• Sonuç bulunamadı

ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ÖABT FEN BİLİMLERİ FEN ve TEKNOLOJİ"

Copied!
16
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

KPSS 2017

30.

Eğitimde

yıl

önce bİz sorduk

soru

32

50 Soruda

FEN BİLİMLERİ

FEN ve TEKNOLOJİ

KİMYA

ÖABT

(2)

KOMİSYON ÖABT Fen Bilimleri / Fen ve Teknoloji Öğretmenliği 2. Kitap (Kimya) ISBN 978-605-318-657-1 Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.

Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.

Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

6. Baskı: Kasım 2016, Ankara Proje-Yayın: Seher Reyhani Dizgi-Grafik Tasarım: Hilal Sultan Coşkun Türkçe redaksiyon: Seher Reyhani Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı

Baskı: Vadi Grup Ciltevi A.Ş.

İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 2284 Sokak No:105 Yenimahalle/ANKARA (0312 394 55 91) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 26687

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA

Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60

Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38

Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.net

E-ileti: pegem@pegem.net

(3)

ÖN SÖZ

Sevgili Öğretmen Adayları,

ÖABT FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ konu anlatımlı setimiz dört kitap hâlinde düzenlenmiştir. "Fen Bilimleri / Fen ve Teknoloji 2. Kitap" adlı yayınımız Alan Bilgisi (Fizik, Kimya, Biyoloji, Yer Bilimi, Astronomi, Çevre Bilimi) ve Alan Eğitimi bölümlerini kapsamaktadır ve Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Fen Bilimleri / Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi kapsamındaki kimya sorularını çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinme ve geliştirme sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuz olarak hazırlanmıştır.

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT'de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak bir başucu kitabı niteliğinde olması hedeflenmistir.

Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan konu anlatımları, çıkmış sorular ve detaylı açıklamalarıyla desteklenmiş, her ünite içeriği ÖSYM formatına uygun, çözümlü test sorularıyla pekiştirilmiştir. Ayrıca konu anlatımlarında verilen bilgi ve çözüm tekniklerine ek olarak uyarı kutucuklarıyla da önemli konulara dikkat çekilmiştir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma sürecinde hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüş ve önerilerinizi pegem@pegem.net adresini kullanarak bizimle paylaşabilirsiniz.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerine katkıda bulunabilmek ümidiyle...

Başarılar...

(4)

FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ ÖABT İLE İLGİLİ ÖNEMLİ BİLGİLER

ÖABT FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ, 50 sorudan oluşmakta ve Fen Bilimleri / Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Alan Bilgisi (Fizik, Kimya, Biyoloji, Yer Bilimi, Astronomi, Çevre Bilimi) ve Alan Eğitimi alanlarındaki bilgi ve becerilerini ölçmeyi hedeflemektedir.

Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinde çıkan sorular, Fen Bilimleri / Fen ve Teknoloji Öğretmenliği Lisans Programlarında verilen akademik disiplinlere paralel olarak hazırlanmaktadır. Sınavdaki Alan Soru dağılımı aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Genel Yüzde Yaklaşık Yüzde Soru Sayısı

Alan Bilgisi Testi % 80 1 - 40

a. Fizik b. Kimya c. Biyoloji d. Yer Bilimi e. Astronomi f. Çevre Bilimi

% 24

% 22

% 22

% 4

% 4

% 4

1 - 12 13 - 23 24 - 34 35 - 36 37 - 38 39 - 40

Alan Eğitimi Testi % 20 41 - 50

Genel Kültür, Genel Yetenek ve Eğitim Bilimleri Sınavlarınıza ek olarak gireceğiniz Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi ile ilgili verilen bu bilgiler 2013-2014-2015-2016 Fen Bilimleri / Fen ve Teknoloji ÖABT sınavı çerçevesinde hazırlanmıştır. Sınav içeriğinde yapılabilecek olası değişiklikleri ÖSYM'nin web sitesinden takip edebilirsiniz.

