Nekroloji :
PROF. DR. HÜSEY~N GAZ~~ YURDAYDIN'IN
HAYATI VE ÇALISMALARI
NES~M~~ YAZICr
Hüseyin G. Yurdayd~n, 10 Temmuz 1923'te Eski~ehir ili Seyitgazi ilçesi-nin Akin köyünde do~du. O s~rada köyünde ancak üç s~ n~fl~~ bir ilkokul bu-lunmakta idi. Buray~~ 1932'de bitirdi. Bir y~l aradan sonra kendi köyünün ya-k~n~ nda bulunan K~rka nahiyesinde be~~ s~ n~fl~~ Bölge Yat~l~~ ~lkokulu aç~ lm~~~ bulundu~undan, bu okulun dördüncü s~ n~ f~na kaydolarak 1935 y~ l~ nda bu-ray~~ bitirdi. Daha sonra, dedesi yerindeki büyük amcas~ n~ n te~vikiyle Eski~ehir'e giderek Eski~ehir (Atatürk) Lisesi'nin orta k~sm~ n~~ 1938'de ta-mamlad~. Lise ö~renimini ise, Milli E~itim Bakanl~~~~ hesab~ na ~stanbul Erkek Muallim Mektebi'nde yat~l~~ olarak 1941'de tamamlad~. Bu s~rada bir y~l Kars ili merkez Gazi ~lkokulu'nda ö~retmenlik yapan Yurdayd~n, aç~lan s~-navlar~~ kazanarak 1942-43 ders y~l~ nda Gazi E~itim Enstitüsü Tarih-Co~rafya Bölümüne girdi, 1944'te buradan mezun oldu ve Milli E~itim Bakanl~~~'nca Malatya Akçada~~ Köy Enstitüsü'ne Tarih-Co~rafya ö~retmeni olarak tayin edildi. Ancak ayn~~ senenin Ekim ay~ nda Milli E~itim Bakanl~~~~ Talim ve Terbiye Kurulu'nun bir karar~ ndan yararlanarak Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih -Co~rafya Fakültesi'nin Tarih Bölümünün üçüncü s~n~ f~ na kaydoldu. Fakat Hüseyin G. Yurdayd~ n'~~ burada bir sürpriz bekliyordu.
Fakülte'deki ilk y~ l~n~~ ba~ar~~ ile tamamlayan ve tarihçili~in ilk heyecan ve hevesi ile yaz tatilinden faydalanarak ~stanb~~l'a Ba~bakanl~ k Osmanl~~ Ar~ivi'ne ara~t~ rmalar yapmak üzere giren Yurdayd~n'a Dil ve Tarih-Co~rafya Fakültesi Dekan~'ll~ n imzas~ n~~ ta~~yan resmi bir mektup ula~t~. Mektupta kendisinin Milli E~itim Bakanl~~~ 'na mecburi hizmetle yükümlü bir ö~ret-men oldu~u ve bu hizmeti tamamland~kça Fakülteye kay~t hakk~ n~n bulun-mad~~~, kay~ t i~leminin sehven yap~lm~~~ oldu~u belirtilerek, Fakülte ile ili~ki-sinin kesildi~i ifade ediliyordu. Bunun üzerine derhal Ankara'ya dönen Yurdayd~n, Fakülteye tekrar devam edebilmek, tabianyla bunun için de kay-
Ankara Üniversitesi, ilahiyat Fakültesi Ö~retim Üyesi.
Bu meti~~~ rahmetli hocam~z hayatta iken onunla birlikte kaleme al~ nm~~~ ve OTAM dergisinin 7. say~s~ nda (s. 483-495) yaynnlanm~~ ur. Bu defa küçük tadiller ye baz~~ eklerle iktifa edilmi~tir.
