Yazan: E. Kapustyan Çeviren: Naci MELTEM mimar D.G.S.A.

Y a p ı y ö n e t m e l i k l e r i v e y ü k s e k i r t i f a l ı k o n u t l a r

Yazan: E. Kapustyan Çeviren: Naci MELTEM mimar D.G.S.A.

Batiment international dergisinden 1974 — 5

Mayıs ayında başkentli bir iş hanın- da çıkan yangında 46 yurtdaşımız yaşam- larını yitirmişlerdir.

Yapıt teknik ve bilgisi merkezi "Cen- tre Scientifique et Technique du Bati- ment," tarafından yayınlanan Bâtiment In- ternational dergisinin 1974, 5 sayılı nüs- hasında mimar E. Kapustyan tarafından yapı yönetmelikleri ve yüksek irtifalı mes- ken ynptları konulu yazı önemi itibari İle dilimime çevrilmiştir. Sovyet Rusyada yük- sek yapılar oranı son on yıl içinde % 5,5 dan % 16 ya yükselmek suretiyle üç mis- li j!r artış göstermiştir.

•'oskova, Leningrad ve Kiev gibi kentlerde çok katlı konutlar yapıların % 80 ini oluşturmaktadır. Yapı yönetmelikle- rine Sovyet Rusyada verilen önem bakı- mından bir mimar tarafından yapılmış bulunan incelemeyi veriyoruz. Sovyet Rus- ya'nın büyük kentlerinde 4, 5, 9 katlı apartman yapıları arasında 16 katlı konut- larda da yapılmaktadır.

Moskovada en büyük iskan edilen bi- nalar 17. 19, hatta 25 kata kadar var- maktadır. Bu tip inşaat, şehirlerin süratli gelişmesinin eski iskan mahallelerinin yenilenmesinin ana arterlerin genişletil- mesinin büyük şehirlerdeki arazi değeri artışlarının bir sonucu olmuştur.

Yüksek irtifalı bina yapımında mey- dana çıelen ilerleme, teknik ve ekonomik ihtiyaçlarını, konut binalarının yükseklik- lerinin arttırılmasını zorunlu kılması so- nucunda meydana gelmiştir.

Apartman binalarında kat sayısının seçilmesi ve bunların ars« durumuna gö- re arazide yerleştirilmesi çeşitli problem- ler ortaya koymaktadır.

Zamanla nüfus artışı, uzun vadeli ön tasarıİHr ile beraber inşaat yönetmelikle- rinin de Icabettirdiği mecburiyetlerin dik- kat nazarına alınmasını gerektirmektedir.

Bu yönetmelikler kentlere ve merkezlere uygun bir sağlık ortamının kurulmasını kişilerin beden ve ruh ihtiyaçlarına cevap verecek ve onların korunmalarını sağlaya- cak bir düzen meydana getirilmesini a- maçlamaktadır Bütün bu faktörlerin öte yandan Kent planlamasının ekonomik veç- hesi kentleşme prensiplerinin nazarı iti- bare alınması lazım gelmektedir. Bizde olduğu gibi planlaştırılmış bir ekonomide, sanayileştirilmiş konut inşaatının ekono-

mik gelişmesi yapı yönetmelikleri ile teş- vik edilmektedir. Bu yönetmelikler mes- kenlerin maksimal alanları, kat yüksek- likleri, asansör sayıları gibi ekonomik ko- nuları kapsamaktadır.

Bu suretle mesken inşası sahasında Devletin Kaynaklarının kullanılması ve yatırımlar yönetmelikler icablarına göre tamamen kontrol altına alınmaktadır. Bi- naların kat sayıları, asansör tipleri, sirkü- lasyon sistemleri ve bunların oryantas- yonu gibi mimarî kavramın üç veçhesi ü- zerinde büyük etkileri olmaktadır.

Bununla beraber bu yönetmelikler meskenlerin plan tertibi serbestliğine et- ki yapmamaktadır.

