Yukarıda boş bırakılan yerleri Tahiyyat duasının anlamına uygun olarak tablodaki sözcüklerle doldurunuz.
Ettahiyyâtülillâhi --- vettayyibât. --- eyyühennebiyyü ve rahmetullâhi ve berakâtüh. --- ve alâ ibâdillâhissâlihîn. --- en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve rasûlüh.
Yukarıda boş bırakılan yerleri Tahiyyat duasının okunuşuna göre tablodaki sözcüklerle doldurunuz.
Esselâmualeyke vessalavâtü Eşhedü Esselâmüaleynâ
Selam, rahmet, bütün güzellikler ve iyilikler --- içindir. Ey peygamber! Allah’ın selamı, rahmeti ve bereketi --- olsun. Selam bizim ve Allah’ın iyi kullarına olsun. Ben şahitlik ederim ki Allah’tan --- yoktur.
Ben yine --- Muhammed (S.A.V.) O’nun kulu ve elçisidir.
senin üzerine Allah şahitlik ederim ki başka ilah
UYGULAMA - 2
N H A L M O Z K
U H A D V Z D
T H İ E M K
İ T V H E D
M İ E K H
E K K E M
Bu metinde geçen bazı sözcükler aşağıda harfleri karışık olarak verilmiştir. Bu sözcükleri tespit ederek altlarındaki boşluğa yazınız.
UYGULAMA -3
HİKMET SAHİBİ BİR İNSAN: HZ. LOKMAN (A.S.)
Kur’ân-ı Kerîm’in Mekke’de nazil olan 31. suresi Lokman adını taşımakta olup 34 ayetten oluşur. Surede Hz. Lokman’ın oğluna öğütleri çerçevesinde tevhid, peygamberlik, öldükten sonra dirilme ve haşr konularına dikkat çekilmekte; kıyamet günü için hazırlıklı olunması öğütlenmektedir. Kur’an’da Hz. Lokman’la ilgili bilgiler, adı ile anılan surede iki defa ismen zikredilmesinden ve oğluna verdiği bazı öğütlerin naklinden ibarettir. Gerçekte Kur’an’da zikredilen ve kendisine hikmet verilmesi sebebiyle Lokmânü’l-hakîm (Lokman Hekim) diye bilinen bir kişi vardır. Hz. Lokman’ın Kur’an’da örnek bir şahsiyet olarak takdim edilmesi Arap toplumunca tanındığını göstermektedir. Hz. Lokman, Hz. Eyyûb’un yakın akrabasıdır.
Rivayete göre Âd kavmi günahkârlıkları ve peygamberlerini din- lememeleri yüzünden kuraklıkla cezalandırılmıştır. Bu felâketten sadece Hûd ve ona inananlarla yağmur duası için Mekke’ye giden aralarında Hz. Lokman’ın da bulunduğu bir heyet kurtulmuştur.
Kur’an’da Hz. Lokman’ın oğluna nasihatleri Lokman suresinin 13-
19. ayetlerinde yer almaktadır. Bizler de bu nasihatleri okuyarak
hayatımızda uygulayabiliriz.
Aşağıdaki soruları, tablodaki uygun numaraları yazarak cevaplayınız.
Âdet Rica ederim Geçmiş olsun
Özür dilerim Gelenek Afiyet olsun
Ellerinize sağlık Allah Şafi ismi ile
şifa versin Görenek
Kusura bakmayın Allah’a hamd olsun Teşekkür ederim
1. Hangileri toplumsal ilişkilerimizi şekillendiren unsurlardır? (---,---,---) 2. Hangileri nezaket ifadelerini içermektedir? (---,---,---,---,---)
3. Hangileri hasta ziyaretinde söylenen nezaket cümleleridir?(---,---) 4. Hangileri sofra adabındandır? ( ---,---)
3
6
9
12 2
1
5 4
7
10
8
11
Aşağıdaki cümlelerde doğru olanların başına
‘‘D’’, yanlış olanların başına ‘‘Y’’ yazınız.
Örf, âdet ve kural halini almış iyi tutum ve davranışlara uymak gerekir.
Nezaket kurallarına uymak, başkalarının hakkını ihmal etmektir.
Mahremiyet, özel yaşamın gizliliğidir.
Nezaket kuralları, insana nasıl davranması gerektiğini öğretir.
Mesaj yazarken Türkçe karakterler ve anlaşılır bir dil kullanmamız gerekir.
Sosyal medya ve internet ortamında dilediğimiz her şeyi paylaşabiliriz.
Ziyarete gitmek istediğimiz kişiye haber vermemiz neza- ket kuralıdır.
İnternet ortamında küçük harf veya büyük harfe dikkat etmeden istediğimiz gibi yazabiliriz.
“Adab-ı muaşeret”; sofrada, konuşmalarımızda ve sosyal medyada uyulacak kural-
lardan ibarettir.
Tahiyyat duası namazlarda ilk ve son oturuşta okunur.
Sosyal medyada mahrem bilgileri paylaşan ar- kadaşlarımızın paylaşım- larını beğenmeliyiz.
Selamlaşma, insanların birbirlerine söz veya işaretle esenlik dilemeleridir.
“Selam, merhaba, günaydın”
kelimeleri her dilde aynı şekilde ifade edilir.
Hz. Lokman öğütlerinde anne-baba ile ilişkilerimizin nasıl olması gerektiğine de yer vermiştir.
Sofra adabına ev halkının tümü uymalıdır.
1 2
3
4
5
6
7
8
15 14 13 12 10 9
11
UYGULAMA - 5
1. Misafir ağırlamak, - - - göstergesidir.
2. Yemek bitince - - - denir.
3. Hz. - - - hekimliği ile ün salmış ve öğütlerine Kur’an-ı Kerim’de yer verilen Allah’ın (c.c.) sevdiği bir kişidir.
4. - - - , - - - uymamız gereken nezaket kuralları vardır.
5. Kur’an-ı Kerim, Hz. Lokman’ın oğlu üzerinden insanlığa - - - vermiştir.
6. Peygamberimiz şöyle buyurmuştur: “İnsanların Yüce Allah katında en hayırlısı, önce - - - verenlerdir.”
7. Her işe başlarken - - - çekmek gerekir.
8. Hasta ziyaretine gidenler, hastaya - - - - - - derler.
9. - - - adabına göre ifadelerimizin anlaşılır olması gerekir.
10. Kişinin kendisini büyük görmesi, - - - göstergesidir.
11. Sosyal medya ortamlarında - - - bilgileri paylaşmak doğru değildir.
12. Peygamber ve melek adları geçince saygı için - - - deriz.
ELHAMDÜLİLLAH EVDE, OKULDA GEÇMİŞ OLSUN ÖZEL
SELAM NEZAKET LOKMAN ÖĞÜT
KONUŞMA KİBİR ALEYHİSSELAM BESMELE
Misafir uğurlarken söylediğimiz aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri karşılarındaki uygun ifadeler ile tamamlayınız.
1-
Ayaklarınıza - - - . 2- - - - şenlendirdiniz.3- - - - emanet olunuz.
4- - - - yine bekleriz.
5- - - - açık olsun.
6- - - - gidin.
UYGULAMA - 7
Yolunuz Allah’a En kısa zamanda
Güle güle Sağlık Evimizi
Cümlelerdeki boşlukları yukarıda yer alan uygun sözcüklerle doldurunuz.
UYGULAMA - 8
1
3
4 5
8
11 2
6
15
18
12 9
7 10
13
17
16
19
20
14
4. Telefonda söylenen ilk söz.
6. Nimetlere teşekkür etmek.
8. Canlıların yiyip içtikleri nimetlerin tümü.
10. İnsanların birbirine esenlik dilemesi.