242 NES~ M~~ YAZICI
dini tazeletebilmek için büyük s~ k~ nt~ lara gö~üs germek mecburiyetinde kald~. Gerçekten de güçlüklerle dolu bir y~l~ n sonunda, Haziran 1946'da Dil ve Tarih-Co~rafya Fakültesi, Tarih Bölümü bitmi~ti. Ancak ayn~~ s~ k~ nt~lar bu defa da lisansüstü e~itim söz konusu oldu~unda kar~~s~ na dikildi. 1946 y~-l~ nda Üniversite özerkli~e kavu~mu~~ oldu~u için, daha önceki s~k~ nt~ lar~~ bi-len Fakülte yönetimi, Milli E~itim Bakanl~~~~ izin vermedikçe, Yurdayd~ n'~ n ne d~~ar~dan burslu olarak doktora yapmas~na ve ne de Fakülteye asistan olarak kabul edilmesine müsaade etmiyordu. Bir y~ la yak~ n süren bir u~ra~~ döneminden sonra Yurdayd~ n, ancak burssuz olarak Fakülte d~~~ ndan dok-tora ö~rencili~ine ba.~layabildi. Bu s~rada ~nönü (Türk) Ansiklopedisi büro-sunda bir y~l süre ile musahhihlik yapt~. Ancak bu defa da askerlik problemi ile kar~~~ kar~~ya geldi. Kas~m 1947-48 aras~ nda vatani hizmetini yedek subay olarak, okul dönemi sonras~nda ~ngilizce s~nav~nda ba~ar~l~~ olmas~~ dolay~s~yla Ankara Etlik'te Muhabere Deposunda Tercüman olarak tamamlad~. Terhisinden sonra 1948-49 ders y~ l~ nda doktora çal~~malar~ na muntazam» devam edebilmek arzusuyla durumuna uygun bir i~~ arayan Yurdayd~ n, bütün bu u~ra~lan s~ ras~ nda kendisine daima yard~ mc~~ olmu~~ olan hocas~~ Prof Dr. ~inasi Altunda~'~ n Türk E~itim Derne~i Ankara Koleji'llin Lise k~sm~ nda ö~retmenlik yapan e~i Fikret Han~ m'~n hastalanmas~~ üzerine, burada Tarih ö~retrnenli~ine ba~lad~. Bu arada bir süre bir lisede Matematik dersleri de veren Yurayd~ n bir taraftan da Milli E~itim Bakanl~~~'n~n önüne ç~ kard~~~~ sa-y~s~z engelleri a~mak için mücadelesine devam etti.
~~ te bu s~ rada ayn~~ bakanl~ ktan mü~fik bir el kendisine uzand~ . Milli E~itim Bakanl~~~~ Kiitiiphaneler Genel Müdürü Aziz Berker, yak~ n ilgisinin bir sonucu olarak Yurayd~ n'~, Bursa Genel Kitapl~~~ 'na May~s 1949'da, özel-likle de buradaki yazmalann tasnifinde çal~~mak üzere uzman/memur ola-rak tayin etti. Bu görevi s~ ras~nda Kas~m 1949'da aç~lan Devlet Yabanc~~ Dil s~-nav~ nda ba~ar~~ göstererek bir üst dereceye yükseltildi~inde, Bakanl~k çevre-leri bu ba~ar~p biraz hayret, biraz da takdirle kar~~ lad~ lar. Yurdayd~n, Aral~ k 1949'da da, ayn~~ y~ l içerisinde aç~ lm~~~ bulunan ülkemizin ilk ~lâhiyat Fakültesi'nin asistanl~ k s~ navlar~ nda ba~ar~ l~~ oldu. Nisan 1950de Ankara Üniversitesi ~lâhiyat Fakültesi'nde asistan olarak göreve ba~layan Hüseyin G. Yurdayd~ n, art~ k akademik çal~~malar~ na daha düzenli bir biçimde devam edebilme imkan~ n~~ bulmu~tu.
Hüseyin G. Yurdayd~ n, Kas~ m 1952'de Bostan 'in Süleymannâmesi adl~~ tezi ile Tarih Doktoru oldu. Daha sonra çal~~malar~ na devam eden Yurdaydn~, Kas~m 1958'de Kanuni Devrinin Gayr-~~ Matb~l Kaynaklar~~ adl~~ tezi
•
•
PROF. DR. HÜSEYIN GAZ~~ YURDAYDIN'IN HAYATI VE ÇALI~MALARI 243 ile Tarih Doçenti oldu. Biz burada doktora ile doçentlik aras~ndaki alt~~ y~l~n k~sa hikâyesini vermek istiyoruz. Böylece bir cümle ile anlaulan bu uzun sü-renin ne gibi s~k~nt~lar~~ içerebildi~i daha iyi anla~~lm~~~ olacakt~r.