Y ö n e t m e l i k l e r i n b i n a y ü k s e k l i k l e r i n e e t k i l e r i

Toplu konut binalarının kat sayısının seçilmesine, yanyana karşı . korunmayı kontrol eden mükellefiyetler, asansör te- sisatı için aranan şartlar etkili olmakta- dır. Yüksek irtifalı bina inşaatında tehlike olasalığı çoğaldığı için yangına karşı et- kin tedbir alınmasının gözönünde bulun - durulması lazımdır.

Binaların kritik yükseklik nivosu diye adlandırdığımız yükseklik, itfaiye merdi- venlerinin ulaşabileceği yükseklikte sınır- landırılmıştır. Sovyet Rusyada itfaiye e- kipleri uzunluğu 30 mt veya 45,50 mt olan iki tip merdivenle donatılmışlardır. Bu merdivenlerle ulaşılabilecek maksimal yükseklik 9 ve 16 kat olan kritik bina yüksekliğini oluşturmaktadır. 45,5 mt u- zunluğundaki merdivenli araçların her yer- de bulundurulmasının mümkün olmaması ve bunların kullanıimalarındaki güçlükler, müvaceheslnde yönetmeliklerdekl yangına karşı korunma zorunluğu 10 ve daha çok katlı binalar için öncelikle uygulanmak- Bu yönetmelikler 16 kattan fazla olan mesken binalarına uygulanmaktadır. Yan- gına karşı korunma yönetmeliğinin tatbi- kine başlanmasından sonra mesken bina- larının kat sayısı 25 olarak sınırlandırıl- mıştır.

Bina yüksekliğine göre çekirdek kıs- mındaki asansör sayısı, asansörlere ait kurallar da mesken binaları kat sayıları- na etki yapmaktadır.

Bu yönetmelikler, sağlık ve rahatlık ilkeleri gözönünde bulundurularak hazır- lanmışlardır. Sovyet-Rusyada bu yönetme- likler 6 ve daha fazla katlı binalarda a- sansör yapılmasını zorunlu kılmaktadır.

Kuzey ve Güney mıntıkaları İle 1000 ve daha yüksek rakımlı yerlerde 5 ve daha fazla katlı binalarda asansör mecburiyeti bulunmaktadır. 9 katlı mesken binaların- da her ünitede bir asansör 10 ile 16 kat- lılarda ise en az İki asansör bulunmalı- dır. Daha yüksek irtifalı binalarda asan-

sör sayısı teorik hesaplarla bulunmakta- dır. iktisadî nedenlerle optimal kat sa- yısı binaların yükseklikleri ile ilgili yö- netmeliklere göre tayin edilmekte, kat sayıları 10 ve 16 arasında deyişen bina- larda 16 katlıların daha ekonomik olduğu sonucuna varılmıştır. Şehir planlaması, teknik olasılıklarının gelişmesi binalarda kat sayısının artmasına imkân vermekte- dir. Yangına karşı korunma ekonomik ve fiziyolojîk faktörler ise bu artışı sınırla- maktadır. Bunları yanğına ve dumana karşı korunmasiyle ilgili teknik metodlar geliştirilebilirse bu durum değişebilirdi.

Yönetmeliklerle sınırlandırılmış yükseklik lerin üstünde olan binalarda oturanlara yangından koruyucu etkili imkânlar henüz bulunamamıştır.

A t e ş e k a r ş ı k o r u n m a v e p l a n l a m a :

Yüksek irtifalı konut binalarının ta- sarlanma ve inşasında ateşe karşı korun- ma önemli bir yer almaktadır. Binaların emniyeti, teknik hal çareleri ve ateşe da- yanıklı kaplama malzeme kullanılması ile elde edilmektedir. Bu konuda büyük bir zorluk yoktur. Bina içindekilerin emniye- ti daha önemli bir konu oluşturmaktadır.

