PİYASALAR
Yoğun veri gündemi öncesi sakin bir seyir izleyen EUR/USD paritesi, ABD tarımdışı istihdam verisinin beklentilerin üstünde gelmesi ve ECB Başkanı Draghi’nin açıklamalarıyla hızla gerileyerek 1,3596 seviyesini gördü. Bugüne 1,36 seviyesinin hemen üstünde başlayan parite tarafında ABD’de piyasaların tatil olması sebebiyle görece sakin bir seyir beklenmektedir.
Dolar’ın veriler sonrası küresel olarak değer kazanmasına paralel çoğu para birimi gün içinde Dolar karşısında değer kaybına uğradı. En çok değer kaybı %0,38 ile Romanya Leyi’nde görüldü. ABD verilerinin toparlanmaya işaret etmesiyle ABD 10 yıllığın faizi %2,62 seviyesinden %2,68 seviyesine kadar yükselse de akşam saatlerinde önceki seviyelerine döndü. Dolar endeksi, ABD'de ekonominin yılın ilk çeyreğindeki sıkıntılardan kurtulduğuna dair beklentileri artırmasıyla yükseldi.
1
Döviz Piyasası
Beklentilerin üstünde gelen enflasyon verisi sonrası USD/TL kuru yukarı yönlü hareket etti. Normal koşullarda beklentiyi aşan bu verinin ardından TCMB’nin faiz indirimlerini öteleyebileceği düşüncesiyle kurun aşağı gelmesi beklenirdi ancak Zeybekçi'nin açıklamaları olumsuz yansıdı. Öğleden sonra ABD tarım dışı istihdam verisinin iyi gelmesiyle kurdaki yukarı yönlü hareket sürdü ve kur 2,1421 seviyesini gördü. Akşam saatlerinde tepki hareketine son verip 2,12’li seviyelere dönen kur yeni güne 2,1279 seviyesinden başladı.
Emtia Piyasası
Brent petrolün varil fiyatı, Libya'daki limanların tekrar açılacağı haberleriyle geriledi. Petrol fiyatları genel olarak Irak ve Libya’daki gelişmelerin petrol üretimi ile ilgili endişeleri hafifletmesiyle düşüşünün altıncı gününe girdi.
Altın, ABD’de açıklanan yoğun veri gündeminin ardından yönünü aşağı çevirdi ve günü ons başına USD 1.320 seviyesinden sonlandırdı. Draghi’nin pozitif açıklamaları ABD verilerinin gölgesinde kalarak altındaki gerilemeye engel olmadı. ABD'deki piyasa tatili nedeniyle hacmin zayıf olması beklenmektedir.
1.693
1.320 118,9
111
85 90 95 100 105 110 115 120 125 130
1.100 1.200 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 1.800 1.900 2.000
Oca 13 Mar 13 May 13 Tem 13 Eyl 13 Kas 13 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 Altın ($/Ons) Brent Petrol ( $/Varil, sağ eksen)
Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg Kaynak: Bloomberg
2,1282
1,3610 2,5136
1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6
Oca 13 Mar 13 May 13 Tem 13 Eyl 13 Kas 13 Oca 14 Mar 14 May 14 Tem 14 --- FED Çıkış Stratejisinin Açıklanması
$/TL €/$ Sepet
Kaynak: Bloomberg
$/TL 2,1482 2,1309 2,1282 -0,1% -0,9%
€/TL 2,9529 2,9128 2,8963 -0,6% -1,9%
Sepet* 2,5515 2,5208 2,5136 -0,3% -1,5%
€/$ 1,3743 1,3660 1,3610 -0,4% -1,0%
$/Yen 105,31 101,77 102,19 0,4% -3,0%
$ Endeks 80,04 79,96 80,21 0,3% 0,2%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg * (0,5$+0,5€)
31 Ara 13 2 Tem 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim 3 Tem 14 Günlük
Değişim
Altın($/Ons) 1.202 1.327 1.320 -0,6% 9,8%
Petrol(Brent) 110,8 111,2 111,0 -0,2% 0,2%
Gümüş($/Ons) 19,5 21,2 21,1 -0,1% 8,6%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
31 Ara 13 3 Tem 14 Günlük Değişim
2 Tem 14 Yıl Sonuna
Göre Değişim
2
Borsalar
ABD tarım dışı istihdam rakamlarının beklentilerden yüksek gelmesiyle ilk tepki olarak satışlarla karşılaşan Borsa İstanbul, satışların ardından 76.500 puandaki teknik destek seviyelerden gelen tepki hareketiyle yönünü yukarı çevirdi. Endeks, ABD borsalarındaki yukarı açılış ile birlikte 16.30'dan sonra yükselişini hızlandırdı. Endeks günü %0,9 yükselişle 77.529 puandan tamamladı.
