Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 50/16, 23 Aralık 2016)
Geçen hafta neler oldu?
*** Rusya'nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov uğradığı silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdi. Saldırganın Ankara’da görevli bir polis memuru olduğu açıklandı. Yetkili makamlardan bu yönde kesin bir açıklama gelmese de saldırganın “FETÖ” bağlantılı olduğu iddia edildi. Başlatılan soruşturma sürecine Rus yetkiler de dahil oldu. Suikastı El Nusra üstlenirken, Cumhurbaşkanı Erdoğan ise suikastçı için, “FETÖ’ye mensup” dedi.
*** Moskova'da düzenlenen Suriye Zirvesi’nde Türkiye, Rusya ve İran Dışişleri Bakanları krizin sona erdirilmesi amacıyla ortak bir bildiri üzerinde anlaştı. Söz konusu metin;
Türkiye’nin “Esad’ın gidişine odaklanan ve Suriye’yi tanımayan” dış politikasının aksine önceliğin rejim değişikliği olmadığını vurguluyor.
*** ‘Fırat Kalkanı’ harekatı kapsamında El Bab’da bulunan birliklere IŞİD militanlarınca düzenlenen saldırlarda 16 asker hayatını kaybetti. Yaklaşık 4 aydır süren operasyonda hayatını kaybeden TSK personelinin sayısı 37’ye yükseldi.
*** Kayseri'de bombalı araçla saldırı düzenlendi; 14 asker öldü, 56 kişi yaralandı.
Kürdistan Özgürlük Şahinleri/TAK’ın üstlendiği saldırının ardından Erdoğan bir kez daha “teröre karşı seferberlik ruhuyla mücadele” çağrısında bulundu. İçişleri bakanlığı, 45 ilde PKK’ya yönelik operasyonlarda 924 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Ülke genelinde HDP binalarına saldırılar düzenlendi.
*** HSYK, 96 hakim ve savcının daha görevden uzaklaştırıldığını açıkladı. Böylece
“FETÖ” soruşturması kapsamında ihraç edilen yargı mensuplarının sayısı 3 bin 817’e ulaştı. “FETÖ” soruşturması kapsamında tutuklanan 54 gazetecinin tüm mal varlıklarına el konuldu.
*** Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, darbe girişimi ve ardından ilan edilen OHAL döneminde yüksek mahkemeye 60 bin civarında bireysel başvuru yapıldığını açıkladı.
*** DBP’li yerel yönetimlere yönelik operasyonlarda 6 belediye eş başkanı daha tutuklandı, 3 belediyeye daha kayyum atandı.
*** HDP, Yüksekova’da 13 Mart - 30 Mayıs 2016 tarihleri arasında 78 gün boyunca süren sokağa çıkma yasağında 90 kişinin hayatını kaybettiğini, 6 bin 770 evin tahrip edildiğini açıkladı. Raporun tam metni için tıklayınız.
*** Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Siyasi İlişkiler ve Demokrasi Alt Komitesi,
“Türkiye’nin denetim sonrası diyalog sürecinden çıkarılıp tekrar denetim sürecine alınmasını” önerdi.
*** AKP ve MHP'nin içeriğinde uzlaştığı ve başkanlık sistemini de kapsayan anayasa değişikliği teklifiyle ilgili yasama süreci başladı.
AKPM: “Türkiye denetime tabi tutulmalı”
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) Siyasi İlişkiler ve Demokrasi Alt Komitesi, Türkiye ziyaretinin ardından hazırladığı raporda, “Türkiye’nin denetim sonrası diyalog sürecinden çıkarılıp tekrar denetim sürecine alınmasını” önerdi.
Türkiye, 1990’lı yıllarda tabi olduğu denetim mekanizmasından, 2000’li yılların başlarındaki reformların ardından 2004’te çıkarılmıştı. Türkiye 12 yıldır “denetim sonrası diyalog süreci” içerisinde. Raporda ayrıca, yetkililere, tüm tutuklu gazeteci ve yazarlar ile tutuklu HDP milletvekillerinin serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.
AKPM, rapora yer alan görüşleri ve Türkiye’de demokratik kurumların işleyişini, Ocak 2017’deki toplantısında görüşecek.
Raporun tamamı için (İngilizce) tıklayınız.
