Miras Hukuku

Miras Hukuku

Mirasçılar Topluluğu - I

Mirasçılar Topluluğu

 Mirasbırakanın ölümü ile birlikte miras açılır. İki ve daha fazla mirasçının olduğu durumlarda, yasa gereği kendiliğinden bir miras ortaklığı ortaya çıkar. Bu ortaklığın tüzel kişiliği yoktur. Mirasın geçmesi ile birlikte

başlar, miras ortaklığının sona ermesi ile sona eren bir hukuki ilişkidir.

 Birden fazla mirasçının bulunması halinde ortaklık gündeme gelecektir.

Tek mirasçının bulunduğu durumlarda miras ortaklığı gündeme

gelmeyecektir. Tek mirasçı varsa, bütün işleri o tek başına yapacaktır.

Mirasçılar Topluluğu

 Ortaklığa her bir mirasçı üyedir, bu ortaklık miras hukukuna özgü bir ortaklıktır. Elbirliği ile mülkiyet ve elbirliği ile hak sahipliği esasından hareket ederek, bu ortaklık yönetilecektir. Kendi aralarında sözleşme ilişkisi de kurabilirler.

 Roma hukukunda miras ortaklığı, paylı mülkiyet ve pay sahipliği

sistemini kabul ediliyordu. Her bir mirasçı, sahip olduğu miras payı ile paylı mülkiyetteki payları ortak kabul ediliyordu. Alman, İsviçre ve Türk hukukunda ise elbirliği mülkiyeti esası kabul edilmiş.

 Elbirliği ile malik olan her bir mirasçının, tek bir mülkiyet hakkı vardır,

payı ile ilgisi yoktur.

Mirasçılar Topluluğu

 Her birinin miras ortaklığı olarak sahip olduğu tek bir hak sahipliği var, o da elbirliği ile hak sahipliği. Adi ortaklık sözleşmesi temelinde kurulan, borçlar hukukundaki bu ortaklık ve sözleşme türünden farklıdır.

 Miras ortaklığı, mirasçıların herhangi bir anlaşmasına gerek olmaksızın yasa gereği kurulur.

 Miras ortaklığı düzeneği içerisinde terekenin yönetimi için ve paylaşım amacı ile kurulan bir ortaklıktır. Yönetim için resmi temsilci atanması,

miras paylarının devri, miras sebebiyle istihkak davası gibi miras hukuku

sorunları konusunda yetkilidir.

Mirasçılar Topluluğu

 Zorunlu dava arkadaşlığı söz konusudur. Miras hukuku davasında mirasçılara arasında zorunlu dava arkadaşlığı vardır. Aktif ve pasif zorunlu dava arkadaşlığı söz konusudur.

 Üçüncü kişilere karşı terekenin borçlarından müteselsil sorumludurlar.

Müteselsil borçluluğa ilişkin kurallar uygulanır.

 Mirasçıların tamamına karşı dava açılması gereken durumlarda, alacaklı

üçüncü kişi terekede bulunan bir mal için istihkak davası açmak isterse,

dava bütün mirasçılara karşı açılmak zorundadır.

Mirasçılar Topluluğu

 Mirasçıların davalı konumundaysa, vasiyet alacaklısının açtığı vasiyeti ifa davasında sorunlar var. Bu kişi davayı, davayı vasiyeti ifa ile yükümlü olan mirasçılara karşı açacak. Vasiyeti ifa ile görevli olan mirasçının da terekenin unsuru üzerinde tek başına tasarruf yetkisini haiz değildir. TMK m. 519 kıyasen uygulanır ve davayı bütün mirasçılara yönelterek

alacağına kavuşabilir. Farklı çözüm önerileri de söz konusu olabilir.

Mirasçılar Topluluğu

 Mirasçıların davacı konumu da var. Bölünmez bir bütün üzerinde, paylı mülkiyettekinden farklı bir hak sistemi vardır. TMK m. 702, TMK 640/2 hükümleri uygulanacaktır.

 2. Hükümleri Madde 702- Ortakların hakları ve yükümlülükleri, topluluğu doğuran kanun veya sözleşme hükümleri ile belirlenir. Kanunda veya sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça, gerek yönetim, gerek tasarruf işlemleri için ortakların oybirliğiyle karar vermeleri gerekir.

Sözleşmeden doğan topluluk devam ettiği sürece, paylaşma yapılamaz ve bir pay üzerinde tasarrufta bulunulamaz. Ortaklardan her biri,

topluluğa giren hakların korunmasını sağlayabilir. Bu korumadan bütün

ortaklar yararlanır.

Mirasçılar Topluluğu

 A. Mirasın geçmesinin sonucu I. Miras ortaklığı Madde 640- Birden çok mirasçı bulunması hâlinde, mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar, mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir.

Mirasçılar terekeye elbirliğiyle sahip olurlar ve sözleşme veya kanundan doğan

temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler.

Mirasçılardan birinin istemi üzerine sulh mahkemesi, miras ortaklığına paylaşmaya kadar bir temsilci atayabilir.

Mirasçılardan her biri, terekedeki hakların korunmasını isteyebilir. Sağlanan korumadan mirasçıların hepsi yararlanır.

Bir mirasçı ödemeden aciz hâlinde ise, mirasın açılması üzerine diğer mirasçılar, haklarının korunması için gerekli önlemlerin gecikmeksizin alınmasını sulh

mahkemesinden isteyebilirler.

Mirasçılar Topluluğu

 Davanın kazanılmasından yararlanılır, kaybedilmesinden etkilenilmez.

 Bir mirasçı, terekeye dahil bir unsuru korumak için bu davayı açabilir.

Zilyetliği koruyucu davalar, alacak hakkına ilişkin davalar, haksız el atmanın önlenmesi gibi bir çok davayı açabilir.

 eMK döneminde, bu hak Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları ile bu hak

mirasçılara tanınmıştır, TMK 640 hükmü yoktu.

Mirasçılar Topluluğu

 Bir mirasçı tek başına borçlandırıcı işlem yapabilir mi? İki görüş var:

mümkün gören ve görmeyen. Mümkün gören görüş daha tutarlı gözüküyor.

 Tasarruf işlemini yerine getiremez; çünkü tek başına tasarruf yetkisi bulunmamaktadır.

 Kural olarak mirasçıların bir davada her zaman hep birlikte hareket

etmeleri esastır. Aralarında bir temsilci, vekil belirlemişse, bu koşul

aranmaz.