fiiflli Etfal Hastanesi T›p Bülteni, Cilt: 44, Say›: 1, 2010 / The Medical Bulletin of fiiflli Etfal Hospital, Volume: 44, Number 1, 2010 35
Mesanede rahim içi araç: Olgu sunumu
Bar›fl Türk, Hatice Y›lmaz, fiefik Çitçi, Mehmet fiekero¤lu
Olgu Sunumlar› / Case Reports
ÖZET:
Mesanede rahim içi araç: Olgu sunumu
Rahim içi araç (R‹A) güvenilir ve etkin bir kontrasepsiyon yöntemidir. R‹A’lar›n yayg›n kullan›m› sonucunda çeflitli yan etki ve komplikasyonlar ile karfl›lafl›labilmektedir. Bizde mesane içine lokalize R‹A’s› olan olguyu sunmay› amaçlad›k.
Anahtar kelimeler: Rahim içi araç, mesane
ABSTRACT:
Intrauterine device in the bladder; A case report
The intrauterine device (IUD) is a safe and effective method for contraception. Complications and side effects can be encountered as a result of widespread use of IUDs. We aimed to present the case which has localized IUD in to the bladder.
Key words: Intrauterine device, bladder fi.E.E.A.H. T›p Bülteni 2010:44;35-37
1Uzm. Dr., Radyoloji Klini¤i, 2Uzm. Dr., Kad›n Hastal›klar› Ve Do¤um Klini¤i, 3Uzm. Dr., Üroloji Klini¤i, Ka¤›thane Devlet Hastanesi,
‹stanbul-Türkiye
Yaz›flma Adresi / Address reprint requests to:
Uzm. Dr. Bar›fl Türk, Ka¤›thane Devlet Hastanesi Radyoloji Klini¤i, ‹stanbul-Türkiye Telefon / Phone: +90-212-280-2222/1265 E-posta / E-mail: drturkbaris@hotmail.com
Gelifl tarihi / Date of receipt:
9 Ocak 2010 / January 9, 2010
Kabul tarihi / Date of acceptance:
19 Ocak 2010 / January 19, 2010
G‹R‹fi
Rahim içi araçlar (R‹A), en s›k kullan›lan kontra- sepsiyon yöntemlerinden biridir. R‹A yer de¤ifltirme- ye ve yanl›fl yerlefltirmeye ba¤l› nadir de olsa normal lokalizasyonunda olmayabilir. Olgumuzda çevresin- de kalsifikasyon ve kalkül oluflumu izlenen mesane içi lokalize R‹A’n›n tespiti ele al›nm›flt›r.
OLGU
31 yafl›nda bayan olgu bir y›ld›r devam eden ve son bir ayd›r artan suprapubik pelvik a¤r› flikayeti ile hastanemiz Kad›n Hastal›klar› poliklini¤ine baflvur- mufl. Fizik muayenede ve jinekolojik de¤erlendirme- sinde bulgu saptanmayan olguda, toplay›c› sistemle- rin de¤erlendirilmesi amac›yla üriner sistem ultraso- nografisi (USG) istenmifl.
Yap›lan üriner sistem USG’sinde, bilateral böbrekler do¤al izlendi. Mesanede, lümen sa¤ yar›s›nda anterio- ra do¤ru uzanan ve mesane anterior cidar›na penetre olan R‹A’ya ait oldu¤u düflünülen ekojen imaj izlendi (Resim 1). Ayr›ca R‹A düflünülen imaj›n etraf›nda mik- rokalkül ve kalsifikasyonla uyumlu olabilecek retikülo-
lineer tarzda hiperekoik görünüm efllik etmekteydi.
Do¤rulamak amac›yla pelvik grafi istendi ve mesanede- ki imaj›n R‹A ile uyumlu oldu¤u gözlendi (Resim 2).
Olgunun özgeçmifli sorguland›¤›nda iki y›l önce özel bir merkezde hemflire taraf›ndan R‹A tak›lma hi- kayesinin oldu¤u ve 3 ay sonras›nda hamile kald›¤›
ö¤renildi. Olgu obstetrik takiplerini rutin olarak yap- t›rm›fl ve takiplerinde R‹A tak›lma hikayesini hekimle-
Resim 1: ‹ntravesikal lokalize sa¤ anterior duvara sapl›
ekojen R‹A görünümü.
Mesanede rahim içi araç: Olgu sunumu
36 fiiflli Etfal Hastanesi T›p Bülteni, Cilt: 44, Say›: 1, 2010 / The Medical Bulletin of fiiflli Etfal Hospital, Volume: 44, Number 1, 2010
re bildirmifl. Ancak kontrollerde endometrial kavite- de R‹A olmad›¤› söylenmifl ve olgu sonunda da vaji- nal do¤umla bir adet canl› do¤um yapm›fl.
Bulgular ›fl›¤›nda, R‹A’n›n ç›kar›lmas› amac›yla olguya genel anestezi alt›nda sistoskopik inceleme yap›ld›. Sistoskopisinde, eksternal üretral meatus normalden dilate olarak gözlendi. 19 F sistoskop ile mesaneye girildi. Mesane lümeninde sa¤ anterior duvara sapl›, etraf›nda mikrokalküllerin efllik etti¤i kalsifiye olmufl Copper T tipi R‹A gözlendi (Resim 3).
