Yurtiçinde Yapılan Araştırmalar

Ünal (2014) tarafından “Örgütsel Öğrenme Mekanizmalarının Okullarda Kullanılması Konusunda Öğretmen Görüşleri” isimli bir çalışma yapılmıştır. Çalışmanın örneklemi Konya ilinde görev yapmakta olan 488 öğretmenden oluşmaktadır. Elde edilen bulgulara göre; bilgiyi alma ve yayma boyutundaki etkinliklere okullarda yeterince yer verilmemektedir. İlköğretim okullarındaki bilgiyi analiz etme uygulamaları, ortaöğretim okullarına göre ve büyükşehir merkezindeki okullarda ilçe merkezindeki okullara göre daha yüksek bulunmuştur.

Biltekin (2013) tarafından “Ortaöğretim Okullarındaki Öğretmenlerin Etkili Okul Algıları” isimli bir çalışma yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2012/2013 öğretim yılında Kayseri ili Kocasinan ve Melikgazi merkez ilçelerinde görev yapmakta olan 435 öğretmen oluşturmaktadır. Elde edilen bulgulara göre; öğretmen algılarına göre etkili okulun öğrenci boyutu yeterli düzeyde değildir. Okul çevresi ve veli boyutlarına yönelik öğretmen algıları da yüksek değildir. Öğretmenlerin çalıştıkları ortaöğretim okulunun özel veya devlet okulu olması etkili okulun boyutlarına ilişkin algılarında anlamlı farklılık yaratmıştır. Ayrıca öğretmenlerin çalıştıkları okulun türü değişkeni etkili okul boyutları algılarında anlamlı farklılaşmaya neden olmaktadır.

Balcı, Baltacı, Fidan, Cereci ve Acar (2012) tarafından “Örgütsel Sosyalleşmenin, Örgütsel Özdeşleşme ve Örgütsel Vatandaşlıkla İlişkisi: İlköğretim Okulu Yöneticileri Üzerinde Bir Araştırma” isimli bir çalışma yapılmıştır. Ankara İlinin dokuz merkez ilçesinde hizmet veren ilköğretim okulu yöneticileri üzerinde yapılan araştırma, karma araştırma deseninde tasarlanmış olup nitel ve nicel araştırma teknikleri bir arada kullanılmıştır. Çoklu regresyon analizi sonucuna göre, örgütsel sosyalleşmenin örgütsel vatandaşlık boyutları ile arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Nitel tarama bulguları ise, ilköğretim okulu yöneticilerinin sosyalleşmesinin genellikle informal, kesintili bireysel süreçlerle gerçekleştiğini, okul yöneticilerinin okuldaki sosyal gruplarla özdeşleştiklerini ve ekstra rol davranışları sergilediklerini göstermiştir.

83

Yumuşak ve Yıldız (2011) tarafından “Eğitim Örgütleri Öğrenen Organizasyon Özellikleri Göstermekte midir? Kamu ve Özel İlköğretim Okullarının Balıkesir İli Örneğinde Karşılaştırmalı Bir Analizi” isimli bir çalışma yapılmıştır. Balıkesir ilinde hizmet vermekte olan kamu ve özel ilköğretim kurumlarında görev yapan 848 öğretmene anket uygulanarak, öğrenen örgüte ilişkin algıların ve bunu engelleyen örgütsel engellerin karşılaştırmalı bir analiz ile belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonunda, uygulamanın gerçekleştirildiği özel ilköğretim okullarının öğrenen örgüt özelliklerine haiz olduğu, buna karşın kamu ilköğretim okullarının öğrenen örgüt özelliklerini taşımadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Bozaslan ve Kaya (2011) tarafından “Sufficiency levels of primary schools according to effective school criteria (Şanlıurfa province sample)” isimli bir çalışma yapılmıştır. Şanlıurfa ilinde hizmet vermekte olan ilköğretim okullarında görev yapmakta olan 510 öğretmene uygulanan anketlerin yapılan analizinde; etkili okul boyutlarından en etkili boyut okul yöneticisi boyutu olmuştur. Bu boyutu sırasıyla okul kültürü ve onun çevresi, öğretmen, okul çevresi ve aile boyutları izlemiş olup en az etkili boyutun öğrenci boyutu olduğu görülmüştür.