Bunların emniyeti özel buluş ve araştırıl-

mış teknik teçhizat aracılığı ile temine ça-

lışılmaktadır. Son yıllar içinde Sovyet

Rusyada çok katlı binaların gittikçe çoğal-

ması üzerine 1970-1971 yıllarında müte-

hassıs elemanlardan oluşan bir ekip ta-

rafından hazırlanmış olan yönetmelik yü-

rürlüğe girmiştir. Bu ekip aynı konu ile

İlgili olarak diğer ülkelerde alınan tedbir-

leri göz önünde bulundurmuştur. Inşaı

mecburiyetler daha ziyade asansörlerin

bulunduğu bina çekirdeğini etkilemekte-

dir. 1971 den beri uyğulanan yönetme-

liklerde 10 ve daha çok katlı binalarda,

dairelerin içine ateş ve duman girmesi-

ne imkân vermiyecek merdiven çekirdeği

tertiplenmesi istenmektedir Bir merdiven

yuvasına duman girmemesi için ise her

katta bir balkon veya üstü kapalı balkon-

dan bir çıkış menfezi ön görülür. Bu su-

retle bir dairede çıkacak yangında duma-

nın diğer dairelere ve merdiven yuvası-

nı sarmadan dış hava ile irtibatlı bir or-

tamdan dışarı çıkması sağlanmış olur. Du-

mana karşı korunmuş bu merdiven yu-

vasına bina seksiyonundaki dairelerden

birer çıkış tertiplenir. 6. ve daha üstteki

katlardaki dairelerde bölme duvarı ve

sayir korkuluğu 1.20 yffirekîiğinde bir

balkon veya üstü kapalı balkon bulunma-

lıdır, bunlar yangın sırasında balkona fır-

layacak kimseleri pencerelerden çıkan

alev ve dumanlardan korur. Bir katta bir

çok daire varsa, yani bir kattaki nafi sa-

ha 300 m

.yi geçiyorsa, her dairenin du-

manın giremeyeceği merdiven yuvalarına

çıkışı olan birer imdat çıkış yeri olmalıdır.

Bu takdirde bu merdiven yuvası mecburen üstü açık olarak tertiplenir. Giriş katında merdiven yuvalarının doğrudan doğruya dışa ve giriş koluna çıkışı olmalıdır. Üs- tü açık kısma giden, koridor, vestibul ve asansörlerin kapıları özel izolasyon mal- zemesi ile etanj ve otomatik alarak kapa- nır tertibatlı olmalıdır.

Asansörler koridorlardan, hava geçir- mez ve otomatik kapılarla ayrılmalıdır. 16 kata kadar olan konut binalarında her katta 4 daireden fazla yok ise, bir daire- den diğerine bir balkonla geçmek olanağı bulunuyor ise, bir merdiven yuvası ile yetiniiebilmektedir.

Dumanı etken şekilde uzaklaştırmak için yangın anında otomatik olarak dev- reye girecek cebri hava kanalları vasıtası ile duman dışarı yöneltilir, aynı zaman-, da koridor ve hollerin pencereleri otoma- tik olarak açılır, bu arada itfaiye istas- yonuna bağlı alarm harekete geçer.

Çeşitli tipde merdiven yuvalı çok katlı konut binaları yangına karşı korun- ma tecrübelerinde merdiven yuvası ve asansör kuyusunun bulunduğu yerdeki hava boşluğunun dumanın dairelere gir- mesini önleyici, ve tatmin edici bir ön- lem olmadığını göstermiştir.

Kışın dondurucu ve sert rüzğarlı ol- duğu mıntıkalarda bu sistemler tatmin edici olmamaktadır. Hava boşluğu devam- lı olarak ısı kaybına, dolayısı ile ısıtma değerlerinin artmasına neden olmaktadır.

Don hadisesi de bu açık sahadan gelip geçmeyi güçleştirmektedir.

Bu meseleyi çözümlemek için ayrı ve sunî olarak aydınlatılmış merdiven yu- vaları kullanılabilir. Bu sebepten 1971 yö- netmeliği yapıların ortasından çıkan suni olarak aydınlatılmış merdivenlerin yapıl- masına müsaade etmektedir.

Bu merdivenler, yanğın halinde ken- diliğinden devreye giren özel vantilasyon

sisteminin bulunduğu bir vestibul ile dai- relerden tecrid edilmiş bulunmalıdır.

