H a s t a n e l e r d e r ö n t k e n dairelerinin inşai hususiyeieri
Nakleden: .Mimar A . H ü s n ü
Hastahanelerde, rontken dairelerinin, diğer şubelere mahsus kısımlar gibi ve hatta d a h a fazla bir hususiyeti v e ehemmiyeti mevcuttur. Memle- kette yeni inşa edilen hastanelerimizde b u n a icap eden e h e m m i y e t verilmiştir. Fakat X şuamın v e b u n a tabi elektrik tedavilerinin tababette b u gıinki inkişafına v a r m a d a n evvel m e m l e k e t i m i z d e tesis edilen hastahane binalarımızda rontken ireleri m e v c u t değildi, memleketimizde bu sanların, telâfisi için, rontken daireleri i inşa v e tesis edilmektedir. B u n u nazarı alarak, rontken dairelerinin inşaî hususi}
b u m a k a l e m i z d e m ü m k ü n o l d u ğ u k a d a r a ğ a çalışacağız.
R ö n t g e n dairesi:
A m e l i y a t dairesine ve dahilî hastalıkla. Kıs- m ı n a hizmet edebilecek bir vaziyette olması lâ- zımdır. Eğer a m b u l a t o r i u m (dışarıdan gelip g i d e n hastalara b a k a n kısım) için d e hizmet edecekse b u n u n y a k ı n ı n d a olmalıdır ki, haricî gidiş geliş hastanenin ortasına kadar uzanmasın.
R ö n t g e n l e tedavi için R ö n t g e n Therapie, m u a y e n e v e dahilî doktorluk ve cerrahîye hizmet e d e n R ö n t g e n diagnos tesisatı için b ü y ü k hasta- nelerde merkezî b ü y ü k bir R ö n t g e n dairesinden başka hastane şubelerinin yanına k ü ç ü k aletler konur.
M a k i n e odası:
Y ü k s e k tevettürlü transformatör aleti için 2 . 0 0 X 2 . 0 0 veya 2 . 5 0 X 2 . 5 0 kâfidir. M a k i n e oda- sının y a n ı n d a veya b u n u n y ü k ü n ü azaltmak için ya altta veya üstte asgarî ( 4 . 0 0 m ) lik k â f i kat irtifamdan sonra 1.80m irtifaında elektrik tablosu mahalli. B u 5 ilâ 8 metre m u r a b b a ı sahasında olacak kurşunlu k a p ı ve pencere ile esas o d a y a
.ecektir.
Y ü k s e k tevettürlü ceryan tesisatı m ü m k ü n -.ğu k a d a r kısa y o l d a n v e serbest olarak tedavi .. R ö n t g e n therapie ve m u a y e n e edip filim çe-
R ö n t g e n diagnos makinelerine sevkedilmeli- _ir. R ö n t g e n diagnos odasının karanlık bir hale sokulabilmesi için tertibat düşünülmeli, m i k t a r ı kâfi h a v a h a c m i verilmeli ve d ö ş e m e d e birikecek gazların tebidi için hava cereyanları temin edil- melidir.
Filmleri b a n y o etmek için karanlık o d a mü- m k ü n mertebe R ö n t g e n diagnosa yakın v e o n d a n geçilebilir olmalıdır. M ü t e m a d i d e v a m eden Rö- ntgen hüzmelerinin v ü c u d a olan şiddetli mazarra- tından dolayı R ö n t g e n odasına mülâsık o l a n oda- ların dıvarları kurşum lâvhalarla tecrit edilmeli- dir.
Y a n g ı n a karşı emin bir film deposu l â z t m d ı r . K ü ç ü k hastanelerde çelik d o l a p l a r içinde b ü y ü k tesisatta hususî o d a d a m u h a f a z a edilir v e geçidi icabında kapanır.
DIACNOSe TMEBAPIE
Şekil ı
250 yatak için bir tesisat. B - Bekleme yeri, a - S o y u n m a kabinaları, S - T a b l o odası, A - Alet- ler, D - karanlık o d a , ( A ) nın altında veya üs- tte bir kata konulması Diagnos v e terapi arasında d o ğ r u d a n d o ğ r u y a rabıtayı temin ettiğinden fa- ideli olur.
1 0 0 0 yatakıl bir hastanenin R ö n t g e n dairesi.
