TEPAV Temel Ekonomik Göstergeler Sunumu. Sayı 4 Haziran 2021

(1)

Göstergeler Sunumu

Sayı 4 | Haziran 2021

(2)

«Temel Ekonomik Göstergeler Sunumu» Akademik Danışmanlar Projesi kapsamında

TEPAV tarafından hazırlanmaktadır ve her ayın son Perşembe günü proje kapsamında

illerdeki Oda ve Borsaların ortak kararıyla belirlenmiş olan Akademik Danışmanlarla

paylaşılmaktadır.

(3)

 Büyüme, üretim ve satışlar

 Dış ticaret ve cari açık

 İstihdam ve işsizlik

 Ekonomik Güven Endeksi

 Enflasyon

 Kredi ve mevduat

 TCMB Beklenti Anketi: Seçilmiş göstergeler

(4)

Büyüme, Üretim ve Satışlar

 Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) büyümesi

 Üretim ve harcama yönünden katkılar

 Üretim

 Sanayi Üretim Endeksi (SÜE)

 Sektörel ciro endeksleri

 Satışlar

 Perakende satış hacim endeksi

 Hizmet sektörü ciro endeksleri

(5)

GSYH yıllık büyümeye üretim ve harcama yönünden katkılar, % puan, 2018 Ç1 – 2021 Ç1

Kaynak: TÜİK Ulusal Hesaplar, TEPAV görselleştirmesi -50

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40

2020-Ç3

2018-Ç1 2018-Ç4 2019-Ç1

2018-Ç2 2018-Ç3 2019-Ç2 2019-Ç3 2019-Ç4 2020-Ç1 2020-Ç2 2020-Ç4 2021-Ç1

Tarım Sanayi

Net Vergi Hizmetler

İnşaat

GSYİH

-60 -40 -20 0 20 40

2018-Ç2

2018-Ç1 2019-Ç1

2018-Ç3 2020-Ç4

2018-Ç4 2019-Ç3

2019-Ç2 2019-Ç4 2020-Ç1 2020-Ç2 2020-Ç3 2021-Ç1

Özel Tüketim GSYİH

Net İhracat Kamu Tüketimi

Yatırımlar

Üretim yönünden katkılar Harcama yönünden katkılar

2021 yılı ilk çeyrek büyüme oranı %7 düzeyinde

Yatırım ve özel tüketim kaynaklı artışlar belirleyici, sanayide toparlanma güçlü

seyrediyor

(6)

Slayt 6

SÜE, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2015=100, 2018 Ç1 – 2021 Ç2

Kaynak: TÜİK Sanayi İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

*Nisan 2021 verisini içermektedir

90 105 120 135 150

2019 -Ç1

2018 -Ç1 2019 -Ç4

2018 -Ç4 2019 -Ç2 2020 -Ç1

2018 -Ç3

2018 -Ç2 2019 -Ç3 2020 -Ç2 2020 -Ç3 2020 -Ç4 2021 -Ç1 2021 -Ç2 *

Sanayi üretimi Nisan ayında bir önceki aya göre %5,7 geriledi

Yıllık değişimlerde baz etkisi çok güçlü. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış SÜE artışı %65,4 oranında gerçekleşti.

SÜE

Mevsim ve Takvim Etkilerinden arındırılmış SÜE

(7)

Sektörel ciro endeksleri, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2015=100, 2018 Ç1 – 2021 Ç2

150 200 250 300 350

2018 -Ç4 2019 -Ç2

2018 -Ç3

2018 -Ç1 2019 -Ç3

2018 -Ç2 2019 -Ç4

2019 -Ç1 2020 -Ç1 2020 -Ç2 2021 -Ç1

2020 -Ç3 2020 -Ç4 2021 -Ç2 *

İnşaat Ticaret Hizmet

Kaynak: TÜİK Ticaret ve Hizmet İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

Hizmet sektöründe ciro artışı devam ediyor

Ticaret ve inşaat sektörlerinde ise ivme kaybı yaşanıyor

(8)

Pandeminin etkilediği sektörlerde güçlü bir ciro artışı var

Ciro artışı en fazla seyahat, konaklama, havayolu ile yeme-içme sektörlerinde görülüyor

Slayt 8

Hizmet sektörü ciro endeksleri, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış, 2015=100, % değişim, Nisan 2020 - Nisan 2021

51 48 16

Havayolu Kiralama-Leasing

379

Seyahat

76

Konaklama Bilgisayar program.