Trigon, orifisler, mesane yan duvarlar› do¤al olarak izlendi. Mesane duvarlar›nda perforasyon bulgular›- na rastlan›lmad›. Mesane mukozas›na minimal pe- netre olmufl R‹A, yabanc› cisim pensi ile çekilerek sistoskopi eflli¤inde d›flar› al›nd› (Resim 4).
TARTIfiMA
R‹A yayg›n olarak kullan›lan, güvenilir, uzun etki- li do¤um kontrol yöntemlerinden biridir ve kanama, infeksiyon, a¤r›, istenmeyen gebelik ile perforasyon gibi komplikasyonlar› vard›r.
R‹A’lar›n kar›n içine ve komflu organlara total ve- ya parsiyel göçü nadir bir komplikasyondur. R‹A gö- çü nedeniyle oluflan uterus perforasyon insidans›
1000 uygulamada 0,87-1,6 oran›nda saptanm›flt›r (1). R‹A migrasyonun s›kl›kla lokalizasyonlar› perito- neal kavite, omentum, ileum, sigmoid kolon, rektum ve mesanedir (2). R‹A’lar uterus perforasyonuna ve- ya iatrojenik faktörlere ba¤l› olarak mesane içinde görülebilir. Gerek perforasyona, gerekse iatrojenik sebeplere ba¤l› intravesikal R‹A, asemptomatik ola- bilece¤i gibi dizüri, hematüri, tekrarlay›c› idrar yolu infeksiyonu ve alt abdominal a¤r›ya neden olabilir.
Ayr›ca R‹A üzerinde, idrardaki sedimentlerin biriki- mi sonucu zamanla kalsifikasyon ve tafl oluflumu gö- rülebilmektedir (3).
Mesane içi R‹A, USG ve pelvik grafi ile gösterile- bilir. R‹A translokasyonlu olgularda R‹A’n›n yerini, uterus, intraabdominal organlar ve omentum ile olan iliflkisini göstermede USG ço¤u zaman yeterlidir (4).
USG’nin yard›mc› olmad›¤› durumlarda ise R‹A’n›n yerini saptamada ve komplikasyonlar› görmede bil- gisayarl› tomografi yard›mc› olmaktad›r (4).
Uterus perforasyonu s›kl›kla retrovert uteruslarda kronik infeksiyonlar zemininde geliflir. Perforasyona Resim 2: Direk grafide etraf› kalsifiye R‹A.
Resim 3: Sistoskopide intravesikal R‹A.
Resim 4: Endoskopik yolla mesaneden ç›kar›lan R‹A ve etraf›nda oluflmufl mikrokalküller.
B. Türk, H. Y›lmaz, fi. Çitçi, M. fiekero¤lu
fiiflli Etfal Hastanesi T›p Bülteni, Cilt: 44, Say›: 1, 2010 / The Medical Bulletin of fiiflli Etfal Hospital, Volume: 44, Number 1, 2010 37
ba¤l› mesaneye migrasyon gösteren R‹A’larda, mig- rasyon yolu üzerinde uterusta ve mesane cidar›nda fibrozis ile kal›nlaflmalar gibi de¤ifliklikler seçilebil- mektedir. Olgumuzda sistoskopide mesane mukozal yap›s› do¤ald› ve R‹A’n›n herhangi bir ucunun uterus ile iliflkisi bulunmamaktayd›. Ayr›ca anamnezinde R‹A tak›l›m›n›n 2 y›l önce olmas›, sonras›nda k›sa bir süre içinde hamile kal›fl› ve suprapubik a¤r› flikayeti- nin R‹A tak›l›m›ndan hemen sonra bafllamas› neden- leriyle, R‹A’n›n uterus perforasyonuna ba¤l› migras-
yonla de¤il, yanl›fl lokalizasyona yerlefltirilmesine ba¤l› olarak mesane içinde oldu¤unu düflündürmüfl- tür.
R‹A tak›lm›fl bayanlarda geçmeyen pelvik a¤r›n›n, inatç› idrar yolu flikayetlerinin olmas› düflük olas›l›k- la da olsa mesane içi lokalizasyonlu R‹A’y› düflün- dürmelidir. Böyle durumlarda pelvik grafi ve pelvik USG gibi temel görüntüleme yöntemleri istenmeli- dir. Bu sayede normal lokalizasyonu d›fl›ndaki R‹A’
lar›n tespiti yap›labilmektedir.
KAYNAKLAR
1. Harrison-Woolrych M, Ashton J, Coulter D.Uterineperforation on intrauterine device insertion: is the incidence higher than previously reported? Contraception 2003; 67: 53- 6.
2. Kassab B, Audra P: The migrating intrauterine device.Case report and review of the 165 cases. Concept fertil Sex 1999; 27: 696- 700.
3. Atakan H, Kaplan M, Erturk E: Intravesical migration of intrauterine device resulting in stone formation. Urology 2002;
60: 911.
4. Dietrick DD, Issa MM, Kabalin JN, Basssett JB: Intravesical migration of intrauterin device. J Urol. 1992; 147: 1321344.
