TEPAV Temel Ekonomik Göstergeler Sunumu. Sayı 3 Mayıs 2021

(1)

Göstergeler Sunumu

Sayı 3 | Mayıs 2021

(2)

«Temel Ekonomik Göstergeler Sunumu» Akademik Danışmanlar Projesi kapsamında

TEPAV tarafından hazırlanmaktadır ve her ayın son Perşembe günü proje kapsamında

illerdeki Oda ve Borsaların ortak kararıyla belirlenmiş olan Akademik Danışmanlarla

paylaşılmaktadır.

(3)

 Büyüme, üretim ve satışlar

 Dış ticaret ve cari açık

 İstihdam ve işsizlik

 Ekonomik Güven Endeksi

 Enflasyon

 Kredi ve mevduat

 TCMB Beklenti Anketi: Seçilmiş göstergeler

(4)

Büyüme, Üretim ve Satışlar

 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) büyümesi

 Üretim ve harcama yönünden katkılar

 Üretim

 Sanayi Üretim Endeksi (SÜE)

 Sektörel ciro endeksleri

 Satışlar

 Perakende satış hacim endeksi

 Hizmet sektörü ciro endeksleri

(5)

GSYH yıllık büyümeye üretim ve harcama yönünden katkılar, % puan, 2018 Ç1 – 2020 Ç4

Kaynak: TÜİK Ulusal Hesaplar, TEPAV görselleştirmesi -50

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40

2019-Ç2

2019-Ç1

2018-Ç1 2018-Ç2 2018-Ç3 2018-Ç4 2019-Ç3 2020-Ç1

2019-Ç4 2020-Ç2 2020-Ç3 2020-Ç4

Net Vergi Tarım

Sanayi

İnşaat

Hizmetler GSYİH

-80 -60 -40 -20 0 20 40 60 80

2018-Ç2

2018-Ç1 2018-Ç3 2018-Ç4 2019-Ç1 2019-Ç4

2019-Ç2 2019-Ç3 2020-Ç1 2020-Ç2 2020-Ç3 2020-Ç4

Yatırımlar

Özel Tüketim GSYİH

Kamu Tüketimi Net İhracat

Üretim yönünden katkılar Harcama yönünden katkılar

2020 yılı büyüme oranı %1,8 düzeyinde gerçekleşti

Yılın ikinci yarısında yatırım ve tüketim kaynaklı artışlar belirleyici oldu

Sanayide toparlanma güçlü seyrederken, inşaat sektörü geride kaldı

(6)

Slayt 6

SÜE, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2015=100, 2018 Ç1 – 2021 Ç1

Kaynak: TÜİK Sanayi İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

90 105 120 135 150

2018 -Ç1 2018 -Ç4

2018 -Ç3

2018 -Ç2 2019 -Ç3

2019 -Ç1 2019 -Ç2 2020 -Ç2

2019 -Ç4 2020 -Ç1 2020 -Ç3 2020 -Ç4 2021 -Ç1

Sanayi üretimi bir önceki çeyreğe göre %4,3 oranında geriledi, geçen yılın aynı dönemine göre artış ise %17,7

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış yıllık değişim ise %12 oranında gerçekleşti

SÜE

Mevsim ve takvim etkilerinden

arındırılmış SÜE

(7)

Sektörel ciro endeksleri, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2015=100, 2018 Ç1 – 2021 Ç1

150 200 250 300

2018 -Ç1 2019 -Ç1

2018 -Ç4

2018 -Ç2 2018 -Ç3 2019 -Ç3

2019 -Ç2 2019 -Ç4 2020 -Ç1 2020 -Ç2 2020 -Ç3 2020 -Ç4 2021 -Ç1

İnşaat Ticaret

Hizmet

Kaynak: TÜİK Ticaret ve Hizmet İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

Cirolarda en yüksek artış ticaret sektöründe

İnşaat sektöründe ise toplarlanma daha sınırlı oldu

(8)

Hizmet sektörlerinin hepsinde ciro artışı var ancak sektörler arası farklılaşıyor

Ciro artışı en fazla posta-kurye faaliyetlerinde görülürken, seyahat sektöründeki artış sınırlı seviyede

Slayt 8

Hizmet sektörü ciro endeksleri, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2015=100, % değişim, Mart 2020 - Mart 2021

Kaynak: TÜİK Ticaret ve Hizmet İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi 59

40

Su yolu taşıma.

40

Programcılık

75

İstihdam

Bilgisayar program.

Posta-Kurye

63

Sinema filmi Taşıma. için depo.

57

Diğer mesleki

Kiralama-Leasing

49 40

Yayımcılık Havayolu

48 44

Veterinerlik Güvenlik

47

İdare merkezi

45 45

Mimarlık-Mühendis.

Konaklama

39

Yeme-İçme

26 21

42 40 40

Hizmet Gayrimenkul Büro yönetimi

Kara taşıma.

38 60

35 35

Bilimsel araştırma

Bilgi hizmet

26

Bina hizmetleri

Hukuk-Muhasebe

22

Reklamcılık

16

Telekomünikasyon

5

Seyahat

24

(9)

Perakende satışlar bir önceki çeyreğe göre %1,5 oranında geriledi

Geçen yılın aynı dönemine göre artış ise %6,3 düzeyinde

Perakende satış hacim endeksi, mevsim etkisinden arındırılmış, 2015=100, 2018 Ç1 – 2021 Ç1

Kaynak: TÜİK Ticaret ve Hizmet İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

90 100 110 120 130

2020 -Ç2

2019 -Ç2

2018 -Ç3

2018 -Ç2

2018 -Ç1 2019 -Ç3

2018 -Ç4 2019 -Ç1 2019 -Ç4 2020 -Ç1 2020 -Ç3 2020 -Ç4 2021 -Ç1

(10)

Dış Ticaret ve Cari Açık

 Dış ticaret

 İhracat ve ithalat

 İhracatın ithalatı karşılama oranı

 Cari açık ve finansmanı

 Cari işlemler dengesi

 Cari açığın temel finansman kaynakları

(11)

İhracatın ithalatı karşılama oranı artıyor

Mart ayında yıllık ithalat yüzde 3 oranında artarken, ihracat yüzde 3 daraldı

Dış ticaret, 12 aylık birikimli, milyar dolar, Ocak 2018 - Mart 2021

Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

70 75 80 85 90 95

160 180 200 220 240 260

M ay -19

Kas -18

Eyl -18 M ar -21

Oc a- 18 M ay -20

M ar -18 M ay -18 Kas -19

Tem -18 M ar -19

Oc a- 19 Tem -19 Eyl -20

Eyl -19 Oc a- 21

Oc a- 20 M ar -20 Tem -20 Kas -20

İhracat/İthalat (Sağ eksen)

İhracat İthalat

(12)

Cari işlemler açığı geçen aya göre 1,2 milyar dolar yükselerek 36,2 milyar dolar olarak gerçekleşti

Altın ve enerji kalemleri hariç 6,9 milyar dolar cari fazla bulunuyor

Slayt 12

Cari işlemler dengesi, 12 aylık birikimli, milyar dolar, Ocak 2018 - Mart 2021

Cari işlemler dengesi

Altın hariç

Cari işlemler dengesi

Enerji ve altın hariç

Cari işlemler dengesi

-60 -40 -20 0 20 40 60

Oc a- 19

M ay -18 Eyl -18

Oc a- 18 Oc a- 20

Mar -18 Tem -18 Mar -19

Kas -18 M ay -19 Tem -19 Eyl -19 Eyl -20

Kas -19 Mar -20 M ay -20 Tem -20 Kas -20 Oc a- 21 Mar -21

(13)

Sermaye girişleri kısa vadeli

Uzun vadeli sermaye hareketleri kaynaklı 2,5 milyar dolar çıkış gerçekleşti

Cari açığın temel finansman kaynakları, 12 aylık birikimli, milyar dolar, Ocak 2018 - Mart 2021

*Pozitif değerler cari işlemler açığı ve sermaye girişlerini göstermektedir.

