ADAPAZARI ÖZEL ENKA ORTAOKULU
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME POLİTİKASI
Ölçme ve değerlendirme çalışmaları öğrenme sürecinin vazgeçilmez parçalarından biridir. Öğrencilerin eğitim programlarında belirtilen kazanımlara ve hedeflere ne derecede ulaştığının tespiti ölçme ve değerlendirme çalışmaları ile mümkün olmaktadır.
Her ne kadar ölçme ve değerlendirme kelimeleri birlikte anılsa da her iki kavramın kapsamı ve amacı farklıdır. Turgut ve Baykul’un tanımladığı şekliyle ölçme herhangi bir niteliği gözlemlemek ve gözlem sonucunu sayı veya sıfatlarla ifade etmektir. Ölçmede eşyanın, olayların veya insanların ölçmeye konu olan niteliklerinin gözlenmesi, sayılması veya bir ölçme aracıyla karşılaştırılması; ölçme işleminin sonunda da, ölçme konusu niteliğe bir sayı, bir derece veya bir sıfatın karşı getirilmesi vardır. Değerlendirme ise, ölçme sonuçlarını bir ölçüte veya ölçütlere vurarak ölçülen nitelik hakkında bir değer yargısına varma sürecidir. Değerlendirmenin güvenilir ölçme sonuçlarına dayanması, geçerli bir ölçütle yapılması, değer yargısına ulaşma işlemlerinde yanlışlık yapılmaması, isabetli değer yargısına ulaşmak için gereklidir.
Geçtiğimiz on yıl içerisinde MEB tarafından tüm alanlardaki öğretim programları yenilenmiştir. Yenilenen tüm programlar incelendiğinde iki konuda belirgin bir değişikliğe gidildiği gözlemlenmiştir. Bunlardan birincisi öğrenci merkezli ve bireysel farklılıklarına azami önem veren programların hazırlanmasıdır. Diğeri ise her bireyin kendi yaşantısından yola çıkarak kendi bilgisini inşa etmesini teşvik eden yapılandırmacı eğitim modelinin tüm programların özünü oluşturmasıdır.
Okulumuzun güncel ölçme değerlendirme politikası bu iki noktadan yola çıkılarak hazırlanmıştır. Bu doğrultuda okulumuzda yapılan ölçme ve değerlendirme çalışmalarının her aşamasında bireysel öğrenci farklılıkları göz önünde bulundurulur ve tüm öğrencilerimiz herhangi bir dil, din, ırk ve cinsiyet farkı gözetilmeksizin tüm ölçme ve değerlendirme çalışmalarından aynı derecede faydalanırlar. Bunun yanında özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerimize MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtilen şekilde
“Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı” uygulanır.
(https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetm eligi_07072018.pdf)
Okulumuzdaki tüm öğrenme ortamlarında yapılandırmacı yaklaşımın izleri görülmektedir.
Yapılandırmacı yaklaşım, öğrenmede bireysel farklılıkları merkeze alır. Bu yaklaşım bireyin önceki bilgileriyle yeni edinmeye başladığı bilgileri kaynaştırmasını destekler. Okulumuz bu
çeşitlendirilmesi hem de öğrencilerin bu derslerde edindikleri kazanımları sergileyebilecekleri farklı ölçme ve değerlendirme ortamların hazırlanması için düzenli planlama yapar.
MYP’de değerlendirme kritere dayalı olarak yapılmakta ve her ders grubunda A, B, C, D olmak üzere dört kriter bulunmaktadır. Bu kriterlere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir.