296

Reklamcılık

Yeme-İçme

170 146 110

Bilimsel araştırma

139 110

Güvenlik

Sinema filmi Bilgi hizmet 49

Diğer mesleki

96

Su yolu taşıma. İdare merkezi

93

Taşıma. için depo.

89

Posta-Kurye

183

82

Mimarlık-Mühendis.

79

Hizmet Gayrimenkul Hukuk-Muhasebe

75 72

Büro yönetimi

73

Programcılık

71

Kara taşıma.

69

Veterinerlik

64 52 48

İstihdam

16

Bina hizmetleri 43

Yayımcılık

37

Telekomünikasyon

(9)

Perakende satışlar Nisan ayında bir önceki aya göre %6,7 oranında geriledi

Geçen yılın aynı dönemine göre ise %40,6 artış var. Bu artış, güçlü baz etkisini yansıtıyor.

Perakende satış hacim endeksi, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış, 2015=100, 2018 Ç1 – 2021 Ç2

90 100 110 120 130

2019 -Ç4

2019 -Ç3 2020 -Ç4

2018 -Ç4

2018 -Ç3 2021 -Ç2*

2018 -Ç1 2018 -Ç2 2019 -Ç1 2019 -Ç2 2020 -Ç1 2020 -Ç2 2021 -Ç1

2020 -Ç3

(10)

Dış Ticaret ve Cari Açık

 Dış ticaret

 İhracat ve ithalat

 İhracatın ithalatı karşılama oranı

 Cari açık ve finansmanı

 Cari işlemler dengesi

 Cari açığın temel finansman kaynakları

(11)

İhracatın ithalatı karşılama oranı %93,1 düzeyinde

Nisan ayında yıllık ithalat %4,2, ihracat ise %5,5 oranında arttı

Dış ticaret, 12 aylık birikimli, milyar dolar, Ocak 2018 – Nisan 2021

Kaynak: TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri, TEPAV görselleştirmesi

70 75 80 85 90 95 100

160 180 200 220 240 260

Oc a- 19

Eyl -18

Oc a- 18 M ar -18 Tem -18

M ay -18 M ar -19

Kas -18 M ay -19 Tem -19 Eyl -19 Kas -19 Oc a- 20 M ar -20 M ay -20 Tem -20 Eyl -20 Kas -20 Oc a- 21 Nis -21

M ar -21

İhracat İthalat İhracat/İthalat (Sağ eksen)

(12)

Cari işlemler açığı geriliyor

Cari işlemler açığı geçen aya göre 3,6 milyar dolar geriledi, altın ve enerji kalemleri hariç bakıldığında cari fazla bulunuyor

Slayt 12

Cari işlemler dengesi, 12 aylık birikimli, milyar dolar, Ocak 2018 – Nisan 2021

-60 -40 -20 0 20 40 60

M ar -18 Oc a- 20

Oc a- 18 May -18 Kas -18 Eyl -20

Eyl -18

Tem -18 Oc a- 19 M ar -19 M ay -19 Tem -19 Eyl -19 Kas -19 M ar -20 May -20 Tem -20 Kas -20 Oc a- 21 M ar -21 Nis -21

Cari işlemler dengesi

Cari işlemler dengesi (Altın hariç)

Cari işlemler dengesi (Enerji ve altın hariç)

(13)

Sermaye girişleri kısa vadeli

Nisan ayında uzun vadeli sermaye hareketleri kaynaklı 475 milyon dolar çıkış gerçekleşti

Cari açığın temel finansman kaynakları, 12 aylık birikimli, milyar dolar, Ocak 2018 – Nisan 2021

*Pozitif değerler cari işlemler açığı ve sermaye girişlerini göstermektedir.

** Uzun vadeli sermaye kalemleri; net doğrudan yatırımlar, yurt içi yerleşiklerin yurt dışına ihraç ettikleri borç senetleri, bankalar ve diğer

sektörlerin uzun vadeli kredileri ve Merkez Bankası'nda tutulan uzun vadeli mevduatlardan oluşmaktadır. Kısa vadeli sermaye kalemleri ise; hisse senetleri, yurt içi yerleşiklerin yurt içinde ihraç ettikleri borç senetleri, kısa vadeli kredi kullanımları, Merkez Bankası’nda tutulan kısa vadeli mevduat ile bankalardaki mevduatları içermektedir.

-20 -10 0 10 20 30 40 50 60

Kas-20

Oca-19

Eyl-18

Şub-18Oca-18 Nis-18Mar-18 Haz-20

May-18 Tem-18Haz-18 Ağu-18 Oca-20

Eki-18 Kas-18 Ara-18 Şub-19 Ağu-20

Mar-19 Nis-19 May-19 Haz-19 Tem-19 Şub-20

Ağu-19 Eyl-19 Tem-20

Eki-19 Kas-19 Ara-19 Mar-20 Nis-20 Oca-21

May-20 Eyl-20 Eki-20 Ara-20 Şub-21 Mar-21 Nis-21

Kısa vadeli Uzun vadeli Cari İşlemler Hesabı

(14)

İstihdam ve İşsizlik

 Toplam ve tarım dışı istihdam

 İşsizlik oranları ve işgücüne katılım oranı

 Geniş tanımlı işsizlik oranları

 Kadın ve genç işsizlik oranları

(15)

Nisan ayında geçen aya göre 193 bin istihdam kaybı yaşandı

Geçen yılın aynı ayına göre toplam istihdamdaki artış 2,9 milyon iken tarım dışındaki artış 2,6 milyon olarak gerçekleşti

Toplam ve tarım dışı istihdam, mevsim etkisinden arındırılmış, milyon kişi, Ocak 2018 – Nisan 2021

Kaynak: TÜİK, TEPAV görselleştirmesi

20 22 24 26 28 30

Oc a- 18 Oc a- 21

Oc a- 19

Nis -18 Eki -19 Oc a- 20

Tem -18 Eki -18 Nis -19 Tem -19 Nis -20 Tem -20 Eki -20 Nis -21

Toplam istihdam

Tarım dışı istihdam

(16)

Slayt 16

İşsizlik ve işgücüne katılım oranı, mevsim etkisinden arındırılmış, %, Ocak 2018 – Nisan 2021

İşgücüne katılım oranı bir önceki aya kıyasla benzer seviyede, işsizlik oranları ise artıyor

Nisan ayında işgücüne katılım oranı %51,3, işsizlik oranı ise %13,9 oldu Tarım dışı işsizlik oranı ise 2,3 puan yukarıda

8 12 16 20

44 48 52 56 60 64

Ağu-19

Haz-19 Nis-20

Oca-18 Ağu-20

Şub-18 Eyl-20

Mar-18 Eki-18

Nis-18 Eki-19

May-18 Ağu-18Tem-18 Şub-21

Haz-18 Oca-19

Eyl-18 Kas-18 Ara-18 Şub-19 Mar-19 Nis-19 May-19 Tem-19 Nis-21

Eyl-19 Kas-19 Haz-20

Ara-19 Oca-20 Ara-20

Şub-20 Mar-20 May-20 Kas-20

Tem-20 Eki-20 Oca-21 Mar-21

İşgücüne katılım oranı (Sol eksen) İşsizlik oranı

Tarım dışı işsizlik oranı

(17)

Geniş tanımlı işsizlik oranlarındaki artış daha belirgin Atıl işgücü oranı 1,7 puan artarak yüzde 27,4 düzeyinde gerçekleşti

İşgücüne ilişkin tamamlayıcı göstergeler, mevsim etkisinden arındırılmış, %, Ocak 2018 – Nisan 2021

Kaynak: TÜİK, TEPAV hesaplamaları, TEPAV görselleştirmesi

Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı: Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin toplamının işgücüne oranıdır.

İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı: İşsiz ve potansiyel işgücünün toplamının işgücü ve potansiyel işgücünün toplamına oranıdır.

