Dr. Öğr. Üyesi Gökçe Karaman Benli Ankara Üniversitesi EBF Okul Öncesi Eğitim Anabilim Dalı

(1)

Dr. Öğr. Üyesi Gökçe Karaman Benli Ankara Üniversitesi EBF Okul Öncesi

Eğitim Anabilim Dalı

(2)

Değerler

Etik

Ahlak

2

(3)

Ahlak

Toplumda var olan iyi-kötü veya doğru- yanlış gibi kavramların ve manevi varlığı belirleyen huy, inanç, tutum ve alışkanlık gibi davranışların hepsine birlikte ahlak (moral) diyoruz.

3

(4)

4

(5)

Ahlak Gelişimi - Piaget

 Piaget, çocukların ahlak gelişimleriyle ilgili çalışan ilk araştırmacıdır.

 Piaget’ye göre çocukların kuralları nasıl yorumladıkları önemlidir.

 Çocukların ahlak gelişimlerini, oyunlarını gözleyerek açıklamaya çalışmıştır.

 Piaget, çocukların ahlaki yargıları ile bilişsel gelişim arasında ilişki olduğunu düşünür.

 Piaget, bilişsel gelişim gibi ahlaki düşüncelerin de hem iç hem de çevresel faktörler tarafından yönlendirildiğini belirtir. ⁵

(6)

 Piaget’ye göre

 2 yaşın altındaki çocuklar kural olmaksızın oynar.

6

(7)

 2-6 yaş arasındaki çocuklar kuralların farkındadır. Ancak, kuralların ne amaçla konduğunu ya da onları neden izlemek

gerektiğini anlayamazlar.

7

(8)

 6-10 yaş arasındaki çocukların kuralları

izlemede sık sık tutarsızlık göstermekle birlikte kuralları kabul ettiklerini belirlemiştir.

8

(9)

 10-12 yaşlarda çocuklar, oyunu aynı kurallarla oynayabilir; kuralların oyuna yön vermek ve

oyuncular arasındaki anlaşmazlıkları en aza indirmek için konulduğunu anlayabilirler.

9

(10)

 Piaget’ye göre okul öncesi dönemde çocuklarda kural

kavramı olmadığından ahlak gelişimi çocuğun işlem öncesi dönemden, somut işlemler dönemine geçtiği 6 yaşa kadar başlamaz.

10

(11)

11

İşlem Öncesi Dönemde Ahlak

Çünkü çocukların bilincinde kurallara bağlı olma anlayışı yok.

Ancak çocuklar sosyal etkileşime daha sık girdikleri için birbirlerinden kuralları öğrenmeye başlarlar. Kuralları

çiğnemekten de çekinmez. Çocuklar yalanı

“kötü bir kelime”

olarak tanımlar.

Çocuklar kefaret türünden cezaları onaylamaktadırlar.

(12)

12

Somut İşlemler Dönemde Ahlak

1-Gruptan çıkarma

2-Suçuyla cezayı dengeleme.

3-Kötü kullanılan nesneden yoksun bırakma.

4-Başkalarına yapılan davranışın kendisine uygulanması

5-Kırılan bir nesneyi ödetme, 6-Eleştiri yöntemi

(13)

Piaget’nin Ahlak Gelişim Dönemleri

13

(14)

14

Dışsal Kurallara Bağlılık

(15)

15

Ahlaki Özerklik

(16)

Kaynaklar

 Pınar San Bayhan ve İsmihan Artan: “Çocuk Gelişimi ve Eğitimi” Morpa Yayınları.

 Brigitte Labbé ve Michel Puech: “Çıtır Çıtır Felsefe” (14 kitaplık set), Günışığı Kitaplığı.

16