O s~rada geçerli olan usullere göre Yurayd~n, doktoras~n~~ tamamlad~~~~ Kas~m 1952'den iki tam y~ l sonra tezini tamamlayarak doçentli~e ba~vurabi-lirdi. O da öyle yapt~. 1954 Kas~m~ nda doçentlik prosedürünü ba~latmak üzere müracaat etti. Yurdayd~n bu a~amada yabanc~~ dil s~nav~n~~ verdi ise de, tezi kabul edilmedi~inden bir sonraki dönemi (y~ l~ ) beklemesi gerekti. 1956 sonbahar~nda bu defa da deneme dersinden ba~ar~s~z kabul edilmi~ti. Bu so-nuçta Yurayd~ n'~n hem Gazi E~itim Enstitüsü'nden ve hem de Dil ve Tarih, Co~rafya Fakültesi'nden hocas~~ olan Prof Dr. Akdes Nimet Kurat'm rolü oldu~u söylentisi yay~lm~~t~. Buna göre bu s~rada M.Altay Kdymen, profesör-lü~ünü engelledi~i dü~üncesiyle Akdes Nimet Kurat'~n Purut Seferi adl~~ ese-rini tenkit eden bir yaz~~ yazm~~, bu yaz~~ da Yuraydn~'m tertip, tanzim ve tas-hihiyle görevli bulundu~u ~ffilliyat Fakültesi Dergisi'nde yarnlanm~~t~. Akdes Nimet Kurat bu yaz~dan Yurdayd~ n'~ n kendisini önceden haberffir etmesi gerekti~ini dü~ünüyor ve bunu yapmad~~~~ için de ona olan k~rg~nl~~m~~ her-kesin önünde ifade ediyordu. Deneme dersindeki ba~ar~s~zl~kta Akdes Nimet Kurat Bey'in bu tutumunun etkili oldu~u söylentisi o s~ rada yay~lm~~t~. Nitekim bugün burada isimlerinden bahsetti~imiz bütün di~erleriyle birlikte kendisi de Allah'~ n rahmetine kavu~mu~~ olan ~air/~lâhiyat Fakültesi Klasik Türkçe Dini Metinler hocas~~ R~ fk~~ Mehil Meriç Bey bu olayla ilgili olarak ~u beyitle tarih dü~ürmü~tü:
M~srâ-~~ tarihini üçe taksim eyledim. Sâl-i izmihlâlini bulmak için ald~m birin Kirimi ithal edince ç~ kd~~ yek tarih tamam Kimse etmez bir Tatar~n bir Tatara etti~in
(Tarih 1957. Burada R~ fk~~ Bey, Akdes Bey'in Yurayd~n'~ n Tatar as~ll~~ ol-du~unu zannetti~ini vurgulamak istiyor).
Ertesi y~l Yurdayd~n doçent olunca bu defa da yeni bir dördükte doçent-ligine tarih dü~üren R~flu Bey;
Dehâlet eyledi Hüseyin-i mazlüma Kavu~mak istedi zirâ sürüra Yurdayd~n. Bu y~l etti dersinde tarh-~~ luvâm
244 NES~M~~ YAZICI
Hüseyin Gazi Yurdayd~n Mart 1966'da Profesör oldu ve Temmuz 1990'da emekli oluncaya kadar Ankara Üniversitesi ilâhiyat Fakültesi'nde gö-rev yapt~.
Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdayd~n, tamam~~ Ankara Üniversitesi ~lâhiyat Fakültesi'nde geçen k~rk y~l~~ a~k~n akademik hayat~~ içerisinde, gerek fakülte-sinde ve gerekse üniversitefakülte-sinde çok de~i~ik idari ve ilmi faaliyetlerde bu-lunmu~tur. Bunlar aras~nda; Fakülte Kurulu, Yönetim Kurulu üyelikleri, Bölüm Ba~kanl~~~, Türk ve ~slâm Sanatlar~~ Ara~t~rma Merkezi Müdürlü~ü, Üniversite Senatosu Üyeli~i, ~lâhiyat Fakültesi Dekanl~~~~ (Kas~m 1966-Kas~m 1968) v.b. saymam~z mümkündür.
