İç sular
Zoo bentozu
3.Ders
Bu hafta
Bentik Canlı sınıfları
Kısaca Bentik ekoloji
Lotik ve lentik bentik canlılar
2
http://personel.trakya.edu.tr/uguner/#.VOMODEtwuKl
Hatırlatma
Hatırlatma
4
Hatırlatma
Hatırlatma
6
Hatırlatma
Akarsu sınıfları
8
Bentos
Göllerin kıyı
çizgisinden itibaren en derin yerine kadar olan
tüm göl tabanında yaşayan
organizmalardır
Kısaca dipte(akarsu yada gölün yada denizde) yaşayan
organizmalardır.
İçsularda dipte( yalnız göl ve akarsuda) yaşayan hayvansal
organizmalar içsu zoobentozunu
oluşturur.
Bentos ve bentik
10
Bentik canlıların sınıfları
Türe göre Türe göre
Fitobenthos:
bitki kökenli organizmalar Fitobenthos:
bitki kökenli organizmalar
Zoobentos:
hayvansal organizmalar
Zoobentos:
hayvansal organizmalar
Konuma göre Konuma göre
İnfauna – tortu
İnfauna – tortu Hyperbenthos:
Hyperbenthos Hyperbenthos:
Hyperbenthos Epibenthos: Epibenthos:
Göl yerleşimine göre Göl yerleşimine
göre
Litoral bentos
Litoral bentos Profundal bentos Profundal
bentos
Vizede çıkar
Suyun bentik açısından önemi Bentik canlı sınıfları
Bentik Tanımı
Bentik organzima grupları Bentiği ekolojik önemi
Bentik canlıların ekojik fonksiyonu
12
Mikrobentik
14
Mikrobentik
ekolojik önemi
Bentik organizmaların ekolojik önemi
Bentos’un (özellikle balıklar açısından) besin zincirindeki yeri çok önemlidir.
Birçok omurgasız, besin zincirinin en altında yer alan alg ve bakteri gibi canlılar ile beslenirler.
Bazı gruplar sudaki bitki ve odun parçalarını,
döküntüleri parçalayarak beslenirler.
Bentik ekosistemlerde Mikrobentiğin önemi
Birçok besin tuzu (nutrient) döngüsünde yer alırlar.
Sucul ekosistemde bulunan organik
maddeleri parçalayarak döngüye katarlar.
Suda yaşayan bazı canlı guruplarının
besinini oluştururlar.
Protozoa tek hücreli, ökaryotik
mikroorganizmalardır. Özellikle bakteri, tek hücreli alg ve diğer protistler
üzerinden beslenirler. 80.000’in üzerinde protozoon türü tanımlanmıştır. Bunların yarıdan fazlası fosil, yaklaşık 10.000 kadarı da simbiyonttur .
Protozoonlar sucul ekosistemlerde madde ve enerji döngüsünün önemli organizma grubunu oluşturur. Hızlı büyüme yetenekleri, alg, bakteri ve çözünmüş besin kaynaklarını
kullanabilmeleri, kendilerinden daha büyük diğer yaşam formlarına av oluşturmaları nedeni ile sucul besin ağında anahtar role sahiptirler
Protozoalar
18
Protozoalar
Protozoalar birkaç yüz mikron birkaç mikron boyut aralığında olan tek hücreli
organizmalardır. . Protozoalar göreceli bolluk mililitre başına 100'den az veya mililitrede
100.000'den fazla olabilir.
Protozoalar
Birçok pelagial (5-300 mikrometre) yaşam döngüsü genellikle yaz aylarında sadece bir
Paramecium sp. (Terliksi hayvan)
Protozoalar
Protozoalar
Suda asılı kalma
22
Pelajik
Protozoalar
24
Temiz bölge Bentik
Protozoaları
Organik maddece zengin bölge
Protozoaları
26
Anareobik Bentik
Protozoaları
Protozoalar
28
Protozoalar
Rotiferler (Çarklı Hayvanlar)
Rotifer (150 mikrometre -1mm) sapsız ve kıyı bölgesi ile ilişkili
Çok hücrelilerin en küçük boyutlu temsilcileridendirler.
Korona (taç) bölgesinde bulunan sillerin hareketi tekerlek görüntüsünü andırır. Vücudun gerisinde, parmak taşıyan ayak ve ayakta da yapışkan salgı bezleri (pedal bezleri) bulunur. Vücutlarında bulunan kaslı farinkse "Mastax" adı verilir. Mastax'ın dişli olan yapısı ise "Trofi" olarak bilinir.
Kommensal ya da parazitik yaşarlar. Dolaşım sistemleri yoktur. Gaz değişimi difüzyon yoluyla gerçekleşir. Bu canlılarda da vücuttaki hücre sayısı sabittir (eutely). Ayrı eşeylidirler ve dişiler ile erkekler arasında eşeysel
dimorfizm görülür. Erkekler çoğunlukla dişilere göre daha küçüktür. Spermler, dişinin vücudunda herhangi bir
bölgede delinen hipodermis içerisine aktarılır.
Digononta sınıfında erkekler yoktur. Partenogenez yoluyla sürekli olarak dişiler çoğalır.
Monogononta sınıfında iki tip yumurta görülür:
1. Amiktik yumurta: Diploiddir. Elverişli koşullarda üretilir ve ince kabukludur.
2. Miktik yumurta : Haploiddir. Elverişsiz koşullarda üretilir ve kalın kabukludur.
Rotiferler (Çarklı Hayvanlar)
Planktonik Rotifera
(Çarklı hayvanlar)
32
Rotiferler
Zooplanktonik organizmaların önemli
gruplarından biri olan Rotifera filumu sucul ekosistemlerde omurgasız hayvanların,
balıkların, zaman zaman da kuşların besin kaynağı olarak önemli derecede rol oynarlar . Sucul ekosistemde beslenme zincirinin ikinci halkasını oluşturduklarından özellikle balık ve kabuklu larvalarını da içeren birçok predatör omurgasız için iyi bir gıda kaynağıdırlar. Bu nedenle yetiştiricilikte larval büyütme
aşamasında ilk gıda olarak ideal bir yemdir . Tatlı sularda rotiferler pelajik gıda zincirinde
fitoplankton ile bakteriyoplankton ve daha yüksek trofik seviyeler arasında bir link oluştururlar.
Filinia sp.
Keratella quadrata
Rotiferler
Rotifer uygun koşullarda Partenogenetik (eşeysiz) olarak ürer. Bu tip üremede yumurta ve sperm birleşmeden gelişimini devam ettirir ve bir canlı birey oluşturur.
Böyle yumurtalar 24-48 saat içinde açılır ve yumurtadan çıkan bireyler kısa sürede ergin hale geçer. Bu ergin bireylerin hepsi dişidir.
Bu tip üreme ortam koşulları bozulana kadar
devam eder. Ortam koşulları bozulduğunda
dişiler tarafından daha küçük yumurtalar
bırakılır. Normal kromozom sayısının tam
yarısı kromozoma (n sayıda; yani haploid)
sahip bu yumurtalardan haploid erkekler
oluşur. Haploid erkekler de yine haploid
spermler oluşturur
34
Kopepodlar
Kopedlar cladoceran zooplankton küçük (0.2 ile 3.0 mm) ve ayrı bir kafası var , vücudun bir çift kabuklu kaplumbağa kabuğu ile örtülüdür. Hareket
(Lokomosyon) esas olarak , büyük ikinci anten ile gerçekleştirilir.
Kopepodlar
36
Kopepodlar
Porifera
Tatlı sularda sadece Tubellaria sınıfından olan türler yaşamaktadır. Bazı türler
indikatör türlerdir. Genellikle hermofrodit canlılardır. Aşırı üreme
38
Porifera
Gemmula
40
Bryozoa
Bryozoa
42
Bryozoa
Bryozoa
Koloniyal bryozoonların tatlı sulardaki nicel önemleri oldukça
düşük. Kolonileri arasında küçük omurgasızların barınması nedeni
44
Annelida
İçsularda oligochaeta ve hirudinea sınıflarına ait türler bulunmaktadır.
Oligochata grubuna ait olanlar serbest yaşayan organizmalar olup hirudinea
üyelerinin bazı türleri ektoplazmiktir. oligochatea türleri göl verimliliğinde çok
önemli olup birçok bentivor balığın temel besin maddelerindendir.
Homonom metameri ilk defa bu canlılar ile ortaya çıkar.
Vücut segmentleri, birbirine benzer.
Metamerizm görülmeyen tek sistem, sindirim sistemidir.
Ağız ve anüs oluşumu ile tek yönlü sindirim sistemi görülür.
Epidermis tabakasından salgılanan kutikula tabakası, vücudun dış yüzeyini tamamen örter. Bu tabaka daima nemlidir ve solunumun vücut yüzeyi ile yapılmasında hayati rol oynar. Gaz değişimi vücut yüzeyi, solungaçlar veya Parapod'lar ile gerçekleştirilir.
Vücutları üzerinde bulunan kitin yapıdaki "Seta (Chaeta)"
Annelida
Bu grup, en gelişmiş rejenerasyon (kendini yenileme) yeteneğine sahiptir.
Tatlısuda yaşayan iki sınıfı vardır.
İçsularda oligochaeta ve hirudinea sınıflarına ait türler bulunmaktadır.
Oligochata grubuna ait olanlar serbest yaşayan organizmalar olup hirudinea üyelerinin bazı türleri ektoplazmiktir. oligochatea türleri göl verimliliğinde çok önemli olup birçok bentivor balığın temel besin maddelerindendir.
Annelida
Classis (Sınıf): Oligochaeta (Karasal solucanlar ve tatlısu solucanları)
Lumbriculidae
Classis (Sınıf): Hirudinea (Sülükler)
Hirudinea
Hirudo medicinalis (Tıp sülüğü)
Polychaeta
50
Tubificit Oligoketler
Tubificit Oligoketler: sedimentin 2-4 cm derinliğinde bol olarak bulunrken nadiren 15
cm derinliğe kadar inerler
Naidid Oligoketler
Naidid Oligoketler sediment su birleşimindeki bölgede yoğun halde bulunurlar.
52
