arapça ibrahim fidan
53 İsm-i Mefûl
1:& = := 1:o { ` '(
İsm-i mefûl fiilden türeyen ve bir iş veya eylemin etkisinde kalan varlığı gösteren sıfat anlamlı addır. Vezni ve örneği aşağıdaki gibidir:
VEZNİ ÖRNEĞİ
}0:(> }:
Aşağıda bazı ism-i failler yer almaktadır. Bunların okunuşlarını ve anlamlarını inceleyiniz.
Bilenen }.:( ← Bilindi
Terk edilen })=# ← )#! Terk edildi Gönderilen }:(& ← M(J Gönderildi
Kaldırılan }1:# ← Q Kaldırıldı
İbadet edilen }%:&( ← & İbadet edildi Yardım edilen }:7@ ← #75 Yardım edildi
Yaratılan }t: ← { D Yaratıldı
Zulmedilen }.:4 ← 3 Zulmedildi
Lanetlenen }B:( ← 8( Lanet edildi
Anlaşılan }.:R> ← R Anlaşıldı
Kesilen }1:o ← Qop Kesildi
Kabul edilen }0:& ← '&p Kabul edildi
Öldürülen }0: ← 'p Öldürüldü
Yenilen }:I ← v Yenildi
Bilinen }2=#( ← 2 # Bilindi
Taşınan }0:@ ← '5 Taşındı
İsimlerin müennes, müsennâ ve cemî vezinleri hakkında daha önceden verilen bilgiler ism-i mefûl için de geçerlidir. Bunun yanı sıra müennes kipinde cemi teksir olarak '> vezninin
arapça ibrahim fidan
54 de kullanıldığı görülür. Örneğin .:( ism-i mefulünün müennes kipinde cemi teksir olarak
X( (bilinenler/öğretiler) kelimesinin kullanılması gibi.
İsm-i Mefûlü Tanıma, Okuma ve Anlama Yöntemleri
Tanıma yolu İsm-i mefûlün vezninde, kelimenin başında kelimenin aslından olmayan bir mîm harfi ve aynel-kelime ile lâmel-kelime arasında yine kelimenin aslından olmayan bir vâv harfi bulunur.
Okuma stratejisi
İsm-i mefûl veznindeki bir kelimenin ilk harfi olan mîm, fetha harekelidir.
Fâel-kelime sâkin, aynel-kelime dammeli ve peşinden gelen zâid vâv harfi sâkindir. 0: gibi. Kelime müennes, müsennâ veya cem-i sâlim ise bu kalıplar için daha önceki derslerde anlatılan okunuş kuralları ism-i mefûl için de geçerlidir. B /: - B:: - : - B: - }, /: gibi.
Anlama- anlamlandırma
yöntemi
İsm-i mef’uller bir iş veya eylemden etkilenen varlığı gösterir. 0:
denildiğinde öldürme eylemine maruz kalan kişinin sıfatı/niteliği/adı anlaşılır ki bunun dilimizdeki karşılığı “öldürülen”dir. .:( denildiğinde ise bilme eyleminin kendisi hakkında gerçekleşen “şey” akla gelir. Bunun dilimizdeki karşılığı “bilinen”dir.
arapça ibrahim fidan
55 ALIŞTIRMALAR
(1) Aşağıda bulunan ism-i fâil kalıbındaki kelimeleri harekeleyiniz.
:> T :7@ T :(& T )=x T .:( T 2=#(
%:&( T f:> T 0:*( T 1:& T : T 0:
:I T 0:@ T 0:& T 1:4 T .:4 T t:
3:> T :7@ T :(& T =x T :( T =#(
p: T $:> T :*( T :& T J: T :
J:I T B/:@ T B:& T ,:o T B::4 T ,p:
(2) Aşağıdaki kelimelerin Türkçe karşılığını yazınız.
……… : 1:& ……… : t=|#
……… : %:&( ……… : )=x
……… : .:( ……… : .:4
……… : 0:*( ……… : :(&
……… : :I ……… : :7@
……… : 1:4 ……… : =#(
……… : ,J: ……… : 0:
……… : B=:7@ ……… : f:>
……… : 5:( ……… : t:
……… : ,3:> ……… : :#
……… : B:p: ……… : 0:*
……… : X( ……… : t=#9