Prof. Dr. Hüseyin G. Yundayd~n, A. Ü. ~lâhiyat Fakültesi'nde Türk-~slâm Tarihi, ~slâm Kurumlar~~ Tarihi, Paleograf~- Epigrafi gibi dersler okuttu. ~slâm Kurumlar~~ Tarihi Kürsüsü'nü kurdu. Yurdayd~n, kendi fakültesi d~~~nda Konya ve Kayseri Yüksek ~slâm Enstitiileri'nde , Diyarbak~r Dicle Üniversitesi'nde dersler verdi. Ülkemizde ba~ta Osmanl~~ Tarihi sahas~nda olmak üzere çok say~da de~erli ilim adam~n~n yeti~mesine de~i~ik a~amalarda önemli kark~larda bulundu. Yurt içinde oldu~u kadar yurt d~~~nda da çe~itli merkezlerde inceleme ve ara~t~rmalarda bulundu, konferanslar verdi. Bunlar aras~nda hemen hat~rlayabildi~imiz birkaç~~ ~unlard~r: 1953-54 ders y~l~nda Ara~t~rma Görevlisi olarak Kanada'n~n Montreal ~ehrinde bulunan Mc. Gill üniversitesi'ne ba~l~~ ~slâm Ara~t~rmalar~~ Enstitiisü'nde görev yapt~. 1959 y~l~nda üç ay süre ile Viyana Milli Kütilphanesi'nin Türkçe Yazmalar Bölümü'nde ara~t~rmalarda bulundu. 1961'de Ankara Üniversitesi'nin sa~la-d~~~~ imkânlarla bir y~l süreyle tekrar Viyana Mili Kütüphanesi'nde ara~t~rma-lar yapt~. 1964'te ~ngiliz Kültür Heyeti'nin sa~lad~~~~ imkanara~t~rma-larla ikibuçuk ay süreyle Londra'da British Museum'un Türkçe Yazmalar Bölümü'nde ara~-t~rmalar yapt~. 1968 Aral~~~ndan itibaren üç ay~~ Londra'da Britisl~~ Museum'da, üç ay~~ da Paris Milli Kütüphanesi'nde olmak üzere alt~~ ay sü-reyle ara~t~rmalarda bulundu. 1971 y~ l~nda D~~i~leri Bakanl~~~'nca Malazgirt'in 900. y~l~~ dolay~s~yla Pakistan'a gitti ve burada konferanslar verdi. Nisan-Haziran 1981 aras~nda Madrit'te bulunan Yurdayd~n burada, 30 Haziran-4 Temmuz 198I'de toplanan (Cuenca, ~spanya) Osmanl~~ Öncesi ve Osmanl~~ Dönemi IV. Kongresi'nin haz~rl~k çal~~malar~n~~ gerçekle~tirdi~i gibi, Madrit Milli Kütilphanesi'ndeki Türkçe yazmalar~n katalo~~~~~~~~ haz~rlad~. 1987-88 ders y~l~nda Roma'da bulunan Katolik Gregoriana Üniversitesi'nde bir yany~l misafir profesör olarak Türk-~slâm Tarihi dersleri verdi.
PROF. DR. HÜSEYIN GAZ~~ YUFtDAYDIN'IN HAYATI VE ÇALI~MALARI 245 Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdayd~n, 1983-1995 aras~nda Türk Tarih Kurumu Asil Üye'li~inde bulunmu~, bu süre içerisinde Yeniça~~ Ara~t~rma ve Uygulama Kolu Ba~kanl~~~'n~~ yapm~~t~r. Prof. Yurayd~n ayn~~ zamanda Güneydo~u Avrupa Ara~t~rmalar~~ Derne~i'nin Türkiye Milli Komitesi Ba~kanl~~~'n~~ yapm~~~ olup, vefat~na kadar da bu derne~in Uluslararas~~ Komite üyesi olarak kalm~~t~r. Ayn~~ ~ekilde Kas~m 1995'te Türk Tarih Kurumu Asil' üyeli~i sona eren Prof. Yurdayd~n, 7 Aral~k 1995'ten sonra Türk Tarih Kurumu ~eref üyesi olmu~tur.
Prof. Dr. H.G. Yurdayd~n yurt içi ve yurt d~~~nda, milli ve milletleraras~~ çok say~da kongreye tebli~le kat~lm~~, bunlar meslekta~lar~~ aras~nda büyük ilgi ile kar~~lanm~~ur. ~imdi kendisinin de yard~mlar~yla düzenledi~imiz ya-y~nlar~n~n bir listesini tarih s~ras~~ içerisinde vermek istiyoruz. Bununla bir-likte k~rk y~l~~ a~an bir akademik hayat~n de~i~ik zamanlar~nda, muhtelif yer-lerde yay~nlanan çal~~malar~n tamam~n~n burada bulunamayabilece~ini de belirtmemiz yerinde olacakt~r. Bu vesile ile üzerinde durulabilecek bir husus da, Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdayd~n'~n yay~nlar~n~n uyand~rd~~~~ ilgi konusu-dur. Ben de bir ö~rencisi olmakla daima ö~ündü~üm hocam~n, ~u veya bu çal~~mas~n~n uyand~rd~~~~ ilgiyi, onlara yap~lan auflan ve yaz~lan tan~tma yaz~-lar~n~n hiç de~ilse bir k~sm~n~~ burada s~ralayabilirim. Fakat böyle bir liste, yan~nda yeti~enlerin bile, uzun y~llar önce profesörlük düzeyine ula~t~~~~ muhterem hocam~z için sanki tekrar bir "yay~n ve auflar dosyas~" haz~rlamak gibi olmaz m~yd~?
Prof. Dr. Hüseyin G. Yurdayd~n, 26 Aral~k 1999'da Rabbine kavu~tu ve Ankara'da Asri Mezarl~~a defnedildi. Ruhun ~âdolsun hocam.
PROF. DR. HÜSEYIN GAZ~~ YURDAYDIN'IN YAYIMLANMI~~ KITAP, MAKALE VE TEBLI~LERI 1947
Alt~n Ordu, Türk (~nönü) Ansiklopedisi. Amasya, Türk(~~~önü) Ansiklopedisi.
Amasya Andla~mas~, Türk (~nönü) Ansiklopedisi Anglesey Konutu, Türk (~nönü) Ansiklopedisi Zi~tovi Bar~~~ Andla~mas~, Ayl~k Ansiklopedi.
246 NES~ M~~ YAZICI 1948
Nev~ehirli Damat ~brahim Pa~a, Ayl~ k Ansiklopedi.
1950
Ferdinin Siileymân-nâme'sinin Yeni Bir Niishas~, AÜDTCF Dergisi VIII. 1-2 (Mart-Haziran 1950), ss. 201-223.
1951
Fârabinin Siyâsi Nazariyeleri, Prof. H.K. Sherwani'den Tercüme AÜDTCF Dergisi. (1951), ss., 441-458.
1952
Kitâb-~~ Bahriyenin Telifi Meselesi, AÜDTCF Dergisi, X. 1-2 (1952) ss. 143-146.
Sigetvar-nân~eler, A.Ü. ~lâIliyat Fakültesi De~gisi L 2-3 (1952). ss. 124- 136.
1953
Prof. W.C. Smith, Modern Türkiye Dini Bir Reforma m~~ Gidiyor? AÜ~F Dergisi II, 1 (1953). ss. 73-74.
Prof. Syed Abdul Latif, Tl~e Mind al-Kurân Builds, AÜ~F. Dergisi '1.1 (1953). ss. 112-117.
(Bu yaz~lar~ n özet halindeki Almanca tercümeleri hakk~ nda bak: Prof. Dr. G. Jaeschke. Die Welt des ~slâm. III, 3-4, ss. 273-274)
1954
13-Türk Sanat~n~n Varl~~~n~~ inkâr Eden Bat~l~~ Sanat Tarihçileri, AÜ~F. Dergisi III. 1-2 (1954)ss. 55-58.
~slân~~ Resminin Men~eleri, AÜ~ F. Dergisi, III. 3-4 (1954), ss. 31-55. E. Wellesz, Akbar's Religions Tho~~ght Rellected in Mog-~~l Painting. AÜ~F. Dergisi III. 1-2 (1954). ss. 106-107 (Kitap tenkidi).
Bostan 'in Süleyman-nâmesi, Belleten XIX, 74 (Nisan 1955) ss. 137- 202.
PROF. DR. HÜSEY~N GAZ~~ YURDAYDIN'IN HAYATI VE ÇALI~MALARI 247 1955
17- Gazâli'ye Göre Nazâri ve Tatbiki Siyaset, Prof H.K. Sherma~~i'den tercüme, AÜ~F. De~gisi, IV. 3-4 (1955). ss. 21-38.
1956
18-Kemal Pa~a-zâde'nin Tevâril~-i Osman'~n Onuncu Cildi Hakk~nda, Vak~flar Dergisi, III (1956).
Commemoration Volume, Vak~flar Dergisi, III (1956). 20- Din ~lminde Tarih ve Fenomoloji, Prof. R. Pettazzoni'den tercüme, AÜ~F. Dergisi, V. 1-4 (1956).ss. 189-191.
21-~slâmiyet'in ~lk Devirlerinde Hükümet Müessesenin Tekâmülü, Prof H. A. R. Gibb'ten tercüme, ANI'. Dergisi, V. 1-4 (1956) ss. 198-205.
1957
22-Ba~lang~c~ndan XIII. Yüzy~l Sonlar~na Kadar Müslüman Minya türü, Y~ll~ k Ara~t~rmalar Dergisi, 11(1957), ss. 181-192.
23-Do~u ve Bat~~ Hikmetleri. E.W.F. Tomlin'den tercüme, AÜ~F Dergisi, VI, 1-4 (1957), ss. 70-79.
1959
24-~slam Dü~üncesi ve Tarihdeki Yeri, Ankara 1959. (De Lacy O'Leary'nin Arabic Thought and its Place in History adl~~ kitab~n~n Y. Kutluay ile birlikte tercümesi).
Prof. Y. Abadan-Prof.B. Savc~, Türkiye'de Anayasa Geli~melerine Umumi Bir Bak~~, AÜ~F. Dergisi, VIII (1958-1959), (Kitap Tan~ mla).
Matrakç~~ Nas~lh, Hayat~~ Eserleri, ~slâm ~limleri Enstitüsü Dergisi. I (1959). ss.111-122.
1960
Matrakç~~ Nasüh'un Süleymân-nâmesi, V. Türk Tarih Kongresi, Ankara 12-17 Nisan 1956. Kongreye Sunulan Tebli~ler, ss.374-388. Ankara 1960.
Tabi() Ramazan in Yeni Bir Eseri, AÜ~F Dergisi, VIII (1960), ss. 55— 60
248 NES~M~~ YAZIC1
Din Fenomolojisi, AÜ~F Dergisi, VIII (1960), ss. 51-54.
V.Minorsky, The Cl~ester Beaty Library, a Catalogue of the Turkish Manuscripts and Miniatures. with an Introduction by the Late J.V.S. Wilkinson, Dublin 1958, Belleten, XXIV, 96 (Ekim 1960) ss.665-668. (Kitap tan~ tma).
1961
Kanl~ni'nin C~ll~ls~~~ ve ~lk Seferleri, Ankara 1961, AÜ~F Yay~nlar~~ (Bu
kitap hakk~nda bkz.: Meredith Owens, Oriens, 17 (1964). p.221.
32-Türkiye'nin Dini Tarihine Um~~mi Bir Bak~~, AÜ~F. Dergisi IX
(1961), ss.109-120.
33- Ö~retmen Yeti~tirme Meselesi, E~itim Hareketleri, Sar:77(Mars 1961).
34-Türk Dü~üncesi, Karamano~lu Mehmet Bey ve Il~n~~s Emre, E~itim
Hareketleri, Say~. 78 (Haziran 1961).
1962
35-Türkiye'nin Dini Tarihi ile ilgili Notlar; 1 üstüvâni Risâlesi, AÜ~F. Dergisi X (1962),ss.71-78
36- Gazavat-nâmelere Ek III, AÜ~F. Dergisi, X (1962).ss. 167-174.
37-Bir Türk Minyatür Ekolü, E.J. Grube'nin Tebli~inin tercümesi, Milletleraras~~ Birinci Türk Sanatlar~~ Kongresi, Ankara 19-24 Ekim 1959, Kongreye Sunulan Tebli~ler, ss.217-247, Ankara 1962.
VIII-XILYüzy~llar Orta Asyas~nda Mimari Abideler, Y.Yaralov'un
Tebli~i'nin tercümesi, Milletleraras~~ Birinci Türk Sanatlar~~ Kongresi Ankara 19-26 Ekim 1959, Kongreye Sunulan Tebli~ler, ss.401-407, Ankara 1962.
1963
Matrakç~~ Nastil~. Ankara 1963. AÜ~F. Yay~nlar~~ 43. (Bu kitap
hak-k~nda bkz. F. Taeschner, Der ~slâm, Band 40 (1965), ss.416-417.).
Murad! ve Eserleri, Belleten, C.XXVII. Say~~ 107 (Temmuz 1963). ss.453-466.
Dü~ünce ve Ki~ilik Yoksunlu~u, E~itim Hareketleri, IX,
PROF. DR. HÜSEYIN GAZ~~ YURDAYDIN'IN HAYATI VE ÇALI~MALARI 249
Ele~tirmede Ölçü, E~itim Hareketleri, IX.101-102 (1963).
Two New Illuminative Works of Matrakc~~ Nasfih. El Congresso ~ntemazionale di Arte Turca, Venezia 26-29 Settembre 1963 pp. 133-136.
1964
44-Türk Dü~ünce Tarihi ile ilgili Bir Kaç Not, Ord. Prof. Sabri ~akir
Ansay'a Arma~an, ss. 49-58.
45- Ferdi, Tl~e Encyclopedia of Islâm, New Edition.II.p.880.
46-Matrakç~~ Nasuh 'un Minyatürlü ~ki Yeni Eseri, Belleten, XXVIII.
110 (Nisan 1964). ss.229-233. 1965
Matrak“ Nasuh 'un Hayat~~ ve Eserleri ile ilgili Yeni Bilgiler, Belleten,
XXIV, 114 (Nisan 1965), ss.329-354.
Celâl-zâde Salih 'in Süleyman-nâmesi, ~lâhiyat Fakültesi Dergisi,
XrV.ss.1-12. 1967
~slâm Medeniyeti, Radyo Konu~malar~ , Ankara 1967, 1-3.
~slâm Medeniyetinin Bat~ya Tesi~-i, Radyo Konu~malar~, Ankara 1967, 4-6.
1971
51-~slâm Tarihi Dersleri, Ankara, 1971, AÜ~F. Yay~nlar~~ 101.
~slâm Dü~üncesi ve Tarihdeki Yeri, 2. bs., Ankara 1971.
Some Important Monuments of Seyitgazi Region, IV."i.me Conges Interntional d'Art T~~~-c, Aix-en-Proverce, 10-15 Septembre 1971.
Kâb~d, Encylopadiea of Islam, New edition.
1975
Y~lba~~, Noel ve Takvimler, E~itim Hareketleri, C.20, Say~: 234-235
(Ocak-~ubat), ss.2-4.
An Ottoman Historian of the xv~th Cent~~~ y: Nas~lh al Matrâki and his Beyâ~l-~~ Menâzil-i Sefer-i Irâkeyn and its ikportance for some 'Irâki cities,
250 NES~~ M~~ YAZICI
International Congress for History, Baghdad. 23-28 March 1973, publisl~ed in Turcica, Revue d'Etudes Turques, VII (1975). pp. 179-187.
57- Notes on the Religious History of the Period of Suleymân the
Magnificent (1520-1566), International Congress for History of Religions, Lancaster, England 15-22 August 1975. published in Pye and Mc Kenzie (eds), History of Religions. Leicester. 1980.
1976
(Matrakç~) Beyân-~~ Menzil-i Sefer-i Irâkeyn-i Sultân Süleyman Han, Önsöz, Giri~, Çeviriyaz~, Notlar ve Dizinler ile T~ pk~ bas~ m Yay~na Haz~rlayan: H.G. Yurdayd~n. Ankara 1976.
Matrakç~~ Nasüll'a Göre ~stanbul-Budape~te Aras~~ Menzilleri, VIII.
Türk Tarih Kongresi, Ankara 11-15 Ekim 1976.
1977
Prof. Dr. A.J. Toynbee, T~~rkey and Turkish Historians, Toynbee's Memorial, Baghdad. 1977. Published by Union of Arab Historians. A.J. Toynbee Presentation volume. pp. 26-31. Baghdad 1979.
1978
Kanuni Döneminin Ünlü Silah ~ör ve Bilim Adam~~ Matraka Nasuh,
Silahl~~ Kuvvetler Dergisi, say~~ 268 (Aral~k 1978) .ss. 58-73.
Dinler Tarihi. Doç. Dr. Mehmet Da~~ ile Ankara 1978.
1979
Balkanlarda Türkçe Yer Adlar~, IV. Congres International des Etudes
du Sud-Est European, Ankara 1979.
1981
Non-Muslims in Muslim Sociaties: Tl~e Historical View. Journal of
the I~~stitute of Muslim Minority Affairs, III/1. King Abdulaziz University, 1981, ss.183-188.