12. Namazda her oturuşta okunan dua.
15. Nezaketli davranan erkek.
17. Nezaketli davranan kadın.
18. Hz. Lokman’ın mesleği.
19. Allah’a (c.c.) ortak koşmak.
20. Kibar ve görgülü davranmak.
1. Selamı alan söyler.
2. Selam veren söyler.
3. Peygamberimizin adı geçince okunur.
5. Ölçüsüz yeme, içme, harcama.
7. Her şeyin yaratıcısının bir olduğunu ve O’na ibadet edilmesi gerektiğini ifade eden kavram.
9. Bir duygu, düşünce veya bilginin çeşitli yollarla başkalarına aktarılması.
11. Misafiri çağırma.
13. Edep kelimesinin çoğulu.
14. Yemek yiyen kişiye söylenir.
16. Allah’ın (c.c.) karşılıksız vermesi, bolluk.
Soldan Sağa
Yukarıdan Aşağıya
G D P A D A P A H Z E Y Y Ü B
Ö Z Ü R D İ L E M E K D C A F
İ V U H E K İ M K A B E L M A
H U N K E D F K U D Ü İ Y A G
A B İ S M İ L L A H S S İ H A
R A M E K Y Y E H U F R F R F
E L H A M D Ü L İ L L A H E İ
H S J Ü B M H F U S U F A M Y
Z Z N E Z A K E T C İ E R İ E
L İ S M A H L T L M L M K Y T
O K S A T R M R Y E U A S E O
K G E T T E K R İ C A F Z T L
M E L E R M V İ H V M İ A Ö S
A N A A R T A M E R H A B A U
N I M S A L Ü T F E N İ N N N
MERHABA HZ EYYÜB İSRAF LÜTFEN
SELAM AFİYET OLSUN HEKİM ÖZÜR DİLEMEK
BİSMİLLAH ÖZÜR RİCA NEZAKET
MAHREMİYET ADAP ELHAMDÜLİLLAH HZ LOKMAN
1. “Edebin en önemli ölçüsü, başkasının senden rahatsız olmamasıdır.” (Hz. Mevlana) Bu özlü söze göre hangisi edebe uygun bir davranıştır?
A) Herkese el kol şakaları yapmak B) Sürekli kendinden bahsetmek C) Konuşacaklarını planlamak D) Yüksek sesle müzik dinlemek
2. Aşağıdakilerden hangisi kişinin uyması gereken ve başkalarına örnek olmasını sağlayan nezaket kurallarından değildir?
A) Temiz olmak
B) Güzel ahlaklı olmak C) Sağlığını korumak D) Vaktini harcamak
3. Aşağıdaki görgü kurallarından hangisi diğerlerinden farklıdır?
A) Kurallara uymayanları uyarmak B) Çöpleri çevreye atmamak
C) Denizleri, akarsuları kirletmemek
D) Doğaya zarar veren şeyleri ortadan kaldırmak
4. Günlük hayatımızı göz önüne getirdiğimizde aşağıdakilerden hangisi selamlaşma adabına uymayan bir davranıştır?
A) Küçüklerin büyüklere selam vermesi
B) Sayıca az olanların çok olanlara selam vermesi C) Telefonu açanın arayana selam vermesi
D) Ayaktakilerin oturanlara selam vermesi
5. Aşağıdakilerden hangisi sosyal medya kullanımında dikkat edilecek bir davranış değildir?
A) Sana yapılmasını istemediğin şeyi, başkasına yapmamak B) Sanal âlemde olan biteni ailenle hiçbir zaman paylaşmamak C) Sanal âlemde her bilgiyi paylaşmamak
D) Tanımadığın kimselerle özel bilgilerini paylaşmamak
2. BÖLÜM TEST SORULARI
6. Aşağıdakilerden hangisi sofra adabına aykırı bir davranıştır?
A) Yemeği yapana teşekkür etmek B) Yemeyeceği kadar çok yemek almak C) İsraf etmemeye dikkat etmek
D) Öncesinde besmele çekmek
kıl, iyiliği emret, insanları kötülükten vazgeçirmeye çalış ve başına gelenlere sabret. Gurura kapılarak insanlara tepeden bakma. Ortalıkta çalım satarak yürüme, unutma ki Allah (c.c.) gurura kapılıp kendini beğenenleri sevmez. Yürüyüşünde ölçülü ol ve konuşurken sesini yükseltme!”