Atıl işgücü oranı: Zamana bağlı eksik istihdam, işsizler ve potansiyel işgücünün toplamının işgücü ve potansiyel işgücünün toplamına oranıdır.

5 10 15 20 25 30 35

Kas-20

Eyl-20

Oca-18 Oca-19

May-18

Mar-18 Mar-19

Kas-18

Tem-18 Eyl-18 May-19 Tem-19 Eyl-19 Kas-19 Oca-20 Mar-20 Mar-21

May-20 Tem-20 Oca-21 Nis-21

İşsizlik oranı

İşsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı

Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı Atıl işgücü oranı

(18)

Kadın işsizlik oranı bir önceki aya kıyasla azalsa da, 2020 yıl sonu değerinin hala 2 puan üzerinde

Genç nüfusta işsizlik oranı %25,6, kadın işsizlik oranı ise %15,9 seviyesinde

Slayt 18

Genç işsizlik ve kadın işsizlik oranı, mevsim etkisinden arındırılmış, milyon kişi, Ocak 2018 – Nisan 2021

*15-24 yaş grubunu kapsamaktadır.

12 16 20 24 28

Oc a- 18 M ar -18 Tem -18 M ay -18 Eyl -18 Kas -18 M ar -19 Oc a- 19 M ar -20

M ay -19 Tem -19 M ar -21

Eyl -19 Kas -19 Oc a- 20 M ay -20 Tem -20 Eyl -20 Kas -20 Oc a- 21 Nis -21

Kadın işsizlik oranı Genç işsizlik oranı*

(19)

 Ekonomik Güven Endeksi

 İnşaat Sektörü Güven Endeksi

 Hizmet Sektörü Güven Endeksi

 Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi

 Reel Kesim Güven Endeksi

 Tüketici Güven Endeksi

(20)

Slayt 20

Ekonomik güven endeksi, Ocak 2018 - Mayıs 2021

50 60 70 80 90 100 110

Oc a- 20

Oc a- 18 Tem -19

Tem -18 Oc a- 19 Tem -20 Oc a- 21 M ay -21

Ekonomik Güven Endeksi Mayıs 2021’de 1,3 puan geriledi

İnşaat sektörü güven endeksi hariç diğer sektörel güven endekslerinde düşüş gözleniyor İnşaat sektörü güven endeksi ise bir önceki aya kıyasla %3 oranında artmış

Nis.21 May.21 Fark Yüzde

İnşaat Sektörü

Güven Endeksi 77,3 79,6 2,3 3,0

Hizmet Sektörü

Güven Endeksi 103,3 102,2 -1,1 -1,1

Perakende Ticaret Sektörü

Güven Endeksi 103,1 100,9 -2,2 -2,1

Reel Kesim

Güven Endeksi 107,4 107,1 -0,3 -0,3

Tüketici Güven

Endeksi 80,2 77,3 -2,9 -3,6

Ekonomik güven endeksi Ekonomik güven endeksi, sektörler

(21)

 Tüketici enflasyonu

 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve temel göstergeler

 Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve alt kalemler

 Üretici enflasyonu

 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ve imalat

 Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ve alt

kalemler

(22)

Tüketici fiyatları geçen aya göre %0,6 puan geriledi

TÜFE ile ölçülen yıllık enflasyon oranı Mayıs ayında %16,59 düzeyinde gerçekleşti

22

**TÜFE ve özel kapsamlı enflasyon göstergeleri*, yıllık % değişim, Ocak 2018 - Mayıs 2021**

* Enflasyonun temel eğilimini göstermek amacıyla hesaplanan özel kapsamlı göstergelerden B - İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE; C - Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE’yi göstermektedir.