** Uzun vadeli sermaye kalemleri; net doğrudan yatırımlar, yurt içi yerleşiklerin yurt dışına ihraç ettikleri borç senetleri, bankalar ve diğer sektörlerin uzun vadeli kredileri ve Merkez Bankası'nda tutulan uzun vadeli mevduatlardan oluşmaktadır. Kısa vadeli sermaye kalemleri ise; hisse senetleri, yurt içi yerleşiklerin yurt içinde ihraç ettikleri borç senetleri, kısa vadeli kredi kullanımları, Merkez Bankası’nda tutulan kısa vadeli mevduat ile bankalardaki mevduatları içermektedir.

-20 0 20 40 60

20 18-01 20 18-03 20 18-05 20 18-07 20 18-09 20 18-11 20 19-01 20 19-03 20 19-05 20 19-07 20 19-09 20 19-11 20 20-01 20 20- 03 20 20-05 20 20- 07 20 20-09 20 20- 11 20 21-01 20 21-03

Uzun vadeli Kısa vadeli Cari İşlemler Hesabı

(14)

İstihdam ve İşsizlik

 Toplam ve tarım dışı istihdam

 İşsizlik oranları ve işgücüne katılım oranı

 Geniş tanımlı işsizlik oranları

 Kadın ve genç işsizlik oranları

(15)

Mart ayında geçen aya göre 530 bin istihdam artışı gerçekleşti

Geçen yılın aynı ayına göre toplam istihdamdaki artış 1,7 milyon iken tarım dışındaki artış 1 milyon ile sınırlı kaldı

Toplam ve tarım dışı istihdam, mevsim etkisinden arındırılmış, milyon kişi, Ocak 2018 – Mart 2021

Kaynak: TÜİK, TEPAV görselleştirmesi

20 22 24 26 28 30

M ar -18 Oc a- 18 Tem -18 M ay -18 Tem -20

Kas -18 Eyl -18 Eyl -20

Oc a- 19 M ar -19 M ay -19 Tem -19 Eyl -19 Kas -19 Oc a- 20 M ar -20 M ay -20 Oc a- 21 Kas -20 M ar -21

Tarım dışı istihdam

Toplam istihdam

(16)

Slayt 16

İşsizlik ve işgücüne katılım oranı, mevsim etkisinden arındırılmış, %, Ocak 2018 – Mart 2021

İşgücüne katılım oranı artıyor, işsizlik oranları geriliyor

Mart 2021’de işgücüne katılım oranı %51, işsizlik oranı ise %13,1 oldu Tarım dışı işsizlik oranı ise 1,8 puan yukarıda

8 12 16 20

44 48 52 56 60 64

Nis -18

Oca -18 Te m -19

Te m -18

Şub -18 Ağu -18

M ar -18 Eki -19

Ma y- 18 Ka s- 20

Ma y- 20

Nis -19

Ha z- 18 Eyl -18 Eki -18 Ka s- 18 Ar a- 18 Oca -19 Şub -19 Ma r- 19 Ma y- 19 Ha z- 19 Ağu -19 Te m -20

Eyl -19 Ka s- 19 Ar a- 19 Ar a- 20

Oca -20 Şub -20 Ma r- 20 Nis -20 Ha z- 20 Ağu -20 Eyl -20 Eki -20 Oca -21 Şub -21 Ma r- 21

İşgücüne katılım oranı (Sol eksen) Tarım dışı işsizlik oranı

İşsizlik oranı

(17)

Geniş tanımlı işsizlik oranlarındaki düşüş daha belirgin Atıl işgücü oranı 2,3 puan gerileyerek yüzde 25,8 düzeyinde gerçekleşti

İşgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler, mevsim etkisinden arındırılmış, %, Ocak 2018 – Mart 2021

Kaynak: TÜİK, TEPAV hesaplamaları, TEPAV görselleştirmesi

Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı: Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin toplamının işgücüne oranıdır.

İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı: İşsiz ve potansiyel işgücünün toplamının işgücü ve potansiyel işgücünün toplamına oranıdır.

