Araştırmanın genel evrenini belirlendikten sonra çalışma evreni için İstanbul İl Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı olarak seçilmiş 7 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nde bulunan ilköğretim okullarının listesi oluşturulmuştur. Çalışma evreninden tesadüfî küme örnekleme ile çalışma kapsamına alınacak ilköğretim okulları seçilmiştir.
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü’ne araştırma izni için başvurulmuş, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürlüğü ve İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün kurumlar arası yazışmaları sonunda çalışma kapsamına giren okullar için izin alınmıştır.
Çalışma kapsamına alınan ilköğretim okulları için izin alındıktan sonra kurum müdürlerine İl Milli Eğitim’in izin yazıları gösterilerek ‘Kişisel Bilgi Formu’, ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ ve ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ okul müdürlüklerinden randevu alınmıştır. Okul müdürleri ile görüşülerek çalışmanın amacı belirtilerek ölçekler tanıtılmıştır. Araştırmacı tarafından ölçekler babalara tanıtılarak uygulanmıştır.
3.5. Verilerin Analizi
Bu araştırmada toplanan veriler SPSS 22 programına girilerek puanlanmıştır. Demografik değişkenlerin tanımlayıcı istatistikleri tablolaştırılmıştır. Ölçeklerle demografik değişkenler arasındaki durumunu araştırmak ve iki grubun ortalamaları
arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını tespit etmek için bağımsız örneklem t testi ve iki ya da daha fazla gruba ait ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığını belirlemek için anova testi kullanılmıştır. Anlamlı farklılığın hangi değişkenler arasında olduğunu tespit etmek için tukey ve tamhane testleri kullanılmıştır. Babalık rolü algısı ile empatik eğilim becerisi arasındaki ilişkiyi araştırmak için iki sayısal ölçüm arasında doğrusal bir ilişki olup olmadığını, varsa bu ilişkinin yönünü ve şiddetinin ne olduğunu belirlemek için kullanılan korelasyon analizi yapılmıştır. Verilerin analizinde manidarlık düzeyi 0.05 olarak belirlenmiştir.
Araştırmada normallik testi yapılmış ve test sonucunda aşağıdaki tablo elde edilmiştir.
Tablo- 3.10: Normallik Testi
Babalık rolü algı ölçeği Empatik eğilim ölçeği
Çarpıklık 0,81 0,81
Basıklık 1,49 1,49
Normallik testinde çarpıklık ve basıklık değerlerinin -1,5 ile +1,5 arasında olması dağılımın normal olduğunu göstermektedir (Tabachnickand Fidell, 2013).
Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere araştırmadaki verilerin çarpıklık ve basıklık katsayıları-1,5 ile +1,5 arasında olduğundan verilerin normal dağılım gösterdiği görülmektedir. Bu nedenle Babalık rolü algı ölçeği ile sosyo demografik değişkenler arasındaki farklılaşma durumunu araştırmak için parametrik testler kullanılmıştır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM BULGULAR
Bu bölümde araştırmanın alt amaçları doğrultusunda toplanan verilerin, istatiksel analiz sonucu elde edilen bulgulara yer verilmiştir.
1. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların babalık rolü algıları ile ilgili olarak;
1.1. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalamaları yaşlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın durumu yaş değişkeninin, babaların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.1’de verilmiştir.
Tablo- 4.1: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Yaş Değişkenine Göre BRAÖ Anova Testi Sonuçları Yaş n x̄ SS F P 20-30 75 87,86 9,20 1,721 ,161 31-40 556 87,59 8,59 41-50 196 87,29 9,33 51 ve üzeri 26 83,69 6,32 Toplam 853 87,43 8,78
Tablo 4.1’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan babaların 20-30 yaş arası olanların BRAÖ puan ortalaması 87,86 31-40 yaş arası BRAÖ puan ortalaması 87,59 41-50 yaş arası BRAÖ puan ortalaması 87,2951 ve üzeri yaş arası BRAÖ puan ortalaması 83,69 olarak bulunmuştur. Dağılım incelendiğinde Babalık rolü algısı
ölçeğinin yaş değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova analizi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır (p>0,05).
1.2.Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalamaları eğitim durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın durumu eğitim durumu değişkeninin, babaların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.2’de verilmiştir.