5 10 15 20 25 30

Tem -18 Oc a- 21

M ar -19

Oc a- 18 Oc a- 19

M ar -18 M ay -18 Kas -18 M ar -21

Eyl -18 M ay -20

M ay -19 Tem -19 Eyl -19 Kas -19 Eyl -20

M ar -20

Oc a- 20 Tem -20 Kas -20 Nis -21

TÜFE B C

Slayt 22

(23)

TÜFE ve alt kalemler, % değişim, Mayıs 2021

En yüksek yıllık artış ulaştırma kaleminde gerçekleşti

« Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri» ile «ulaştırma» kalemlerinde yıllık enflasyon yüzde 20’lerin üzerinde

Yıllık değişim Aylık değişim

Genel 16,59 0,89

Gıda ve Alkolsüz İçecekler 17,04 0,29

Alkollü İçecekler ve Tütün 2,90 -0,01

Giyim ve Ayakkabı 5,75 1,76

Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar 14,08 0,76 Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri 21,79 0,75

Sağlık 19,30 0,30

Ulaştırma 28,39 2,56

Haberleşme 8,07 0,56

Eğlence ve Kültür 10,05 -1,32

Eğitim 10,57 0,60

Lokanta ve Oteller 17,73 0,95

Çeşitli Mal ve Hizmetler 17,92 1,62

(24)

Üretici fiyatlarındaki yüksek oranlı artışlar devam ediyor

Yİ-ÜFE ile ölçülen yıllık enflasyon oranı Mayıs ayında %38,33 düzeyine ulaştı.

İmalat Endeksi ise %41,27 düzeyinde gerçekleşti

Yİ-ÜFE ve imalat, yıllık % değişim, Ocak 2018 - Mayıs 2021

0 10 20 30 40 50

Mar-18 Ağu-20

Ağu-19

Ağu-18 Eyl-20

May-19

Haz-18

Oca-18 Tem-19

Şub-18 May-18Nis-18 Tem-18 Eyl-18 Oca-19

Eki-18 Şub-21

Kas-18 Ara-18 Şub-19 Eyl-19

Mar-19 Nis-19 Haz-19 Tem-20

Eki-19 Kas-19 Ara-19 Oca-20 Şub-20 Mar-20 Nis-20 May-20 Haz-20 Eki-20 Kas-20 Nis-21

Ara-20 Oca-21 Mar-21 May-21

Yİ-ÜFE İmalat

Slayt 24

(25)

Yİ-ÜFE ve alt kalemler, % değişim, Mayıs 2021

En yüksek artışlar ara malı, enerji ve imalat gruplarında gerçekleşti

« Elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı» grubunda ise fiyat artışları sınırlı seyretti

Yıllık Değişim Aylık Değişim

Yİ-ÜFE 38,33 3,92

Madencilik 32,88 2,76

İmalat 41,27 3,94

Elektrik, Gaz Üretimi ve Dağıtımı 6,64 4,55

Su Temini 29,72 0,47

Ana Sanayi Kollarına Göre Yİ-ÜFE

Ara Malı 47,76 5,20

Dayanıklı Tüketim Malları 29,18 2,40

Dayanıksız Tüketim Malları 25,22 1,65

Enerji 43,33 5,17

Sermaye Malı 29,49 3,14

(26)

Kredi ve Mevduat

 Kredi gelişmeleri

 Kredi büyüme hızları

 Tüketici kredi büyümesi

 Tahsili gecikmiş alacaklar ve karşılıksız senetler

 Takipteki kredi oranları

 Karşılıksız çek oranı

 Faiz oranları

 Ticari kredi ve mevduat faizi

 Tüketici kredi faizleri

 Mevduat gelişmeleri

 Toplam mevduat

 TL ve YP mevduat

(27)

Kredi büyümesi hız kesiyor

Ekim 2020’den itibaren yıllık kredi kullanımları gerileme eğiliminde ancak kredi kartlarındaki yüksek oranlı artışlar dikkat çekiyor

Kredi büyümesi, yıllık % değişim, aylık, Ocak 2018 – Nisan 2021

Kaynak: BDDK, TEPAV hesaplamaları

-40 -20 0 20 40 60 80

Kas-20

Mar-19 Oca-20

Tem-19

Eyl-18

Oca-18 Oca-19 Mar-20

Mar-18 May-18 Tem-18 Kas-18 May-19 Nis-21

Eyl-19 Kas-19 May-20 Tem-20 Eyl-20 Oca-21 Mar-21

İşletme kredileri Toplam krediler Kredi kartları Tüketici kredileri

(28)

