14000000 15000000

10000000 20000000 30000000 40000000 50000000 60000000 70000000 80000000

M2 (milyar TL) M3 (milyar TL)

M1 (milyar TL‐sağ eksen)