ABD borsaları bugünkü tatil nedeniyle kısa süren dünkü seansta rekor yüksek seviyelerden kapanırken, Dow Jones endeksi beklentilerin çok üzerinde gelen tarım dışı istihdam verisinin ardından ilk defa 17.000 seviyesinin üzerini gördü. Asya borsaları ABD'de dün açıklanan güçlü tarım dışı istihdam verisinin ardından bugün üç yılın en yüksek seviyesine ulaştı.
Tüketici Fiyatları Endeksi'nin haziranda değişim olmayacağı beklentisine karşılık artış göstermesinin ardından 2 ve 10 yıllık tahvil faizleri yükseldi.
Enflasyon verisinin uzun dönem enflasyon beklentilerinde belirsizlik yaratması 10 yıllık tahvil faizini, verinin TCMB'nin faiz indirimde temkinli davranabileceği görüntü oluşturması da 2 yıllık gösterge faizi yukarı itti.
ABD verisi sonrası 2 yıllık gösterge faiz veri öncesindeki %8,34'ten %8,49‘a, 10 yıllık tahvil faizi ise %8,89‘tan %9,09‘a kadar geldi.
TCMB’nin yaptığı toplam fonlama miktarı 49,2 milyar TL düzeyine yükselirken; bu rakamın 49 milyar TL’si %8,75’ten haftalık repo fonlamasından, 0,2 milyar TL’si %12’den kotasyondan oluştu. Ağırlıklı fonlama faizi de %8,76 seviyesine yükseldi.
Faiz Piyasası
Türkiye'nin 5 yıl vadeli CDS-kredi temerrüt faizi (Türkiye’nin borçlarını iflasa karşı sigortalamanın maliyeti) 180 seviyesine; 2030 vadeli USD cinsi gösterge Eurobond faizi ise %5,28 seviyesine yükseldi.
%8,76
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Haz 12 Eyl 12 Ara 12 Mar 13 Haz 13 Eyl 13 Ara 13 Mar 14 Haz 14 TCMB Ağırlıklı Fonlama Faizi ve Faiz Koridoru
Ağırlıklı Fonlama Faizi Gecelik Borç Alma-Verme Faizi
Kaynak: TCMB
%8,34
275 1.351
0 500 1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500 5.000
4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
Kaynak: BIST,*bileşik faiz (Ağırlıklı Ort) Top. Piyasa Hacmi
Göst. Tahvilin Hacmi
Göst. Faizi (Sol Eks,*)
Milyon TL
77.529
48.000 53.000 58.000 63.000 68.000 73.000 78.000 83.000 88.000 93.000 98.000
0 1.000 2.000 3.000 4.000 5.000 6.000 7.000 8.000
Oca.13 Mar.13 May.13 Tem.13 Eyl.13 Kas.13 Oca.14 Mar.14 May.14 Tem.14 İşlem Hacmi (milyon TL)
BIST 100 Endeks (sağ eksen)
Kaynak: Reuters
BIST-100 67.802 76.832 77.529 0,9% 14,3%
BIST-30 82.448 94.545 95.419 0,9% 15,7%
Sanayi 62.349 71.305 72.305 1,4% 16,0%
Hizmetler 50.656 53.634 53.990 0,7% 6,6%
Mali 90.498 104.566 105.302 0,7% 16,4%
Bankalar Endeksi 122.226 143.707 144.930 0,9% 18,6%
Dow Jones 16.577 16.976 17.068 0,5% 3,0%
S&P 500 1.848 1.975 1.985 0,5% 7,4%
DAX 9.552 9.911 10.029 1,2% 5,0%
Nikkei 225 16.291 15.370 15.348 -0,1% -5,8%
Bovespa 51.507 53.029 53.875 1,6% 4,6%
Ka yna k: Reuters , Bl oomberg
Günlük Değişim
31 Ara 13 2 Tem 14 3 Tem 14 Yıl Sonuna Göre Değişim
Gösterge Tahvil* 10,10 8,22 8,34 0,12 -1,76
USD Libor( 3 aylık) 0,25 0,23 0,23 0,00 -0,02
EUR Libor( 3 aylık) 0,27 0,18 0,18 0,00 -0,09
O/N İMKB Repo 7,60 8,90 8,45 -0,45 0,85
Eurobond 2030* 6,91 5,25 5,28 0,03 -1,63
Ka yna k: Reuters , BIST, Bl oomberg * bi l eşi k fa i z
3 Tem 14 Yıl Sonuna Göre Değişim 31 Ara 13 2 Tem 14 Günlük
Değişim
3
PİYASALARDAKİ GELİŞMELER
Haziran ayı TÜFE verisinde aylık bazda değişim beklenmemesine karşın %0,31 artış gerçekleşti.
Döviz kurları ve kredi faizlerindeki yükseliş, özel tüketim vergisi (ÖTV) artışları ve BDDK kredi sınırlamalarının etkisiyle sert düşüş yaşayan otomotiv pazarında haziran ayında daralma yavaşlayarak %19 olurken, ilk yarıdaki daralma %25 olarak gerçekleşti.
Euro Bölgesi’nde perakende satışlar mayısta artış beklentisine karşı değişim kaydetmedi.
Almanya'da hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi (PMI) haziranda nihai 54,6 ile beklentilerin hafif altında bir değer aldı.
Euro Bölgesi’nde hizmet sektörü satın alma yöneticisi endeksi haziranda nihai 52,8 ile beklentiler seviyesinde açıklandı.
FAO tarafından hazırlanan küresel gıda fiyatları endeksi, 206 puana gerileyerek mayısa göre %1,8 düşüş kaydetti.
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, haziranda tarım dışı istihdam 288.000 ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı
%6,1'e geriledi ve Eylül 2008'den beri görülen en düşük seviyede gerçekleşti.
ABD'nin dış ticaret açığı mayısta USD 44,39 milyar ile beklentilerin altında açıklandı.
ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 28 Haziran'da sona eren haftada 315.000 ile beklentilerin üzerinde açıklandı.
ECB politika faizini piyasaların da beklediği gibi değiştirmedi ve %0,15 düzeyinde bıraktı.
ABD'de ISM hizmetler endeksi haziranda 56'ya gerileyerek beklentilerin (56,3) altında açıklandı.
İsveç Merkez Bankası politika faizini 50 baz puan ile beklentilerin üzerinde indirerek %0,25'e düşürdü.
Almanya Merkez Bankası Başkanı ve ECB üyesi Jens Weidmann, ECB'nin geçtiğmiz ay aldığı cesur kararlara desteğini tekrarladı.
Almanya Maliye Bakanı Wolfgang Schaeuble Almanya’da 2014 ve 2015'te ekonomik büyümenin büyük olasılıkla tahminlerden daha yüksek olacağını kaydetti.
Haziran ayı TÜFE verisinde aylık bazda değişim beklenmemesine karşın %0,31 artış gerçekleşti. Yıllık enflasyon ise bir önceki aydaki %9,66 düzeyinden %9,16 düzeyine geriledi.
Yıllık enflasyonun alt kalemlerine bakıldığında, en yüksek katkıyı sırasıyla 3,05 puan ile gıda ve alkolsüz içecekler, 1,87 puan ile ulaştırma yaparken; en düşük katkıyı 0,02 puan ile haberleşme kalemi yaptı. Aylık enflasyonun alt kalemlerine bakıldığında ise en büyük katkıyı yapan kalem 0,09 puanla gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Giyim ve ayakkabı kalemi ise aylık TÜFE’ye 0,09 negatif katkı yaptı.
Ana harcama gruplarının aylık ve yıllık değişimlerine baktığımızda; aylık en yüksek fiyat artışı “sağlık”, “lokanta ve oteller”
kalemlerinde olurken, yıllık olarak en yüksek artış “gıda ve alkolsüz içecekler” ve ”ulaştırma” kalemlerinde meydana geldi. Haziran ayı enflasyonunda değişim beklenmese de olumsuz hava koşullarıyla yaşanan rekolte kaybı ve Ramazan ayının başlamasıyla birlikte gıda fiyatlarında görülen yüksek seyir, enflasyonun beklentilerin üzerinde gelmesinde etkili oldu. Giyim ve ayakkabı fiyatları ise bir önceki ayın aksine indirim sezonunun başlamasıyla aylık enflasyona negatif katkı yaptı. Haziran ayında politika faizinde 75 baz puan indirime giden TCMB, haziran ayından itibaren enflasyonun düşüş trendine gireceğini vurgulamaktadır.
Ancak hem gıda fiyatlarındaki mevcut trend hem de Irak’taki gelişmelerin neticesinde petrol fiyatlarının yüksek seyretme olasılığı yıl sonu enflasyonunun TCMB’nin %7,6’lık enflasyon hedefinde sapma olacağına işaret etmektedir.
0,31 0,09
0,08 0,06 0,04 0,04 0,03 0,03 0,02 0,01 0,00 0,00 -0,09
-0,2 -0,1 -0,1 0,0 0,1 0,1 0,2 0,2 0,3 0,3 0,4 TÜFE
Gıda ve Alkolsüz İçecekler Ulaştırma
Lokanta ve Oteller Konut Eğitim Ev Eşyası
Çeşitli Mal ve Hizmetler Sağlık
Eğlence ve Kültür Haberleşme
Alkollü İçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabı Aylık Enflasyona Katkılar
Kaynak: TÜİK
9,16 10,17
9,65
0 2 4 6 8 10 12 14
Mar.08 Tem.08 Kas.08 Mar.09 Tem.09 Kas.09 Mar.10 Tem.10 Kas.10 Mar.11 Tem.11 Kas.11 Mar.12 Tem.12 Kas.12 Mar.13 Tem.13 Kas.13 Mar.14
Enflasyon (Yıllık Değişim, % )
TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I
ÖKTG-I: Enerji, altın, alkollü içkiler ile tütünve gıda ile alkolsüz içkiler hariç ÖKTG-H: Enerji, altın, alkollü içkiler ile tütün ve işlenmemiş gıda hariç Kaynak: TÜİK
4
ABD Çalışma Bakanlığı verilerine göre, haziranda tarım dışı istihdam 288.000 ile beklentilerin üzerinde artarken, işsizlik oranı
%6,1'e geriledi ve Eylül 2008'den beri görülen en düşük seviyede gerçekleşti. Tarım dışı istihdamın haziranda 212.000 artması;
işsizlik oranının ise %6,3 olarak açıklanması bekleniyordu. Daha önce 217.000 olarak açıklanan mayıs ayı tarım dışı istihdamdaki artış 224.000'e revize edilirken, %6,3 olarak açıklanan işsizlik oranında revizyon yapılmadı.
8,3 6,1
332
288
3 4 5 6 7 8 9
50 100 150 200 250 300 350 400
Oca.12 Şub.12 Mar.12 Nis.12 May.12 Haz.12 Tem.12 Ağu.12 Eyl.12 Eki.12 Kas.12 Ara.12 Oca.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Haz.14 ABD İşsizlik Oranı (%, Sağ eksen)
Tarım Dışı İstihdam (Bin Kişi)
304
224
288
0 50 100 150 200 250 300 350
Nis.14 May.14 Haz.14
*Tarımdışı İstihdam: Hükümet+Özel Sektör
Özel Sektör Hükümet Tarımdışı İstihdam*
ECB politika faizini piyasaların da beklediği gibi değiştirmedi ve %0,15 düzeyinde bıraktı. ECB mevduat faizini de değiştirmeyerek bulunduğu -%0,10 seviyesinde korudu. ECB Başkanı Draghi karar sonrası yaptığı basın toplantısında genel olarak aşağıdaki hususlara değindi.
ECB'nin faiz oranları şu anki seviyelerde uzunca bir süre aynı seyretmeye devam edecektir. Geçen ay açıklanan önlemler para politikası duruşunun daha da gevşemesine yol açmıştır. Önlemlerin etkisiyle EURO Bölgesi'nde iç talebin canlandığı gözlenmektedir. ECB üyeleri standart olmayan önlemlerin kullanılması konusunda görüş birliğine sahiptir.
Uzun vadeli yeniden finansman imkanı (LTRO) hakkında ayrıntılar açıklanacak olup, varlığa dayalı menkul kıymet alımları için yapılan hazırlık çalışmaları yoğunlaşmıştır. LTRO'larda azami toplam tutarın yaklaşık EUR 1 trilyona ulaşabileceği öngörülmektedir.
LTRO'ların enflasyonu hedef düzeye çekmede yardımcı olacağı düşünülmektedir. Mart 2015 ve Haziran 2016 arasında 6 tane LTRO düzenlenecek ve talepler 18 Eylül ile 11 Aralık tarihlerinde olacaktır. Bankalar için 1 yıllık fonlama imkanı sağlanacaktır.
Jeopolitik risklerin ve kurdaki gelişmelerin olası etkileri yakından izlenecektir. Fakat kur politika hedefi değildir.
ECB 2015'ten itibaren 45 günde bir toplanacak ve toplantı tutanakları yayınlanmaya başlanacaktır.
ECB kredi kanalını onarmak için varlığa dayalı menkul alımı düşünmektedir. Varlığa dayalı menkul kıymet işlemlerinin şeffaf ve basit olması gerekmektedir. VDMK alımlarının miktarını yapılacak düzenlemeler belirleyecektir. 2013 yılında EURO Bölgesi'nde yapılan menkulleştirmenin tutarı EUR 1,3 trilyon olmuştur. VDMK işlemleri bankaların fonlama ve sermaye konusundaki risklerini azaltacaktır.
5
VERİ GÜNDEMİ
Yurtiçinde aylık fiyat gelişmeleri ve reel efektif döviz kuru endeksi açıklanırken; yurtdışında Almanya sanayi siparişleri, Endonezya tüketici güven endeksi takip edilecektir. Ayrıca Amerikan Bağımsızlık Günü nedeniyle bugün ABD piyasaları tatil.
UYARI: Bu bülten T.C. Ziraat Bankası A.Ş. tarafından, kamuya ilan edilen veriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan yazı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.