Hz. Lokman’ın (a.s.) oğluna yaptığı nasihatlerinden bir bölümü yukarıda verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu nasihatlere uygun bir davranış değildir?
A) Alçak gönüllü olmak B) İnsanlara yardım etmek C) İbadetlerini yapmak
D) Sorgulamadan başkalarına uymak
8. “Eşhedü en lâ ilâhe illallâh ve eşhedü enne Muhammeden abdühû ve rasûlühü.”
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu ifadenin geçtiği duaya ve ifadenin adına yer verilmiştir?
A) Kunut- Kelime-i Tevhid B) Rabbena- Kelime-i Tevhid C) Tahiyyat- Kelime-i Şehadet D) Salli-Barik- Kelime-i Hakikat
9. Aşağıda verilen nezaket davranışlarından hangisi şahsın kendisine yöneliktir?
A) Elindeki çöpü çöp kutusu buluncaya kadar gezdirmek B) Bağışlamayı ve özür dilemeyi bilip ona göre davranmak C) Kuşlar yem yerken ürkmesinler diye yol değiştirmek D) Tanımadığı halde bütün insanlara nezaket göstermek
10. (Lokmân, öğütlerine şöyle devam etti:) “Yavrum! Şüphesiz yapılan iş bir hardal tanesi ağırlığında olsa ve bir kayanın içinde yahut göklerde ya da yerin içinde bile olsa, Allah onu çıkarır getirir. Çünkü Allah, en gizli şeyleri bilendir, (her şeyden) hakkıyla haberdar olandır.” (Lokman, 31:16)
Buna göre aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
A) Küçük de olsa yapılanlar ortaya çıkacaktır.
B) Yaptığımız her iş hakkında Allah’ın (c.c.) bilgisi vardır.
C) Allah (c.c.) gizli olan bilgilerin tümüne sahiptir.
D) Sadece yapılan iyi işler sonradan ortaya çıkmaktadır.
11. T.C. kimlik numaranız, doğum gününüz, yaşınız, telefon numaranız, ev, okul ve iş adresiniz, elektronik posta adresiniz gibi kişisel bilgilerinizi herkesle paylaşmamanızı tavsiye ederiz. İnternet ortamında tanı- madığınız kişilerin arkadaşlık tekliflerini reddedin. Çünkü tanımıyorsunuz, niyetini bilmiyorsunuz, zarar görebilirsiniz, üzülebilirsiniz.
Bu metne en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir?
A) İnternet Güvenliği B) Yeni Dünya C) İnternetsiz Âlem D) Nelere Dikkat Edelim
12. Aşağıdaki kavramlardan hangisi olumlu bir konuşma içeriğine sahiptir?
A) Dedikodu B) Gıybet C) Muhabbet D) Gevezelik
13. Aşağıdakilerden hangisi akrabalarımızla ilişkilerimizde uymamız gereken kurallardan değildir?
A) Sıkıntılı anlarında yanlarında olmak B) Her ne olursa olsun onlara destek vermek C) Uzakta olanların hâl ve hatırlarını sormak D) Yardıma muhtaç olanlara yardım etmek
14. El öper idik bayram gelince “Selam” derdik birini görünce Bugün unuttuk güzellikleri Bu dünya aynı dünya değil mi?
Şair bu dizelerde neden yakınmaktadır?