Tablo- 4.2: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Eğitim Durumu Değişkenine Göre BRAÖ Anova Testi Sonuçları
Eğitim Düzeyi n x̄ SS F P İlköğretim 107 88,17 10,31 2,843 ,023 Ortaokul 155 88,88 10,00 Lise 250 87,76 8,80 Lisans 265 86,16 7,48 Yüksek lisans 76 86,76 7,27 Toplam 853 87,4338 8,78015
Tablo 4.2’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan İlköğretim mezunu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 88,17, ortaokul mezunu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 88,88 Lise mezunu olan babaların BRAÖ puan ortalaması ortalaması87,76 Lisans mezunu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 86,16 Yüksek lisans mezunu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 86,76 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular Babalık rolü algısı ölçeğinin eğitim durumu değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05). Anlamlı farklılığın kendi aralarında hangi değişkenler
arasında olduğunu tespit etmek için post hoc karşılaştırma testlerinden tamhane testi kullanılmıştır. Tamhane testi sonucu elde edilen bulgular Tablo 4.3’de verilmiştir. Tablo- 4.3: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Eğitim Durumu Değişkenine Göre BRAÖ Tamhane Testi Çoklu Karşılaştırma Tablosu
Eğitim Durumu Ortalama farkı Standart hata P
İlköğretim Ortaokul -,70630 1,28122 1,000 Lise ,41757 1,14264 1,000 Lisans 2,00776 1,09856 ,514 Yüksek lisans 1,41441 1,30050 ,962 Ortaokul İlköğretim ,70630 1,28122 1,000 Lise 1,12387 ,97814 ,945 Lisans 2,71406* ,92626 ,036 Yüksek lisans 2,12071 1,15863 ,509 Lise İlköğretim -,41757 1,14264 1,000 Ortaokul -1,12387 ,97814 ,945 Lisans 1,59019 ,72253 ,249 Yüksek lisans ,99684 1,00325 ,979 Lisans İlköğretim -2,00776 1,09856 ,514 Ortaokul -2,71406* ,92626 ,036 Lise -1,59019 ,72253 ,249 Yüksek lisans -,59335 ,95274 1,000 Yüksek lisans İlköğretim -1,41441 1,30050 ,962 Ortaokul -2,12071 1,15863 ,509 Lise -,99684 1,00325 ,979 Lisans ,59335 ,95274 1,000
Tablo 4.3’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan babaların tamhane testi sonucunda lisans ve ortaokul mezunlarının BRAÖ puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Anlamlı farklılığın kendi aralarında hangi değişkenler arasında olduğunu tespit etmek için yapılan tamhane testinde ortaokul mezunu olan
babaların BRAÖ puan ortalamaları lisans mezunu olan babaların BRAÖ puan ortalamalarından daha yüksektir.
1.3. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalamaları gelir durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın gelir durumu değişkeninin, babaların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.4’de verilmiştir.
Tablo- 4.4: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Gelir Durumu Değişkenine Göre BRAÖ Anova Testi Sonuçları
Gelir Durumu n x̄ SS F P 1000-1500 139 88,49 10,59 3,986 ,003 1501-2500 248 88,83 9,56 2501-3600 231 86,27 8,34 3601-5000 61 87,09 6,40 5000 ve üzeri 174 86,24 6,76 Toplam 853 87,43 8,78
Tablo 4,4’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan 1000-1500 arası geliri olan babaların BRAÖ puan ortalaması 88,49, 1501-2500 arası geliri olan babaların BRAÖ puan ortalaması 88,83, 2501-3600 arası geliri olan babaların BRAÖ puan ortalaması 86,27 3601-5000 arası geliri olan babaların BRAÖ puan ortalaması 87,09 5000 ve üzeri geliri olan babaların BRAÖ puan ortalaması 86,24 olarak bulunmuştur. Babalık rolü algısı ölçeğinin gelir durumu değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05). Anlamlı farklılığın kendi aralarında hangi değişkenler arasında olduğunu
tespit etmek için posthoc karşılaştırma testlerinden tamhane testi kullanılmıştır. Tamhane testi sonucu elde edilen bulgular Tablo 4.5’de verilmiştir.
Tablo- 4.5: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Gelir Durumu Değişkenine Göre BRAÖ Tamhane Testi Çoklu Karşılaştırma Tablosu
Gelir Durumu Ortalama farkı Standart hata P
1000-1500 1500-2500 -,34231 1,08441 1,000 2501-3600 2,22368 1,05276 ,305 3601-5000 1,39804 1,21637 ,945 5000 ve üzeri 2,25502 1,03454 ,265 1501-2500 1000-1500 ,34231 1,08441 1,000 2501-3600 2,56598* ,81863 ,018 3601-5000 1,74035 1,02050 ,612 5000 ve üzeri 2,59733* ,79507 ,012 2501-3600 1000-1500 -2,22368 1,05276 ,305 1501-2500 -2,56598* ,81863 ,018 3601-5000 -,82563 ,98680 ,994 5000 ve üzeri ,03135 ,75133 1,000 3601-5000 1000-1500 -1,39804 1,21637 ,945 1501-2500 -1,74035 1,02050 ,612 2501-3600 ,82563 ,98680 ,994 5000 ve üzeri ,85698 ,96734 ,991 5000 ve üzeri 1000-1500 -2,25502 1,03454 ,265 1501-2500 -2,59733* ,79507 ,012 2501-3600 -,03135 ,75133 1,000 3601-5000 -,85698 ,96734 ,991
Tablo 4.5’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan babaların 1501-2500TL arası aylık gelire sahip olanlar ile 2501-3600TL arası aylık gelire sahip olanlar ve 5000TL ve üzeri aylık gelire sahip olanlar aylık geliri olanların BRAO puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). 1501-2500TL arası aylık gelire sahip
olanların BRAÖ puanları 2501-3600TL arası aylık gelire sahip olan ve 5000TL üzeri aylık geliri olanlardan daha yüksektir.