Tüketici kredilerinde en yüksek büyüme taşıt kredilerinde

Ticari kredilerin artış hızı son bir yılın en düşük seviyesinde

Slayt 28

Tüketici kredi büyümesi, yıllık % değişim, aylık, Ocak 2018 – Nisan 2021

-20 0 20 40 60 80 100

Nis-21

Eyl-18 Mar-19Oca-19

Oca-18 Mar-18 Kas-19

May-18 Tem-18 Kas-18 May-19 Tem-19 Eyl-19 Oca-20 Mar-20 May-20 Eyl-20Tem-20 Kas-20 Oca-21 Mar-21

Bireysel kredi kartı İhtiyaç

Konut Taşıt

Ticari

(29)

Takipteki kredilerin oranı Nisan 2021’de %3,7 düzeyinde

Takipteki ticari kredilerin oranı 2020 yıl başında %9,3’e ulaştı, Nisan 2021’de ise

%5,9 düzeyinde gerçekleşti

**Takipteki kredi oranları*, % , aylık, Ocak 2018 – Nisan 2021**

*Takipteki kredi oranı, takipteki alacakların toplam nakdi krediler içerisindeki payını göstermektedir.

**BDDK, salgınının ardından işletmelerin yaşayacakları nakit akışı sorununun finansal bir probleme dönüşmemesi için Mart ayında aldığı kararla, 31 Aralık’a kadar 2. grup krediye (yakın izlemedeki krediler-sorunlu krediler) geçiş süresini 30 günden 90 güne, 3. grup krediye (takipteki krediler) geçiş süresi de 90 günden 180 güne çıkarmıştı.

0 2 4 6 8 10

Mar-18 Oca-20

Eyl-19

Oca-18 Oca-19

May-18 Tem-19

Tem-18 Mar-19

Kas-18

Eyl-18 May-19 Kas-19 Mar-20 May-20 Tem-20 Eyl-20 Kas-20 Oca-21 Mar-21 Nis-21

Ticari krediler

Tüketici kredileri Toplam kediler Sorunlu kredilerin takip süresini

uzatan düzenleme**

(30)

Karşılıksız çek oranları son üç yılın en düşük düzeyinde

Mayıs ayında karşılıksız çek oranları tutar ve adet olarak %0,7 ve %0,6 olarak gerçekleşti

Slayt 30

Karşılıksız çek dönüşüm oranı, % , aylık, Ocak 2018 – Nisan 2021

Kaynak: TCMB, TEPAV hesaplamaları

*Karşılıksız çek dönüşüm oranları, takas odalarına ibraz edilen ve karşılıksız kalan çek adet ve tutarının toplam takasa ibraz edilen çek adet ve tutarı içindeki oranıdır.

0 1 2 3 4 5 6

Şub-18 Nis-18

Oca-18 Mar-18 May-18 Tem-18 May-19

Haz-18 Ağu-18 Eyl-18 Eki-18 Kas-18 Ara-18 Oca-19 Oca-21

Mar-19 Eki-20

Nis-19 Haz-19

Şub-19 Nis-20

Tem-19 Ağu-19 Eyl-19 Eki-19 Kas-19 Ara-19 Ağu-20

Oca-20 Şub-20 Şub-21

Mar-20 May-20 Haz-20 Mar-21

Kas-20

Tem-20 Ara-20 Nis-21

Eyl-20

Karşılıksız çek dönüşüm oranı (adet) Karşılıksız çek dönüşüm oranı (tutar)

(31)

Ticari kredi ve mevduat faizleri artıyor

Mayıs 2021’de ticari kredi faiz oranı %20,9, mevduat faiz oranı %17,9’a yükseldi

Ticari kredi ve mevduat faizi (TL üzerinden açılan, akım veri), %, aylık, Ocak 2018 – Mayıs 2021

*Tüzel kişi KMH ve kurumsal kredi kartları hariç

5 10 15 20 25 30 35 40

Oca-19

Oca-18 Tem-18 Tem-19 Oca-20 Tem-20 Oca-21 Mayıs-21

Mevduat faiz oranı Ticari kredi faiz oranı*

(32)

Tüketici kredi faizleri %23 seviyesini koruyor

Faiz oranları taşıt kredilerinde 0,7 puan artarken ihtiyaç ve konut kredilerinde 0,3 puan azaldı

Slayt 32

Tüketici kredi faizleri, TL üzerinden açılan, akım veri, %, aylık, Ocak 2018 – Mayıs 2021

Kaynak: TCMB, TEPAV görselleştirmeleri

0 10 20 30 40

Oca-19 Mar-21

May-18 Mar-19

Oca-18 Mar-18 Eyl-18 Eyl-20

Tem-18 Kas-18 May-19 Tem-19 Oca-21

Eyl-19 Oca-20

Kas-19 Mar-20 May-20 Tem-20 Kas-20 Nis-21

İhtiyaç

Tüketici kredisi Taşıt

Konut

(33)

Mevduatlar artış eğilimini koruyor

Döviz mevduatlarının oranı %55,3’e yükseldi

Toplam mevduat tutarı (milyar TL) ve döviz mevduatlarını oranı (%), aylık, Ocak 2018 – Mayıs 2021

40 44 48 52 56 60

1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000

Oca-19 May-21

Ara-18

Tem-18 Nis-21

Haz-18 Ağu-20

Şub-18Oca-18 Nis-20

Ağu-18

Mar-18 Oca-21

Nis-18 May-18 Eyl-18 Mar-19

Eki-18 Kas-18 Şub-19 Nis-19 May-19 Haz-19 Tem-19 Ağu-19 Eyl-19 Eki-19 Kas-19 Ara-19 Oca-20 Şub-20 Mar-20 Kas-20

May-20 Haz-20 Tem-20 Eyl-20 Ara-20

Eki-20 Şub-21 Mar-21

Toplam Mevduat, Milyar TL YP Mevduat Oranı, sağ

(34)

YP mevduatlardaki artış daha belirgin

YP mevduatlar bir önceki aya göre 3,6 milyar dolar artarak 257 milyar dolar seviyesine yükseldi

Slayt 34

TL ve YP mevduat, aylık, 2018-2021

180 190 200 210 220 230 240 250 260 270

400 800 1.200 1.600 2.000 2.400

Kas-18

May-18

Oca-18 Mar-18 Tem-18 Eyl-18 Oca-19 Mar-19 May-19 Tem-19 Eyl-19 Kas-19 Oca-20 Mar-20 May-20 Tem-20 Eyl-20 Kas-20 Oca-21 Mar-21 Nis-21

TL Mevduat, Milyar TL YP Mevduat, Milyar TL

Bankalardaki YP Mevduat, Milyar ABD Doları (Sağ eksen)

(35)

Seçilmiş Göstergeler

 TÜFE beklentileri

 Cari yıl sonu yıllık TÜFE beklentisi

 12 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi

 24 ay sonrasının yıllık TÜFE beklentisi

 ABD dolar kuru beklentileri

 Cari yıl sonu bankalar arası döviz piyasası ABD dolar kuru beklentisi

 GSYH büyüme beklentileri

 Cari yılın yıllık GSYH büyüme beklentisi

 Gelecek yılın yıllık GSYH büyüme beklentisi

(36)

Haziran ayında enflasyon beklentileri yükseldi

TÜFE beklentisi 2021 yıl sonu için %14,46, 12 ay sonrası için ise %12,12 düzeyinde

Slayt 36

Enflasyon beklentisi, %, Haziran 2020 – Haziran 2021

Kaynak: TCMB Piyasa Katılımcıları Anketi, TEPAV görselleştirmeleri

6 8 10 12 14 16

2020-10

2020-06 2020-09 2021-01

2020-07 2020-08 2020-11 2020-12 2021-02 2021-03 2021-04 2021-05 2021-06

12 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) Cari Yıl Sonu Yıllık TÜFE Beklentisi (%)

(37)

düzeyinde

12 ay sonrası için döviz kuru beklentisi ise bir önceki aya göre 28 baz puan artarak 9,23’e yükseldi

Döviz kuru beklentisi, %, Haziran 2020 – Haziran 2021

6 7 8 9 10

2020-06 2020-09

2020-07 2020-08 2020-11

2020-10 2020-12 2021-01 2021-02 2021-04

2021-03 2021-05 2021-06

Cari Yıl Sonu Bankalararası Döviz Piyasası ABD Dolar Kuru Beklentisi (TL) 12 Ay Sonrasının Bankalararası Döviz Piyasası ABD Dolar Kuru Beklentisi (TL)

(38)

Büyüme beklentileri yükseliyor

Haziran ayında 2021 yılı büyüme beklentisi 0,6 puan artarken, gelecek yıl için geriledi

Slayt 38

Cari yılın ve gelecek yılın yıllık GSYH büyüme beklentisi, %, 2020-2021

Cari Yılın Yıllık GSYH Büyüme

Beklentileri (%) Gelecek Yılın Yıllık GSYH Büyüme

Beklentileri (%)

0 1 2 3 4 5

2021 -04 2021 -11

2021 -03

2021 -01 2021 -08 2021 -07

2021 -02 2021 -05 2021 -06 2021 -09 2021 -10 2021 -12

0 1 2 3 4 5

2020 -10

2020 -06 2020 -08 2021 -01

2020 -07 2020 -09 2020 -12 2020 -11 2021 -02 2021 -03 2021 -04 2021 -05 2021 -06

(39)

 Kaynak önerileri

(40)

Kaynak önerileri

 Büyüme, üretim ve satışlar

TÜİK Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, I. Çeyrek: Ocak - Mart, 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-I.-Ceyrek:- Ocak---Mart,-2021-37181

TÜİK Sanayi Üretim Endeksi, Nisan 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sanayi-Uretim-Endeksi-Nisan-2021-37299

TÜİK Perakende Satış Endeksleri, Nisan 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Perakende-Satis-Endeksleri-Nisan-2021-37359

TÜİK Ciro Endeksleri, Nisan 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ciro-Endeksleri-Nisan-2021-37323

Dış ticaret ve cari açık

TCMB Ödemeler Dengesi İstatistikleri, Nisan 2021

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Odeme

ler+Dengesi+ve+Ilgili+Istatistikler/Odemeler+Dengesi+Istatistikleri/

(41)

 İstihdam ve işsizlik

TÜİK İşgücü İstatistikleri, Nisan 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-Nisan-2021-37488

TEPAV İstihdam İzleme Bülteni, Mart 2021

https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10302

 Sektörel güven endeksleri

TÜİK Sektörel Güven Endeksleri, Mayıs 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Sektorel-Guven-Endeksleri-Mayis-2021-37527

TÜİK Ekonomik Güven Endeksi, Mayıs 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Ekonomik-Guven-Endeksi-Mayis-2021-37512

TEPAV Perakende Güven Endeksi, Mayıs 2021

https://www.tepav.org.tr/tr/haberler/s/10300

(42)

 Enflasyon

TCMB Mayıs Ayı Fiyat Gelişmeleri

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/c9c5a600-b1ec-44fa-8e76-

4e1779201338/afiyatmayis21.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-c9c5a600-b1ec- 44fa-8e76-4e1779201338-nDlQA.S

TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi, Haziran 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Tuketici-Guven-Endeksi-Haziran-2021-37537

TÜİK Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, Mayıs 2021

https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yurt-Ici-Uretici-Fiyat-Endeksi-Mayis-2021-37311

 Kredi gelişmeleri ve faiz oranları

TCMB Finansal İstikrar Raporu – Mayıs 2021

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Finansal+Is tikrar+Raporu/2021/Sayi+32

 TCMB Beklenti Anketi: Seçilmiş göstergeler

TCMB Beklenti Anketi İstatistikleri – Haziran 2021

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/085d78c0-9809-4b33-a6b6-21e0a22a6405/PKA_Rapor- 202105.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-085d78c0-9809-4b33-a6b6-

21e0a22a6405-nDVsfGj

Kaynak önerileri

(43)

 Dönemsel geniş içerikli raporlar

TCMB Enflasyon Raporu 2021 –II (29 Nisan 2021)

https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Enflasyon+

Raporu/2021/Enflasyon+Raporu+2021+-+II