Vizyoner Liderlik İle İlgili Yapılan Araştırmalar

Khatri, Ng ve Lee (2001) tarafından yapılan “Karizma ve vizyon: deneysel bir çalışma” adlı çalışmada karizma ve vizyon iki ayrı kavram olarak ele alınmış ve bu iki yapıyı ölçmek için yeni araçlar geliştirilmiştir. Bu çalışmada karizmanın ve vizyonun takipçilerin motivasyonu, memnuniyeti, bağlılığı ve performansı üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Karizmatik liderlik ve vizyoner liderliğin; çalışanların memnuniyet, bağlılık, motivasyon ve performansları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir.

Brown ve Anfara (2003) tarafından yapılan “Değişiklik İçin Bir Yol: Orta Seviyede Uygulanan Vizyoner Liderlik” adlı çalışmada bazı ortaokul müdürlerinin okul çapında reformları uygulamadan önce kullandığı stratejilere odaklanarak vizyoner liderliğin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada vizyoner liderliğin; eğitim, destek, bağlılık ve mülkiyet gibi değişim alanlarını önceden araştırmayı içerdiği ifade edilmektedir. Ayrıca değişme cesareti, herkesi kapsayan bir plan, iyice araştırmak için açıklık ve takdir, reformu başarılı bir şekilde uygulama isteği de vizyoner liderliğin gerekliliği olarak belirlenmiştir.

Kakabadse, Kakabadse ve Lee-Davies (2005) tarafından yapılan “Vizyon geliştirme yolu: liderlik süreci modeli” adlı çalışmada bir vizyon süreç yönetimi modeli

geliştirmek ve vizyoner / vizyon liderlik becerilerinin açıklanması amaçlanmıştır.

Araştırmada literatür taraması kullanılmıştır. Liderin tercihi noktasında iki dikey yolun olduğu ve yapacağı yol tercihinin bir dizi vuruntu etkisine sahip olduğu ve alınan yöne bağlı olarak erdemli veya kısır nitelikte nedensel döngüler oluşturduğu ifade edilmiştir.

Fredendall, Hopkins ve Bhonsle (2005) tarafından yapılan “Satın Alma İç Hizmeti Performans: Kritik Dış ve İç Belirleyiciler” adlı çalışmada vizyoner liderliğin örgütün iç ve dış ilişkilerini nasıl etkilediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Vizyoner liderliğin iç ve dış ilişkiler ile performansa olumlu etkilerinin olduğu ifade edilmiştir.

Koçman (2005) tarafından yapılan “İlköğretim okulu müdürlerinin vizyoner liderlik davranışları ve okul kültürü” adlı çalışmada ilköğretim okulu yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen değerlendirmeleri arasında; cinsiyet, öğrenim düzeyi, yaş, görev yaptıkları okuldaki hizmet süreleri, mesleki kıdem, branş, okulun büyüklüğü, okul müdürlerinin yöneticilik alanında hizmet içi eğitim alıp almaması değişkenlerine göre anlamlı bir fark görülmemiştir. Okulun kuruluş tarihi, okul müdürlerinin yöneticilik mesleğindeki kıdemi ve okul müdürlerinin bulundukları okuldaki hizmet süreleri değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık görülmüştür.

Öğretmenlerin, okul müdürlerinin vizyoner liderlik davranışlarına dair görüşleri ile okullarındaki kültüre ilişkin görüşleri arasında anlamlı ve pozitif yönde güçlü bir ilişki görülmüştür.

Öztürk (2008) tarafından yapılan “İlköğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmaları ve okul iklimi arasındaki ilişki (Edirne ili örneği)” adlı çalışmada, vizyoner liderlik anketinde yer alan 28 davranıştan; okul yöneticilerinin 15 davranışı “her zaman”, 10 davranışı “sık sık”, 3 davranışı ise “ara sıra” gösterdikleri belirlenmiştir. Okul büyüklüğü ve okul yöneticilerinin vizyoner liderlik davranışında yalnızca örgütsel liderlik davranışı arasında bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Okul yöneticilerinin öğretmenlik mesleğindeki görev süreleri ve eğitim durumu ile vizyoner liderlik davranışları arasında bir ilişki olmadığı görülmüştür. Okul iklimine ait samimiyet ve yakından kontrol alt boyutu ile vizyoner liderliğin yaratıcılık davranışı arasında orta düzey pozitif yönlü bir ilişki olduğu ifade edilmiştir.

Babil (2009) tarafından yapılan “İlköğretim okulu müdürlerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmaları ile öğretmenlerin örgütsel adanmaları arasındaki ilişki” adlı çalışmada öğretmenlerin görüşlerine göre, ilköğretim okulu müdürlerinin orta düzeyde

vizyoner liderlik özelliklerine sahip oldukları belirlenmiştir. Okul müdürlerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmaları ile öğretmenlerin örgütsel adanmaları arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin yalnızca cinsiyet değişkenine göre ilköğretim okulu müdürlerinin vizyoner liderlik özelliklerine sahip olmalarına dair görüşlerinde anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir.

Eranıl (2014) tarafından yapılan “Mesleki ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin vizyoner liderlik özellikleri ile öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki” adlı çalışmada ilişkisel tarama modelini kullanmıştır. Çalışma sonucuna göre, mesleki ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin vizyoner liderlik özellikleri ile öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri arasında doğru yönlü (pozitif) orta kuvvette bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin görüşlerine göre, mesleki ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin vizyoner liderlik özelliklerini bulundurma düzeylerine dair sadece cinsiyet değişkenine göre istatistiksel bakımdan anlamlı bir farklılık olduğu ifade edilmiştir.

Özdilek (2019) tarafından yapılan “Öğretmen algılarına göre vizyoner liderlik ile yetenek yönetimi arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayenin aracılık rolü” adlı çalışmada öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin yetenek yönetimi düzeyleri ve vizyoner liderlik ile öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin "yüksek"

olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen görüşlerine göre vizyoner liderlik ölçeği ve eğitimde yetenek yönetimi ölçeğinde yaş, okul türü, hizmet süresi ve okuldaki öğretmen sayısına göre; pozitif psikolojik sermaye ölçeğinde cinsiyet, yaş, medeni durum, okuldaki öğretmen sayısı, öğrenim durumu ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin vizyoner liderlik özellikleri ile yetenek yönetimi özellikleri arasında yüksek düzeyde olumlu yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul yöneticilerinin vizyoner liderlik özellikleri arasında düşük düzeyde olumlu yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul müdürlerinin yetenek yönetimi özellikleri arasında orta düzeyde olumlu yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin vizyoner liderlik ve yetenek yönetimi ilişkisinde öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye düzeylerinin kısmi aracılık rolü üstlendiği belirlenmiştir.