Öğretimsel Liderlik ile İlgili Yapılan Araştırmalar

Aksoy ve Işık (2008) tarafından yapılan “İlköğretim okul müdürlerinin öğretim liderliği rolleri” adlı bir çalışmada, okul müdürlerinin öğretimsel liderlik rollerini ne düzeyde gerçekleştirdiklerini belirleme amaçlanmıştır. Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerinin düşük çıkmadığı belirlenmiştir. Öğretim süreci ve eğitim programının yönetimi ile öğretim süreci ve öğrencilerin değerlendirilmesinde kıdem ve branşa göre farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Hizmet içi eğitimin öğretimsel liderliğin tüm boyutlarında anlamlı farkların olduğu belirlenmiştir.

Öğretimsel liderlik davranışları okul büyüklüğüne göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir.

Greenwood (2009) tarafından yapılan, “Georgia, Atlanta Metropol Şehrindeki Seçkin (Yüksek performanslı) ve Gelişmeye İhtiyacı Olan (Düşük performanslı) Orta

Okullardaki Öğretimsel Liderler Olarak Okul Müdürünün Rollerine İlişkin Öğretmen Algıları” adlı çalışmada; vizyonu belirlemek, ifade etmek ve ilham vermek, grup hedeflerinin kabulünü teşvik etmek, uygun modeli sağlamak, entelektüel uyarım sağlamak ve kişiselleştirilmiş destek sağlamak olmak üzere beş faktöre dayalı olan Temel liderlik anketi kullanılmıştır. Katılımcıların öğretmenlerin müdürlerine ilişkin algılarının öğretim liderliği ile ilişkili özelliklere sahip olması gerektiğini belirten anket sorularının çoğunda üzerinde anlaşmaya varılan cevapları güçlü bir şekilde kabul ettikleri ve okul müdürlerinin öğretimsel liderliğine ilişkin olumlu algılara sahip olduğu ifade edilmiştir.

Bijan, Soraya ve Marziyeh (2013) tarafından yapılan “İran İlköğretim Okullarında Müdürlerin Öğretimsel Liderlik Rolünün Yerli Boyutlarının Yerleşik Teoriye Göre İncelenmesi” adlı çalışmada veriler yarı yapılandırılmış görüşmelerle yapılmıştır.

Araştırmada ulaşılan öğretimsel liderlik davranışlarının alanları ve boyutları; güven - yapma (hazır hale getirme), sınıfın gözlemlenmesi, akran koçluğu, profesyonel öğrenme toplulukları oluşturma, öğretme-öğrenme sürecini yönetme, eylem araştırması, toplama ve yorumlama sistematik bilgi şeklinde ifade edilmiştir. Bu yedi boyutun faktör yapısı ve öğretimsel liderlik davranışlarının endeksleri teyit edilmiş ve uyum iyiliği indeksleri de kabul edilebilir ve geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sağır ve Emişoğlu (2013) tarafından yapılan “İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretimsel liderlik rollerinde sorunla karşılaşma dereceleri ve karşılaştıkları sorunlar”

adlı çalışmada okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirirken karşılaştıkları sorunlar ve sorunların derecelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirirken en çok sorun yaşadıkları boyut “Eğitim Programı ve Öğretim Sürecinin Yönetimi”, sorun yaşadıkları en düşük boyut ise “Öğretmenlerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi”dir.

Kış ve Konan (2014) tarafından yapılan “Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarını sergileme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyetlerine göre metaanalizi” adlı çalışmada okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarını sergileme düzeylerine dair öğretmen görüşlerinin cinsiyet değişkenine göre etki büyüklüğünün belirlenmesi amaçlanmıştır. Erkek öğretmenlerin lehine pozitif ve anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır.

Yaman ve Ezer (2015) tarafından yapılan “Öğretmen algılarına göre ortaokul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki” adlı çalışmada ise okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Öğretmenlerin

örgütsel bağlılığının ‘kararsızım’ düzeyinde olduğu ve müdürlerin öğretimsel liderlik davranışlarını gerçekleştirme düzeyine göre ‘katılıyorum’ düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Öğretim liderliği ile örgütsel bağlılık arasında pozitif yönlü, orta düzey ve anlamlı bir ilişkinin bulunduğu ifade edilmiştir.

Nguyen, Ng ve Yap (2017) tarafından yapılan “Singapur’da öğretimsel liderlik yapısı: hiyerarşi ve heterarşinin bir arada varlığı” adlı çalışmada Singapur ilköğretim okullarındaki öğretim liderliği uygulamalarını ve yapısını araştırma amaçlanmıştır.

Araştırmada öğretimsel liderlik rolleri; vizyon geliştirme ve uygulama, fiziksel ve organizasyonel yapı, mesleki gelişim ve liderlik ve yönetim eğitimi olmak üzere dört temada kategorize edilmiştir. Ayrıca öğretim liderliğinin hem hiyerarşik hem de heterarşik öğelerin bulunduğu melez yapısına dikkat çekilmiştir.

Şenay (2017) tarafından yapılan “Okul Öncesi Öğretmenlerinin Yöneticilerinde Algıladıkları Öğretimsel Liderlik Davranışı ve Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişki”

adlı doktora tezi çalışmasında okul yöneticilerinin öğretimsel liderlikleri ile ilgili görüşlerinin; cinsiyet değişkeni bakımından kadınların, medeni durum bakımından evlilerin lehine olduğu belirlenmiştir. Çalışma statüsü bakımından kadrolu çalışanın, mesleği sevme durumu bakımından mesleğini seven öğretmenlerin lehine olduğu belirlenmiştir. Kurum bakımından bağımsız anaokulunda çalışan okul öncesi öğretmenlerinin lehine olduğu belirlenmiştir. Mesleki kıdem ve yaş değişkenlerine göre de algılarında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir.

Hallinger, Adams, Harris ve Jones (2018) tarafından yapılan “Malezya’da Müdürlerin Öğretimsel Liderliklerine İlişkin Yapılan Araştırmada, Yöntembilim ve Kavramsal Modelin Yeniden İncelenmesi” adlı araştırmada son 30 yıl içinde Malezya'daki temel öğretim liderliği çalışmasında bilginlerin kavramsal modelleri, araştırma yöntemleri ve odakları değerlendirilmiştir. Malezya’daki ana öğretim liderliği çalışmalarının %75’inden fazlası lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) tezler olarak yürütüldüğü ve bunların az bir kısmını dergilerde yayınlandığı belirlenmiştir. Analizlere göre, çoğu çalışmanın daha düşük sıralı (yani iki değişkenli, doğrudan etkiler) kavramsal modeller kullandığı, büyük ölçüde tanımlayıcı ve basit korelasyonel istatistiksel testlere dayandığı bulunmuştur. Çalışma veri tabanında tutarlı sonuçların bulunmaması, büyük ölçüde araştırma tasarımı ve kalitesindeki sınırlamalara bağlanmıştır.

Çakır (2019) tarafından yapılan “Hayat boyu öğrenme kurum müdürlerinin öğretimsel liderlik rolleri: Bir karma yöntem araştırması” adlı çalışma halk eğitim merkezlerinde çalışan öğretmen ve kurum müdürleri üzerinde yapılmıştır. Öğretmenlerin

kurum müdürlerini "çoğu zaman" düzeyinde öğretimsel lider şeklinde tanımladığı, kurum müdürlerinin ise kendilerini “orta” düzeyde öğretimsel lider şeklinde algıladığı belirlenmiştir. Eğiticilerin görev ve hizmet süresine göre kurum müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmadığı ifade edilmiştir.