Basım ve diğerleri (2009) tarafından “Çalışanların Öğrenen Örgüt Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkisi” isimli bir çalışma yapılmıştır. Çalışmada; Türkiye’de faaliyet gösteren 20 farklı firmadan 436 beyaz yakalı çalışan katılmıştır. Analiz bulguları, araştırmaya katılan çalışanların öğrenen örgüt algıları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında aynı yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğunu göstermiştir. Regresyon analizi sonuçları ise sürekli öğrenme, diyalog ve araştırma, gömülü sistemler ve destekleyici liderlik boyutlarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışları üzerinde ilave varyans açıkladığını; ancak takım çalışması, güçlendirilmiş çalışanlar ve sistemler arası bağlantı boyutlarının ise Örgütsel Vatandaşlık Davranışları üzerinde böyle bir etki yaratmadığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, öğrenen örgüt algısının çalışanların örgütsel vatandaşlık davranışları üzerinde önemli bir etken olduğunu göstermektedir.

Pirali (2007) tarafından “The Influence of Job Satisfaction, Organizational Commitment, and Perceptions of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior in Turkish Education Sector” isimli bir çalışma yapılmıştır. Ankara’daki özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin is tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel adalet algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışları (ÖVD) üzerindeki etkilerini

84

incelemektedir. Ankara ilinde 135 öğretmene uygulanan anket sonuçlarının yapılan analizinde; örgütsel bağlılık ve prosedürel adalet algılamalarının özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarını önemli miktarda açıkladığını ortaya çıkarmıştır.

Taşçı ve Koç (2007) tarafından “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı-Örgütsel Öğrenme Değerleri İlişkisi: Akademisyenler Üzerinde Görgül Bir Araştırma” isimli bir çalışma yapılmıştır. Çalışmaya Anadolu ve Eskişehir Osmangazi Üniversitelerinin İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri, Mühendislik ve Mimarlık Fakülteleri ve Eğitim Bilimleri Fakültelerinden 243 akademik personel katılmıştır. Araştırmada, Örgütsel Öğrenme Değerlerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları faktörlerine etkilerini incelemek için basit korelasyon analizi uygulanmış, örgütün gelişimine destek olma ve özgecilik boyutu ile soruna yönelik olma, geçerli enformasyon ve şeffaflık arasında; vicdanlılık ile soruna yönelik olma; sportmenlik ile geçerli enformasyon ve şeffaflık arasında anlamlı doğrusal fakat düşük seviyede ilişkiler ortaya çıkmıştır.

Akan (2007), tarafından “Değişim Sürecinde İlköğretim Okullarının Etkili Okul Özelliklerine Sahip Olma Düzeyleri” isimli bir çalışma yapılmıştır. Araştırmada Erzurum il merkezi, ilçeleri, beldeleri ve köylerinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 155 okul yöneticisi ve 616 öğretmen yer almıştır. Araştırma sonucuna göre okul yöneticileri ve öğretmenlerin algılarına göre, Erzurum ilindeki ilköğretim okullarının belirlenen boyutlar bakımından en etkili boyutu “okul yöneticisi” boyutu olup, en az etkili boyutu “okul çevresi ve veli” boyutudur. İlköğretim okullarının etkililiğine ilişkin okul yöneticileri ile öğretmenlerin algıları arasında etkili okulun “öğretmen”, “öğrenci”, “öğrenme ortamı ve süreci”, “okul çevresi ve veli” boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür.

Özdevecioğlu (2003) tarafından “Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Üniversite Öğrencilerinin Bazı Demografik Özellikleri ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma” isimli bir çalışma yapılmıştır. Araştırma Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme, İktisat ve Maliye bölümleri lisans öğrencilerinden 208 öğrencilik bir örneklem ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; öğrencilerin not ortalamaları ile örgütsel vatandaşlık davranışı düzeyleri arasında kuvvetli ve pozitif yönlü bir ilişki

85

vardır. Öğrencilerin not ortalamaları arttıkça vatandaşlık düzeyleri artmaktadır veya vatandaşlık düzeyleri arttıkça başarı seviyeleri yükselmektedir