• Sonuç bulunamadı

Dr. Gökçe Karaman BenliDr. Gökçe Karaman BenliAnkara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri FakültesiEğitim Bilimleri FakültesiTemel Eğitim Bölümü Okul Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim DalıÖncesi Eğitimi Anabilim Dalı KuramıKura

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dr. Gökçe Karaman BenliDr. Gökçe Karaman BenliAnkara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri FakültesiEğitim Bilimleri FakültesiTemel Eğitim Bölümü Okul Temel Eğitim Bölümü Okul Öncesi Eğitimi Anabilim DalıÖncesi Eğitimi Anabilim Dalı KuramıKura"

Copied!
32
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

Kuramı Kuramı

Dr. Gökçe Karaman Benli Dr. Gökçe Karaman Benli

Ankara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Temel Eğitim Bölümü Okul Temel Eğitim Bölümü Okul

(2)
(3)
(4)
(5)

Bağlanma Kuramı

Sosyal Gelişim Kavramı

Sadece belli bir toplumsal kültürün değer ve

dizgelerine göre değil, aynı zamanda evrensel değer ve ilkelere uygun davranış örüntülerinin edinilmesini de tanımlayan sosyal gelişim, geniş ölçüde bilişsel ve ahlaki gelişim öğeleriyle paralellik gösterir.

(6)

Yaşamın en erken dönemlerinden itibaren, bebek ile kendisine birinci derecede bakım veren kişi arasında kurulan özel bir ilişkiyle başlayan ve gelecekte kurulacak tüm

ilişkilerde belirleyici bir unsur olan, bağlanma ilişkisi belli bir kişiye karşı

beslenen uzun süreli, anlamlı, duygusal bağ olarak tanımlanmaktadır.

(7)

John Bowlby (1973), tüm bebeklerin bağlanma ilişkisi kurmak üzere genetik olarak programlanmış bir şekilde

dünyaya geldiklerini belirtmiştir.

(8)

Tüm bebekler, eğer çevrelerinde kendileriyle sürekli etkileşim içinde bulunan birileri varsa, bu kişilere

bağlanmaktadırlar.

(9)

Bebekler bu kişiyi nasıl seçerler?

(10)

Bebekler için kesinlikle önemli olan sıkıntı veya zorlanmışlık işaretlerine olumlu tepki veren

kişidir. Ayrıca bu tepkinin kalitesi de önemlidir.

Bunlar bağlanma

kişisinin seçimini etkiler.

(11)
(12)

Fiziksel Yakınlığın Sürdürülmesi

Yakın durma ve

ayrılığa karşı direnç gösterme

Güvenli Üs

Keşfetme gibi bağlanma dışındaki

davranışları gerçekleştirmek için bir anneyi güvenli bir üs

olarak görme.

Güvenli Sığınak Rahatlatılmak,

destek almak ve

güvende hissetmek için anneyi güvenli bir sığınak olarak görme.

Bağlanma

(13)

Bağlanma kuramı iki yönlü bir bakış açısı ortaya koymaktadır.

Bağlanma davranışı yaşam boyu etkili bir özelliğe sahiptir

Çocuklukta kurulan ebeveyn-çocuk ilişkileri yaşamın gelecek dönemlerindeki yetişkin-yetişkin ilişkilerinin niteliğini de

şekillendirme özelliğine sahiptir.

(14)

Ainsworth (1978), laboratuar

ortamında gerçekleştirdiği kontrollü

gözlemler yoluyla bebek (12-18 aylık) ve anne arasındaki ilişkinin niteliğini

tanımlamayı amaçlamıştır. Bu

gözlemler, araştırmacılar tarafından

“Yabancı Oda Durumu (Strange

Situation)” adı verilen suni bir durum yaratılarak yapılmıştır.

(15)

Güvenli Bağlanma Örüntüsü: Güvenli bağlanma ilişkisi kuran bebeklerin, annesiyle sık sık göz teması

kurdukları, oyuncaklarını paylaştıkları, ayrılık durumunda daha az ağlayıp,

daha az tedirgin oldukları, ve yabancı birinin kendisini avutmasına ve

yaklaşmasına izin vererek ilişki kurdukları gözlenmiştir.

(16)

Güvenli bağlanma davranışı

sergileyen bebeklerin annelerinin bebeğe nasıl davrandıklarını

düşünüyorsunuz?

(17)

Güvensiz Bağlanma Örüntüsü:

2. a. Kaygılı/Kaçınan Bağlanma Örüntüsü:

Bu tip bağlanma örüntüsüne sahip

bebeklerin, stres yaratan bir durumla karşı karşıya kaldıklarında bile annelerinden uzak durma eğilimi içinde oldukları ve ayrılık

durumunda anneleriyle duygusal bir

yakınlık kurma ihtiyacı içinde olmadıkları gözlenmiştir.

(18)

Kaygılı / Kaçınan bağlanma davranışı sergileyen bebeklerin annelerinin

bebeğe nasıl davrandıklarını düşünüyorsunuz?

(19)

2. b. Kaygılı/Kararsız Bağlanma Örüntüsü:

Bu bağlanma örüntüsünde bebekler, annelerine karşı bir direnç ve kızgınlık

sergilemelerine rağmen, ayrılık durumunda daha fazla tepkide bulunmuşlar ve daha çok ağlamışlardır. Hem yakınlık kurma hem de bu yakınlığa karşı direnme davranışı

sergilemişlerdir.

(20)

Kaygılı/ kararsız bağlanma davranışı sergileyen bebeklerin annelerinin

bebeğe nasıl davrandıklarını düşünüyorsunuz?