HDP ve DBP’ye yönelik operasyonlar
Kürt illerindeki yerel yönetimlere yönelik operasyonlarda bu hafta 6 belediye eş başkanı daha tutuklandı, Mersin Akdeniz, Hakkari Yüksekova ve Siirt Baykan belediyelerine kayyum atandı. 21 Aralık itibarıyla 45 DBP’li belediyeden 69 belediye eş başkanı cezaevinde bulunuyor, kayyum atanan DBP'li belediye sayısı da 46'ya yükseldi. 14 DBP'li belediyenin hizmetleri ise kaymakamlık onayına bağlandı. DBP, son bir yılda 3 bin 51 parti yöneticisinin tutuklandığını açıkladı.
Bu hafta HDP’li vekiller hakkında 5 yeni dava açıldı. Van, Elazığ, Şırnak ve Hakkari Ağır Ceza Mahkemelerinde açılan davalarda HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, HDP’li vekiller Leyla Birlik, Abdullah Zeydan, Nihat Akdoğan ve Lezgin Botan, katıldıkları etkinlikler ve yaptıkları konuşmalar nedeniyle “Örgüt üyesi olmak”, “Örgüt propagandası yapmak”, “Suçu ve suçluyu övmek”, "Halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme" ile “Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanununa muhalefet etmek” ile suçlanıyor.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin tutuklu eş başkanı Fırat Anlı hakkında hazırlanan iddianame tamamlandı. Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanacak Anlı’nın iki kez ağırlaştırılmış müebbet ve 89 yıla kadar hapsi isteniyor.
Sosyal medya paylaşımlarına tutuklama
Beşiktaş’taki bombalı saldırı sonrası ülke genelinde başlatılan sosyal medya operasyonları kapsamında gözaltına alınan öğretmen Metin Alan, Adıyaman Sulh Ceza Hakimliği tarafından tutuklandı. Paylaştığı Evrensel gazetesine ait haberler ve Deniz Gezmiş fotoğraflarının yer aldığı görseller nedeniyle “terör örgütü propagandası”
yapmakla suçlanan Alan, OHAL kapsamında çıkarılan KHK ile ihraç edilen memurlar arasındaydı.
OHAL’de basın özgürlüğü
Bu hafta görülen 9 ayrı davada 5’i ‘Nöbetçi Yayın Yönetmeni’ 22 gazeteci ve yazar “örgüt
Yönetmenliği davalarında yargılanan gazeteci Can Dündar hakkında yakalama kararı çıkarıldı, girişimimizin sözcüsü Şanar Yurdatapan hakkında esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı 10 yıl 6 ay hapis cezası istedi. Erdoğan’a hakaret suçlamasıyla açılan 2 dava beraatle sonuçlanırken diğer duruşmalar ertelendi. etti.
İstanbul 11. Sulh Ceza Hakimliği, ‘FETÖ soruşturması’ kapsamında yargılanan 54 gazeteci, yazar ve medya çalışanının mal varlığına el konmasına karar verdi. Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Erdoğan’a hakaret edildiği ve terör örgütlerinin övüldüğü iddiasıyla Yol TV’nin yayınlarının sona erdirilmesine karar verdi.
IŞİD’in yayınladığı bir videonun ardından Türkiye’de Internet yavaşlatıldı, YouTube ve Twitter gibi bazı sosyal medya sitelerine erişimde sorunlar yaşandı. Benzer bir uygulama Rus Büyükelçisi’ne yönelik saldırının ardından da yaşanmıştı. İnternet kullanıcılarına anonim iletişim imkanı sağlayan bir ağ olan Tor'un Türkiye'de kullanımı yasaklandı. Tor Browser ile erişilen Tor Ağı, sansürlenmiş sitelere de erişim imkanı sağlıyordu. Öte yandan “Sendika.Org” haber sitesi hakkında erişim engeli kararı verildi.
Site 25 Temmuz 2015’ten beri 15. kez sansürlenmiş oldu.
Vice News muhabirlerine ‘örgüt üyeliği’ suçlamasıyla dava
Sokağa çıkma yasaklarıyla ilgili belgesel çekimi için geldikleri Diyarbakır’da tutuklanan ve ardından sınırdışı edilen ABD merkezli haber sitesi Vice News çalışanları hakkında
“örgüt üyesi olmak” ve “örgüte finansal destek sağlamak” suçlamasıyla dava açıldı.
Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kabul ettiği iddianamede yaptıkları haberler, çektikleri görüntüler ve sosyal medya paylaşımları suç olarak gösterilen muhabir Jake Hanrahan ve kameraman Philip John Pendlebury’ın toplamda 82 yıla kadar hapisleri istendi. Gazetecilere tercümanlık yapan Muhammed İsmail Resul için ise 30 yıla kadar hapis cezası istendi.
Erdoğan’a hakaret dosyaları
Erdoğan’a hakaret davalarından bir tanesi daha mahkumiyetle sonuçlandı. Edirne 1.
Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki davada sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılanan bir kişi 2 yıl 11 ay hapis cezasına mahkum oldu. Aynı suçlamayla Çanakkale’de gözaltına alınan bir kişi tutuklandı. Gazeteci Hasan Cemal, Erdoğan'a hakaret ettiği iddiasıyla yargılandığı iki davada beraat etti.
Barış bildirisi imzacılarına memuriyetten çıkarma cezası
Marmara Üniversitesi Rektörlüğü, ‘Bu suça ortak olmayacağız’ başlıklı bildiriye imza atan aralarında Prof. Dr. İbrahim Ö. Kaboğlu, Prof. Dr. Özdemir Aktan ve Prof. Dr. Erol Katırcıoğlu’nun da olduğu 32 akademisyenin devlet memurluğundan çıkarılmasını istedi. Cezanın uygulanması için Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) onayı bekleniyor.
Gezi eylemlerindeki polis şiddetine açılan davalar
Aksaray Ağır Ceza Mahkemesi, Ankara’daki Gezi Parkı eylemlerinde Ethem Sarısülük’ü silahla vurarak öldüren polis Ahmet Şahbaz’ı 1 yıl 4 ay 20 gün hapis cezasına mahkum etti. Ceza, 10 bin 100 lira adli para cezasına çevrildi.
Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Eskişehir’deki eylemlerde dövülerek öldürülen Ali İsmail Korkmaz ile ilgili davada polis memurları Mevlüt Saldoğan ve Yalçın Akbulut'a verilen hapis cezalarını onadı. Sanık polis Hüseyin Engin hakkındaki beraat kararını ise bozdu.
Polisin attığı gaz fişeğiyle başından vurularak hayatını kaybeden Berkin Elvan’ın ölümüne ilişkin iddianame İstanbul 17’inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
Elvan’ı öldüren polise olası kastla öldürme suçundan müebbet hapis cezası istenen iddianame, olayın üzerinden tam 1270 gün sonra tamamlanmıştı.
Şiddetsiz Eylem Atölyesi 18 Aralık’ta başladı
Şiddetsizlik Merkezi ve Düşünce Suçu(!?)na Karşı Girişim’in birlikte organize ettiği
‘Şiddetsiz Eylem Atölyesi’ Kadıköy kargART’da başladı. “Şiddet kullanmaksızın, etkin eylem nasıl gerçekleştirilebilir?” sorusuna cevap aranan atölyelerin 18 Aralık’ta yapılan ilk buluşmasında ‘şiddetsiz eylem’in kavramsal çerçevesi tartışıldı. Bir sonraki atölye 22 Ocak 2017’de “OHAL’de haklarımız ve korkuyla baş etme” başlığı ile yapılacak.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
Gündemin gerisinde kalmayın
Animasyonlarımız sürekli güncelleniyor. Gündem müzemizden takip edin.
OHAL’de siyaset
Meclis Anayasa Komisyonu, AKP’nin MHP ile görüşerek Meclis’e sunduğu anayasa değişikliği teklifini görüşmeye başladı. Komisyonun yapıldığı salon kapasitesi yetersiz olduğundan parti üyeleri ayakta kaldı, basın mensupları dışarı çıkarıldı ve salonda yer yer gerginlik çıktı.
HDP teşkilat binalarına saldırılar artıyor, yapılan saldırılar cezasız kalıyor. Diğer yandan Demokratik Bölgeler Partisi’nden (DBP) beş belediye eş başkanı daha tutuklandı. 21 Aralık itibarıyla 45 DBP’li belediyeden 69 belediye eş başkanı tutuklu bulunuyor.
Gözaltılar, tutuklamalar hız kesmiyor
ÇHD yöneticisi, avukat Barkın Timtik’in de aralarında olduğu 26 kişi, cemevinde katıldıkları ibadet sırasındaki polis baskınında gözaltına alındı, bu sabaha karşı tutuklandı. Tutuklama sebebi ise taziyesine katıldıkları kişiyle ilgili “yasadışı örgüt üyeliği” iddiası olduğundan, taziyesine katılarak propaganda suçu işledikleri iddiası.
