Düşün, düşün…
Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni
(Sayı 44/16, 11 Kasım 2016)
Geçen hafta neler oldu?
*** Aralarında Eş Genel Başkanların da olduğu HDP’li 10 milletvekili tutuklandı, HDP yasama faaliyetlerinden çekildiğini duyurdu. Cumhuriyet gazetesinin 9 yazar ve yöneticisi tutuklandı. CHP bir bildiri yayımladı; yaşananların “otoriter Saray darbesi”
olduğunu belirtti. Erdoğan, CHP lideri ve PM üyeleri hakkında suç duyurusunda bulundu. (Ayrıntılar bültende...)
*** HDP ve Cumhuriyet gazetesine yönelik operasyonların ardından AB ile Türkiye arasında başlayan gerilim tırmanıyor. Avrupalı parlamenterlerin “Üyelik sürecini gözden geçirmeliyiz” açıklamalarına Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Nihai kararınızı verin” diyerek rest çekti. AB’nin açıkladığı İlerleme Raporu’na göre Türkiye her alanda geriye gidiyor.
Erdoğan ise Türkiye’nin hiçbir dönemde bu kadar özgür, bu kadar huzurlu, bu kadar rahat olamadığında ısrarcı. (Haberin devamı bültende...)
*** HDP’li vekillere yapılan operasyonla birlikte ülke genelinde internet hizmetine erişim sıkıntıları yaşandı. Başbakan Yıldırım "Güvenlik açısından bu tip tedbirlere başvurulabilir, bunlar geçici tedbirlerdir. Tehlike bertaraf edildikten sonra her şey normale dönecektir" dedi.
*** Başbakan Yıldırım’la görüşen MHP lideri Bahçeli “Başbakan’ın anayasayla ilgili düşüncelerini müspet ve makul buluyoruz” diyerek başkanlık sistemine yeşil ışık yaktı.
Başbakan Yıldırım, “MHP ile beraber anayasa değişikliğini yapacağız ve başkanlık sistemini hayata geçireceğiz” dedi.
*** Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, darbe girişiminin ardından başlayan süreçte 36 bin kişinin tutuklandığını söyledi. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nin verilerine göre mahpus sayısı 210 bini aşarak rekora ulaştı. (Haberin devamı bültende...)
*** OHAL KHK’lerinin iptalini reddeden Anayasa Mahkemesi gerekçeli kararını açıkladı.
Daha önceki içtihatlarında değişikliğe gittiğini açıklayan yüksek mahkemenin kararıyla kararnameler Anayasaya aykırı düzenlemeler taşısa dahi anayasaya uygunluk denetimine tabi tutulamayacak.
*** YPG’nin de içerisinde olduğu Suriye Demokratik Güçleri Rakka’yı IŞİD’den kurtarmak için operasyon başlattı. Amerika Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford Ankara’da Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar’la görüştü. Rakka’yla ilgili uzun dönemli plan için birlikte çalışma konusunda anlaşmaya varıldığı açıklandı. Erdoğan “Biz 780 bin kilometrekareye hapsolamayız” dedi; Türkiye'nin tarihinin 90 yılla sınırlanmasına izin vermeyeceklerini söyledi.
*** Kürt illerindeki yerel yönetimlere yönelik operasyonlar sürüyor. Şırnak ve Varto Belediyelerine kayyum atandı. Demokratik Bölgeler Partisi Eş Genel Başkanı Sabahat Tuncel tutuklandı.
*** bianet'in derlediği verilere göre, Ekim ayında erkekler 23 kadın ve iki kız çocuğunu öldürdü; dört kadına tecavüz etti; 17 kadına zorla seks işçiliği yaptırdı; 13 kadını taciz etti; 32 kız çocuğuna cinsel istismarda bulundu; 27 kadını yaraladı. Raporun tam metni için tıklayınız
---
HDP’li vekiller tutuklandı
Aralarında Eş Genel Başkanlar Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş’ın da bulunduğu 10 HDP’li vekil tutuklandı. Üç vekil adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, iki vekil hakkında da yakalama kararı çıkarıldı.
Tutuklamaların ardından HDP, Meclis çalışmalarını durdurduğunu duyurdu. İstanbul başta olmak üzere ülke genelinde yapılan protestolara polis müdahale etti, çok sayıda kişi darp edilerek gözaltına alındı. HDP’li vekil Hüda Kaya’nın oğlu Cihad Ebrari’nin karakolda omurgası kırıldı. Tutuklamalar başladı.