(21)

Main ve Solomon (1990) yeni bir bağlanma örüntüsü daha tanımlamışlardır;

Dezorganize Bağlanma Örüntüsü:

Bu bağlanma örüntüsüne göre bebeklerin, diğer bağlanma örüntülerinde olduğu gibi, bir stres ya da ayrılık durumu ile karşı karşıya kaldıklarında belirli ve tutarlı stratejiler

kullanmadıkları ya da bu tip stratejileri

kullanmada yetersiz kaldıkları gözlenmiştir.

(22)

Birincil bağlanma ilişkisi:

Bebeğin birincil bağlanma ilişkisini kurduğu kişi, her ihtiyaç duyduğunda

yanında olan ve kendisine birinci derecede bakım veren kişi, yani sıklıkla annedir. Bu kişi her zaman biyolojik anne olmak

zorunda değildir; “anne” kavramı birinci derecede bakım veren kişi yerine

kullanılmaktadır.

(23)

İçsel Çalışma Modelleri

Çocuğun kendisine ilişkin algılamalarını ve başkalarıyla kurduğu ilişkileri algılama ve bu ilişkiler içinde tepki verme

biçimlerini belirler.

Bowlby’e göre birey, dünyaya ve

kendisine ilişkin içsel çalışma modellerini kişiler arası etkileşimler yoluyla

kazanmaktadır.

(24)

Ben ve Başkaları Modeli

Bebek “ben” ve “başkaları”

modellerini nasıl oluşturur?

(25)

Bebeklik ve çocukluk dönemindeki bağlanma konusunda yapılan araştırmalar, 12 aylık

çocukların bağlanma figürlerine ilişkin doğrudan gözlenebilir beklentilere sahip olduklarını göstermektedir.

Benlik ve başkalarına ilişkin zihinsel modeller oluştuktan sonra katılaşırlar ve değişime direnç gösterirler. Özellikle bağlanma figürü ile kurulan ilişkiler genel olarak olumsuz ise zihinsel

modeller esnekliklerini göreceli olarak

kaybederler ve değişime yüksek düzeyde direnç gösterirler.

(26)

İkincil bağlanma ilişkisi:

Çocuğun yaşamında önemli yer tutan ikincil bağlanma

ilişkilerine olan ilgi de giderek artmaktadır. Özellikle okulöncesi dönemden başlayarak

çocukluğun erken dönemlerinde kurulan çocuk-öğretmen

ilişkilerinin niteliğinin ileriki

dönemlerde farklı öğretmenlerle kurulan ilişkilerde belirleyici

olduğu ve akademik başarıya önemli ölçüde katkıda

bulunduğu ifade edilmektedir.

(27)

Anne babalar bebekleri ile etkileşimde bireysel farklar gösterirler:

Eğer bir anne bebeğine

uyum sağlamayı reddeder ve bebeğinin ona

uymasını isterse sürtüşme çıkabilir. Karşılıklı uyum daha sağlıklıdır..

(28)

Çocuklarının birinin

doğumunda bulunan ve bebeği tutmasına izin verilen babalar, bu

bebeğe doğumuna tanık olmadıkları bebekten

daha güçlü bir bağlanım göstermişlerdir.

(29)

Lewis ve Feiring (1989), daha üç aylık

bebeklerde çocuğun sosyallik derecesi (bir obje ya da insana tepkisi ile belirlenir) ve bağlanmanın niteliği arasında bir ilişki

olduğunu ifade etmişlerdir.

(30)

Güvenli bağlanma geliştiren bebekler ile 3,5 yaşında iken yöneltilen

toplumsal çekici

meraklı liderliğe eğilimli

çevresindekilerle etkin biçimde ilgili

(31)

Güvenli bağlılıkları olmayan

çocukların bu tür bağlılıkları olan çocuklara kıyasla yetişkinler ile ilişkilerinde daha ısrarlı ancak daha az seçici oldukları

bulunmuştur.

(32)

Güvenli bağlılık ilişkisini yaşamının ilk yıllarında kuramayan çocuklar, böyle bir ilişkiyi daha sonra da kurabilirler. Güvenli bağlılık ilişkisi kurmak için zamanın çok geç olması söz konusu değildir.

Referanslar

Benzer Belgeler

Ayrıca temel amaca ek olarak anne ve baba kabul-red düzeyinin, çocukların duygu düzenleme becerilerinin ve duygusal ve davranışsal problemlerin çocuğun cinsiyetine,

(Devam zorunluluğu olan öğrenciler için- Okul Öncesi Öğretmenliği 2. Sınıf Seçmeli II: Erken Çocuklukta Yaratıcılık ve Yaratıcı Çocuk Etkinlikleri derine

Araştırmadan elde edilen bulgulara göre çocukların ve annelerinin oyun tercihlerinde erkekler için fiziksel aktivitelere dayalı oyunları, kızlar için dramatik

AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ TEMEL EĞİTİM BÖLÜMÜ OKUL ÖNCESİ EĞİTİMİ ANABİLİM DALI 2018-2019 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI FAKÜLTE- OKUL İŞBİRLİĞİ

Mother–child joint activity and behaviour problems of pre‐school children, Journal of Child Psychology Psychiatry, 44(2), 1037-1048. Models of classroom management as applied to

Nefes verirken dizini yerden kaldırıp bacağını düzleştirip, diğer bacağını da onun yanına getirip nefes alarak (iskele duruşu) ‘merhaba buzullaaar’(M.G. G.1);..

4.Hafta Değerler eğitiminde ahlak ve karakter eğitiminin yeri 5.Hafta Okul öncesi dönemde değerler eğitiminin yeri ve önemi. 6.Hafta Dünyadaki ve Türkiye'deki okul öncesi

Değerler eğitiminin tanımı, önemi ve kapsamı, Toplumsal bağlamda değerler eğitimi, Değerler eğitiminde ahlak ve karakter eğitiminin yeri, Okul öncesi