BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER

(1)

BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER

SÖZLEŞME NİTELİĞİNDE OLMAYAN İLİŞKİLER (VEKÂLETSİZ İŞGÖRME VE HAVALE)

(2)

VEKÂLETSİZ İŞGÖRME

• Tanımı: Bir kimsenin hukuken yetkili veya yükümlü olmaksızın bir başkası veya kendi yararına bir başkasının işini görmesinden doğan hukukî ilişkiye, vekâletsiz işgörme denir.

• Türleri

• Gerçek vekâletsiz işgörme

• Gerçek vekâletsiz işgörmenin konusu; işgörenin, vekâleti olmaksızın işsahibinin menfaatine ve varsayılan iradesine uygun olarak veya onun geçerli bir

yasaklamasına aykırı olmayarak gördüğü iştir.

(3)

GERÇEK VEKÂLETSIZ IŞGÖRME

• Unsurları

• Bir iş görülmelidir.

• Görülen iş başkasına ait olmalıdır.

• İşgörenin vekâleti bulunmamalıdır.

• İşgören, işi başkasının işini görme iradesiyle yapmalıdır.

• İşin görülmesi işsahibi için gerekli (zorunlu) olmalıdır.

(4)

GERÇEK VEKÂLETSIZ IŞGÖRME

• Tarafların Borçları

• İşgörenin borçları

• İşgörenin işi, işsahibinin menfaatine, varsayılan iradesine uygun görme borcu

• İşgörenin işi özenle görme borcu

• İşgörenin bilgi ve hesap verme borcu

• İşgörenin elde ettiği faydaları geri verme (devretme) borcu

• İşgörenin sorumluluğu

(5)

GERÇEK VEKÂLETSIZ IŞGÖRME

• Tarafların Borçları (devam)

• İşsahibinin borçları

• Masrafları ödeme borcu

• İşgöreni iş dolayısyla üstlendiği borçlardan kurtarma borcu

• İşgörenin zararını giderme borcu

• Ücret ödeme borcu

• Alacakların Tâbi Olduğu Zamanaşımı

• İşsahibinin Yapılan İşe İcazet Vermesi

(6)

GERÇEK OLMAYAN VEKÂLETSIZ IŞGÖRME

• Tanımı: İşgörenin, bir başkasının işini haksız ve kötüniyetli olarak kendi menfaatine görmesine, gerçek olmayan vekâletsiz işgörme denir.

• Unsurları

• Objektif unsur

• Bir iş görülmelidir.

• İşgören başkasına ait işi, kendi işi olarak görmeli, bir iş gaspında bulunmalıdır.

• İşgören başkasının işini vekâleti olmadan, dolayısıyla hukuka aykırı olarak görmelidir.

(7)

GERÇEK OLMAYAN VEKÂLETSIZ IŞGÖRME

• Unsurları (devam)

• Subjektif unsur

• İşgören, başkasının işini, kendisinin veya üçüncü bir kişinin menfaatine kendisinin veya üçüncü kişinin işi olarak görme iradesiyle hareket etmelidir.

• İşgören kötüniyetli olmalıdır.

• Zamanaşımı

(8)

GERÇEK OLMAYAN VEKÂLETSIZ IŞGÖRME

• Tarafların Borçları

• İşgörenin borçları

• Elde edilen faydaları geri verme borcu

• İşgörenin işsahibine bilgi ve hesap verme borcu

• İşgörenin, işsahibinin zararlarını tazmin borcu a

• İşsahibinin borçları

• İşsahibinin, işgörenin yaptığı masrafları ödeme borcu

• İşsahibinin, işgöreni giriştiği borçlardan kurtarma borcu

• İşsahibi, işgörenin işi görürken uğramış olduğu zararları tazmin etmek zorunda değildir.

• Gerçek olmayan vekâletsiz işgörmede işsahibinin işgörenin yaptığı işe icazet vermesi söz konusu olamaz.

(9)

HAVALE

• Tanımı: «Havale, havale edenin, kendi hesabına, para, kıymetli evrak ya da diğer bir mislî eşyayı havale alıcısına vermek üzere havale

ödeyicisini; bunları kendi adına kabul etmek üzere havale alıcısını yetkili kıldığı bir hukukî işlemdir.» (TBK m. 555)

• Hukuki Niteliği

• Konusu

• Fonksiyonu

• Havalenin Tabi Olduğu Şekil: Serbest şekil

(10)

HAVALE

• Hükümleri

• Havale eden ile havale alıcısı arasindaki ilişki (bedel ilişkisi)

• Havale eden ile havale ödeyicisi arasındaki ilişki (karşılık ilişkisi)

• Havale ödeyicisi ile havale alıcısı arasındaki ilişki (edim veya havale ilişkisi)

BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLER