Miras Hukuku
Yasal Mirasçılık
Yasal Mirasçılar
Yasal mirasçılar, kanun gereği mirasçı olan kimselerdir. Kimlerim bu şekilde mirasçı olacağının belirlenmesinde çeşitli sistemler
kullanılmaktadır. bu sistemler fert sistemi, sınıf sistemi ve zümre sistemleridir.
Hukukumuzda hakim olan sistem zümre sistemidir. Zümre, bir kimse (zümre başı) ile ondan türeyen kimseler (altsoy) demektir. Zümrebaşı, zümreye dahildir.
Zümrelerin tespitinde zümbaşlarından hareket edilir. Zümre başları
belirlendikten sonra, onların altsoyları zümreyi teşkil eder.
Yasal Mirasçılar
Medeni Kanun’a göre hukukumuzda üç zümre bulunmaktadır. Bu zümrelerin belirlenmesinde ilk hareket noktası mirasbırakandır.
Birinci zümre, mirasbırakan altsoyudur. Bu zümrenin zümre başı mirasbırakanın kendisidir.
İkinci zümre, mirasbırakanın ana-babası ve onların altsoylarıdır.
Üçüncü zümre ise mirasbırakanın büyükana-babaları ile onların
altsoylarıdır.
Yasal Mirasçılar
Zümre sisteminin ana ilkeleri:
Yasal mirasçı olabilmek için mutlaka bir zümreye dahil olmak gerekmektedir. Burada ana kriter soybağının kurulmuş olmasıdır.
Burada zümreye dahil olmaktan kast edilen kan hısımlığı çerçevesinde
zümreye dahil olmaktır, kayın hısımlığı zümreye dahil olmaya yetmez.
Yasal Mirasçılar
Zümrelerin işleyişine göre, önceki zümrede mirasçı bulunması, bir sonraki zümreye mirasın geçişini engeller. Örneğin birinci zümrede mirasçısı olan bir tereke, ikinci zümreye yasal mirasçılık çerçevesinde geçmeyecektir.
Benzer bir mantıkla, zümrede bulunan mirasçılar, zümrenin
kendilerinden alt tarafındaki mirasçılara mirasın geçmesini engellerler.
Başka deyişle zümre başına yakın olan ve yaşayan mirasçı, zümre
başına daha uzak olan aynı kökten olan mirasçının yasal mirasçılığını
engelleyecektir.
Yasal Mirasçılar
Zümre başlarına kendi altsoyları halef olur. Bunun için zümre başının mirasbırakandan önce ölmüş olması ve halef olacak olan kişinin
herhangi bir sebeple mirastan uzaklaştırılmamış olması gerekmektedir.
Burada iki istisna vardır: feragat ve red.
1. aksine anlaşma olmadıkça ivazlı feragat, feragat edenin altsoyunu da etkiler ve onunda mirasçı olmasını engeller.
II. En yakın yasal mirasçıların tümünün mirası reddetmesi halinde tereke iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Kalan, mirası reddedenlere verilir.
Mirasbırakanın eşi sağ ise 3.zümredeki halefiyet zümre başının çocukları
ile sınırlıdır.
Yasal Mirasçılar
Mirasın birinci zümrede kök başlarına ikinci zümrede ve üçüncü zümrede zümre başlarına göre eşit paylaştırılması prensibi uygulanır. Buna göre şemadaki oklara miras eşit olarak pay edilir ve mirasçıların payları bu çerçevede tespit edilir.
Evlatlığın kendi öz ailesine olan mirasçılığı devam eder. Evlat edinen ve
altsoyu evlatlığa yasal mirasçı olamazlar.
Yasal Mirasçılar
Eşin mirasçılığı, birlikte mirasçı olduğu zümreye göre değişecektir. Eş herhangi bir zümreye dahil değildir.
Boşanma davası devam ederken evlilik birliği henüz sonuçlanmadığı için
Yasal Mirasçılar
Yasal mirasçıların neler olduğu ve zümrelere kimlerin dahil olduğu TMK’da düzenlenmiştir. Bu konuyu düzenleyen hükümlere göre yasal mirasçılar kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık ve Devlet’tir.
Yukarıda açıklanan zümre sistemi kan hısımlarının mirasçılığına ilişkindir.
Medeni Kanun’a göre kan hısımlarından altsoy 1. zümreyi, ana-baba ve onların altsoyları 2. zümreyi, büyük ana-babalar ve onların altsoyları 3.
zümreyi oluşturmaktadır.
Yasal Mirasçılar
A. Kan hısımları I. Altsoy Madde 495- Mirasbırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyudur. Çocuklar eşit olarak mirasçıdırlar.
Mirasbırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.
II. Ana ve baba Madde 496- Altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar.
Mirasbırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede
halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır. Bir tarafta hiç mirasçı bulunmadığı
takdirde, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.
Yasal Mirasçılar
II. Büyük ana ve büyük baba Madde 497- Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan mirasbırakanın mirasçıları, büyük ana ve büyük babalarıdır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar. Mirasbırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır. Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babalardan biri altsoyu bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşse, ona düşen pay aynı taraftaki mirasçılara kalır. Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları
bulunmaksızın mirasbırakandan önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır. Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin
mirasbırakandan önce ölmüş olması hâlinde, payı kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisinin de ölmüş olmaları hâlinde onların payları diğer tarafa geçer. IV. Evlilik dışı hısımlar Madde 498- Evlilik dışında doğmuş ve soybağı, tanıma veya hâkim hükmüyle kurulmuş olanlar, baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olurlar.
