Ö öRENME FAALøYETø–1
Bilgisayar ve elektronik tablolama yazÕlÕmÕ sa÷landÕ÷Õnda elektronik tablolama yazÕlÕmÕ çalÕúma alanÕ düzenlemelerini yapabileceksiniz.
Güncel olarak kullanÕlan elektronik tablolama yazÕlÕmlarÕnÕ araútÕrÕnÕz ve yazÕlÕmlarÕn ortak noktalarÕnÕ inceleyiniz.
Elektronik tablolama yazÕlÕmÕnÕn bilgisayara kuruluú aúamalarÕnÕ araútÕrÕnÕz.
Elektronik tablolamanÕn kullanÕldÕ÷Õ alanlarÕ araútÕrÕnÕz.
Bu konularÕ araútÕrÕrken interneti kullanabilir, ofislerinde bilgisayar kullanan iú yerlerinde inceleme yapabilirsiniz.
1. ÇALI ùMA ALANI
1.1. Arayüz
Bir elektronik tablolama yazÕlÕmÕnÕ açtÕ÷ÕnÕzda görece÷iniz úey, kutularla dolu bir pencere olacaktÕr. SatÕrlar ve sütunlarÕn kesiúmesiyle oluúan bu kutulara hücre adÕ verilir.
Hücreleri oluúturan satÕrlar sayÕlarla sütunlar ise harflerle isimlendirilir. Bir hücreyi oluúturan sütunun harfi ile satÕrÕn numarasÕ, o hücrenin adresini belirler. Bu hücrelerin oluúturdu÷u alana ise çalÕúma sayfasÕ adÕ verilir ve bütün iúlemler bu alanda yapÕlÕr.
Elektronik tablolama yazÕlÕmÕnda, birden fazla çalÕúma sayfasÕ bulunabilir. Bir çalÕúma sayfasÕnda, 16.384 adet sütun ve 1.048.576 adet satÕr bulunur. ÇalÕúma sayfalarÕnÕn bir araya gelerek oluúturdu÷u elektronik tablolama dosyasÕna ise kitap adÕ verilir (Resim 1.1).
¾ BaúlÕk çubu÷u: KullanÕmda olan elektronik tablolama kitabÕnÕn adÕnÕ içerir.
¾ Sekmeler: Araç çubuklarÕnÕ içinde barÕndÕran ve bütün iúlemlerin ÕldÕ÷Õ bölümdür.
Ö öRENME FAALøYETø–1
ARA ùTIRMA
AMAÇ
¾ KaydÕrma çubuklarÕ: SayfayÕ yukarÕ, aúa÷Õ, sa÷a ve sola kaydÕrmak için kullanÕlÕr.
¾ KÕlavuz çizgileri: Hücreleri birbirinden ayÕran çizgilerdir.
¾ Durum çubu÷u: ÇalÕúma sayfasÕ hakkÕnda çeúitli bilgiler içerir.
Resim 1.1: Elektronik tablolama programÕ pencere elemanlarÕ
1.2. Çal Õúma KitabÕ øúlemleri
Bütün ofis yazÕlÕmlarÕnda oldu÷u gibi elektronik tablolama yazÕlÕmÕnda da kitaplar oluúturabilir; bunlarÕ veri depolama aygÕtlarÕnÕzda saklayabilir ve gerekti÷inde tekrar açarak kullanabilir, güncelleyebilir veya çÕktÕsÕnÕ alarak basÕlÕ evrak úeklinde kullanabilirsiniz.
1.2.1. Yeni Çal Õúma KitabÕ Oluúturma
Yeni elektronik tablolama kitabÕ oluúturmak için kullanabilece÷iniz yöntemlerden biri yazÕlÕmÕ çalÕútÕrmaktÕr. Elektronik tablolama yazÕlÕmÕnÕ çalÕútÕrmanÕn birkaç yöntemi vardÕr.
øúletim sisteminizin programlar menüsünden elektronik tablolama yazÕlÕmÕnÕzÕn ismini tÕklayarak yazÕlÕmÕ çalÕútÕrmak kullanabilece÷iniz yöntemlerden biridir (Resim 1.2). AyrÕca varsa yazÕlÕmÕnÕzÕn masaüstü kÕsayolunu tÕklayarak (Resim 1.3) veya çalÕútÕr penceresine, elektronik tablolama yazÕlÕmÕnÕzÕn çalÕútÕrÕlabilir (excel) dosyasÕnÕn adÕnÕ yazarak da (Resim 1.4) yazÕlÕmÕ çalÕútÕrabilirsiniz. YazÕlÕm çalÕútÕ÷Õnda yeni bir çalÕúma kitabÕ ile beraber baúlatÕlacaktÕr.