B, İstirahat ve yatak bekleme odası, a, S o y u n m a kabinaları, K - Fizik terapi ( H o l f e l d e r ) , S - Tab- l o odası, A - Aletler, C - Kirli çamaşır ve kumaş- lar, P - Memurlar, H - Banyo, V - Bekleme ma- halli, R - Yazıhane, T -Doktor. N Asistan. F -Fil- m e b a k m a ve k u r u t m a mahali, D - Karanlık o d a B u n u n üzerindeki katta şunlar olabilir. R a d y o m tedavisi, Oltraviyole ve saire.
a ) Fizik terapi:
Kendine mahsus bir kısım ve m u a l l i m me- murlar. Fizik terapinin hastane d a h i l i n d e kona- cağı yer düşünülürken nazarı dikkate alınması lâzım gelen şey, dahiliye kısmına v e Ambulâtor- y u m a yani hariçten gelerek tedavî g ö r ü p giden- lere mahsus kısma yakın olması. Ekserya budrum- d a ve b ü y ü k tesisatta hususî binasında yapılır, k a d i r ve erkekler, başka başka z a m a n l a r d a tedavi görerek ayrılırlar. Fizik terapi dairesinin şeklini doktorların arzularile para ve binanın inşaî mecburiyetlerile çok değiştiğinden aşağıdaki plânlar u m u m î olarak kabul edilmelidir.
150 hasta için bir Fizik terapi: 1 - Jimnas- tikle tedavi ve masaj odosı, 2 - Cilt tedavisi, 3 - Ultraviole, 4 - Y ü k s e k ve alçak tazyikli te- neffüs tedavisi, 5 - Aletler ve çamaşırlar, 6 - Ça- mur ihzarı, 7 - Su banyoları, d - Ç a m u r banyosu, ve elektrikli su banyoları için ağaçtan banyo, S - Tıbbî b a n y o ve çamur b a n y o s u n d a n sonra te- mizlenme banyosu, 8 - istirahat, s o y u n m a v e ma- saj mahalli, t - Buhar sandığı, e - d ö r t höcere'i elektrik banyosu, h - Elektrik sıcak tenvir banyo- su, 9 - Geçit ve bekleme yeri.
Şekil — 4
700 yataklı bir hastane için b u d r u m d a Fizik terapi:
S - sıcak tedavi, T - Tıbbî banyolar, E - Elektrik tedavisi, H - H a v a v e teneffüs teda- visi, V - Su tedavisi, M - Mihaniki tedavi, 1 - Bu- har ve sıcak h a v a banyoları, 2,3 - R o m a hamam- ları sıcak hava banyosu, çok sıcak h a v a banyosu.
4 - Rus hamamı, buhar banyosu, 5 - iCum banyo- su, 6 - K u m ısıtmak mahaii, 7 - Çamur hazırlama yeri, 8 - Ç a m u r banyosu, 9 - G a z banyoları (ha- mızı karbon ve saire) 10,1 I - Elektrikli su ban- yosu, elektrik dört höcere banyosu, ve sair elekt- rik aletleri ve elektrik sıcak tenvir banyosu, 12- Elektrik ziya tedavisi, (Kuarz, sollux), 13 - Ço- cuklar için Ultraviole, 14 - Diathermie, I 5 - Te- neffüs tedavisi, I 6 - Yüksek ve alçak tazyikli hava teneffüs tedavisi, I 7 - Duşlar, soğuk su tedavisi, I 8 - İstirahat ve masaj mahali, 19 - Soyunma ve bekleme mahalli, 20 - Doktor, 2 I - Damda, tera- sada soyunma mahali ve duşlar ve saire ile bera- ber güneş ve hava tedavisi, 22 - Orthopedik alet- ler (Zander salonu), 23 - Jimnastikle tedavi, 24 - Çamaşır ve bekçi.
?jp
" 1 i I İT i I.-] l i f l i !
I I
E i M L H Ü İ I E K Ş 1
Şekil - 5 1000 yatak için bir Fizik terapi:
A - Ambulâtoryum, 1,2,3,4 - Teneffüs teda- vileri, 5 - Temizleme odası, 6 - Ç a m u r banyosu, 7 - K u m banyosu, 8 - Tıbbî banyolar, 9 - Buhar ve sıcak hava banyosu, 1 0 - Buhar, I I - Çok sı- cak hava, I 2 - Sıcak hava, I 3 - Elektrik tedavisi, 14 - H ü z m e ile tedavi, 1 5 - Çamaşır, I 6 - Hem- şire, I 7 - Doktor, 18 - Yazıhane, 19 - Duşlar ve soğuk su tedavisi, 20 - İstirahat mahali, 2 I - So- yunma mahali, 22 - Bekçi.
e) Patalogie - Anatomie (Cesetler dairesi, lâboratuvar).
