ÖABT ÖĞRETMENLİĞİ ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI TG-1 FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ

ÖABT

DENEME DENEME

SINAVI SINAVI

FEN BİLİMLERİ / FEN VE TEKNOLOJİ

ÖĞRETMENLİĞİ

ÇÖZÜM KİTAPÇIĞI

TG-1

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI ÇÖZÜMLER

1. B

– f_net = m_T · a mgsina – f_s = m · a mgsina – k · N = m · a mgsina – kmgcosa = m · a g (sina – kcosa) = a – İvme kütleye bağlı değildir.

2. C Basınç eşitliği yazılırsa, P₀ = P_x + h · dg

– Musluk açılıp bir miktar civa boşaltılırsa x gazının hac- mi artar. Dolayısıyla basıncı azalır. I. yargı doğrudur.

P₀ P h dg·

› . .

x sabit

azal r artar

= +

. -

– Açık hava basıncı sabit olduğundan P_x azalırsa h yük- sekliği artar. II. yargı doğru

– K noktasına etki eden toplam basınç, açıkhava basın- cı ve civanın yaptığı basınç toplamıdır. Civanın yaptığı basınç azaldığı için toplam basınç azalır. III. yargı yan- lıştır.

3. E

– K küresinin kütlesine m diyelim.

L küresinin kütlesine 8m olur.

L I w

L mr w L m r w

L L 5 2

52 8 4 2 641

·

· · ·

K M

M K

2 2

=

= =

=

4. D

f 1 kgK 2 kg 3 kg

T₁ L T₂ M

K cisminin L’ye uyguladığı etki kuvveti T₁ M cisminin L’ye uyguladığı tepki kuvveti T₂ dir.

f = m · a T₂ = 3 · a T₁ = 5 · a T₂ = 3 · 4 T₁ = 20 T₂ = 12

20 = 5 · a a = 4 m/s² mscosα

fs

mg

mgsinα

α

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 5. B

– Sistem hareket ettiğinde kasnakların ok yönünde 1 tur attıklarını kabul edelim.

– x cisminin yer değiştirmesi h = 2pr · 1 olur.

y cisminin yer değiştirmesi h_y = 2p 3r · 1 = 3h

– x ile y arasındaki düşey uzaklık cisimler zıt yönlü hare- ket ettikleri için h + 3h = 4h olur.

6. B

+q

K X Y L

d d d +q

E E ·

d k q 3

2 ilk= =

L noktasındaki yük x noktasına geldiğinde,

·

E d

k q² 3E

son= =

Yapılan iş,

W = E_son – E_ilk

W = 3E– E

W = 2E

7. D

– L noktası dış ortam ile temas ettiği için sıcaklığı –10°C dır. I. yargı doğrudur.

– K noktası hem su, hemde buzun olduğu bir nokta olduğu için sıcaklığı 0°C dir. II. yargı doğru, III. yargı yanlıştır.

8. A

R

R R R R

V

V V V

V R

I₁ I₂ I₃

i 2³ i 2³

i 2

3

Lambaların ışık verme süresi üreteçten çıkan akım ile ters orantılıdır.

i t

q q i t

I

V i R

i V i

II

V i R

i RV i

III

V i R

i R

V i

i i

t t t

R

2 2

2 2 2

2 2

2 4

2

·

· · ·

> >

1

1

2

2

3

3

3

3 2 1

&

= =

=

= =

=

= =

=

= =

= h

h_y

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 9. A

– Basınç eşitlikleri yazılacak olur ise

2 2

· ·

p p hdg

p hdg p

p p h d g

p >p >P

0

0

0 x

y

z

x z y

&

= +

+ =

= +

_

` a bb bb

10. B

d

i

·

› ·

·

. sin

lg

d cm Yol fark

Yol fark n n n Da a Katar 30 15

12 24

24 4

6 6

· ›

› i

m

= = =

=

=

=

11. C

– K cisminin kaplardaki denge durumu şekillerdeki gi- bidir. K cisminin hacmini 2v kabul edelim.

I. kaptaki ağırlaşma G₁ = 2d · 2v – d · 2v G₁ = 2dv

II. kaptaki ağırlaşma G₂ = 2d · 2v – d · 2v G₂ = 2dv

G

G 1

2 1=

12. D 8

9 9 4 9 5

L L

c V

c V

c V

c

c c

c

c

V c

V v

V c V c

12 8 12

2 3

1 1

2 3

1 1

4 9

1 1

4

9 1

4 9

3 5

0

2 2

2 2

2 2

2

2 2 2 2

2

2 2 2 2 2

&

&

&

&

c

c c

c

=

= = =

= -

= -

= -

= =

=

- -

- = =

2v

vv

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 13. E

– Kutuplarda yer çekim ivmesi en büyük olduğu için ağır- lık K noktasında en büyüktür. I. yargı doğrudur.

– Açısal hız atılan tur sayısı ile doğru orantılı olduğu için K, L, M noktalarının açısal hızları eşittir. II. yargı doğrudur.

– Çizgisel hız alınan yol ile doğru orantılıdır. En fazla yolu M, en az yolu K alacağından V_M > V_L > V_K olur. III. yargı doğrudur.

14. E

Dolunay Son Dördün Yeniay İlk Dördün

15. B

– Kuvvet yol grafiğinin altındaki alan işi verir. X yolu so- nunda yapılan iş f · x = w olsun.

w mv olur.

2

1 2

=

– 3x yolu sonunda yapılan iş,

f x f x fx w

22 2 2

· + · = = olur.

2w mv V V olur.

2

1 _x²& _x 2

= =

16. A

X için Y için

n_x = 1,5 mol n_y = 2 mol

T = 0 + 273 = 273 K T = 273 + 273 = 546 K V = 11,2 lt V = 22,4 lt

P₀ = 1 atm P₀ = 1 atm P_x = P₀ + h₁ Py = P₀ + h₂

· · ·

11,2 273

22,4 273

3 1

22,4 273 546

4 4 1

.

· 1,5· ·

·3

2 .

· · ·

· 2· , ·

3

P V n R T

P P

h h

P P

P atm

h h

h

h bulunur atm

bulunur

V n R T

3 2

22 4

2

1

1

2

2

2

2 1

x x x x

x

x

y y y y

y

y

=

= +

=

= +

=

=

=

=

=

=

17. C Sarkaçların periyodu ilk durumda,

T T

k m

2 g 2

1 , 2

r r

= =

Sarkaçların periyodu ikinci durumda,

T g T

k 2 m

2

2

1= r , 2=

T₁ azalır , T₂ artar.

18. D Le Chatalier prensibine göre ortama N₂ gazı ilavesi ve kabın sıcaklığının düşürülmesi dengeyi ürünler lehine bozar.

Ancak He gazı ilavesi ile pistonlu kabın hacmi artar ve bunun sonucunda diğer gazların kısmi basınçları azala- cağından denge girenler lehine bozulur.

F

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 19. A

– Düz telin O noktasında oluşturduğu manyetik alan,

B ·

r k i ki

r

22 7

= =

– Çembersel telin O noktasında oluşturduğu manyetik alan,

B · · · ·

r

k i

r

k i B

2 2 3 2 12

x= r = = - 9

– O noktasındaki bileşke manyetik alan B – 12 · B = –11B

20. C X : Zayıf asit Y : Kuvvetli asit Z : Zayıf baz T : Kuvvetli baz

Zayıf asit ve bazların iletkenliği düşüktür.

21. B

Her bir direncin büyüklüğü R olsun.

2 · ·

3

4 2

i R i R iR

iR iR iR

2 1

6

x

x

y

y

y x

f f

f f

f f

= +

=

=

= +

=

22. E İyonik katılar;

– Elektriği iletmezler. Ancak eriyip ya da su da çözünerek iletebilirler.

– Erime sıcaklıkları oldukça yüksektir.

– Genel olarak kristalik bir yapıya sahiptirler.

23. E

– Su dalgalarının derin ortamda hızları ve dalga boy- ları en büyüktür. I. yargı yanlış, II. yargı doğrudur.

– Frekans kaynağa bağlıdır. Kaynak değişmediği için değişmez. III. yargı doğrudur.

24. B Aldehitler en az 1 karbon, ketonlar ise en az 3 karbon içerdiğinden bir ve iki karbonlu aldehitlerin keton izome- ri yoktur.

i

4i i 2i

2i

ε_y ε_x

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 25. D

– Temel haldeki bir atomun açısal momentumu

L n h h

2 1

r 2r

= =

Açısal momentumu h2

r artıyor ise elektron 5. enerji se- viyesine uyarılmıştır. Yani n = 5 olur.

– Temel hale dönerken yapacağı ışıma sayısı,

n n( ) ·

2 1

2 5 4 10

&

- =

26. C Bütün omurgalı canlılar üreme hücresi (sperm ve yu- murta) oluşturur.

27. D Gezegenlerin Güneşe yakından uzağa doğru sırası Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün dür.

5. sırada Jüpiter.

28. E Proteinlerin yapısında peptid bağı vardır.

29. E “Bir atomda veya iyonda çekirdek etrafında hareket eden elektronun yeri ve hızı aynı anda belirlenemez” te- orisi Heisenberg tarafından ileri sürülmüştür.

30. C Protein sentezi sırasında mRNA diğer RNA’lara göre daha fazla tekrar kullanılır.

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 31. C

I. Katot ışınları negatif yüklü ışınlardır.

II. Tüp içerisinde kullanılan gazın türü ne olursa olsun aynı katot ışını (elektron) ortaya çıkar.

III. Katot ışınları negatif yüklü olduklarından manyetik ve elektriksel alandan etkilenirler.

32. E Endosperm " 3n kromozomludur.

33. C Atomlar arasında meydana gelen kovalent bağın pola- ritesi atomların elektronegativite farkının büyüklüğüne bağlıdır. Periyodik cetvelde elektronegativite 7A grubu- na kadar soldan sağa artarken yukarıdan aşağı azalır.

Bu durumda şıklarda verilen atomlar incelendiğinde elektronegativitesi en küçük olan H atomu, en büyük olan ise F atomudur. O halde, polaritesi en büyük olan H – F bağıdır.

34. B Nitrit bakterileri kemootrof bakterilerdir ve ışık enerjisi kullanılmaz.

35. D Rezonans yapılar p (pi) bağı bulunduran moleküllerde p bağının yerinin değişimi ile oluşurlar.

Buna göre,

I. O

O

O O

H C H C

•• • •••

• ••• • •

• • • •

•• ••

Rezonans

II.

III. H – C ≡ N molekülünde H ikili bağ yapamayacağından rezonansı H = C = N•• olamaz.

36. B Amilaz ve laktoz karbonhidrat, pepsin protein, lipaz ise yağların sindirimine yardımcı olur.

Rezonans

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 37. C CH₄ ve SO₂ gazları arasındaki hız ilişkisi;

Bu durumda CH₄ 2x kadar yol aldığında SO₂ x ka- dar yol alır.

3x = 120 cm x = 40 cm x = k = 40 cm olur.

38. E Bakterilerde organel ve çekirdek zarı bulunmaz.

DNA’ları halkasal ve protein kılıf ile çevrili değildir.

39. B

40. B Fay hatlarının kırılması sonucu deprem ve volkan patla- maları görülür.

41. C Tepkimenin hız ifadesini

r = k · [x]^a · [y]^b · [z]^c kabul edersek a, b ve c değerli bul- malıyız.

1. ve 4. deneyler oranlanırsa;

, ·

, ·

0,1 0,1

,

, ·

0,2 0,2

, ,

·

. ise b olur 1 0 10

2 5 10

0 0 1

4 1

0 4 0 1

4

1

3

4 a c

b b

1 1

=

= =

-

- c c c

c

m m m

m

3. ve 4. deneyler oranlanırsa,

, ·

, ·

, ,

0,4 0,4

0,2 0,2

, ,

· ·

. ise a olur 1 0 10

4 0 10 0 1 0 4

1 4

0 1

0 4 1

3 3

1 1

1

a c

a

=

= =

-

- c c c

c

m m m

m

1. ve 2. deneyler oranlanırsa

·

, ·

, ,

,

, ·

, ,

· , ,

·

. ise c olur 20 10

2 5 10 0 2 0 1

0 2 0 1

0 0

8 1

4 1

0 4 0 2

4 2

1

4

4 1

c

1 1

=

= =

-

- c c c

c

m m m

m

Bu durumda hız ifadesi;

r = k · [X] · [Y] · [Z] olur.

Hız ifadesi net tepkime ile uyuşmadığından tepkime mekanizmalıdır.

Herhangi bir deney verileri alınarak “K” hız sabiti bulu- nabilir.

1. Deneyi seçersek;

2,5·10 2,5·10

, ·

·[0,1]·[0,1]·[0,2]

·2·10

, · .

k k k

mol S L olur 1 25 10 0 125

4

4 3

1

2

= 2

=

=

=

-

- -

-

Tepkime derecesi hız ifadesine göre belirlenir. Bu du- rumda tepkime derecesi 3 tür.

. V

V

M M

V

V olur

16 64

1

4 2

SO CH

CH SO

SO CH

=

= = =

4

4

2 4

2

2

2x

%

% ,

, % .

Ba l Ne

Suyun buhar bas nc Suyun k smi buhar bas nc

x

B N x olur

m 100

144 5

36 125 100 25

€› › ›

› › ›

·

=

= =

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 42. C Grafik incelendiğinde 5 - 12 dk zaman aralığında sıcak-

lık düşürülmüş ve denge ürünler lehine bozulmuştur.

Dolayısıyla sıcaklık azaldığından 0 - 12 dk zaman aralı- ğında kinetik enerji de azalmış olur.

Değişim sonucunda x maddesinin derişimi değişmedi- ğinden x saf bir katı olabilir.

43. D MnO₄ NH₄ Mn² NO

7 3 5

$ 3

+ +

. . .

- + +

+

+ -

-

I. MnO NH₄^-+ ₄⁺$Mn²⁺+NO₃^- / e 5 8 / e 8 5

II. MnO8 ₄^-+5NH₄⁺$8Mn²⁺+5NO₃^-

III. Tepkime asidik ortamda gerçekleştiğinden yük denkliği dikkate alınarak uygun tarafa H⁺ ve H₂O eklenmelidir.

Sol Sağ –8 +5

+16 –15

–3 +11

IV. Yük denkliğinin sağlanabilmesi için tepkimede sol tarafa 14H⁺ eklenmelidir.

H14 ⁺+8MnO₄^-+5NH₄⁺$8Mn²⁺+5NO₃^-

tepkimenin sağ tarafına ise Hidrojen denkliğini sağ- lamak amacıyla 17H₂O eklenmelidir.

44. D A bileşiği ester B bileşiği ise karboksilli asitlerdir. Kar- boksilli asitler –OH gruplarından dolayı kendi aralarında Hidrojen bağı yaparken esterler oksijen atomuna doğru- dan Hidrojen atomu bağlı olmadığından kendi araların- da Hidrojen bağı yapamazlar.

45. A

I. Amidler karboksilli asit türevi iken aminler değildirler.

II. R – NH₂ R – C – NH₂

Amin Amid

O

2

2

Her iki bileşikte N atomundan dolayı suda H bağı yapa- bilirler.

III. Aminlerin sulu çözeltileri bazik özellik gösterirken, amidlerin sulu çözeltileri nötr ya da çok zayıf bazik özellik gösterebilirler.

46. A Hayvanlar aktif hareket eder, bitkiler pasif hareket. Hay- vansal hücrelerde hücre duvarı yoktur. Protein sentezi canlıların ortak özelliğidir.

47. D Kalın bağırsakta yaşayan yararlı bakteriler B ve K vita- minlerini sentezler.

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 48. B Verilen özelliklerin tümü sınıflandırma basamaklarından

“sınıf” özelliğidir.

49. C Sentrozom organeli zarsız, kendini eşleyebilir ve hücre bölünmesi sırasında iğ ipliklerinin zıt kutuplara çekilme- sini sağlar.

50. E Başlangıçtaki yoğunlukları sorulduğu için X hücresi hi- potonik, Y izotonik, Z ise hipertonik ortama bırakılıyor.

51. D Bira mayası etil alkol fermantasyonu yapar ve CO₂ üre- tir.

Glikoz $ 2Etil Alkol + 2CO₂ + 2ATP

52. B DNA ve RNA’da H₃PO₄ (Fosfarik Asit) kullanılır.

53. A Protein sentezi sırasında, DNA Replikasyonu gerçek- leşmez.

54. C Yeşil Renk → a, Uzun → B, Buruşuk → c = genotipi aBc olduğu için abC ve ABc genotipini oluşturamaz.

55. D Çimlenmekte olan tohum solunum yapar ve uygun sı- caklık, su ve oksijen gereklidir.

56. A Salyangoz ve korti organı işitme, beyincik ve yarım dai- re kanalları ise dengede görevlidir.

57. E Hemofili genetik bir hastalıktır.

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 58. E Düz kas ve kalp kası istemsiz, çizgili kas istemli çalışır.

59. E Bir populasyondaki büyüme iç ve dış kuvvetlere bağlı- dır. Verilen özellikler iç ve dış kuvvetlerdir.

60. C Enlemler, matematik konumunu etkiler.

61. A Fen Bilimleri Dersi Eğitim Programı tematik değildir.

62. C Çoklu Zekâ Kuramının uygulanış amacını; “öğrencilerin çok yönlü gelişmelerini sağlamak” ifadesi en iyi şekilde anlatmaktadır.

63. E Soyut kavramların somutlaştırılması, araçlara dayalı olarak yapılan fen öğretimin sıklığının ortaya çıkarabi- leceği sakıncalardan değildir.

64. D 5E Modelinin aşamalarının doğru sıralaması; giriş-keş- fetme-açıklama-derinleştirme-değerlendirmedir.

65. E Fen eğitiminde alternatif ders materyalleri geliştirmenin faydaları; öğretmen ya da öğrencileri yaratıcı düşünce- ye sevk etmesi, öğrencilerin, yaparak-yaşayarak öğren- me deneyimi kazanmaları ve daha etkileyici ve kalıcı bir öğrenme ortamı sağlamasıdır.

66. A Öğretmenin öğrencilerin ürünlerini ayrı ayrı değerlen- dirmek yerine, grupça oluşturulan ürünü dikkate alması, grup üyeleri arasındaki dayanışmayı arttırır.

67. B Demirin “Fe” şeklinde gösterimi simgesel modellere ör- nektir.

MURAT YAYINLARIMURAT YAYINLARI 68. D Aktif öğrenme modelinde öğretmen, derse doğrudan

müdahale etmemelidir.

69. B “Uygunluk” fen eğitiminde kavramsal değişimin meyda- na gelebilmesinde gerekli olan koşullardan biri değildir.

Gerekli olan koşullar; anlaşılabilirlik, yetersizlik, verimli- lik ve mantıklılıktır.

70. C Kapalı uçlu deneyler, hipotez test etme deneylerinden daha etkili bir öğrenme ortamı sağlayamaz.

71. B Probleme dayalı öğrenme için “bireysel çalışma esas- tır.” denilemez.

72. E Fen eğitiminde alternatif ders materyalleri geliştirme- nin faydaları; öğretmen ya da öğrencileri yaratıcı dü- şünceye sevk etmesi, öğrencilerin, yaparak-yaşayarak öğrenme deneyimi kazanmaları, kalıcı ve anlamlı bir öğrenme ortamı sağlamasıdır.

73. A Bilgisayar destekli öğretimin sınırlı sayıda duyuya hitap etmesi bir dezavantajdır.

74. C Kapalı uçlu deneyler, hipotez test etme deneylerinden daha etkili bir öğrenme ortamı sağlayamaz.

75. B Kavramsal değişim, öğrencilerin zihinlerindeki karma- şık ve çelişkili bilgilerin yeniden organize edilmesidir.