A) Örf ve âdetlerin terk edilmesinden B) Dünyanın değişmesinden
C) Geleneğin yaşatılmasından D) Bayramlara olan özleminden
15. I. Düşünmeden konuşmam, faydasız söz söylemem.
II. Başkasının sözünü kesmem, büyüklerle yüksek sesle konuşmam.
III. Boşboğazlık, gevezelik etmem, küfür ve kaba sözler söylemem.
Konuşma adabı açısından verilenlerden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) I-II C) II-III D) I-II-III
16. “Ey iman edenler! Zannın çoğundan sakının; çünkü bazı zanlar günahtır. Gizlilikleri araştırmayın, birbi- rinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz! Allah’a itaatsizlikten de sakının. Allah tövbeleri çokça kabul etmektedir, rahmeti sonsuzdur.”
(Hucurât, 49:12)
Bu ayette aşağıdakilerden hangisine vurgu yoktur?
A) Dedikodu B) İsraf etme C) Kuşkulanma D) Mahremiyet
B) Doğru kaynakları tarayarak doğru bilgiye ulaşırım.
C) Çevrem genişlesin diye gelen takip isteklerinin tümünü onaylarım.
D) Güvenliğim için güçlü şifreler kullanır ve şifrelerimi sık değiştiririm.
18. “Selam (esenlik veren), bizzat Allah’ın (c.c.) kendisidir. Onun için namazda oturduğunuz vakit Tahiyyat’ı okuyun. Tahiyyat’ın sonundaki ‘Selam bize ve Allah’ın (c.c.) salih kullarına olsun.’ kısmını okuduğunuzda yerde ve gökte bulunan bütün varlıkları selamlamış olursunuz...” (Ahmed b. Hanbel, I, 411)
Bu hadiste geçen dua namazın hangi bölümünde okunur?
A) Ayakta B) Otururken C) Secdede D) Rükûda
19. “Müminin mümin üzerinde altı hakkı vardır: Hastalandığında onu ziyaret eder, öldüğünde cenazesinde bulunur, kendisini davet ettiğinde davetine icabet eder, onunla karşılaştığında selam verir, aksırdığında ona hayır duada bulunur, yanında ve gıyabında onun için samimi davranır.” (Tirmizî, Edeb, 1)
Aşağıdakilerden hangisi bu hadis-i şeriften çıkarılacak nezaket kurallarından değildir?
A) Hastaları ziyaret etmek, dua etmek B) Davetlere katılmak, selam vermek
C) Samimiyetle yardımlaşmak, nasihat etmek D) Taziyede bulunmak, cenazeye katılmak
20. I. Güler yüz ve tatlı sözle karşılamak.
II. İyi bir şekilde ağırlamak ve onlara bir şeyler ikram etmek.
III. Karşısında asık suratlı olmamak.
IV. Gideceği zaman onu güler yüzle kapıya kadar uğurlamak.
Yukarıda verilen nezaket kuralları özellikle aşağıdakilerden hangileriyle ilgilidir?
A) Misafirler B) Akrabalar C) Arkadaşlar D) Büyükler
21. Dün akşam yemeğinde ailecek bir araya gelince; herkes önce ellerini yıkadı ve sofraya oturdu. Babam besmele çekerek yemeğe başladı. Ablam yapılan pırasalı börek için burun kıvırdı. Annem “Helal lokma evladım. Sevmezsen de itiraz etme!” diye ablamı uyardı. Yemeği bitirince “Elhamdülillah” dedikten sonra anneme “Ellerine sağlık anneciğim.” dedim. Yemekten sonra ellerimi yıkayıp odama geçtim.
Bu metne göre sofra adabına aykırı olan davranış aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak B) Yemek beğenmemek
C) Yemek bitince dua etmek D) Yemeği yapana teşekkür etmek
22. Dört rekâtlı namazlarda ilk ve son oturuşta okumamız gereken dua aşağıdakilerden hangisidir?
A) Subhaneke B) Rabbena C) Salli-Barik D) Tahiyyat
23. Aşağıdakilerden hangisi iyi bir komşu olarak komşularla ilişkilerimizde dikkat etmemiz gereken adap kurallarından değildir?