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Kati Piri, yaptığı açıklamada, Türkiye'nin
"çizgiyi aştığını" söyledi; Türkiye ile üyelik müzakerelerinin derhal askıya alınması çağrısı yaptı. CHP’den yapılan açıklamada yaşananlar “otoriter Saray darbesi” olarak tanımlandı. Tutuklamaların Anayasa’ya ve Anayasa Mahkemesi içtihatlarına aykırı olduğu belirtilerek “Bu hukuk dışı uygulamaya son verilmelidir” denildi.
Cumhuriyet'ten 9 yazar ve yönetici tutuklandı
Cumhuriyet gazetesine yönelik 31 Ekim tarihinde yapılan operasyonla gözaltına alınan
Kart'ın da aralarında bulunduğu dokuz gazeteci ve yazar tutuklandı; yazarlar Aydın Engin ve Hikmet Çetinkaya adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Gizlilik kararı olduğu gerekçesiyle gazetenin avukatları soruşturma dosyasını inceleyemezken, gözaltındakilere yayımlanan haber ve köşe yazılarının sorulduğu belirtildi. Gazeteye yapılan operasyon sırasında Almanya'da bulunan Cumhuriyet Vakfı İcra Kurulu Başkanı avukat Akın Atalay Türkiye’ye döndü, Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alındı.
CHP’den yapılan açıklamada “Bu dava, hükümetin yönlendirmesi ve desteğiyle açılan siyasi bir davadır. Siyasi iktidar yalnızca gazetecilik faaliyetleri nedeniyle Cumhuriyet Gazetesi’nden adeta öç almaktadır” denildi.
AB, Türkiye İlerleme Raporu'nu açıkladı
Avrupa Birliği (AB), Türkiye İlerleme Raporunu yayımlandı. Türkiye’ye yönelik yoğun eleştirilerin yer aldığı raporda yargı bağımsızlığı, ifade özgürlüğü ve diğer temel demokratik standartlar konusunda geriye gidiş olduğu vurgulandı.
Raporda toplanma özgürlüğü, kanunda ve uygulamada aşırı derecede sınırlandırıldığı, ifade özgürlüğü konusunda yasal düzenlemeler ve uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarıyla uyumlu olmadığı belirtildi; gazetecilere, yazarlara ve sosyal medya kullanıcılarına açılan davalar, kapatılan medya organları, dokunulmazlıkların kaldırılması, yargı alanında yapılan değişiklikler ciddi endişe kaynağı olarak yer aldı.
OHAL kapsamında alınan önlemlerin geniş kapsamı ve kolektif niteliğiyle çok ciddi soruların oluşmasına neden olduğu tespit edilirken, bu önlemlerde gereklilik ve orantılılığın sağlanması istendi. Raporda dikkat çeken bir diğer değerlendirme Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın aktif bir şekilde önemli iç ve dış politika konularına müdahil olması ve başkanlık sistemi tartışmaları oldu.
Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Kati Piri yaptığı açıklamada "İlişkileri dondurmak vereceğimiz tek yanıt" derken, Erdoğan AB’yi mültecilerle tehdit etmeyi sürdürdü. Hiçbir şeye yasak getirmediklerini savunan Erdoğan Türkiye’nin hiçbir dönemde bu kadar ‘özgür’, bu kadar ‘huzurlu’, bu kadar ‘rahat’ olmadığında da ısrarcı.
İlerleme Raporu’nun tam metni için:
http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2016/20161109_report_turkey.
Adalet Bakanı tutuklu sayısının 36 bine ulaştığını açıkladı
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, darbe girişiminin ardından başlayan süreçte 36 bin kişinin tutuklandığını açıkladı. 4 bin 115 kişi hakkında yakalama kararı çıkarıldığını bildiren Bozdağ, bin 222 kişi hakkında da gözaltı kararı bulunduğunu, bu kişilerle ilgili adli işlemlerin devam ettiğini söyledi.