A B C D
Dil ve edebiyat Analiz etme Düzenleme Metin üretimi Dil kullanımı
Dil edinimi Dinleme Okuma Konuşma Yazma
Bireyler ve
toplumlar Bilme ve anlama Araştırma İletişim kurma Eleştirel düşünme
Bilimler Bilme ve anlama Sorgulama ve tasarlama
İşlemleme ve değerlendirme
Fen bilimlerinin etkileri üzerine dönüşümlü düşünme
Matematik Bilme ve anlama Örüntüleri
İnceleme İletişim
Matematiği gerçek hayat bağlamlarına uygulama Sanat Bilme ve anlama Beceri geliştirme Yaratıcı düşünme
Karşılık verme
Beden ve sağlık
eğitimi Bilme ve anlama
Performans
Planlama Uygulama ve
performans gösterme
Performans üzerine dönüşümlü düşünme ve iyileştirme
Tasarım
Sorgulama ve
analiz etme Fikir geliştirme Çözümü üretme
Değerlendirme
MYP projeleri
İnceleme Planlama
Eyleme geçme
Dönüşümlü düşünme
Disiplinler arası
Disiplinel temellendirme
Sentezleme
İletişim kurma Yansıtma/Dönüş ümlü Düşünme Tablo 1. MYP Ders Grubu Kriter Tablosu
Değerlendirme için ders grubu kitapçıklarında yer alan yıllara ait değerlendirme kriter rubrikleri kullanılır. Bu rubriklerden öğrencinin alabileceği en yüksek puan sekizdir. Her bir kriterin sonuç puanı en iyi uyan yaklaşım (Best-fit Approach) ile belirlenir. En iyi uyan yaklaşım öğrencinin kriterden aldığı puanlar göz önünde bulundurularak öğretmenin profesyonel muhakemesini kullanmasıdır. Adapazarı Enka Okullarında, kriterin sonuç puanı belirlenirken öğrencinin o kriterden aldığı en düşük puanın altında bir puan verilmez.
Her kriter için uygulanan bu yöntem ile kriter sonuç puanları belirlenir ve bu puanlar toplanarak 32 üzerinden yıl sonu puanı elde edilir. Alınan puanın 7 üzerinden karşılığı yıl sonu notu olarak başarı seviyelerinin ve tanımlayıcılarının içinde olduğu MYP karnesinde gösterilir.
Bu notlar ile ulusal program gereklilikleri doğrultusunda yapılan değerlendirmelerde alınan notlar arasında herhangi bir dönüştürme yapılamaz. Notların tutarlı bir şekilde verilebilmesi için okulumuzda standardizasyon çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda öğretmenler bir araya gelerek öğrencilerin çalışmalarının hangi açılardan incelenmesi gerektiği ve nasıl ortak anlayışa sahip olunacağı konusunda uygulamalar yaparlar.
Öğrencilerin MYP sertifikası almaya hak kazanması için MYP 3 (8. Sınıf)’te tüm derslerden ve toplum projesinden notunun 7 üzerinden en az 4 ve üzeri olması gerekmektedir.
Tüm yıllarda, öğrencilerden MYP karnesindeki tüm ders notları en az 6 olanlara MYP Başarı ve tüm dersleri 7 olanlara MYP Onur Belgesi verilir.
Ulusal eğitim programı gereklilikleri dahilinde okulumuzda ölçme ve değerlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Yönetmelikte belirtilen puan ve not baremi üzerinden yapılan değerlendirme sonuçları öğretmenler tarafından e-okul sistemine girilmektedir. E-okula girilen notlar dönem sonlarında MEB karnesine otomatik olarak aktarılmakta, karneler öğrenci ve velilerle paylaşılmaktadır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
Okulumuzda yapılandırmacı yaklaşımın bir gereği olarak bireysel farklılıkları gözeten ölçme ve değerlendirme çalışmaları yapılmaktadır. Buna göre sonuç odaklı ölçme ve değerlendirme çalışmaları olan çoktan seçmeli testler, doğru yanlış testleri, eşleştirme soruları, tamamlamalı sorular, yazılı sınavlar ve süreç odaklı aşağıda belirtilen alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır.