Cesetlerin gizli olarak nakledilebilmesi. Bü- yük hastanelerde ayrı bina. Küçük hastanelerde bu gayri iktisadidir. Budrumda bir oda cesetlerin muhafaza edilmesi ve açılması için kâfidir. (Al- man nizamnamesi 150 yatak için bir ceset odası istemektedir)-
Ayrı ceset binasında tecrübe ve tetkikat için lâboratuvar, çok büyük hastanelerde bilhassa keşfiyat ve talim için mükemmel tesisatlı «amphi teâtre» şeklinde dershane, hususî ve umumî labo-
ratııvarlar. *
Patalogie - Anatomie şubesinin yakınında tecrübe hayvanlarına mahsus mahaller, kafesler ve saire, açık havada duracak kısımlar, yem mut- bağı ve ameliyat odası.
Şekil — 6
200 yatak için budrumda bir ceset dairesi.
I - Tecrübe hazırlık odası, 2 - Otopsi odası, 3 - Cesetleri muhafaza odası, 4 - Kefenleme, 5 - Tabut, 6 - Az kullanılan koridor parçası.
Şekil — 7
700 hasta için: Üst kat; I - Kimyevî ve fizik lâhoratuvarı. 2 - Bakteriyoloji lâboratuvarı, 3 - Mikroskopik lâboratuvar, 4 - Histologie lâbora- tuvarı, 5 - Karanlık oda, 6 - Foto Röntgen, 7 - Kütüphane ve kolleksion, 8 - Yıkama yeri, zemin but, 9 - Tecrübe hazırlanma mahalli, 10 - Teşrih mahali. I I - Cesetleri yikama ve tekfin. 1 2 - Ta- but. I 3 - Garderob, 14 - Banyo, I 5 - Memur, 1 6 - Teferruat, budrum, l -7 Ceset deposu. 18 - So- ğuk hava, 19 - Cesetleri muhafaza, 20 - Seddade, 2 ! - Lâboratuvar, 22 - Sarî cesetler, 23 - Sarî hastalar için rampa, 24 - Ceset arabaları, 25 - Ce- set yakma ocağı, 26 - Koku seddadesi, 27 - Ma- serasion dairesi.
F ) Eczane:
Küçük hastanelerde dolapları havi bir oda.
Orta ve büyük hastaneler için 20 metre murabba- ından başlayarak 200 metre murabbaına kadar muhtelif odalar.
^.EMiN KATI 0OO«ÜM Sekil — 7
700 hasta için bir eczane tesisatı 100 - 130 metre murabbaı,
I - Hizmet odası, 2 - Eczane, 3 - Lâbora- toryum, 4 - ihzar, 5< - Budrumdaki şişe yıkama mahaline asansör.
Şekil — 8
Yeni tezyinî san'at.
G . S . Akademisi Seramik Muallimi
İsmail Hakki
i".ı/» - şı;n.\MiK
Gı :el san'atların mühim bir şubesi olan tezyi- ı san' .t (arts decorarifs) on dokuzuncu asır baş- langıcına kadar dekor kelimesinin manasında ol- duğu gibi süs demekti. Fazla yaldızlı, süslü bir çok hat ve şekillerin eski evleri manasız bir surette
süslediği devirlerde yapılan dekorlar bugünün ihtiyaçlarından başka yerlerde kullanılırdı.
1900 de yani tezyini san'at cereyan- ları bidayette asrî ihtiyaçlara cevap ve- recek bir halde değildi. Avrupa'da 1900 da Bavyera Dekoratörlerinin ilk defa yeni bir san'atla (Paris son bahar sergisinde) meydana çıktığını görürüz. Bavyera'lı dekoratörler dekoru orneman veya yaldızlı süslerde aramadıklarını, dekordan maksat eşyayi süslemek değil bize lâ- zım olan muhiti makul hatlar içinde bulmak oldu- ğunu, 1908 sergi^nde teşhir ettikleri (Dahilî mi- marî ve mobilye dekorasyon) larında buldukları yeniliklerle göstermişlerdir.
1908 de başlayan yeni ceryanlar her sene yapılan sergilerde inkişaf ederken mazinin fazla süslü; manasız ve çok zamanlar içinde yaşandığı için terk edilmesi güç olan dekorlar yavaş yavaş yerlerini kayipetmeğe başlamıştı. 1914 de kadar Avrupa'nın bir çok yerlerinde Dekoratörler ara- sında yeni ve eski san'at taraftarlarile birlikte gü- rültülü münakaşalar oldu; büyük harp dört sene devam ettiği müddetçe her şey gibi san'atta ölü bir halde idi.
Büyük harpten sonra san'atın her şubesinde yeni bir çalışma devri başladı; Avrupanın belli başlı büyük şehirlerinde her gün sergiler açılıyor ve san'atta hiç bir zaman görülmemiş yeni bir ifa- de bütün san'at nazariyelerini altüst ediyor ve harpten evvel (Modeme san'at) diye yapılan eserler bu yeniliğin yanında birkaç asır evvel ya- pılmış gibi eski kalıyorlardı.
