Erken çocukluk döneminde
gelişimsel destek programları
Prof. Dr. Müdriye YILDIZ
BIÇAKÇI
• Erken çocukluk dönemi, bireylerin
doğdukları andan öğrenim görmeye
başladığı yaşa kadar olan 0-6/8 yaş
aralığını kapsayan ve fiziksel, bilişsel,
sosyal ve duygusal gelişimin yapı
taşlarının oluşturulduğu zaman dilimini
ifade eder.
• Gelişimsel destek ya da erken müdahale
programları, ailenin psikolojik ve sosyal
açıdan bulunduğu yaşam koşullarına
uyum sağlamasına yardımcı olmak ve
çocukların eğitiminde aile ayağını
güçlendirerek onların gelişimlerinin
desteklenmesine hizmet eder.
• Yaşamın ilk yıllarında çocuğa ve ailesine
sağlanan desteğin kısa ve uzun dönemde
hem çocuğa hem de anne-babaya pek çok
yararının olduğu yürütülen bilimsel
çalışmalarla da kanıtlanmıştır.
• Müdahale programları, akranlarıyla eşit koşullarda yaşamayan risk grubundaki çocukların yaşıtlarının gerisinde kalmasını engelleyerek telafi edici programlara daha az gereksinim duyulmasını sağlamaktadır.
• Erken çocukluk dönemindeki müdahale
programları daha sonraki yaşlarda
uygulanan programlara oranla daha düşük
maliyetlidir.
Türkiye’de Uygulanan Gelişimsel Destek Programı Örnekleri
• Ülkemizde erken çocukluk döneminde sunulan hizmetler yaygın olarak 5-6 yaş grubunu hedefleyen kurum merkezli hizmetlerdir. Bu hizmetler daha çok şehir merkezlerinde ve gelişmiş bölgelerde yoğunlaşmış olmakla birlikte, özellikle 0-3 yaş döneminde verilen hizmetler hedeflenen kitleye daha az ulaşmaktadır.
Ancak kurum merkezli hizmet modeliyle çoğu zaman farklı kitlelerin gereksinimlerine yanıt verilememektedir. Bu nedenle, erken çocukluk hizmetlerinin değişik grupların gereksinimlerine uygun biçimde ve hızla yaygınlaştırılabilmesi için farklı modellere gereksinim bulunmaktadır (Bekman, 2003’den akt. Ergenekon, 2016).