“Fırat Kalkanı” Operasyonu
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'in yaptığı görüşmelerde Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması, IŞİD ve El-Nusra'ya karşı ortak mücadele ve askeri çözüm dışında bir çözüm bulunması kararlarını içeren ortak bildiri açıklandı.
120. günündeki Fırat Kalkanı operasyonunda, IŞİD'in El-Bab'ta yaptığı saldırılarda 16 asker hayatını kaybetti. Sınırötesi harekatın başladığı günden bu yana hayatını kaybeden TSK personelinin sayısı 37’ye yükseldi.
Karikatürler
Bir taksici hükümeti eleştiren yolcusunun gizlice ses kaydını alıp polise şikayet etti.
Cumhuriyet gazetesi çizeri Behiç Ak, haber alma özgürlüğümüzün elden gidişini betimlemiş.
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Yrd. Doç. Dr. Esra Mungan, Yrd. Doç. Dr. Meral Camcı, Yrd. Doç. Dr. Muzaffer Kaya ve Doç. Dr.
Kıvanç Ersoy’un ‘Barış İçin Akademisyenler’in “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzalamaları nedeniyle yargılandıkları davanın üçüncü duruşması İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Akademisyenlerin beraat talebini reddeden mahkeme heyeti duruşmayı 30 Mart 2017 saat 09.40'a erteledi.
• 4 Ekim 2015 tarihli "Sen cumhurbaşkanı ol, hem de..." başlıklı yazısıyla ilgili olarak Ankara 5.
Asliye Ceza Mahkemesi'nde, 4 Ocak 2016 tarihli "Her Allah’ın günü ‘anayasa suçu’ işleyen bir Tayyip Erdoğan’la..." başlıklı yazısıyla ilgili olarak da Ankara 33. Asliye Ceza Mahkemesi'nde Erdoğan’a hakaret etmek suçlamasıyla yargılanan gazeteci Hasan Cemal iki davada da beraat etti.
• Gazeteci Can Dündar hakkında Özgür Gündem gazetesine destek vermek amacıyla başlatılan
‘nöbetçi yayın yönetmeni’ kampanyasına katıldığı için açılan davaya İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Dündar hakkında yakalama kararı çıkaran mahkeme heyeti duruşmayı 11 Nisan 2017’ye erteledi. Aynı mahkemede aynı suçlamayla yargılanan girişimimiz sözcüsü Şanar Yurdatapan hakkındaki davada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, örgüt propagandası suçundan 10 yıl 6 aya kadar hapis cezası istedi. Duruşma 13 Ocak 2017'ye ertelendi. Kampanyaya katıldıkları için haklarında dava açılan Ayşe Batumlu, Veysi Altay ve Aydın Bodur’un davalarına da aynı mahkemede devam edildi. Bodur hakkındaki dava 13 Ocak 2017'ye, Batumlu hakkındaki dava 14 Şubat 2017'ye, Altay hakkındaki dava 11 Nisan 2017’ye ertelendi.
• Atılım Gazetesi'nde Temmuz-Ağustos 2015'te yayımlanan 53 haber ve makale nedeniyle 16 gazeteci ve yazar hakkında açılan 2 ayrı davaya İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Her iki dava da 28 Şubat 2017 tarihine ertelendi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• 28 Haziran 2015 tarihinde gerçekleşen Onur Yürüyüşü'nde 'Şaban'la Recep'in aşkına Ramazan engel olamaz' pankartı açan 3 kişi hakkında, halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağıladıkları iddiasıyla açılan davanın duruşması 27 Aralık Salı günü, Antalya 25. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 10.30'da görülecek.
• Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan 'Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği' kampanyasına katılıp 'terör örgütü propagandası'yla yargılanan destekçilerin davaları devam ediyor. Yazar Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay'ın yargılandığı davanın duruşması 29 Aralık tarihinde, Çağlayan Adliyesi 23. Ağır Ceza Mahkemesi'nde saat 10.00'da, Hüseyin Aykol, Reyhan Çapan Ergin Atabey, Emire Eren Keskin, Cemal Bozkurt, Tahir Temel'in yargılandığı davanın duruşması ise aynı gün Çağlayan Adliyesi 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde saat 9.30'da görülecek.