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) “Tutuklamalar ve Mahpus Sayısında Son Durum” adlı bir rapor yayınladı. CİSST verilerine göre mahpus sayısı 214 bini aşarak rekora ulaştı. Raporun tamam için: http://www.tcps.org.tr/?q=node/354
Cezaevindeki gazeteci ve yazarların sayısı 142’ye ulaştı
Cumhuriyet gazetesine yapılan operasyon ve tutuklamaların ardından cezaevinde bulunan gazeteci ve yazarların sayısı 142’ye yükselirken, bu hafta Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak için başlatılan “Nöbetçi Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katılan 8 kişi ile yayımladıkları kitaplar ve yaptıkları haberler nedeniyle yargılanan 2 gazeteci hakim karşısına çıktı. Davalar ertelendi.
OHAL kapsamında kapatılan Özgür Gündem Gazetesiyle ilgili iddianame tamamlandı.
Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay’ın da aralarında olduğu 4'ü tutuklu 9 yazar ve gazete yöneticisi hakkında ‘Silahlı terör örgütüne üye olma’, ‘Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma’, ‘Terör örgütü propagandası yapmak’ suçlarından ayrı ayrı ağırlaştırılmış müebbet ve 17,5 yıla kadar hapis cezası istendi. Ayrıca bir gazeteci hakkında da yaptığı haber nedeniyle 'terör örgütü propagandası' suçlamasıyla dava açıldı.
KHK’lerin iptalini reddeden AYM’nin gerekçeli kararı
CHP’nin OHAL kapsamında çıkan iki KHK’nin iptali ile ilgili başvurusunu yetkisizlik gerekçesiyle reddeden Anayasa Mahkemesi (AYM) gerekçeli kararını açıkladı.
1991, 1992 ve 2003 yıllarındaki içtihatlarında değişikliğe gittiğini açıklayan Anayasa Mahkemesi, bu kararlarını eleştirerek OHAL KHK’lerinin şekil ve esas bakımından denetlenemeyeceğini öne sürdü. Böylelikle kararnameler Anayasaya aykırı düzenlemeler taşısa dahi anayasaya uygunluk denetimine tabi tutulamayacak.
Erdoğan’a hakaret soruşturmaları
HDP’li vekillerin tutuklanmasının protesto için Muğla’nın Bodrum ilçesinde düzenlenen eylemde basın açıklamasını okuyan Bodrum Çevre Platformu Sözcüsü Ayhan Karahan, Cumhurbaşkanına hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP'nin Cumhuriyet Gazetesi’ne yapılan operasyon ve HDP'li milletvekillerinin tutuklanmasının ardından yayımladığı bildiri hakkında, ‘şahsına hakaret içerdiği’ gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.
Milletvekillerine açılan davalar
HDP Diyarbakır Milletvekili Feleknas Uca hakkında, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesince, ‘silahlı terör örgütüne üye olmak’ suçundan 15 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. Savcılığın hazırladığı iddianamede Uca katıldığı etkinliklerde yaptığı konuşmalarla örgütün görüş ve düşüncelerinin toplum içinde benimsenmesi ve kökleşmesini telkin ve teşvik etmekle suçlanıyor.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, HDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü ve CHP Milletvekili Mahmut Tanal hakkında ‘Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet’ ve
‘Görevi yaptırmamak için direnme’ suçlarından 7’şer yıla kadar hapis cezası istemiyle iddianame hazırladı. Milletvekilleri Şişli'de 10 işçinin hayatını kaybettiği asansör kazasının meydana geldiği şantiyenin önündeki protesto gösterisi nedeniyle suçlanıyor.
BTK'dan VPN servislerinin kapatılması için talimat
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), operatörlere gönderdiği talimatla VPN servislerinin 5651 Sayılı Kanunun 6 Maddesi çerçevesinde kapatılmasını istedi. Söz konusu madde erişim engelleme kararı verilen yayınlarla ilgili olarak alternatif erişim yollarının kısıtlanmasını içeriyor.
Belediyelere kayyum atanmasıyla başlayan süreçte Diyarbakır, Mardin, Batman, Siirt, Van, Elazığ, Tunceli, Antep, Urfa, Kilis ve Adıyaman’da internet erişimi kesilirken, HDP’li vekillerin gözaltına alınmasının ardından ise kesinti ülke geneline yayılmıştı. Başbakan Binali Yıldırım konuyla ilgili "Güvenlik açısından zaman zaman bu tip tedbirlere başvurulabilir, bunlar geçici tedbirlerdir. Tehlike bertaraf edildikten sonra her şey normale dönecektir" demişti.