A) Karşılaşınca samimiyetle selamlaşmak B) Üzüntü veya sevincine ortak olmak C) Gizli hallerini araştırıp, paylaşmak D) Yaptığı davetlere mümkünse katılmak
24. “Selam, rahmet, bütün güzellikler ve iyilikler Allah içindir. Ey peygamber! Allah’ın selamı, rahmeti ve bere- keti senin üzerine olsun. Selam bizim ve Allah’ın iyi kullarına olsun. Ben şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur. Ben yine şahitlik ederim ki Muhammed O’nun kulu ve elçisidir.”
Anlamı verilen Tahiyyat duasında kendisine selam gönderilen peygamber ve grup aşağıdakiler- den hangileridir?
A) Hz. Âdem (a.s)-Bütün insanlar B) Hz. İbrahim (a.s)-Ümmeti C) Hz. Musa (a.s.)-Yahudiler
D) Hz. Muhammed (a.s.)-Salih kullar
Aşağıdaki dualardan hangisi namazda diğerlerinden önce okunmaktadır?
A) Rabbena B) Kunut C) Salli-Barik D) Tahiyyat 25.
KELİME YERLEŞTİRME 1
1- vessalavâtü 2- Esselâmualeyke 3- Esselâmüaleynâ 4- Eşhedü
UYGULAMA - 2
KELİME YERLEŞTİRME 1
1- Allah 2- senin üzerine 3- başka ilah 4- şahitlik ederim ki
UYGULAMA - 3
KARIŞIK HARFLER 1 HZ LOKMAN
HZ DAVUD HEKİM HİKMET MEKKE TEVHİD
UYGULAMA - 4
YAPILANDIRILMIŞ GRİD 1) 1,5,9
2) 2,4,7,10,12 3) 3,8
4) 6,11
UYGULAMA - 5
DOĞRU- YANLIŞ ETKİNLİĞİ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
D Y D D D Y D Y D D Y D Y D Y
UYGULAMA - 6
BOŞLUK DULDURMA 1- NEZAKET
2- ELHAMDÜLİLLAH 3- LOKMAN
4- EVDE, OKULDA 5- ÖĞÜT
6- SELAM 7- BESMELE 8- GEÇMİŞ OLSUN 9- KONUŞMA 10- KİBİR 11- ÖZEL
12- ALEYHİSSELAM
UYGULAMA - 7
EŞLEŞTİRME 1) Sağlık 2) Evimizi 3) Allah’a
4) En kısa zamanda 5) Yolunuz
6) Güle güle
UYGULAMA - 8
SOLDAN SAĞA 4. ALO 6. ŞÜKÜR 7. RIZIK
10. SELAMLAŞMA 12. TAHİYYAT 15. BEYEFENDİ 17. HANIMEFENDİ 18. HEKİM
19. ŞİRK 20. NEZAKET
YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. ALEYKÜMSELAM 2. SELAMÜNALEYKÜM 3. SALAVAT
5. İSRAF 8. TEVHİD 9. İLETİŞİM 11. DAVET 13. ADAP
14. AFİYET OLSUN 16. BEREKET
G D P A D A P A H Z E Y Y Ü B
Ö Z Ü R D İ L E M E K D C A F
İ V U H E K İ M K A B E L M A
H U N K E D F K U D Ü İ Y A G
A B İ S M İ L L A H S S İ H A
R A M E K Y Y E H U F R F R F
E L H A M D Ü L İ L L A H E İ
H S J Ü B M H F U S U F A M Y
Z Z N E Z A K E T C İ E R İ E
L İ S M A H L T L M L M K Y T
O K S A T R M R Y E U A S E O
K G E T T E K R İ C A F Z T L
M E L E R M V İ H V M İ A Ö S
A N A A R T A M E R H A B A U
N I M S A L Ü T F E N İ N N N
2. BÖLÜM
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR
