B ‹ L ‹ M V E T E K N L O J ‹ H A B E R L E R ‹
16 May›s 2007 B‹L‹MveTEKN‹K
Kök Hücrelerden Yeni
Sürprizler
Art›k “daha neler!” demiyoruz. Kök hücre araflt›rmalar›yla ilgili flafl›rt›c› haberlere neredeyse her gün rastlamak mümkün. Geçti¤imiz Nisan ay›n›n kök hücre y›ld›zlar›ysa, insan kemik ili¤i kaynakl› kök hücrelerinden üretilen kalp kapakç›klar› ve sperm hücreleri. Laboratuvarda üretilen kalp kapak盤› dokusunu, birçok disiplinden
araflt›rmac›lar›n kat›ld›¤›, ‹ngiltere’den bir ekibe borçluyuz. Kemik ili¤inden ald›klar› yetiflkin kök hücrelerini belirli kimyasallarla iflleme tabi tutarak, kalp kapak盤› hücrelerine dönüfltürmüfl, hücreleri bir arada tutmak için de kollajen proteininden
yararlanm›fllar. Önümüzdeki aylarda
hayvanlar üzerinde denenecek kapakç›klar›n, yapay kapakç›klara k›yasla sunduklar› en büyük avantajlar,
hastalar› kalp nakli s›k›nt›s›ndan kurtarabilecek olmalar›, doku reddi olas›l›¤›n› ortadan kald›rmalar›, ve normal dokuya çok yak›n yap›da olduklar› için de, tek yapt›¤› aç›l›p kapanmak olan yapay kapakç›klara göre daha ileri düzeyde ifllev görebilmeleri. Bu, kök hücreleriyle böylesine karmafl›k bir organ›n bir parças›n›n üretildi¤i ilk örnek.
Di¤er geliflmeyse, k›s›rl›k tedavisinde yeni bir kap› aralayabilecek bir ilk. Bu sefer de Almanya’n›n Göttingen ve Münster Üniversiteleriyle Hannover
T›p Okulu araflt›rmac›lar›, laboratuvar ortam›nda yine insan kemik ili¤i kök hücrelerinden öncül sperm hücreleri üretmeyi baflarm›fllar. As›l hedef, “spermatogonium” ad› verilen bu hücrelerin tam geliflkin sperm hücrelerine dönüfltürülebilmesi; ki, araflt›rmac›lar bunu yaklafl›k befl y›l içinde baflarabileceklerini umuyorlar. Ancak, kendilerinin de vurgulad›¤› gibi, bu sonuç yanl›fl yorumlanma
tehlikesine henüz çok aç›k; bu alanda yürütülecek çal›flmalarda da çok dikkatli olmak gerekiyor. En basitinden, sperm hücresine dönüfltürülmek amac›yla üzerinde oynanan kök hücreleri, kal›c› genetik de¤iflimlere de u¤rarlarsa, k›s›rl›k tedavisinde oldukça sak›ncal› bir konuma gelebilirler. Sonuçta, kap› aralanm›fl olsa da, aç›lmas› için bir süre daha beklemek gerekecek.
Medical News Today, 4 Nisan 2007 BBC News 13 Nisan 2007
‹çim Kurusa da
Dimdik Ayaktay›m!
Kuzey Kutup Bölgesi’nin dondurucu so¤uklar›ndan korunmak niyetinde olan canl›lar›n, bütün yarat›c›l›klar›n› da seferber etmeleri gerekiyor. Buna, “yaykuyruk” ad› verilen
eklembacakl›lar grubu üyeleri de dahil. Minicik birer böce¤i and›ran bu canl›lar›n baflvurduklar› yöntemse hiç de fena say›lmaz; çareyi su kaybedip pörsümekte bulmufllar! Amaç, donmayla gelebilecek hasar› en aza
indirmek. Resme bak›l›rsa pek sa¤l›kl› görünmüyorlar; güzelliklerinin doru¤unda olduklar› da söylenemez. Ama en az›ndan hayatta ve oldukça da sa¤l›kl›lar. “Bu süreç boyunca vücut neredeyse tüm suyunu kaybediyor” diye anlat›yor ‹ngiliz Antarktika Araflt›rmalar› Kurumu’ndan Melody Clark. “Bu haliyle normal görünen tek yeri kafas›; vücudunun kalan›
buruflturulmufl keseka¤›d› gibi. Ama üzerine tek bir damla su damlat›n, hemen eski haline dönüyor!”
New Scientist.com News Service, 6 Nisan 2007
Biyoloji
Kemik ili¤i kök hücrelerinden kalp kapak盤› dokusu
ge-lifltiren ekip-ten,
dünya-ca tan›nan kalp cerrah› Sir Magdi Yacoub.
Karim Nayernia, kemik ili¤i kök hücrelerinden sperm hücrelerinin gelifltirilmesinde öncü rol oynayan araflt›rmac›lardan biri.