Madrid Milli Kiitlipl~anesinde Bulunan Türkçe Yaz~nalar (Los Mam~scritos Turcos en la Biblioteca Nacional de Madrid), Madrid, 1981.
Türk-~slâm Kültürüne Giri~, Diyanet Dergisi. 1981 Y~ ll~~~, Hicret Özel
PROF. DR. HÜSEY~N GAZ~~ YURDAYDIN'IN HAYATI VE ÇALI~MALARI 251
1982
~slân~~ Tarihi Dersleri, 2.bask~, Ankara 1982. 1983
Devlet ve Din, Halifelik ve Laiklik, ilahiyat Fakültesi Dergisi, XXVI.s.
173-181.Ankara 1983. 1984
Gem, Animaux, Osieaux et Iradition Litt6-aire, Voria Turcica IV, Comit International d'Etudes Pre-Ottomanes et Ottomanes, VIth. Symposium, Cambridge Irst-4th July 1984. pp.225-230.
Matrakc~~ Nasuh, Akdeniz ve Karadeniz, "XV. Yüzy~l~ n ~kinci
Yar~s~nda Türkler, Akdeniz ve Karadeniz" konulu sempozyum, Ankara 17-18 Ekim 1984.
1985
~slam Devletlerinde Müslüman Olmayanlar~ n Durumu, ilahiyat Fakültesi Dergisi. XXVII, s.97-110, Ankara 1985.
X'V-111. Yüzy~la ait ilginç Bir Mahkeme Hükmü, Belleten, XLVIII.say~~
189-190, s.257-270, Ankara 1985.
1986
Goodrich. Thomas D., Osmanh Amerika Ara~t~rmalar~: XVI. Yüzy~la
Ait Tarih-i Hind-i Garbi Adl~~ Eserin Kaynaklar~~ ile ~lgili Bir Ara~t~rma.
Belleten, Cilt XLIX, Say~. 195 (Aral~ k 1985) 1986 y~l~ nda yapmlanm~~t~r. ss.667-691.
1987
Hezarfen Hüseyin Efendi Eserleri ve Devlet Yönetimi ile ilgili Dü~ünceleri, Tarihte Türk Devletleri, Ankara, 1987, c.II, s.663-670.
1988
Türkiye Tarihi, C.II (Osmanl~~ Devleti: 1300-1600), Dü~ünce ve Bilim
Tarihi, s. 147-209, ~stanbul 1988.
76- Türkiye Tarihi, c.III (Osmanl~~ Devleti: 1600-1839),-Dü~ünce ve Bilim s.249-317, ~stanbul., 1988.
252 NESIM' YAZICI
1994
Ala ~ehir Kad~s~~ Veysi Efendi (1561-1628)'nin ilginç Bir Fetvas~, VII.
CIEPO Sempozyumuna Sunulan Bildiri, VII. CIEPO Smpozyumu Bildiriler, Avl. 1994, s.269-274.
1996
Importa~we of the Malazgirt Victo~y for the Islamic Countries,
Erdem, c.IX, S. 25 Ayd~n Say~l~~ Özel Say~s~~ I (Ankara May~s 1996), 443-451. 1998
'Ilahiyat (Dinbilim)", Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Bilim
"Sosyal Bilimler", Ankara, 1998, c.II, s.227-237.
1999
Mana ve Marifet Sahibi Bir lIstad: Matrakç~~ Nasuh, Sanat Dünyam~z, 5.73 (~stanbul 1999), s.135-139.
Osmanhlarda Felsefe, Mülkiye c.XXIII, S.218 (Ankara Eylül-Ekim
1999), 5.21-45.
Seyitgazi Bölgesinin Baz~~ Önemli Abideleri, ~slâmi Ara~t~ rmalar,
c.XII, S. 3-4 (Ankara 1999), s.243-246.
Kanuni Sultan Süleyman Döneminin ünlü Silah ~ör, Bilim ve Sanat Adam~:Matrakç~~ Nasuh, Osmanl~, Ankara, 1999, c.VIII, 5.114-122.
Son Dönem Osmanl~~ Toplumsal ve iktisadi Geli~meleri, VI. Ulusal
Prof. Dr. Hüseyin Gazi YURDAYDIN (10.7.1923-26.12.1999)