Büyük binalarda çıkan yangınlarda bi- nada oturanlar daha ziyade yayılan gazlı ve dumanlardan zarar görmektedirler. O halde hollere giren bu gazların özel bir vantilasyon sistemi ile dışarıya atılması

•lazım gelmektedir. Bunun için yönetmelik- ler her katta bütün dairelerden ulaşılabi- lecek tecrid edilmiş bir hol tesisini zo- runlu kılmaktadır. Bu holün vantilasyon kanal sistemine bitişik olması lazımdır.

Bu holden gelebilecek dumanlardan mer- diven yuvasının korunması için holde mer- diven yuvası arasında cebrî vantilasyon- la havalandırılmış bir vestibul bulunması çok istenir bir solüsyon olmaktadır.

Bu holün dumana karşı muhafazası, y-n.gın çıkan daireden yayılacak dumanla-

rın, holün hava basıncını otomatik ola- rak yükseltip kontrol altında tutan bir özel tertibatla yapılabilmektedir. Bu sis- tem apartıman dairelerine vantilasyon ka- nalları ve dilatasyon yerlerinden girecek dumanın dışarı atılmasına çalışmaktan da»

ha elverişli sayılmaktadır.

Sunî ışıklandırmalı ve bir vestibul ile ayrılmış bina ortasına isabet eden bir merdiven yuvasının, ekonomik ve mima- rî açıdan en olumlu bir hal şekli olduğu söylenebilir. Asansör veya asansörler pla- nın orta kısmında olması binanın estetik görünüşü itibariyle daha tatminkâr olmak-

Bu tertipleme sistemi bütün dünya- da uygulanmaktadır, bizde de bu normla- ra uyulmakta olduğundan ileride çok kul- lanılacaktır.

Son yıllar içinde inşa edilmiş çok dai- reli ve yüksek binalarda dumanın asansör çekirdeği ve buna bitişik sirkülasyon a- lanlarına girmesini önlemenin güç oldu- ğunu ortaya koymuştur. Asansör ve mer- divenlerin daha uygun yerlere konmasına ait çalışmalar sürdürülmektedir.

Ç e ş i t l i t i p t e m e r d i v e n y u v a l a r ı

Binanın plan tertibine göre merdiven yuvaları öç tipde düşünülebilmektedir.

a — Üstü açık bir saha ile binadan ayrıl- mış merdiven yuvası b — Üstü açık olmayan ve binadan bir

vestibul ile ayrılmış merdiven yuva- ları.

c — Üstleri yarı Kapalı merdiven yuvala- rı içinde ikamet edilen bazı binalar- da merdiven yuvasının girişinde, o- tomatik olarak kapıları kapanabilir bir vestibul vardır. 14 katlı diğer ba- zılarında merdiven yuvası için bir hava sahası yalnız beşinci kattan iti- baren bulunmaktadır.

Bazen ise esas binadan ayrı bir st-rük- tür teşkil eden ve binaya özel tertipli balkonlarla bağlantılı çekirdek kısmı var- dır, bu suretle hol ve merdiven yuvaları birbirinden tamamen ayrılmış olmaktadır.

Bir vestibul ile ayrılmış ve hava sa- hası olmayan merdiven yuvaları da var- dır. Yangın vukuunda çıkışların kolaylık- la yapılabilmesi için her asansör çekirde- ği yanında iki ayrı merdiven tertiplen m ektedir. Bu tip merdivenler Moskova'- dakl 17 katlı apartmanlarda tecrübî ma- hiyette yapılmıştır. Diğer bazılarında ise çekirdeğin etrafına üstü yarı kapalı mer- diven bulunmaktadır. Bu merdiven yuva- larının dış duvarlarında, kirli havanın çık- ması için boşluklar tertiplenmiştir. Çok katlı bina inşaatı çırasında, yani yeni u- sullere geçiş sıralarında, mimar ve mü- hendisler daha evvel 9. katlı binalar için düşünülmüş olan çekirdek sistemini yan-

ğına karşı emniyet faktörünü dikkat na- zarını almadan tavsiye etmişlerdir.

Prefabrike elemanlar kullanmak su- retiyle inşaata geçildiği zaman çeşitli problemler ortaya çıkmıştır. Bu dönem sı- rasında inşa edilmiş 12 ilâ 15 katlı bina- larda beşinci kattan sonraki katlardakile- rin bir yangın anında boşaltılabilmesi için apartmanların üstü kapalı balkonlarından geçilebilen çelik konstrüksiyonlu merdi- venler yapılmıştır. Üstleri açık veya ka- palı devamlı balkonlar yangın tesirinden korumak için faydalı olmakta ise de, mi- marî tertip itibari ile tatminkâr olmamak- tadır. Cephede bu balkonların tekerrür et- mesi görünüşe oldukça sıkıcı bir ifade vermektedir. 16 katlı ve her katta dört daire olan bir yapı ile her katta sekiz dairesi olan bir yapının beher metre kare inşaat maliyetinde yüzde sekiz ila on nisbetinde ikinci lehine bir fark olmakta- dır. Apartman dairelerinin dışındaki sir- külasyona da yanğından koruma zorunlu- ğu etkili olmaktadır. Apartmanların esas kapıları ile merdiven arasındaki mesafe iki ta raf d a merdiven varsa, 04 metre, eğer apartmanlar koridor üstünde ya da çıkışı olmayan galeri üstünde ise 25 metre ol- maktadır. Bu taktirde koridor genişliği, 40 mt. uzunluk için 1.40 mt, 40 mt.yi geçen uzunluk için 1,60 mt. yapılmaktadır.

M i l l e t l e r a r a s ı k ı y a s l a m a l a r

Sovyet Rusyadaki yangından korun- ma tedbirleri ile diğer bazı memleketler- dekilerin karşılaştırılmasında bariz fark- lar olduğu görülmektedir. 25 katlı binalar- daki insanların tahliyesi ile ilğili çeşitli metodlarda, dumanın giremeyeceği bu hava sahası ile havalandırılabilen bir mer- diven yuvası yer almaktadır. Bir çok memleketlerin konu ile ilğili yönetmelik- lerinde, çok yüksek irtifalı mesken bina- ları inşa edilen Fransa ve Birleşik Ame- rikada insanların tahliyesi için dış hava ile doğrudan doğruya üstten irtibatlı ol- mayan iki merdiven kullanılmaktadır. Bu merdivenlerin dumandan korunması oto- matik ve hava geçirmez kapılarla teçhiz edilmiş vestibuller, ve hollerin vestibul ve merdiven yuvalarının vantilasyonu ile sağlanmaktadır.

Ekseri memleketler on altı kattan fazla mesken binalarında apartmanların iki çıkış kapısı olmasını sağlamaktadır.

Apartıman esas kapıları ile merdiven ara- sında mesafe uzunluğu Fransız yönetme- liklerinde Rusya'dakinden daha kısadır.

Fransız ve Amerikan yönetmeliklerinde

kat sayısı sınırlandırılmış değildir. Yüksek

irtifalı mesken binaları inşa edilmiyen ba-

zı memleketlerde örneğin Avusturyada on

kattan fazla olmayanlarda, apartman dai-

relerinin bir imdat kapısı bulunmaktadır.

S a ğ l ı k y ö n e t m e l i ğ i Çok katlı mesken binalarının daire ve koridorlarının aydınlatma, izolasyon ve havalandırmalarında sağlık kuralları ha'kim olmaktadır.

Koridorlar tabii surette aydınlatılmış ve havalandırılmış olmalıdır. Koridorların pencere alanı koridor sathı alanının sekizde birinden az olmamalıdır. Koridor- lar bir nihayet kenardan aydınlık alıyor- sa, uzunluğu yirmi metroyu iki, uçdan ay- dınlık alıyorsa kırk metre uzunluğu geç- memelidir. Eğer koridor kırk metreyi ge-

çiyorsa hollerden aydınlık almalıdır. Ko- ridorlarda genişletilmiş kısımlar arasında- ki mesafeler yirmi metreyi geçmemeli, koridor nihayeti pencere ile hol arasında- ki mesafe de otuz metreyi aşmamalıdır.

On iki metre uzunluğu geçmeyen koridor- da sunî aydınlatma yapılabilir.

Kule şeklindeki mesken binalarında çeşitli kütle şekli, örneğin yelpaze, des- tere ağzı gibi şekiller düşünülebilmekte- dir. Kule şeklindeki binalarda daha kar- maşık bir şekil, yel değirmeni kanatları bakımından "yol değirmeni" diye isimlen-

dirilen plan şeklidir. Bu tertipde aynı tak- simatlı bir dairenin çeşitli cihetlere göre havalandırma bakımından avantajlar var- dır. Geçmişde destere ağzı ve merdiven şekilleri az kullanılmıştır.

Sözü bitirirken çok katlı mesken bi- nalarında kaydedilen ilerlemelerin göz- önünde bulundurularak yönetmeliklerin bu ilerlemeleri engellenmeyecek şekilde za- man zaman gözden geçirilmesi faydalı so- nuçlar verebileceğini işaret etmek yerin- de olacaktır.»

Baştarafı s a y f a 98 de Yatak katlarının odağında, hastahane idaresinin bir nevi düşey uzantısı olan

•santral katın 6 kolunu birden kontrol e- debilmektedir. Kırtasiye işini üzerine al- mış olan bu postalar, hemşire ekiplerinin yükünü hafifletmekte ve doğrudan hasta 'hizmetine yönelmelerini sağlamaktadır.

Bu santrallerden, gerek evrak, gerek kü- çük ölçüde paketler hastahanenin ilgili noktalarına hava-tüp sistemi vasıtası ile birkaç saniyede gidip gelebilmektedir.

Yata kkatının 6 kolundan bir tanesi tamamen servise ayrılmıştır. Burada kat mutfağı ve diğer kat servisleri bulunmak- tadır. Diğer 5 kolun her birinde 10 adet tek kişilik ve 2 ila 4 adet iki kişilik has- ta odaları planlanmıştır. Her kolda bir hemşire odası ve her katta bir ziyaretçi odası düzenlenmiştir. Bu planlamanın bir neticesi olarak her kat 80 yatak kapasi- teli küçük bir özerk hastahane niteliğini kazanmıştır.

Hastahanenin diğer bir mimari özel- liği de hasta yatak odalarının sekizgen olmasıdır. Bu sekizgen oda düzenlemesi bazı faydalar getirmektedir: Hasta yatağı odanın merkezine yaklaşmakta ve yata- ğın üç tarafından bakım imkanı doğmak- tadır. Ayrıca, yatağın etrafına geçici ve- ya sürekli olarak tıbbi cihazlar yerleştir- mek kolayca mümkün olmaktadır. Sekiz- gen planlamanın getirdiği diğer bir fay- da ise, hemşirelerin, koridorda gezerken açık oda kapılarından hastaları tamamen görebilmeleridir. Sekizgen yatak odala- rından iki örnek, inşaat başlamadan ev- vel, diğer bir hastahanede geçici olarak inşa ettirilmiş ve hastaların bu yeni oda şekline tepkileri incelemiştir. İnşaat, o- lumlu sonuç alındıktan sonra başlatılmış- tır. Her yatak odasında, hareketli kol va- sıtası ile duvara bağlı bulunan ve yatağın çevresinde, havada, her noktada sa'bit durabilen televizyon seti bulunmaktadır.

8 kanaldan yayın yapan bu televizyon alı- cısının bir kanalı özel olarak eğitici film- ler için programlanmıştır. Kaset program-

lar vasıtası ile, ve doktorun tavsiyesi üze- rine, hastahane hastaya kendi sıhhi prob- lemi ile ilgili dokümanter film gösterebil- mektedir. Televizyon setinin üzerinde, av- rıca, hastanın haberleşme düğmeleri bu- lunmaktadır. Bu düğmeler yardımı İle has- ta hemşiresini çağırabilmekte ve acil ol- sun olmasın her türlü yardım isteyebil- mektedir. Sistemin özelliği, hemşireler nerede olurlarsa olsunlar, ceplerinde ta- şıdıkları ses ötesi uyarıcılar vasıtası ile hasta ile anında temas kurabilmeleri ve derhal yardım edebilmeleridir. Ayrıca hemşirenin girdiği hasta odasının kapısı- nın dışında otomatik olarak ışık yanmak- ta ve doktorlar böylece oda oda hemşire aramak veya oturup hemşire beklemek sorunundan kurtarılmış olmaktadırlar.

Hastahanenin yatak katları altında ka- lan seviyeleri kar tanesi şeklinin dışına bir atılgan olarak taşmaktadır. 2 ci bod- rum seviyesinde hastahane kitlesi bir tü- nel vasıtasıyle enerji ünitesine irtibat- lanmaktadır. Çamaşır, yemek ve benzeri yükler taşıyabilen robot arabalar tünelden gelerek hastahane kitlesine ulaşmakta, burada kendi kendine asansöre binerek yine ilgili katlarda kendi kendine asansör- den inmekte ve gerekli odaları dolaşarak yüklerini bırakmakta ve kullanılmış mal- zeme, çamaşır ve artıkları alarak yine ay- nı şekilde aşağı 2 ci bodruma inip tü- nelden enerji ünitesine geri dönmektedir- ler.

1 ci Bodrum katta bir kısım teşhis ve tedavi üniteleri bulunmaktadır. Mer- kezi sterilizasyon ve merkezi eczahane bu seviyeyedir ve yukarıdaki cerrahi üni- telerle özel bir asansör vasıtası ile irti- batlandırılmıştır. 1 ci bodrum da ayrıca genel kafeterya planlanmıştır. Her türlü ve her derecedeki personel burada yemek yiyebilmektedir. 1 ci bodrum seviyesi", müstakbel eğitim ünitesine bir tünel ile Irtlbatlandıri'lacaktır.

Zemin katta, teşhis ve tedavi ünite- lerinin büyük bir kısmı yer almaktadır.

Hastahane esas girişi, acil ve poliklinik girişi bu seviyededirler. Hastahane idare-

si ve küçük bir kilise de bu katta plan- lanmışlardır. Doktorlar büro binasının ze- min katı ile hastahanenin zemin katı ay- nı seviyededirler ve birbirlerine bağlıdır- lar. Büro kitlesinin zemin katında eczaha- neninzemin katı aynı seviyededirler ve birbirlerine bağlıdırlar. Büro kitlesinin ze- min katında eczahane, çiçekçi,optik mal- zeme, protezci gibi hastahane işlevine dönük dükkanlar bulunmaktadır. Hastaha- nenin en pahalı katı, hiç şüphesiz, zemin üstü seviyesidir. Burada cerrahi üniteler toplanmıştır. En önemlileri, ameliyat oda- ları, ortopedik ameliyathane, kardiovas- küler ameliyathane, sancı ve doğum oda- ları, diğer . uyanma odaları, sistoloji ve kalb sonda üniteleridir. Bu seviyede bu- lunan diğer merkez ise kritik bakım üni- telerini ihtiva etmektedir. Bu merkez ke

sif bakım (ICU) ve kroner bakım (CCU) kısımlarından oluşmaktadır.

Hastahane sisteminin planlama süre- cindeki hedeflerden bir tanesi personel/

hasta oranını alt seviyede tutmak olmuş- tur. Elde edilen netice 1.8. dir. Mimarlar, tesisin tümü için 650 pafta resim çizmiş- lerdir. Sistemin gerek tibbi bakımdan, gerekse mimari bakımdan tenkit edilebi- lecek yönleri mevcuttur, ancak yazının amacı gereğince, böyle bir değerlendir- meye yer verilmemiştir.

Ç ı n a r A ğ a ç l a r ı

" e s k i e s e r "

s a y ı l d ı

• Kültür Bakanlığı İzmit'te Demiryo- lu Caddesinin iki tarafında sıralanan 100' er yaşındaki çınar ağaçlarını "korunması gerekli eski eser" olarak saptamış ve bu karar Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Ku- rulu'nca da onaylanmıştır.

Kültür Bakanlığı ile Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu'nun kararları Res- mî Gazete'nin 30 Mayıs 1978 tarih ve 16.301 sayılı nüshasında yayınlanmıştır.

Buna göre İzmit'teki asırlık çınar ağaçla-

rının Anıtlar Yüksek Kurulu'ndan izin a-

lınmadan hiçbir şekilde kesilmesi müm-

kün olamayacaktır.