Atıl işgücü oranı: Zamana bağlı eksik istihdam, işsizler ve potansiyel işgücünün toplamının işgücü ve potansiyel işgücünün toplamına oranıdır.

5 10 15 20 25 30 35

Ma r- 19 Te m -20

Oca -19

Oca -18 Ma r- 18 Ma y- 18 Eyl -18

Te m -18 Ka s- 18 Ma y- 19 Te m -19 Eyl -20

Eyl -19 Ka s- 19 Oca -20 Ma r- 20 Ma y- 20 Ka s- 20 Oca -21 Ma r- 21

Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı İşsizlik oranı

Atıl işgücü oranı

İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı

(18)

Kadın işsizlik oranı 2020 yıl sonuna göre 2,5 puan arttı

Genç nüfusta işsizlik oranı %25, kadın işsizlik oranı ise %16,5 seviyesinde

Slayt 18

Genç işsizlik ve kadın işsizlik oranı, mevsim etkisinden arındırılmış, milyon kişi, Ocak 2018 – Mart 2021

*15-24 yaş grubunu kapsamaktadır.

12 16 20 24 28

M ay -20

Oc a- 18 Tem -20

M ar -18 Kas -19

Tem -19

M ay -18 Oc a- 20

Tem -18 M ar -19

Kas -18 M ar -21

Eyl -18 Oc a- 19 M ay -19 Eyl -19 M ar -20 Eyl -20 Kas -20 Oc a- 21

Genç işsizlik oranı*

Kadın işsizlik oranı

(19)

 Ekonomik Güven Endeksi

 İnşaat Sektörü Güven Endeksi

 Hizmet Sektörü Güven Endeksi

 Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi

 Reel Kesim Güven Endeksi

 Tüketici Güven Endeksi

(20)

Slayt 20

Ekonomik güven endeksi, Ocak 2018 - Nisan 2021

50 60 70 80 90 100 110

Oc a- 18 Oc a- 20

Tem -18 Tem -20

Tem -19

Oc a- 19 Oc a- 21

Ekonomik Güven Endeksi Nisan 2021’de 5 puan geriledi

Sektörel güven endekslerinde düşüşler hakim; perakende ticaret ile tüketici güveni en fazla gerileyen alt sektörler

Mar.21 Nis.21 Fark Yüzde

İnşaat Sektörü

Güven Endeksi

79,8 77,3 -2,5 -3,1

Hizmet Sektörü

Güven Endeksi

105,5 103,3 -2,2 -2,1

Perakende Ticaret Sektörü

Güven Endeksi

109,2 103,1 -6,1 -5,6

Reel Kesim

Güven Endeksi

110,2 107,4 -2,8 -2,5

Tüketici Güven

Endeksi

86,7 80,2 -6,5 -7,5

Ekonomik güven endeksi Ekonomik güven endeksi, sektörler

(21)

 Tüketici enflasyonu

 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve temel göstergeler

 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve alt kalemler

 Üretici enflasyonu

 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ve imalat

 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ve alt

kalemler

(22)

Tüketici fiyatları artış eğiliminde…

TÜFE ile ölçülen yıllık enflasyon oranı Nisan 2021’de %17,14 düzeyine ulaştı

22 **TÜFE ve özel kapsamlı enflasyon göstergeleri*, yıllık % değişim, Ocak 2018 – Nisan 2021**

* Enflasyonun temel eğilimini göstermek amacıyla hesaplanan özel kapsamlı göstergelerden B - İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE; C - Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE’yi göstermektedir.