1. Kavram haritası
3. Yapılandırılmış grid 4. Kişisel proje çalışması 5. Proje çalışmaları 6. Performans görevleri 7. E – portfolyo çalışmaları 8. Deney İnceleme
9. Drama çalışmaları
10. Akran ve öz değerlendirme çalışmaları 11. Mülakatlar
12. Anektod kayıtları 13. Poster çalışmaları 14. Model çalışmaları 15. Gözlem
16. Sunum
MYP değerlendirmelerinde hem süreç hem de sonuç değerlendirme araçları kullanılır. Süreç değerlendirmeleri ünite kazanımlarını gerçekleştirebilmeleri için öğrencileri hazırlar. Bu değerlendirmeler sonucunda elde edilen veriler öğrencinin öğrenme sürecindeki durumunu gösterir ve öğretmenin öğrenciye geri bildirim vermesini sağlar. Sonuç değerlendirmelerinde MYP kriter değerlendirme rubrikleri kullanılmaktadır. Öğrenciler her kazanım için bu rubriklerden değerlendirilmekte ve not almaktadırlar.
Öğrencilerin verilen görevi teslim etmemesi durumunda aşağıdaki yol izlenir;
• Öğrenciden çalışmayı hazırlaması ve zümre tarafından belirlenen süre içerisinde teslim etmesi beklenir. Bu aşamada öğrenciye not verilmez, çalışma teslim edildiğinde bölüm kararı doğrultusunda değerlendirme yapılır.
• Çalışmanın teslim edilmemesi durumunda,
- Bölüm kararı doğrultusunda süreç veli ile paylaşılır.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARININ KAYIT ALTINA ALINMASI
Öğrencilerin gelişimlerini takip etmek için yapılan ölçme ve değerlendirme çalışmaları, öğretmenlerimiz tarafından derslerinin kapsamına göre geliştirilen aşağıdaki araçlar kullanılarak kayıt altına alınmaktadır.
● Rubrikler
● Anekdot Notları
● Performans Değerlendirmeleri
● Kontrol Listeleri
● Tutum Ölçekleri
● Süreç Günlükleri
Aynı zamanda MYP değerlendirme notları okul tarafından geliştirilen sistemler kullanılarak kayıt altına alınır ve öğrencilerin yıl sonu MYP ders notları bu sistem üzerinden belirlenir ve raporlanır.
GERİ BİLDİRİM VE RAPORLAMA
Öğrenci ile ilgili geri bildirim ve raporlamanın hedefi, öğrencinin öğrenme ihtiyaçlarının belirlenerek gerekli önlemlerin alınmasını sağlamaktır. Okulumuzda aşağıdaki geri bildirim ve raporlama yöntemleri kullanılmaktadır.
Veli Görüşmeleri: Öğrencilerin gelişim ve ihtiyaçlarına dair bilgilerin veliler ile paylaşılması için yapılan görüşmelerdir. Ayrıca veliler, öğretmenlerle ofis saatlerinde görüşme imkânı bulur.
Öğrenci-Öğretmen Görüşmeleri: Her öğretmen danışmanlık yaptığı öğrenci ile yıl içerisinde belirlenen zamanlarda görüşmeler yapar. Bu görüşmelerde belirlenen gündemler paylaşılır ve öğrenci görüşleri alınır.
Portfolyo Sunum Günleri: Öğrencinin gelişimini izleyebilmek, kendi gelişimini izlemesine fırsat vermek, zaman içindeki gelişimini belgelemek, öz değerlendirme yapabilmesini sağlamak için kullanılır. MYP T – MYP 3 kademelerinde her öğrenci yılda iki defa ailesine ve danışman öğretmenine belirlenmiş zaman diliminde e-portfolyo sunumu yapar. Öğrencinin performansı hazırlanan ölçekle değerlendirilir.
MYP 3 düzeyinde öğrenciler kişisel ilgilerinden yola çıkarak, toplumsal sorunların çözümünde gönüllü ve aktif rol aldıkları MYP Toplum Projesi üzerinde çalışırlar ve önceden belirlenen bir tarihte projelerini okul toplumu ile sözlü olarak paylaşırlar. MYP 3 öğrencileri, MYP tamamlama sertifikasını almak için toplum projesini başarıyla tamamlamak zorundadırlar.