(5)

İÇİNDEKİLER

ALAN BİLGİSİ 1. BÖLÜM: MADDE

A. KİMYA BİLİMİ ... 5

Yunan Felsefesine Göre Kimya ... 5

Orta Çağ'da Kimya ... 6

Modern Kimyanın Öncüleri (17. Yüzyılda Kimya) ... 7

Birim Sistemleri ... 8

Ölçümlerde Belirsizlikler ... 9

B. MADDE ... 10

Maddenin Ortak Özellikleri ... 10

Kapasite ve Şiddet Özelliği ... 11

Maddenin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri ... 11

Maddenin Ayırt Edici Özellikleri ... 12

Maddenin Sınıflandırılması ... 18

1. Saf (Arı) Maddeler ... 18

Elementler ... 18

Bileşikler ... 19

2. Karışımlar (Saf Olmayan Maddeler)... 20

Homojen Karışımlar (Çözeltiler) ... 21

Çözeltilerin Sınıflandırılması ... 21

Heterojen Karışımlar ... 22

Karışımları Ayırma Yöntemleri ... 23

C. MADDELERİN HÂL DEĞİŞİMİ ... 24

D. MADDELER ARASI ISI ALIŞVERİŞİ ... 25

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 28

ÇÖZÜMLER ... 31

2. BÖLÜM: ATOM VE YAPISI

A. STATİK (DURGUN) ELEKTRİK ... 35

Atom ve Elektriklenme ... 35

Faraday’ın Elektroliz Deneyleri ve Atom Altı Parçacıklar ... 35

Elektronun Keşfi ... 36

Elektron Yükü İle Atomdaki Pozitif Yük Arasındaki İlişki ... 38

Nötronun Keşfi ... 39

B. ATOMUN TEMEL TANECİKLERİ VE ÖZELLİKLERİ ... 39

Dalton Atom Modeli ... 39

Thomson Atom Modeli ... 39

Rutherford Atom Modeli ... 40

C. IŞIK ... 40

Elektromanyetik Dalga Modeli ... 40

Işığın Dalga Modeli ... 41

Madde-Işık Etkileşimi ... 42

Dalga Mekaniği Atom Modeli (Modern Atom Kuramı) ... 49

(6)

vi

D. ATOMLARIN ELEKTRON DAĞILIMI ... 50

Küresel Simetri ... 52

İyonların Elektron Dağılımı ... 53

Değerlik Orbitalleri ve Değerlik Elektronları ... 54

Temel Hâl - Uyarılmış Hâl ... 55

Kuantum Sayıları ve Atomik Dalga Fonksiyonları... 56

E. ATOM TÜRLERİ ... 61

İzotop Atomlar ... 61

İzobar Atomlar ... 62

İzoton Atomlar ... 62

İzoelektronik Atomlar ... 62

Allotrop Atomlar ... 63

Karbonun Allotropları ... 63

Allotrop Atomların Özellikleri ... 63

ÇÖZÜMLÜ TEST - 1 ... 65

ÇÖZÜMLÜ TEST - 2 ... 67

ÇÖZÜMLER - 1 ... 69

ÇÖZÜMLER - 2 ... 71

3. BÖLÜM: PERİYODİK ÇİZELGE

A. PERİYODİK TABLONUN TARİHSEL GELİŞİMİ ... 75

B. PERİYODİK CETVEL ... 75

Periyodik Cetvelde Yer Bulma ... 76

Grupların Genel Özellikleri ... 78

Elementlerin Periyodik Cetvelde Değişen Özellikleri ... 82

C. KOVALENT, İYONİK VE VAN DER WAALS YARIÇAPI ... 90

1. Kovalent Yarıçap ... 90

2. İyonik Yarıçap ... 90

3. Van Der Waals Yarıçapı ... 90

D. BÜYÜK PATLAMANIN DENEYSEL KANITLARI ... 91

Mineraller ... 91

Cevher ... 91

Kavurma ... 91

İndirgeme ... 91

E. ALAŞIMLAR ... 92

1. Örgü Boşluğu Alaşımları ... 92

2. Metaller Arası (intermetalik) Bileşikler ... 92

3. Süper Alaşımlar ... 92

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 93

ÇÖZÜMLER ... 96

(7)

vii

4. BÖLÜM: KİMYASAL BAĞLAR

A. KİMYASAL TÜRLER ... 101

Atom ... 101

İyon ... 101

Molekül ... 101

Radikal ... 101

B. KİMYASAL TÜRLER ARASINDA ETKİLEŞİM ... 101

Kimyasal Türler Arasında Bağ Oluşumu ... 101

Güçlü Etkileşimler ... 102

Zayıf Etkileşimler ... 106

Kimyasal Bağ Kavramı ... 109

Lewis Yapılarının Yazılması ...111

Formal Yük ... 112

Rezonans... 113

Hibritleşme (Melezleşme) ... 116

Molekül Geometrisi ve VSEPR Kuramı ... 119

Moleküler Orbital Teorisi ... 126

Katılar ... 129

Kristal Türleri ... 130

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 134

ÇÖZÜMLER ... 137

5. BÖLÜM: BİLEŞİKLER

BİLEŞİKLER ... 143

1. Basit (Kaba) Formül ... 143

2. Molekül (Gerçek) Formülü ... 143

3. Açık (Yapı) Formülü ... 143

İyonik Bağlı Bileşiklerin Formüllerinin Yazılması ve Adlandırılması ... 143

Kovalent Bağlı Bileşiklerin Yazılması ve Adlandırılması ... 146

Bileşiklerin Sınıflandırılması ... 148

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 154

ÇÖZÜMLER ... 156

6. BÖLÜM: KİMYASAL TEPKİMELER

A. KİMYASAL TEPKİMELER ... 161

Basit Denklem Denkleştirme ... 161

B. KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ ... 163

1. Homojen Tepkime ... 163

2. Heterojen Tepkime ... 163

3. Endotermik Tepkime ... 163

4. Ekzotermik Tepkime ... 163

5. Analiz (Ayrışma) Tepkimeleri ... 163

6. Sentez (Birleşme) Tepkimeleri ... 164

(8)

viii

7. Yanma Tepkimeleri ... 164

8. Yer Değiştirme Tepkimeleri ... 166

9. Çökelme Tepkimeleri ... 166

10. İndirgenme-Yükseltgenme (Redoks) Tepkimeleri ... 166

11. Nötrleşme Tepkimeleri ... 169

12. Metallerin Asit, Baz ve Su ile Tepkimeleri ... 169

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 172

ÇÖZÜMLER ... 175

7. BÖLÜM: MOL KAVRAMI

MOL KAVRAMI ... 181

1. Avogadro Sayısı ve Mol Sayısı ... 181

2. Bağıl Kütle ve Mol Kütlesi ... 183

3. Molar Hacim ... 185

4. Avogadro Hipotezi ... 186

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 187

ÇÖZÜMLER ... 190

8. BÖLÜM: STOKİYOMETRİ

A. KİMYASAL YASALAR ... 195

1. Kütlenin Korunumu Yasası ... 195

2. Sabit Oranlar Yasası ... 195

3. Katlı Oranlar Yasası ... 197

4. Sabit Hacim Oranları Yasası ... 199

B. KİMYASAL HESAPLAMALAR ... 199

1. Miktarlı Geçiş Problemleri ... 200

2. Artan Madde Problemleri ... 201

3. Karışım Problemleri ... 202

4. Basit ve Molekül Formülü Bulma Problemleri ... 204

5. Verim Problemleri ... 205

6. Saflık Problemleri ... 206

7. Birbirini İzleyen Reaksiyonlar ... 207

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 208

ÇÖZÜMLER ... 211

(9)

ix

9. BÖLÜM: GAZLAR

A. GAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ ... 217

Brown Hareketi ... 217

B. KİNETİK GAZ TEORİSİ ... 217

Gazların Difüzyonu ... 218

Efüzyon ... 219

C. GAZLARDA BASINÇ, HACİM, MOL SAYISI VE SICAKLIK İLİŞKİSİ ... 220

Basınç ... 220

İdeal Gaz Denklemi ... 223

Gazların Yoğunluğu ... 224

D. GAZ YASALARI ... 225

1. Gazlarda Basınç-Hacim İlişkisi (n-T sabit) (Boyle-Mariotte Yasası) ... 225

2. Gazlarda Basınç-Mol Sayısı İlişkisi (V ve T sabit ... 228

3. Gazlarda Basınç-Sıcaklık İlişkisi (V-n sabit) (Gay Lussac Yasası ... 228

4. Gazlarda Hacim-Sıcaklık İlişkisi (P-n Sabit) (Charles Yasası) ... 228

5. Gazlarda Hacim-Mol Sayısı İlişkisi (P-T Sabit) (Avodagro Yasası) ... 230

Kısmi Basınç ... 232

Genel Gaz Denklemi ... 233

Gazların Karıştırılması ... 234

Tepkimeli Gaz Problemleri ... 236

Su Üstünde Toplanan Gaz Basıncı ... 239

Gerçek Gazlar ... 240

Henry Yasası ... 242

Atmosferde Su Buharı ... 242

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 243

ÇÖZÜMLER ... 247

10. BÖLÜM: ÇÖZELTİLER

A. ÇÖZELTİLER ... 253

Çözünme Olayı ... 253

Çözünme Entalpisi ... 253

B. ÇÖZELTİ TÜRLERİ ... 253

1. Çözücünün Durumuna Göre Çözeltiler ... 253

2. Çözünme Şekillerine Göre Çözeltiler ... ... 254

3. Çözünen Madde Miktarına Göre Çözeltiler ... 254

4. Çözünürlüğüne Göre Çözeltiler ... 255

C. ÇÖZÜNÜRLÜĞE ETKİ EDEN FAKTÖRLER ... 255

Katıların Çözünürlüğüne Sıcaklığın Etkisi ... 255

Gazların Çözünürlüğüne Sıcaklığın Etkisi ... 256

Çözücü ve Çözünenin Türü ... 256

Basınç ... 256

Ortak İyon Etkisi ... 257

D. ÇÖZÜNME HIZI ... 258

Çözünme Hızını Etkileyen Faktörler ... 258

(10)

x

E. DERİŞİM (KONSANTRASYON) ... 258

Kütlece % Derişim ... 259

Hacimce % Derişim ... 260

Molalite ... 261

ppm ve ppb ... 261

Molarite (Molar Derişim) ... 262

F. ÇÖZELTİLER ARASI TEPKİMELER ... 265

1. Çökelme Tepkimeleri ... 265

2. Nötrleşme Tepkimeleri ... 266

3. Kimyasal Tepkimelerde Molarite Hesabı ... 268

G. KOLİGATİF ÖZELLİKLER ... 270

Buhar Basıncı ... 270

Clausius-Clapeyron Denklemi ... 272

Kaynama Noktası Yükselmesi ... 274

Donma Noktası Alçalması (Kriyoskopi) ... 275

Ozmotik Basınç ve Ozmos Olayı ... 276

Viskozite ... 278

Aktiflik Katsayısı ve İyonik Şiddet ... 278

Analiz İle İlgili Temel Kavramlar ... 279

Ayarlama ve Ayarlı Çözelti ... 279

Birincil (Primer) ve İkincil (Sekonder) Standart ... 279

Sistematik Belirli Hata ... 280

ÇÖZÜMLÜ TEST -1 ... 284

ÇÖZÜMLÜ TEST -2 ... 287

ÇÖZÜMLER -1 ... 288

ÇÖZÜMLER -2 ... 292

11. BÖLÜM: RADYOAKTİFLİK

A. RADYOAKTİFLİK (ÇEKİRDEK TEPKİMELERİ) ... 295

Alfa Işıması ... 295

Beta Işıması ... 295

Gama Işıması ... 296

Pozitron Işıması ... 296

Nötron Işıması ... 297

Proton Işıması ... 297

Elektron Yakalaması (K yakalaması) ... 297

Doğal Radyoaktiflik ... 299

Yapay Radyoaktiflik ve Bombardıman ... 299

Fisyon (Çekirdek Bölünmesi ... 299

Füzyon (Çekirdek Kaynaşması) ... 299

Yarılanma Süresi ... 300

Radyasyon Birimleri ... 303

Çekirdek Bağlanma Enerjisi ... 303

Atom Altı Parçacıklar ... 304

(11)

xi

Radyoaktif Işık ... 305

Absorblaşmış Doz ... 305

Doğadaki Temel Kuvvetler ... 306

Radyoaktif Tepkimelerin Kinetiği ... 306

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 307

ÇÖZÜMLER ... 310

12. BÖLÜM: TERMODİNAMİK

A. KİMYASAL TEPKİMELERDE ENERJİ ... 315

Sistem ve Çevre ... 315

İç Enerji (U) ... 315

Enerji ve İş ... 315

Termodinamiğin I. Kanunu ... 316

B. KİMYASAL TEPKİMELERDE ENERJİ DEĞİŞİMİ ... 318

Endotermik Tepkimeler ... 318

Ekzotermik Tepkimeler ... 319

Sistemlerde Entalpi Değişimi ... 320

Oluşum Entalpisi (Isısı) ... 321

Tepkime Entalpisi (∆H) Hesaplanması ... 322

Hess Yasası (Tepkime Isılarının Toplanabilirliği) ... 324

Born - Haber Çevrimi ... 325

Bağ Enerjileri ... 326

Kalorimetre Kabı ... 327

İstemlilik ... 329

Termodinamiğin 2. Kanunu ... 331

Termodinamiğin 3. Kanunu ... 332

Gibbs Serbest Enerjisi ... 332

Serbest Enerji ve Kimyasal Denge ... 334

Buharlaşma Entalpisi ... 334

Trouton Kuralı ... 335

ÇÖZÜMLÜ TEST -1 ... 337

ÇÖZÜMLÜ TEST -2 ... 339

ÇÖZÜMLER -1 ... 343

ÇÖZÜMLER -2 ... 345

13. BÖLÜM: KİMYASAL KİNETİK

A. TEPKİME HIZI ... 351

Tepkime Hızının İzlenmesi ... 352

Çarpışma Teorisi ... 353

B. TEPKİME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER ... 354

1. Derişimin Etkisi ... 354

2. Sıcaklığın Etkisi ... 354

3. Basınç ve Hacim Etkisi ... 355

(12)

xii

4. Katalizörün Etkisi ... 356

5. İnhibitör Etkisi ... 357

6. Madde Cinsinin Etkisi ... 357

7. Temas Yüzeyinin Etkisi ... 358

C. HIZ DENKLEMİNİN YAZILMASI ... 359

Tek Basamaklı (Mekanizmasız) Tepkimelerde Hız Bağıntısı ... 359

Çok Basamaklı (Mekanizmalı) Tepkimelerde Hız Bağıntısı ... 359

Tepkime Mekanizmasına Katalizörün Etkisi ... 360

Deneysel Yoldan Hız Denkleminin Bulunması ... 362

Birinci Dereceden Reaksiyonların Hız Denklemi ve Yarılanma Ömrü ... 363

İkinci Dereceden Reaksiyonların Hız Denklemi ... 364

Sıfırıncı Dereceden Reaksiyonların Hız Denklemi ... 365

Anlık Hız ... 366

ÇÖZÜMLÜ TEST -1 ... 367

ÇÖZÜMLÜ TEST -2 ... 371

ÇÖZÜMLER -1 ... 373

ÇÖZÜMLER -2 ... 376

14. BÖLÜM: KİMYASAL DENGE

A. FİZİKSEL DENGE ... 381

B. KİMYASAL DENGE ... 381

Denge Sabiti ... 381

Derişimler Türünden Denge Sabiti ... 382

Dengenin Nicel Görünümü ... 382

Kısmi Basınçlar Türünden Denge Sabiti ... 385

Denge Sabitinin Değişimi ... 386

Dengenin Kontrolü (Denge Kesri) ... 388

C. DENGEYE ETKİ EDEN FAKTÖRLER (Le Chatelier İlkesi) ... 389

1. Derişimin Etkisi ... 389

2. Basınç ve Hacmin Etkisi ... 391

3. Sıcaklığın Etkisi ... 392

Kimyasal Dengenin Nedeni ... 393

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 395

ÇÖZÜMLER ... 398

(13)

xiii

15. BÖLÜM: ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ

A. ÇÖZÜNÜRLÜK DENGESİ ... 403

Çözünürlük ... 403

Çözünme Olayında Düzensizlik Faktörü ... 403

Çözünürlük Çarpımı ... 404

Çözünürlük Çarpımının Hesaplanması ... 404

Ortak İyonun Çözünürlüğe Etkisi ... 406

Çökelme Koşulu ... 407

Seçimli Çöktürme ... 410

Çözünürlüğe Yabancı İyon Etkisi ... 410

Çözünürlüğe Hidrojen (Hidronyum) İyonu Derişiminin Etkisi ... 410

B. KOMPLEKS İYON DENGELERİ VE K çç ... 411

Kompleks İyon Dengeleri ve Oluşum Sabitleri ... 411

Kompleks İyonlar İçeren Bir Çözeltide Çökelek Oluşması ... 412

Ligand Derişiminin Çökmeyi Önleyecek Şekilde Ayarlanması ... 412

Ligand Derişiminin Çökmeyi Önleyecek Şekilde Kompleks İyon Oluşturması ve Çözünürlük ... 412

Kompleks İyonları Oluşturan Bir Çözeltiden Çökelek Oluşması ... 413

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 415

ÇÖZÜMLER ... 418

16. BÖLÜM: SULU ÇÖZELTİLERDE ASİT - BAZ DENGESİ

A. ASİT-BAZ TANIMLARI ... 423

1. Arrhenius Asit-Baz Tanımı ... 423

2. Lowry-Bronsted Asit-Baz Tanımı ... 423

3. Lewis Asit-Baz Tanımı ... 424

Saf Suyun İyonlaşması ... 426

pH ve pOH Kavramı ... 426

Kuvvetli Asitlerde ve Bazlarda pH ve pOH ... 429

Sulu Çözeltilerde Zayıf Asit ve Baz Dengeleri ... 430

Zayıf Asitlerde ve Bazlarda pH ve pOH ... 430

Poliprotik Asitler ve pH ... 432

İyonlaşma Yüzdesi ... 432

B. NÖTRLEŞME ... 433

Tam Nötrleşme ... 433

Kısmi Nötrleşme ... 434

Tampon Çözeltiler ... 435

Hidroliz ... 438

C. TİTRASYON ... 439

Asit veya Bazların Titrasyon Eğrileri ... 439

İndikatörler ... 443

ÇÖZÜMLÜ TEST -1 ... 447

ÇÖZÜMLÜ TEST -2 ... 450

ÇÖZÜMLER -1 ... 452

ÇÖZÜMLER -2 ... 456

(14)

xiv

17. BÖLÜM: ELEKTROKİMYA

A. ELEKTROKİMYA ... 461

Aktiflik ... 461

İndirgenme ve Yükseltgenme Potansiyeli ... 462

B. ELEKTROKİMYASAL PİL ... 464

Bir Elektrokimyasal Pilin Çalışma Sistemi ... 464

Anot ... 465

Katot ... 465

Tuz Köprüsü ... 465

Pil Denklemi ve Pil Potansiyeli ... 466

Pil Potansiyelinin Değişimi ... 467

Derişim Pilleri ... 469

Derişimin Pil Gerilimine Etkisi-Nerst Denklemi ... 470

Redoks Tepkimelerin İstemliliği ... 471

C. ELEKTROLİZ ... 473

Erimiş NaCI Tuzunun Elektrolizi ... 475

NaCI Çözeltisinin Elektrolizi ... 476

Kaplamacılık ... 477

Elektrolizin Nicel Yönü ... 478

ÇÖZÜMLÜ TEST ... 482

ÇÖZÜMLER ... 487

18. BÖLÜM: ORGANİK KİMYA

A. ORGANİK BİLEŞİKLER VE ÖZELLİKLERİ ... 493

Hidrokarbonlar ... 494

Alkanlar (Parafinler) ... 494

Alkanların Adlandırılması ... 497

İzomer Maddeler ... 502

B. ALKANLARIN ELDESİ ... 504

1. Würtz Sentezi ... 504

2. Grignard Bileşiklerinin Hidrolizi ... 504

3. Karboksilli Asit Tuzlarının Dekarboksilasyonu ... 505

4. Alkil Halojenürlerin İndirgenmesi ... 505

5. Doymamış Hidrokarbonların İndirgenmesi ... 505

Sikloalkanlar ... 505

C. DOYMAMIŞ HİDROKARBONLAR ... 506

Alkenler ... 506

Alkadienler ... 507

Siklo Alkenler ... 507

Alkenlerde İzomeri ... 507

(15)

xv

D. STEREOİZOMERİ ... 508

Cis-trans izomerliği ... 508

(E) ve (Z) Adlandırma Sistemi ... 508

Chan-Ingold-Prelog Öncelik Sıralama Sistemi ... 508

Halkalı Bileşiklerde Geometrik İzomeri ... 509

E. ALKENLERİN TEPKİMELERİ ... 510

1. Yanma Tepkimeleri ... 510

2. Katılma Tepkimeleri ... 510

Alkenlerin Yükseltgenme Tepkimesi ... 511

Alkenlerin Yükseltgenmeli Bölünmesi ... 511

Polimerleşme Tepkimeleri ... 511

Alkenlerin Elde Edilme Tepkimeleri... 512

F. ALKİNLER ... 513

Alkinlerin Adlandırılması ... 513

Alkinlerin Tepkimeleri ... 514

Alkinlerin Yükseltgenmeli Bölünmesi ... 515

Alkinlere Katılma Tepkimeleri Özet ... 515

Alkinlerin Elde Edilme Tepkimeleri ... 516

G. ALKOLLER, ETERLER, ALDEHİTLER VE KETONLAR ... 517

Alkoller ... 517

Alkollerin Adlandırılması ... 518

Eterler ... 521

Aldehitler ve Ketonlar ... 522

H. KARBOKSİLLİ ASİTLER, ESTERLER, KARBONHİDRATLAR, AZOTLU ORGANİK BİLEŞİKLER, AROMATİKLER ... 526

Monokarboksilli Asitler ... 526

Polikarboksilli Asitler ... 526

Karboksilli Asitlerin Adlandırılması ... 527

Karboksilli Asitlerin Genel Elde Edilme Tepkimeleri ... 527

Karboksilli Asitlerin Özellikleri ... 528

Karboksilli Asitlerin Kimyasal Tepkimeleri ... 528

Esterler ... 530

Yağlar ... 532

Karbonhidratlar ... 533

Azotlu Organik Bileşikler ... 534

Aromatik Bileşikler ... 535

I. STEREOİZOMERİ ... 545

Optik İzomeri (Optikçe Aktiflik) ... 545

Asimetrik Karbon Atomu ... 545

Simetrik Karbon Atomu ... 546

Enantiyomerler ve Rotamerler ... 547

Polarize Işık ... 547

D ve L Tipi Enantiyomerler ... 547

R-S Adlandırma Sistemi ... 547

Rasemik Karışım ... 548

Birden Fazla Asimetrik Karbon ... 548

(16)

xvi

İki Kiral Karbon Atomlu Bileşiklerde (R) ve (S)Sistemi ... 548

Diastereomerler ... 549

ÇÖZÜMLÜ TEST -1 ... 553

ÇÖZÜMLÜ TEST -2 ... 556

ÇÖZÜMLER -1 ... 561

ÇÖZÜMLER -2 ... 563

KAYNAKLAR ... 569

Referanslar

Benzer Belgeler

Kayaçlarda mekanik çözülmenin etkili olduğu yerlerde, toprak oluşum süresinin de uzun olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?.. A

Kitabın hazırlanış sürecinde, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanya- zın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek haya-

VI. Hipotezle ilgili olan diğer gözlenebilir olayları test etmede yardımcı olabilecek durumları belirleme Yukarıda genel olarak uygulanan bilimsel yöntem basamakları karışık

Kitabın hazırlık aşamasında, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda

Kimyanın ilgi alanı madde ve maddenin iç yapısı oldu- ğuna göre öncelikli olarak maddenin tanımı, maddenin temel özellikleri ve maddenin sınıflandırılması ile

Elde edilen bulgulara göre uygulama öğretmeni, öğretmen adayı ve süreç ile ilgili yaşantılar içerisinde, okul deneyimi dersinde öğretmen adaylarının gözlem

Böylece kanın osmotik basıncının en fazla olduğu venül uçta, ar- terior uçta damar dışına çıkan sıvı yeniden damar içine geçer.. Arterior uçta hidrostatik

E Fen eğitiminde alternatif ders materyalleri geliştirmenin faydaları; öğretmen ya da öğrencileri yaratıcı düşünce- ye sevk etmesi, öğrencilerin, yaparak-yaşayarak