5 10 15 20 25 30

Kas -18

M ar -18

Oc a- 18 Tem -18

M ay -18 Oc a- 19

Eyl -18 M ar -19 Tem -19

M ay -19 Eyl -19 Kas -19 Oc a- 20 M ar -20 Oc a- 21

M ay -20 Tem -20 Eyl -20 Kas -20 M ar -21 Nis a- 21

TÜFE B C

Slayt 22

(23)

TÜFE ve alt kalemler, % değişim, Nisan 2021

En yüksek yıllık artış ulaştırma kaleminde gerçekleşti

Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri ile sağlık kalemlerinde enflasyon yüzde 20’lerde

Yıllık değişim Aylık değişim

Genel 17,14 1,68

Gıda ve Alkolsüz İçecekler 16,98 2,13

Alkollü İçecekler ve Tütün 3,60 0,73

Giyim ve Ayakkabı 11,03 7,57

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar 13,60 0,95 Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 22,27 -0,03

Sağlık 19,20 0,56

Ulaştırma 29,31 1,68

Haberleşme 9,05 -0,28

Eğlence ve Kültür 12,33 1,50

Eğitim 10,21 2,09

Lokanta ve Oteller 16,81 1,35

Çeşitli Mal ve Hizmetler 18,27 1,89

(24)

Üretici fiyatlarının artışı devam ediyor

Yİ-ÜFE ile ölçülen yıllık enflasyon oranı Nisan 2021’de %35,17 düzeyine ulaştı. İmalat Endeksi ise %38,11 düzeyinde gerçekleşti

Yİ-ÜFE ve imalat, yıllık % değişim, Ocak 2018 – Nisan 2021

0 10 20 30 40 50

Nis -21

Şu b- 18 M ay -18 Eyl -19

Oca -18 Ağu -18 Ha z- 19

Ar a- 18

M ar -18 Eki -20

Nis -18 Ha z- 18 Te m -18 Eyl -20

Eyl -18 Eki -18 Ka s- 18 Ma r- 19

Oca -19 Şu b- 19 Nis -19 Ma r- 20

Ka s- 19

Ma y- 19 Te m -19 Ağu -19 Eki -19 Ar a- 19 Oca -20 Şu b- 20 Nis -20 Ma y- 20 Ha z- 20 Te m -20 Ağu -20 Ka s- 20 Ar a- 20 Oca -21 Şu b- 21 Ma r- 21

Yİ-ÜFE İmalat

Slayt 24

(25)

Yİ-ÜFE ve alt kalemler, % değişim, Nisan 2021

Döviz kuru ve uluslararası emtia fiyatlarındaki artışlar etkili oldu

Elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı dışında tüm sanayi kollarında yüksek oranlı artışlar gerçekleşti

Yıllık Değişim Aylık Değişim

Yİ-ÜFE 35,17 4,34

Madencilik 27,07 5,02

İmalat 38,11 4,55

Elektrik, Gaz Üretimi ve Dağıtımı 4,50 2,22

Su Temini 28,32 0,27

Ana Sanayi Kollarına Göre Yİ-ÜFE

Ara Malı 42,59 6,63

Dayanıklı Tüketim Malları 29,24 2,05

Dayanıksız Tüketim Malları 24,97 1,99

Enerji 38,64 3,51

Sermaye Malı 27,24 2,85

(26)

Kredi ve Mevduat

 Kredi gelişmeleri

 Kredi büyüme hızları

 Tüketici kredi büyümesi

 Tahsili gecikmiş alacaklar ve karşılıksız senetler

 Takipteki kredi oranları

 Karşılıksız çek oranı

 Faiz oranları

 Ticari kredi ve mevduat faizi

 Tüketici kredi faizleri

 Mevduat gelişmeleri

 Toplam mevduat

 TL ve YP mevduat

(27)

Kredi büyümesi hız kesiyor

Ekim 2020’den itibaren yıllık kredi kullanımları gerileme eğiliminde ancak kredi kartlarındaki yüksek oranlı artışlar dikkat çekiyor

Kredi büyümesi, yıllık % değişim, Ocak 2018 – Mart 2021

Kaynak: BDDK, TEPAV hesaplamaları

-40 -20 0 20 40 60 80

Eyl -18

Oca -18 Te m -18

Ma r- 18 Ma y- 18 Kas -18 Te m -19

Oca -19 Te m -20

Ma r- 19 Ma y- 19 Eyl -19 Kas -19 Oca -20 Ma r- 20 Ma y- 20 Eyl -20 Kas -20 Oca -21 Ma r- 21