Öğretmen Toplantıları: Periyodik olarak belirlenen tarihlerde düzenlenen, alınan kararların tutanak halinde kayıtlara geçtiği toplantılardır.
KARNE
Orta Yıllar Programı (MYP) çerçevesinde hazırlanan MYP karnesi her dönem sonunda EYS üzerinden veli ve öğrencilerle paylaşılır. Karnede derslere ait kriterler, bu kriterlere ait yapılan değerlendirmeler sonucunda öğrencinin aldığı notlar, dönem ya da ders yıl sonu notu, bu notların açıklaması, her derste üzerinde durulan ATL becerileri ve bu becerilere ait gelişim düzeyleri, derslere ait toplum hizmeti çalışmaları ve 8.sınıfta toplum projesi notları bulunmaktadır. MYP karnesi ile birlikte yıl sonunda öğrencilerin notlarına göre aldığı “MYP Başarı Belgesi” ya da “MYP Onur Belgesi”, Toplum Hizmeti Sertifikası”, 8. Sınıfın sonundaki
“MYP Bitirme Sertifikası” ve “Toplum Proje Sertifikası” verilir. Ayrıca portfolyo sunum günü danışman öğretmen, öğrenci ve veli birlikte MYP karnesi üzerinden değerlendirme yapar ve öğrencinin gelişimi konusunda fikir paylaşımında bulunur. Ardından öğrenci ve veli, belirtilen ilgili kısma karne ile ilgili yorumlarını yazar.
GÖREV VE SORUMLULUKLAR
Okul Müdürünün / Koordinatörün Sorumlulukları:
• Öğretmenlere ölçme değerlendirme uygulamaları ile ilgili işleyişin aksamaması için her türlü desteği sağlar.
• Ölçme değerlendirme sistemi ile ilgili değişikliklerin aktarımını sağlar. Öğretmenlerin ölçme değerlendirme konusunda hizmet içi eğitimlere katılmalarını destekler.
• Ölçme değerlendirme uygulamalarından herhangi birine katılamayan öğrencinin durumunu veliye ve ders öğretmenine bildirir. Telafi takviminin hazırlanması için destek sağlar.
Öğretmenlerin Sorumlulukları:
● Her öğretmen danışmanlık yaptığı öğrenciler ile yıl içerisinde belirlenen zamanlarda ve gerekli görüldüğü durumlarda görüşmeler yapar.
● Danışmanlık yaptığı öğrencilerin sunumlarına katılır ve hazırlanan ölçekle öğrencilerin performansını değerlendirir.
● İhtiyaç olan durumlarda öğrencinin performansı hakkında veliler ile iletişime geçer.
● MEB Karnesi, MYP Karnesi ve MYP Toplum Hizmeti Sertifikasını belirtilen sistem üzerinden ilgili kısımları oluşturur.
Öğrencilerin Sorumlulukları:
• Öğrenciler çalışmalarını hazırlar ve zümre tarafından belirlenen süre içerisinde teslim eder.
• Öğrenciler kişisel proje hedefleri doğrultusunda eğitim alır. Kişisel projesini tamamlar ve önceden belirlenen bir tarihte okul toplumu ile paylaşır.
Velilerin Sorumlulukları:
• Öğrencilerin gelişim ve ihtiyaçları ile ilgili süreci takip eder ve iş birliği yapar.
• Ölçme değerlendirme uygulamalarından herhangi birine katılamayan çocuğu için gereken raporu okul idaresine teslim eder.
KAYNAKÇA
• M. Fuat, Turgut, ve Yaşar Baykul. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara:2012, Pegem Akademi
• MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü “Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği.”https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim _hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf 18.12.2019
Bu politika gerek duyulan zamanlarda ilgili kişiler tarafından güncellenir.
Ocak 2021 tarihinde güncellenmiştir.