Öte yandan haber sitelerine yönelik sansür uygulamaları sürüyor. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) ‘sendika.org’ sitesi hakkında erişim yasağı getirdi. Böylelikle site 25 Temmuz 2015’ten bu yana 13. kez engellenmiş oldu. Engelliweb’in verilerine göre Kasım ayının ilk haftasında 13 farklı hakimlik kararıyla 30’un üzerinde habere de sansür uygulandı.
Medeni Yıldırım davasında cezasızlık
Diyarbakır Lice’de kalekol yapımı protestosuna askerlerce açılan ateş sonucu yaşamını yitiren Medeni Yıldırım ölümüyle ilgili davada karar duruşması görüldü. Diyarbakır 7’nci Ağır Ceza Mahkemesi tutuksuz yargılanan sanık Adem Çiftçi beraat etti. Davanın tek sanığı olan jandarma er Çiftçi için ‘haksız tahrik altında olası kastla adam öldürme’
suçundan 18 yıla kadar hapis cezası istenmişti.
Düşünce Özgürlüğü Ağı’ndan destek ziyaretleri
Türkiye Düşünce Özgürlüğü Ağı geçtiğimiz hafta yaptığı çağrıda katılımcılarını 7 Kasım Pazartesi günü farklı illerde bulunan Cumhuriyet gazetesi temsilciliklerine ve HDP İl Örgütü binalarına destek ziyaretlerinde bulunmaya davet etmişti.
İstanbul Düşünce Özgürlüğü Ağı temsilcileri bu çağrıya İstanbul Şişli’deki Cumhuriyet Gazetesi’ni ve Tarlabaşı’nda bulunan HDP İl Örgütü’nü ziyaret ederek katıldılar.
DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ’NDE BU HAFTA
Gündemden uzak kalmayın
Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin.
OHAL’de siyaset
HDP eşbaşkanları ve 7 HDP’li milletvekilinin tutuklanmasından sonra parti meclis grubu ve MYK’si yasama çalışmalarını durdurduğunu açıkladı. 4 Ekim’den beri gözaltına tutulan Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel tutuklandı.
CHP PM Toplantısı ardından yayınlanan bildiride HDP’li vekillerin, Cumhuriyet gazetesi yönetici ve yazarlarının tutuklanması eleştirilirken, tüm kesimlerin baskı altında olduğuna dikkat çekildi ve direnme hakkından söz edildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bildiri hakkında “Bedelini ödeyecekler” demesinden sonra AKP vekilleri bildiri hakkında suç duyurusunda bulundu.
OHAL’de Basın Özgürlüğü
ayrı ağırlaştırılmış müebbet ve 6,5 yıldan 17,5 yıla kadar hapis cezası istendi. Yazarları 7 gündür tutuklu olan Cumhuriyet gazetesi İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay “Zindanlardan korkacak değilim” diyerek yurtdışından döndü ve gözaltına alındı. Uluslararası Af Örgütü, artan basın özgürlüğü ihlalleri karşısında bir imza kampanyası başlatarak acil eylem çağrısı yaptı.
İfade Özgürlüğü Davaları
Özgür Gündem nöbetçi yayın yönetmenliği davaları sürüyor. Bugünkü duruşmalarda, Özgür Gündem'de nöbetçi yayın yönetmenliği yapan Özgür Radyo Genel Yayın Koordinatörü Derya Okatan, hakkındaki suçlamaları reddetti; "Bugün gerçeklere her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var" dedi. Gazeteci Nadire Mater ise "Özgür Gündem'le dayanışma, bu ortama da bir itirazdır" dedi. Her iki davanın da bir sonraki duruşması 9 Aralık'ta.
Suriye’de Savaş ve Operasyonlar
Suriye'nin Rakka kentini IŞİD'ten kurtarmak için aylardan bu yana hazırlığı yapılan Rakka Operasyonu, 'Fırat'ın Gazabı' adıyla başlatıldı. Demokratik Suriye Güçleri (DSG) adına yapılan açıklamada, operasyonun, DSG'nin çatısı altında bulunan Kürt, Arap, Türkmen savaşçılar ile YPG ve YPJ'nin (Kadın Koruma Birlikleri) uluslararası koalisyon güçlerinin aktif katılımı ile başladığı belirtildi. TSK ise Irak'ın kuzeyindeki Avaşin-Basyan bölgesindeki PKK'ye ait 4 hedef hava harekatıyla imha edildiğini, Suriye'de sürdürülen 'Fırat Kalkanı Harekatı'nda ise IŞİD ve PYD'nin 66 merkezini imha ettiğini açıkladı.