Kredi kartları

Toplam krediler

Tüketici kredileri

İşletme kredileri

(28)

Tüketici kredilerinde en yüksek büyüme taşıt kredilerinde

İhtiyaç ve konut kredilerindeki artışlar Ağustos 2020’den itibaren geriliyor

Slayt 28

Tüketici kredi büyümesi, yıllık % değişim, Ocak 2018 – Mart 2021

-20 0 20 40 60 80 100

Eyl -18

Oca -18 Oca -19

Ma r- 18 Ma y- 18 M ar -21

Ma r- 19 Te m -19

Te m -18 Kas -18 Ma y- 19 Eyl -19 Kas -19 Oca -20 M ar -20 Ma y- 20 Te m -20 Eyl -20 Oca -21

Kas -20

Taşıt

Konut İhtiyaç Ticari

Bireysel kredi kartı

(29)

Takipteki kredilerin oranı Mart 2021’de %3,8 düzeyinde

Takipteki ticari kredilerin oranı 2020 yıl başında %9,3’e ulaştı, Mart 2021’de ise

%5,9 düzeyinde gerçekleşti

**Takipteki kredi oranları*, %, Ocak 2018 – Mart 2021**

*Takipteki kredi oranı, takipteki alacakların toplam nakdi krediler içerisindeki payını göstermektedir.

**BDDK, salgınının ardından işletmelerin yaşayacakları nakit akışı sorununun finansal bir probleme dönüşmemesi için Mart ayında aldığı kararla, 31 Aralık’a kadar 2. grup krediye (yakın izlemedeki krediler-sorunlu krediler) geçiş süresini 30 günden 90 güne, 3. grup krediye (takipteki krediler) geçiş süresi de 90 günden 180 güne çıkarmıştı.

0 2 4 6 8 10

Oca -18 Ma r- 18 Ma y- 18 Ma r- 19

Eyl -18 Oca -19 Eyl -20

Ma y- 19

Tem -18 Kas -18 Kas -20

Tem -19 Eyl -19 Kas -19 Oca -20 Ma r- 20 Ma y- 20 Tem -20 Oca -21 Ma r- 21

Tüketici kredileri Toplam kediler Ticari krediler Sorunlu kredilerin takip süresini

uzatan düzenleme**

(30)

Karşılıksız çek oranları son üç yılın en düşük düzeylerinde

Karşılıksız çek oranları tutar ve adet olarak %1’in altına indi

Slayt 30

**Karşılıksız çek dönüşüm oranı*, %, Ocak 2018 – Nisan 2021**

Kaynak: TCMB, TEPAV hesaplamaları

*Karşılıksız çek dönüşüm oranları, takas odalarına ibraz edilen ve karşılıksız kalan çek adet ve tutarının toplam takasa ibraz edilen çek adet ve tutarı içindeki oranıdır.

0 1 2 3 4 5 6

Ağu -18 Ar a- 19

Oca -18 Eki -18

Te m -18 Şu b- 20

Şu b- 18 Ma y- 18 Nis -18 Ka s- 19

Ma r- 18 Eki -20

Ma r- 19

Ha z- 18 Eyl -18 Ağu -19

Ka s- 18 Ar a- 18 Oca -19 Ar a- 20

Nis -19

Şu b- 19 Ma y- 19 Ha z- 19 Te m -19 Eyl -19 Nis -21

Ha z- 20

Eki -19 Oca -20 Ağu -20

Ma r- 20 Nis -20 Ma y- 20 Te m -20 Eyl -20 Ka s- 20 Oca -21 Şu b- 21 Ma r- 21

Karşılıksız çek dönüşüm oranı (adet)

Karşılıksız çek dönüşüm oranı (tutar)

(31)

Ticari kredi ve mevduat faizleri artıyor

Nisan 2021’de ticari kredi faiz oranı %20,6, mevduat faiz oranı %17,8’e yükseldi

Ticari kredi ve mevduat faizi (TL üzerinden açılan, akım veri), %, Ocak 2018 – Nisan 2021

*Tüzel kişi KMH ve kurumsal kredi kartları hariç

5 10 15 20 25 30 35 40

Oca -18 Tem -18 Tem -20

Tem -19

Oca -19 Oca -21

Oca -20

Nis -18 Eki -18 Nis -19 Nis -20

Eki -19 Eki -20 Nis -21

Mevduat faiz oranı

Ticari kredi faiz oranı*

(32)

Tüketici kredi faizlerinde bir önceki aya göre artış 1,3 puan

Faiz oranları ihtiyaç kredilerinde 1,3, taşıt kredilerinde 2,4, konut kredilerinde de 0,4 puan arttı

Slayt 32

Tüketici kredi faizleri, TL üzerinden açılan, akım veri, %, Ocak 2018 – Nisan 2021

Kaynak: TCMB, TEPAV görselleştirmeleri

0 10 20 30 40

Oca -20

Oca -18 Kas -19

Tem -19

Eyl -18

Ma r- 18 Ma y- 18 Tem -18 Ka s- 18 Oca -19 Ma r- 19 Ma y- 19 Eyl -19 Ma r- 20 Ma y- 20 Tem -20 Eyl -20 Oca -21

Ka s- 20 Ma r- 21 Nis -21

Taşıt Tüketici kredisi

İhtiyaç Konut

(33)

Mevduatlar artış eğiliminde…

Döviz mevduatlarının oranı %54,9’a yükseldi

Toplam mevduat tutarı (milyar TL) ve döviz mevduatlarını oranı (%), Ocak 2018 – Nisan 2021

40 44 48 52 56 60

3.000 2.500 4.000

1.500 3.500

2.000 Ma r- 21

Ma r- 18 Ma y- 19 Eyl -20

Şub -18 Ağu -18

Ma y- 18 Ha z- 19

Ha z- 18 Ağu -19

Eyl -18 Eki -18 Ka s- 18 Oca -19 Ma r- 19 Nis -19

Oca -18 Te m -18 Eyl -19 Eki -19 Ka s- 19

Te m -19 Ar a- 19 Oca -20 Şub -20 Ma r- 20 Nis -20 Ma y- 20 Ha z- 20

Şub -19 Ağu -20 Eki -20

Nis -18 Ka s- 20

Ar a- 18 Ar a- 20 Oca -21 Nis -21

Şub -21

Te m -20

YP Mevduat Oranı, sağ

Toplam Mevduat, Milyar TL

(34)

Nisan 2021’de TL ve yabancı para (YP) mevduatlar arttı

YP mevduatlar bir önceki aya göre 463 milyon dolar artarak 253 milyar dolara seviyesine yükseldi

Slayt 34

TL ve YP mevduat, Ocak 2018 – Nisan 2021

180 200 220 240 260 280

Kas -18

M ar -18

2.000 Tem -18 Nis -21

Oca -18 Ma y- 18 Eyl -18 Oca -19 Ma r- 19 Ma y- 19 Tem -19 Eyl -19 Kas -19 Oca -20 Ma r- 20 Ma y- 20 Tem -20 Eyl -20 Kas -20 Oca -21 Ma r- 21

400 800 1.200 1.600

TL Mevduat, Milyar TL

Bankalardaki YP Mevduat, Milyar ABD Doları (Sağ eksen)

YP Mevduat, Milyar TL

(35)

Seçilmiş Göstergeler

 TÜFE beklentileri

 Cari yıl sonu yıllık TÜFE beklentisi

 12 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi

 24 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi

 ABD dolar kuru beklentileri

 Cari yıl sonu bankalar arası döviz piyasası ABD dolar kuru beklentisi

 GSYH büyüme beklentileri

 Cari yılın yıllık GSYH büyüme beklentisi

 Gelecek yılın yıllık GSYH büyüme beklentisi

(36)

Mayıs ayında enflasyon beklentileri yükseldi

TÜFE beklentileri 2021 yıl sonu için %13,81, 12 ay sonrası için ise %11,81 düzeyinde

Slayt 36

TCMB beklenti anketi, enflasyon, %, Mart 2020 – Mayıs 2021

Kaynak: TCMB Beklenti Anketi İstatistikleri, TEPAV görselleştirmeleri

* Beklenti Anketi, her ay itibarıyla 66’sı finansal sektör, 10’u reel sektör, 12’si ise profesyonellerden oluşan 88 katılımcıya gönderilmektedir.

6 8 10 12 14 16

2020 -05 2020 -07

2020 -06

2020 -03 2020 -04 2020 -10

2020 -08 2020 -09 2020 -11 2021 -02

2020 -12 2021 -01 2021 -05

2021 -03 2021 -04

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

Cari Yıl Sonu Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

(37)

Mayıs ayında 2021 yıl sonu Dolar/TL kuru beklentisi 8,71 düzeyinde

12 ay sonrası için döviz kuru beklentisi ise bir önceki aya göre 17 baz puan artarak 8,95’e yükseldi

TCMB beklenti anketi, döviz kuru, %, Mart 2020 – Mayıs 2021

Kaynak: TCMB Beklenti Anketi İstatistikleri Raporu, TEPAV görselleştirmeleri

6 7 8 9

2020 -06

2020 -03 2021 -01

2020 -10

2020 -07

2020 -04 2020 -05 2020 -08 2020 -09 2020 -11 2020 -12 2021 -02 2021 -03 2021 -04 2021 -05

12 Ay Sonrasının Bankalararası Döviz Piyasası ABD Dolar Kuru Beklentisi (TL)

Cari Yıl Sonu Bankalararası Döviz Piyasası ABD Dolar Kuru Beklentisi (TL)

(38)

Mayıs ayında 2021 yılı GSYH büyüme beklentisi %4,3 seviyesinde

Slayt 38

Cari yılın ve gelecek yılın yıllık GSYH büyüme beklentisi, %, aylık, 2020-2021

Kaynak: TCMB Beklenti Anketi İstatistikleri Raporu, TEPAV görselleştirmeleri

Cari Yılın Yıllık GSYH Büyüme

Beklentileri (%) Gelecek Yılın Yıllık GSYH Büyüme

Beklentileri (%)

0 1 2 3 4 5

2021 -06

2021 -01 2021 -08

2021 -03 2021 -12

2021 -02 2021 -07

2021 -04 2021 -05 2021 -09 2021 -10 2021 -11

0 1 2 3 4 5

2020 -08 2021 -05

2020 -05 2020 -06 2020 -11

2020 -07 2020 -09 2020 -10 2020 -12 2021 -01 2021 -02 2021 -03 2021 -04

(39)

 Kaynak önerileri

(40)

Kaynak önerileri

 Büyüme, üretim ve satışlar

TÜİK Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, IV. Çeyrek: Ekim - Aralık, 2020

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-IV.-Ceyrek:- Ekim---Aralik,-2020-37180

TÜİK Sanayi Üretim Endeksi, Mart 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sanayi-Uretim-Endeksi-Mart-2021-37298

TÜİK Perakende Satış Endeksleri, Mart 2021

https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=37358

TÜİK Ciro Endeksleri, Mart 2021

https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=6RRTghTbcWNc8yM42p80yFg sdGSl2GBTp9G8z3s3q2B62yj2WrzY!-1558157167?id=37322

 Dış ticaret ve cari açık

TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri, Mart 2021

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/odemeler

+dengesi+ve+ilgili+istatistikler/odemeler+dengesi+istatistikleri

(41)

 İstihdam ve işsizlik

TÜİK İşgücü İstatistikleri, Mart 2021

https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=37545

TEPAV İstihdam İzleme Bülteni, Şubat 2021

https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10287

 Sektörel güven endeksleri

TÜİK Sektörel Güven Endeksleri, Nisan 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sektorel-Guven-Endeksleri-Nisan-2021-37526

TÜİK Ekonomik Güven Endeksi, Nisan 2021

https://tuikweb.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=37511

TEPAV Perakende Güven Endeksi, Nisan 2021

https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10282

(42)