Resim 1.2: Programlar menüsü Resim 1.3: Masaüstü
Resim 1.4: ÇalÕútÕr penceresi
Resim 1.5: Yeni bir kitap oluúturma
Elektronik tablolama yazÕlÕmÕ açÕkken yeni bir kitap oluúturmak istedi÷inizde ise dosya menüsünden yeni (Ctrl+N) seçene÷inin altÕnda bulunan boú çalÕúma kitabÕ simgesini tÕklayarak oluúturabilirsiniz (Resim 1.5).
1.2.2. Kaydetme
ÇalÕúma kitabÕnÕ kaydetmek için yazlÕmÕn dosya menüsünden kaydet (Ctrl+S) seçene÷i tÕklanÕr. Kitap ilk kez kaydediliyorsa ekrana farklÕ kaydet penceresi gelir (Resim 1.6). Bu pencere yardÕmÕyla çalÕúma kitabÕnÕ kaydedece÷iniz sürücüyü ve kitabÕnÕza verece÷iniz ismi belirleyebilirsiniz. Kitap bir kez kaydedildikten sonra bu pencere, ekrana tekrar gelmeyecektir. Belgenizi farklÕ bir konuma veya farklÕ bir isimle kaydetmek isterseniz dosya menüsünden farklÕ kaydet seçene÷ini seçerek bu pencereye tekrar ulaúabilirsiniz.
Resim 1.6: FarklÕ kaydet penceresi
1.2.3. Kapatma
Resim 1.7: ÇalÕúma kitabÕ kapatma
AçÕk olan bir çalÕúma kitabÕnÕ, dosya menüsünde bulunan kapat seçene÷i ile veya çalÕúma kitabÕ penceresinde bulunan kapat simgesi ile kapatabilirsiniz. Kapatma iúleminde kaydedilmemiú veri varsa iletiúim penceresi yardÕmÕyla bu de÷iúiklikleri kaydedebilirsiniz.
1.2.4. Kay ÕtlÕ ÇalÕúma KitaplarÕnÕ Açma
Daha önce kaydedilmiú bir çalÕúma kitabÕnÕ açmak için dosya menüsünde bulunan aç (Ctrl+O) seçene÷i kullanÕlÕr. Bu seçene÷i seçti÷inizde ekrana aç penceresi gelir. Aç penceresinden çalÕúma kitabÕnÕn kayÕtlÕ oldu÷u klasör seçilir. Açmak istedi÷iniz dosya veya dosyalar seçilerek aç dü÷mesi tÕklanÕr. AyrÕca klasör pencerelerinden dosya simgelerini tÕklayarak da kayÕtlÕ çalÕúma kitaplarÕnÕ açabilirsiniz (Resim 1.8).
Resim 1.8: KayÕtlÕ dosyalarÕ açma
1.3. Sayfalar
ÇalÕúma kitabÕ, birden fazla sayfadan oluúabilir. Bu sayede farklÕ alanlarda yaptÕ÷ÕnÕz tablolar ve grafikler birbiri ile karÕúmaz ve verilere daha hÕzlÕ ulaúabilirsiniz.
1.3.1. Sayfa Ekleme
Yeni bir çalÕúma sayfasÕ eklemek için mevcut bulunan çalÕúma sayfalarÕ sekmesinin üstünde farenin sa÷ tuúu tÕklanÕr. AçÕlan menüden ekle seçene÷i seçilir. AçÕlan ekle penceresinden çalÕúma sayfasÕ tÕklanarak yeni bir çalÕúma sayfasÕ eklenir. AyrÕca çalÕúma sayfasÕ sekmesinin sonunda bulunan çalÕúma sayfasÕ ekle simgesi (Shift+F11) tÕklanarak da boú bir çalÕúma sayfasÕ eklenebilir.
Resim 1.9: Sayfa ekleme
1.3.2. Sayfa Adland Õrma ve Ekleme
SayfalarÕnÕzÕ yeniden adlandÕrmak istedi÷inizde de÷iútirmek istedi÷iniz sayfanÕn üzerinde sa÷ tuú tÕklanÕr ve ekrana Resim 1.10’da yer alan menü gelir. Bu menüden yeniden adlandÕr seçene÷i seçilir. Bu iúlemden sonra sayfa ismi de÷iútirilebilir hâle gelecektir. Daha sonra yeni sayfa ismi yazÕlarak enter (entÕr) tuúuna basÕldÕ÷Õnda sayfa ismi de÷iúmiú olacaktÕr. AyrÕca sayfa ismini çift tÕklayarak da aynÕ iúlemi gerçekleútirebilirsiniz.
Ekle penceresinden çalÕúma sayfasÕ ekleyebilirsiniz.
ÇalÕúma sayfasÕ ekle simgesini kullanarak da yeni sayfa ekleyebilirsiniz.
Resim 1.10: Sayfa adlandÕrma
1.3.3. Sayfa Silme ve Gizleme
SayfalarÕnÕzÕ silmek veya gizlemek için Resim 1.10’da gösterilen menüyü kullanabilirsiniz. Silmek veya gizlemek istedi÷iniz sayfa isminin üzerinde sa÷ tuúu tÕkladÕktan sonra açÕlan menüden istedi÷iniz komutu seçerek silme veya gizleme iúlemlerini gerçekleútirebilirsiniz. Gizledi÷iniz bir sayfanÕn, aynÕ menüden göster seçene÷ini seçerek sayfa listesinde görüntülenmesini sa÷layabilirsiniz. Silinen bir sayfayÕ geri döndüremeyece÷inizden dolayÕ silmeden önce emin olmalÕsÕnÕz.
1.3.4. Sayfa Ta úÕma ve Kopyalama
SayfalarÕn taúÕnmasÕ veya aynÕ sayfanÕn bir kopyasÕnÕn oluúturulmasÕ istendi÷inde Resim 1.10’da gösterilen menüyü taúÕyarak veya kopyalanmak istenen sayfanÕn üzerinde sa÷
tuú tÕklanarak açÕlÕr. Bu menüden taúÕ veya kopyala seçene÷ini seçeriz. Ekrana, Resim 1.11’de gösterilen taúÕ veya kopyala penceresi gelecektir. TaúÕ veya kopyala penceresinden taúÕyaca÷ÕnÕz konumdan sonra gelecek sayfa seçersiniz. SayfanÕn bir kopyasÕ oluúturulacaksa pencerede yer alan kopya oluútur onay kutusu iúaretlenir ve tamam dü÷mesi tÕklanÕr. Bu sayede sayfa, istenen konuma taúÕnacak veya yeni bir kopyasÕ oluúacaktÕr.
Resim 1.11: Sayfa taúÕma ve kopyalama TaúÕmak istedi÷iniz konumdan
sonra gelen sayfayÕ seçiniz.
Kopya oluúturacaksanÕz onay kutusunu iúaretlemeyi unutmayÕnÕz!
UYGULAMA FAAL øYETø
øúlem
Basamaklar Õ Öneriler
¾ Elektronik tablolama programÕnÕn arayüzü elemanlarÕnÕ, pencere üzerinde bularak tekrar ediniz.
¾ Maaú isminde bir çalÕúma kitabÕ oluúturunuz. ¾ KitabÕnÕzÕ kaydetti÷iniz konuma dikkat ediniz.
¾ Oluúturdu÷unuz sayfalarÕ mayÕs, nisan ve mart olarak tekrar sÕralayÕnÕz.
¾ Oluúturdu÷unuz sayfalardan mart sayfasÕnÕ siliniz, nisan ayÕnÕ gizleyiniz.
¾ ÇalÕúma kitabÕnÕzÕ kaydediniz ve kapatÕnÕz.
¾ Maaú isimli çalÕúma kitabÕnÕ açÕnÕz ve içindeki mayÕs sayfasÕnÕn adÕnÕ haziran olarak
de÷iútiriniz ve çalÕúma kitabÕnÕzÕ tekrar kapatÕnÕz.
¾ Sayfa silerken hangi sayfayÕ sildi÷inizden emin olunuz.
UYGULAMA FAAL øYETø
KONTROL L øSTESø
Bu faaliyet kapsamÕnda aúa÷Õda listelenen davranÕúlardan kazandÕ÷ÕnÕz beceriler için Evet, kazanamadÕ÷ÕnÕz için HayÕr kutucu÷una (X) iúareti koyarak kendinizi de÷erlendiriniz.
De÷erlendirme Ölçütleri Evet HayÕr
1. ÇalÕúma kitabÕnÕ belli aralÕklarda kaydettiniz mi?
2. ÇalÕúma kitabÕnÕn (içeri÷e uygun adlandÕrarak) klasörleme mantÕ÷Õna uygun bir biçimde kayÕt iúlemlerini yaptÕnÕz mÕ?
3. Oluúturulmuú do÷ru çalÕúma kitabÕnÕ açtÕnÕz mÕ?
4. Sayfa silme iúlemini yaptÕnÕz mÕ?
5. Sayfa adlandÕrma iúlemini yaptÕnÕz mÕ?
DE öERLENDøRME
De÷erlendirme sonunda “HayÕr” úeklindeki cevaplarÕnÕzÕ bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanÕz ö÷renme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarÕnÕz
“Evet” ise “Ölçme ve De÷erlendirme”ye geçiniz.
ÖLÇME VE DE öERLENDøRME
ÖLÇME SORULARI
Aúa÷Õdaki sorularÕ dikkatlice okuyunuz ve do÷ru seçene÷i iúaretleyiniz.
1. Aúa÷Õdakilerden hangisi elektronik tablolama programÕnda etkin hücrenin adresini belirten arayüz elemanÕdÕr?
A) Formül çubu÷u B) Adres çubu÷u C) Sekmeler D) Durum çubu÷u
2. Yeni bir çalÕúma kitabÕ oluúturmak için aúa÷Õdaki klavye kÕsayollarÕndan hangisi kullanÕlÕr?
A) Ctrl+O B) Ctrl+S C) Shift+F11 D) Ctrl+N
3. Aúa÷Õdakilerden hangisi bir çalÕúma kitabÕnÕ kaydetme yöntemlerinden biri de÷ildir?
A) TaúÕ ve kopyala penceresini kullanma
B) HÕzlÕ eriúim araç çubu÷unda bulunan kaydet simgesi C) Dosya menüsünden kaydet seçene÷i
D) Ctrl+S klavye kÕsayolu
4. SatÕrlar ve sütunlarÕn kesiúmesiyle oluúan kutular aúa÷Õdakilerden hangisidir?
A) Formül B) Veri C) Hücre D) Sekme
5. Aúa÷Õdaki bilgilerden hangisi yanlÕútÕr?
A) Sütunlar harflerle isimlendirilir.
B) SatÕrlar sayÕlarla isimlendirilir.
C) Elektronik tablolama dosyasÕna kitap adÕ verilir.
D) Bir çalÕúma kitabÕnda sadece bir sayfa bulunabilir.
ÖLÇME VE DE öERLENDøRME
Ö öRENME FAALøYETø–2
Bilgisayar ve elektronik tablolama yazÕlÕmÕ sa÷landÕ÷Õnda elektronik tablolama yazÕlÕmÕnda veri girme, veri seçme, satÕr ve sütun iúlemlerini yapabileceksiniz.
YazÕlÕmlarda ortak seçme ve kopyalama komutlarÕnÕn neler oldu÷unu araútÕrÕnÕz.
Kelime iúlemci programÕnda, satÕr ve sütun iúlemlerinde karúÕlaúÕlan zorluklarÕ araútÕrÕnÕz.
Bu konularÕ araútÕrÕrken interneti kullanabilir, ofislerinde bilgisayar kullanan iú yerlerinde inceleme yapabilirsiniz.
2. VER ø øùLEMLERø
Elektronik tablolama yazÕlÕmÕ denince akla gelen en önemli deyim veridir. Elektronik tablolama yazÕlÕmÕnda neredeyse tüm iúlemler, veriler üzerinden gerçekleúir. Bu yüzden verilerin do÷ru ve anlaúÕlÕr biçimde tablolara iúlenmesi çok önemlidir.
Elektronik tablolama programÕnda veriler, hücrelere girilir. Bir hücreye veri girebilmek için öncelikle o hücrenin etkinleútirilmesi gerekmektedir. Bir hücreyi etkinleútirmek için o hücreye, farenizin sol tuúuyla tek tÕklamanÕz yeterlidir. AyrÕca yön tuúlarÕyla etkin hücreyi belirleyebilirsiniz. Resim 2.1’de de görülebilece÷i gibi etkin hücrenin çerçevesi, siyah bir çizgiyle çevrelenir. Etkin hücreyi buradan anlayabilece÷iniz gibi adres çubu÷undaki hücre adresinden de etkin hücreyi bulabilirsiniz. Hücrenizi etkinleútirdikten sonra, klavyeden o hücreye verilerinizi girebilirisiniz.
Ö öRENME FAALøYETø–2
ARA ùTIRMA
AMAÇ
Resim 2.1: Etkin hücre
2.1. Verileri De ÷iútirme
Bir hücrede bulunan veriyi de÷iútirmek için öncelikle verinin bulundu÷u hücreyi etkinleútirmelisiniz. Etkinleútirdikten sonra, klavyeden yeni veriyi girerek istenilen hücredeki veriyi de÷iútirebilirsiniz.
2.2. Farkl Õ Seçim Teknikleri
AynÕ anda birden fazla veri de÷iútirilmek istendi÷inde verilerin bulundu÷u hücreleri de seçmek gerekecektir. Bitiúik olan hücreleri, fare yardÕmÕyla seçmek için farenizin sol tuúuyla seçece÷iniz hücrelerin ilkine tÕklar ve bÕrakmadan seçece÷iniz hücrelerin sonuncusuna kadar sürüklersiniz. Bu iúlem sonrasÕnda hücreler, Resim 2.2’de gösterildi÷i gibi farklÕ bir renge dönüúür. Bu alana seçim alanÕ denir. Bu alandan do÷ru hücreleri seçip seçmedi÷inizi anlayabilirsiniz. AyrÕca Shift tuúuna basÕlÕ tutarak yön tuúlarÕna bastÕ÷ÕnÕzda bu yöndeki hücrelerin de seçildi÷ini fark edeceksiniz. Bu yöntemlerle birbiri ile bitiúik olan hücreleri seçebilirsiniz.
Etkin hücre
Bitiúik olmayan hücreleri seçmek istedi÷inizde ise klavyeden Ctrl tuúunu kullanmalÕsÕnÕz. Ctrl tuúuna basÕlÕ tutarak fare ile seçti÷iniz veya tÕkladÕ÷ÕnÕz hücreler, Resim 2.3’te gösterildi÷i gibi seçili hâle gelir. AyrÕca Ctrl+A klavye kÕsa yolunu kullanarak sayfanÕzda bulunan bütün hücreleri de seçebilirsiniz.
Resim 2.3: Bitiúik olmayan hücre seçimi
2.3. Veri ve Hücre Silme
Veri veya verileri silmek için öncelikle verilerin bulundu÷u hücre veya hücrelerin seçilmesi gerekmektedir. Seçme iúlemi yapÕldÕktan sonra klavyeden silme (delete) tuúu kullanÕlarak veriler silinebilir. Hücreleri silmek istedi÷inizde ise silmek istedi÷iniz hücrenin veya seçili hücrelerin herhangi birinin üzerinde farenizin sa÷ tuúu ile tÕkladÕ÷ÕnÕzda Resim 2.4’te görebilece÷iniz gibi sil penceresi ekrana gelecektir. Buradan silme iúlemi sonrasÕ hücrelerin durumlarÕnÕ belirledikten sonra, tamam dü÷mesi tÕklanarak silme iúlemi tamamlanÕr. Tüm satÕr veya tüm sütun seçene÷i seçilirse hücrelerin bulundu÷u tüm satÕr veya sütun, hücreyle birlikte silinecektir.
Resim 2.4: Hücre silme
2.4. Sat Õr ve Sütun øúlemleri
Zamanla hazÕrladÕ÷ÕnÕz tablolarda güncelleme ihtiyacÕ hissedebilirsiniz. Yeni satÕrlar eklemek veya artÕk ihtiyaç duyulmayan sütunlarÕ tablonuzdan kaldÕrmak isteyebilirsiniz.
Elektronik tablolama yazÕlÕmÕnÕn sa÷ladÕ÷Õ kolaylÕkla bu iúlemleri yapabilirsiniz.
2.4.1. Sat Õr ve Sütun Ekleme
Bir tabloya satÕr eklemek için eklemek istedi÷iniz yerde bulunan satÕr harfi üzerinde sa÷ tÕklarsÕnÕz. Resim 2.5’te görebilece÷iniz gibi açÕlan menüden ekle seçene÷ini seçti÷inizde araya yeni bir satÕr eklenecektir. AynÕ úekilde sütun eklenmek istendi÷inde de eklenmek istenen yerde bulunan sütun sayÕsÕnÕn üzerinde sa÷ tÕklanÕp açÕlan menüden ekle komutu seçilir. Bu iúlemle istenen araya yeni bir sütun eklenecektir.
2.4.2. Sat Õr ve Sütun Silme
Bir tabloda bulunan herhangi bir satÕrÕ silmek için silinmesi istenen yerde bulunan satÕr harfi üzerinde sa÷ tÕklanÕr. Resim 2.5’te görebilece÷iniz gibi açÕlan menüden sil seçene÷ini seçti÷inizde seçilen satÕr silinecektir. AynÕ úekilde sütun silmek istedi÷inizde de silmek istedi÷iniz yerde bulunan sütun sayÕsÕnÕn üzerinde sa÷ tÕklayÕp Resim 2.6’da görebilece÷iniz gibi açÕlan menüden sil komutunu seçeriz. Bu iúlemden seçti÷iniz sütun silinecektir.
2.4.3. Sat Õr ve Sütun Gizleme
Bir tabloda bulunan herhangi bir satÕrÕ gizlemek için gizlemek istedi÷iniz yerde bulunan satÕr harfi üzerinde sa÷ tÕklarsÕnÕz. Resim 2.5’te görebilece÷iniz gibi açÕlan menüden gizle seçene÷ini seçti÷inizde seçilen satÕr gizlenecektir. AynÕ úekilde sütun gizlemek istedi÷inizde de gizlemek istedi÷iniz yerde bulunan sütun sayÕsÕnÕn üzerinde sa÷ tÕklayÕp Resim 2.6’da görebilece÷iniz gibi açÕlan menüden gizle komutunu seçeriz. Bu iúlemden seçti÷iniz sütun gizlenecektir. Daha sonra aynÕ menülerden göster seçene÷ini seçerek gizledi÷iniz ögeleri tekrar gösterebilirsiniz.
Resim 2.5: SatÕr iúlemleri Resim 2.6: Sütun iúlemleri
2.5. Ta úÕma ve Kopyalama
Hücrelere girilen verileri, daha sonra baúka hücrelere taúÕmak veya aynÕ hücrelerin kopyasÕnÕ oluúturmak isteyebilirsiniz. TaúÕma iúlemini gerçekleútirmek için sürükle-bÕrak veya kes-yapÕútÕr iúlemleri kullanÕlabilir. Sürükleyerek taúÕma için öncelikle taúÕnmak istenen hücreler seçilir. Daha sonra farenizin iúaretçisi, seçim alanÕnÕn herhangi bir kenarÕna götürülür. øúaretçinizin úekli oldu÷unda farenin tuúunu bÕrakmadan seçili hücreleri, istedi÷iniz hücreye sürükleyerek bÕrakÕnÕz. Sürükledi÷iniz hücrede veri varsa ve veri de÷iútirilecekse ekrana gelen uyarÕ penceresindeki içerik de÷iútirme uyarÕsÕna, tamam komutu verilir. De÷iútirilmeyecekse iúlem iptal edilir.
Kes-yapÕútÕr yöntemi uygulanacaksa öncelikle taúÕnmak istenen hücreler seçilir. Daha sonra fareninin iúaretçisi, seçim alanÕnÕn herhangi bir noktasÕndayken sa÷ tuú tÕklanÕr. AçÕlan menüden kes komutu seçilir. Daha sonra verilerin taúÕnmasÕ istenen hücre üzerinde, sa÷ tuú tÕklanarak açÕlan menüden yapÕútÕr komutu seçilir. Böylelikle istenilen hücreler, istenilen konuma taúÕnÕr.
2.5.1. Özel Yap ÕútÕr
Hücreler, içinde çok çeúitte ve biçimde veri saklayabilir. TaúÕma ve kopyalama iúlemlerinde, bu veri ve biçimlerden hangisini taúÕyaca÷ÕnÕza karar verebilirsiniz. Kes veya kopyala komutu verildikten sonra taúÕmanÕn gerçekleútirilece÷i hücrenin üzerinde, sa÷ tuú tÕklanarak açÕlan menüden özel yapÕútÕr (Ctrl+Alt+V) komutu seçilir. Bu iúlemden sonra ekrana, Resim 2.7’de gösterilen özel yapÕútÕr penceresi gelir. Bu pencereden hangi veri veya biçimlerin taúÕnaca÷Õ seçilerek tamam tÕklanÕr ve yapÕútÕrma iúlemi gerçekleúmiú olur. AyrÕca pencerede bulunan ba÷ yapÕútÕr seçene÷ini kullanÕrsanÕz kaynak hücredeki verinin de÷iúmesi durumunda, hedef hücredeki verinin de de÷iúmesini sa÷layabilirsiniz.
Resim 2.7: Özel yapÕútÕr
2.6. Otomatik Tamamlama
Bir hücreye girilen veri, aynÕ sütunda bulunan baúka bir veriyle eúleúiyorsa otomatik olarak tamamlanÕr. Otomatik tamamlama, sadece metin ve metin ile sayÕlarÕn beraber kullanÕldÕ÷Õ hücrelerde geçerlidir. Sadece sayÕ, tarih ve saat gibi veriler otomatik tamamlanmaz. Resim 2.8’de görülebilece÷i gibi otomatik tamamla seçimi çÕktÕ÷Õnda enter (entÕr) veya yön tuúuna basÕldÕ÷Õnda hücre, otomatik olarak tamamlanacaktÕr.
østenilen veriler ve biçimler seçilir.
Her bölümden yalnÕz bir seçenek seçebilirsiniz.
Seçti÷iniz verilerle herhangi bir iúlem yapÕlacaksa buradan seçiniz.
Kaynak hücreyle hedef hücreyi iliúkilendirecekseniz ba÷ yapÕútÕrÕ yoksa tamamÕ tÕklayÕnÕz.
Resim 2.8: Otomatik tamamlama
2.7. Otomatik Doldur
Elektronik tablolama yazÕlÕmÕnda sayÕlar, günler, aylar ve rakamlar otomatik doldurabilir. Örne÷in 1’den 30’a kadar bir liste hazÕrlanacaksa 30 sayÕyÕ ayrÕ ayrÕ yazmak gerekmemektedir. Resim 2.9’da gösterildi÷i gibi listenin ilk iki hücresi yazÕlarak seçilir.
Seçme iúleminden sonra, seçili hücrelerin sa÷ alt köúesinde siyah küçük bir kare úeklinde bulunan hücre kulpundan tutularak listenin sonuna kadar sürüklenir. Liste, otomatik olarak sürüklenen konuma kadar tamamlanÕr.
Resim 2.9: Otomatik doldurma Listenin iki elemanÕnÕ yazdÕktan sonra
hücre kulpundan tutarak sürükleyiniz.
2.7.1. Ay, Gün ve Tarih Doldurma
Ay, gün ve tarih doldurma iúleminde, ilk hücreye veriyi yazmak yeterlidir. Veriyi yazdÕktan sonra hücre kulpundan tutarak sürükledi÷inizde Resim 2.10’da gösterildi÷i gibi seçilen hücreler, veri türüne göre otomatik olarak doldurulur.
Resim 2.10: Ay, gün ve tarih doldurma
2.8. Özel Listeler
SayÕ, tarih, gün gibi hazÕr listeler dÕúÕnda kendi listelerinizi de oluúturarak otomatik doldurma iúlemini kullanabilirsiniz.
Elektronik tablolama programÕnÕn dosyaĺseçeneklerĺgeliúmiúĺgenel bölümünde yer alan özel listeleri düzenle seçene÷i ile siz de kendi listelerinizi yapabilir, mevcut listeleri de düzenleyebilirsiniz.
Resim 2.11: Özel listeler
2.9. Aç Õklama Ekleme
Hücreler hakkÕnda açÕklama ekleyerek hücre içindeki veri hakkÕnda kullanÕcÕlara, daha fazla bilgi verilebilir. AçÕklama eklemek istedi÷iniz hücreyi tÕklatÕnÕz. Gözden geçir sekmesinden yeni açÕklamayÕ tÕklatÕnÕz. Kutuya açÕklama metnini yazÕnÕz. AçÕklamada adÕnÕzÕn görüntülenmesini istemiyorsanÕz adÕnÕzÕ seçiniz ve siliniz. Metni yazmayÕ bitirince açÕklama kutusunun dÕúÕnÕ tÕklatÕnÕz. Ekleme iúlemi sonrasÕnda, fare iúaretçisi hücre üzerine geldi÷inde açÕklama ekrana gelecektir.
Gözden geçir sekmesinde bulunan di÷er iúlemlerle daha önce yazÕlan açÕklamalarÕ silebilir, açÕklamalar arasÕnda gezinti yapabilirsiniz.
Resim 2.12: AçÕklama ekleme
AçÕklamalar bölümü ile açÕklama ekleme ve silme iúlemlerini yapabilirsiniz.
2.10. Bul/De ÷iútir/Git
Zamanla oluúturdu÷unuz tablolar ço÷alÕr ve bazen içinden istedi÷iniz veriye ulaúmak hayli zaman alÕr. Bu gibi durumlarda elektronik tablolama programÕnÕn bul seçene÷i, iúinizi oldukça kolaylaútÕrÕr. Giriú sekmesinin düzenleme bölümünde yer alan bul (Ctrl+F) seçene÷ini tÕkladÕ÷ÕnÕzda ekrana, bul ve de÷iútir penceresi gelir. Metin kutusuna, bulmak istedi÷iniz kelimeyi yazarak arama yaptÕrabilirsiniz. Arama yapmadan önce tüm seçenekler sekmesini açarak daha kapsamlÕ arama yaptÕrabilirsiniz. AyrÕca bulunan de÷er, yeni bir de÷erle de÷iútirilecekse Resim 2.13’te gösterildi÷i gibi de÷iútir sekmesine geçilerek aranan de÷er yerine, yazÕlacak yeni de÷er yazÕlÕr. Bu sayede bulunan de÷erler, aynÕ zamanda belirledi÷iniz yeni de÷erlerle de÷iútirilir.
Resim 2.13: Bul ve de÷iútir
Bu pencerede yer alan git sekmesinden ise kitabÕnÕzÕn herhangi bir sayfasÕ, satÕrÕ, hücresi vb.ne hÕzlÕca ulaúabilirsiniz.
UYGULAMA FAAL øYETø
øúlem
Basamaklar Õ Öneriler
¾ ùekil 2.13’teki tabloyu oluúturunuz.
¾ Tablodan 7. satÕrÕ ve E sütununu siliniz.
¾ SÕra ve ay isimlerini otomatik doldurma iúlemi ile yapÕnÕz.
¾ Mart ayÕna ve 6. sÕraya denk gelen yerlere,
satÕr ve sütun ekleyiniz. ¾ Hangi satÕr ve sütunu sildi÷inizden emin olunuz.
¾ TaúÕma iúleminde sürükle bÕrak yöntemini kullanabilirsiniz.
¾ Ekledi÷iniz satÕr ve sütunda yer alan boú hücrelere, yandaki hücrelerden veri kopyalayÕnÕz.
¾ Tabloda yer alan Eren ismini Seren olarak de÷iútiriniz.
¾ Bul ve de÷iútir penceresini kullanÕnÕz.
Resim 2.14
UYGULAMA FAAL øYETø
KONTROL L øSTESø
Bu faaliyet kapsamÕnda aúa÷Õda listelenen davranÕúlardan kazandÕ÷ÕnÕz beceriler için Evet, kazanamadÕ÷ÕnÕz için HayÕr kutucu÷una (X) iúareti koyarak kendinizi de÷erlendiriniz.
De÷erlendirme Ölçütleri Evet HayÕr
1. Hücre verilerini iste÷e uygun olarak de÷iútirdiniz mi?
2. østenilen veri veya hücrenin silme iúlemlerini yaptÕnÕz mÕ?
3. øste÷e uygun satÕr ve sütun iúlemlerini yaptÕnÕz mÕ?
4. TaúÕma ve kopyalama iúlemlerini yaptÕnÕz mÕ?
5. Otomatik tamamla seçene÷ini aktif ettiniz mi?
6. Otomatik doldurma seçeneklerini kullandÕnÕz mÕ?
7. Özel listeler oluúturdunuz mu?
8. Hücrelere ihtiyaca uygun açÕklama eklediniz mi?
9. Bul/de÷iútir/git seçeneklerini kullandÕnÕz mÕ?
DE öERLENDøRME
De÷erlendirme sonunda “HayÕr” úeklindeki cevaplarÕnÕzÕ bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanÕz ö÷renme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarÕnÕz
“Evet” ise “Ölçme ve De÷erlendirme”ye geçiniz.
ÖLÇME VE DE öERLENDøRME
ÖLÇME SORULARI
Aúa÷Õdaki cümlelerde boú bÕrakÕlan yerlere do÷ru sözcükleri yazÕnÕz.
1. Tabloya bir sütun eklemek için ……… üzerinde sa÷ tÕklanarak ekle seçene÷i seçilir.
2. Tabloya bir satÕr eklemek için ……… üzerinde sa÷ tÕklanarak ekle seçene÷i seçilir.
3. Günleri otomatik doldurmak için ilk günü yazdÕktan sonra ……… dan tutarak istenilen hücreye kadar sürüklenir.
4. Bitiúik olamayan hücreleri seçmek için klavyeden ………. tuúu kullanÕlÕr.
5. Bitiúik hücreleri seçmek için klavyeden ………. tuúu kullanÕlÕr.
DE öERLENDøRME
CevaplarÕnÕzÕ cevap anahtarÕyla karúÕlaútÕrÕnÕz. YanlÕú cevap verdi÷iniz ya da cevap verirken tereddüt etti÷iniz sorularla ilgili konularÕ faaliyete geri dönerek tekrarlayÕnÕz.
CevaplarÕnÕzÕn tümü do÷ru ise bir sonraki ö÷renme faaliyetine geçiniz.