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI
• Sosyal medya paylaşımlarıyla ‘terör örgütü propagandası’ yapmakla suçlanan Amedspor futbolcusu Deniz Naki’nin karar duruşması Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme heyeti futbolcunun beraatine karar verdi.
• Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanı Şebnem Korur Fincancı, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi ve bianet raportörü Erol Önderoğlu ve gazeteci yazar Ahmet Nesin’in Özgür Gündem gazetesinde nöbetçi genel yayın yönetmenliği kampanyası çerçevesinde yargılandıkları davanın ilk duruşması İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Duruşma 11 Ocak 2017 saat 10.30’a ertelendi.
• Gazeteci Arzu Demir, “Dağın Kadın Hali” kitabı nedeniyle hakkında açılan davanın ikinci duruşması, “Devrimin Rojava Hali” kitabı nedeniyle hakkında açılan davanın ise ilk duruşması kapsamında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakim karşısına çıktı. Her iki duruşmanın da bir sonraki celseleri 19 Ocak 2017'de görülecek.
• Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak için başlatılan “Nöbetçi Yayın Yönetmenliği”
kampanyasına katılan gazeteci Nadire Mater ve Özgür Radyo Genel Yayın Koordinatörü Derya Okratan ile Özgür Gündem Sorumlu Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya hakkında açılan davanın ilk duruşması İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Dava 9 Aralık 2016’ya ertelendi.
• Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak için başlatılan “Nöbetçi Yayın Yönetmenliği”
kampanyasına katılan Özgür Radyo Genel Yayın Koordinatörü Derya Okatan ile Özgür Gündem Sorumlu Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya hakkında açılan davanın ilk duruşması İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Dava 9 Aralık 2016’ya ertelendi.
• Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak için başlatılan “Nöbetçi Yayın Yönetmenliği”
kampanyasına katılan yayıncı Ali Cengiz Baysoy ve gazetenin yazarlarından İmam Canpolat ile Özgür Gündem Sorumlu Yazıişleri Müdürü İnan Kızılkaya hakkında açılan dava İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Duruşma 14 Şubat 2017’e ertelendi.
• 2013 yılında Taraf gazetesinde yayımlanan “Gülen’i Bitirme Kararı 2004’te MGK’da Alındı” haberi nedeniyle tutuklanan Gazeteci Mehmet Baransu'nun yargılanmasına İstanbul Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Duruşma 8 Şubat 2017'ye ertelendi.
• Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'in öldürülmesine ilişkin aralarında üst düzey emniyet personelinin de yer aldığı 35 sanıklı davaya İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Hafta boyunca süren duruşmalarda sanık polis amirlerinin sorguları yapılırken, bülten yayına hazırlandığında dava sürmekteydi.
GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI
• Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacıyla başlatılan 'Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği' kampanyasına katılan Öncü Akgül ve Gazetenin Yazı İşlerinden Sorumlu İnan Kızılkaya hakkında hakkında açılan dava 15 Kasım 2016 tarihinde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
• MİT tırları haberiyle FETÖ'ye yardım ettikleri iddiasıyla yargılanan Can Dündar, Erdem Gül ile söz konusu TIR'larla ilgili görüntüleri Dündar'a vermekle suçlanan Enis Berberoğlu'nun davası 16 Kasım 2016'da İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
• “Bu Suça Ortak Olmayacağız” başlıklı bildiriye imza atan ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılanan Mersin Üniversitesi akademisyenlerinden Doç. Dr. Hakan Mertcan, Yrd. Doç. Dr. Selim Çakmaklı, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Şener ve Araş. Gör. Esin Gülsem'in davası 17 Kasım 2016’da Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edecek.
• Akrabası olan ve çıkan bir çatışmada ölen 2 HPG militanın cenaze törenine katıldığı gerekçesiyle
“halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek, suçu ve suçluyu övmek” iddialarıyla hakkında dava açılan eski Batman milletvekili ve KJA Dönem Sözcüsü Ayla Akat'ın davası 17 Kasım 2016'da Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek.
İfade özgürlüğü ile ilgili olaylara ilişkin haberleri http://dusun- think.net/index.php?s=bulten adresinden takip edebilir ve haftalık bültene ulaşabilirsiniz.