1.4. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalamaları sahip olduğu çocuk sayısına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın sahip olduğu çocuk sayısı değişkeninin, babaların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.6’da verilmiştir.
Tablo- 4.6: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Çocuk Sayısı Değişkenine Göre BRAÖ Anova Testi Sonuçları
Çocuk Sayısı n x̄ SS F P 1 çocuk 276 86,88 8,67 3,598 ,028 2 çocuk 429 87,19 8,57 3 ve üzeri çocuk 148 89,16 9,39 Toplam 853 87,43 8,78
Tablo 4.6’da görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan 1 çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 86,88 2 çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 87,19 3 ve üzeri çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 89,16 olarak bulunmuştur. Babalık rolü algısı ölçeğinin çocuk sayısı değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05).Bu farkın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek için Tukey testi kullanılmıştır. Tukey testi sonucu elde edilen bulgular Tablo 4.7’de verilmiştir.
Tablo- 4.7: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Çocuk Sayısı Değişkenine Göre BRAÖ Tukey Testi Çoklu Karşılaştırma Tablosu
Çocuk Sayısı Ortalama farkı Standart hata P
1 çocuk 2 çocuk -,31304 ,67545 ,888
3 ve üzeri çocuk -2,28173* ,89182 ,029
2 çocuk 1 çocuk ,31304 ,67545 ,888
3 ve üzeri çocuk -1,96869* ,83447 ,049 3 ve üzeri çocuk 1 çocuk 2,28173* ,89182 ,029
2 çocuk 1,96869* ,83447 ,049
Tablo 4.7’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan babaların 1 çocuk ile 3 çocuk sahibi olanların BRAO puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Ayrıca, 2 çocuk ile 3 çocuk sahibi olanların BRAO puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Tukey testi sonucuna göre bu farklılığı özellikle 3 çocuk sahibi olan babalar teşkil ederken sırasıyla 2 çocuğu sahip olan babalar ve 1 çocuğa sahip olanlar takip etmektedir.
1.5. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalamaları babaların çocuklarının cinsiyetine göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın sahip olduğu çocuklarının cinsiyet değişkeninin, babaların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığı t testi ile test edilmiştir. t testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.8’da verilmiştir.
Tablo- 4.8: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Çocuğun Cinsiyet Değişkenine Göre BRAÖ t Testi Sonuçları
n x̄ SS T P
Kız 474 87,68 9,19
,953 ,341
Erkek 379 87,11 8,23
Tablo 4.8’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan kız çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalaması 87,68, erkek çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalaması
87,11 olarak bulunmuştur. Dağılım incelendiğinde babalık rolü algısı ölçeğinin çocuğun cinsiyeti değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan bağımsız örneklem t testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır (p>0,05).Bulgular cinsiyet değişkeninin çocukların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamasında anlamlı bir farklılaşmaya neden olmadığını ortaya koymaktadır. 1.6. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların BRAÖ puan ortalamaları ebeveyn programına katılıp katılmama durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın ebeveyn programına katılıp katılmamasına değişkeninin, babaların ‘Babalık Rolü Algı Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığı t testi ile test edilmiştir. t testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.9’da verilmiştir.
Tablo- 4.9: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Ebeveyn Eğitim Programına Katılma Durumu Değişkenine Göre BRAÖ t Testi Sonuçları
Ebeveyn Eğitim Programına Katılıp Katılmama
Durumu n x̄ SS T P
Evet 72 87,18 7,73
-,256 ,798
Hayır 781 87,45 8,87
Tablo 4.9’da görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan ebeveyn eğitim programına katılım sağlayanların babaların BRAÖ puan ortalaması 87,18 ebeveyn eğitim programına katılım sağlamayan babaların BRAÖ puan ortalaması 87,45 olarak bulunmuştur. Babalık rolü algı ölçeğinin ebeveyn eğitim programı değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan bağımsız örneklem t testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır (p>0,05).
2. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların empatik eğilimleri ile ilgili olarak;
2.1. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların puan ortalamaları yaşlarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın yaş değişkeninin, babaların ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.10’da verilmiştir.
Tablo- 4.10: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Yaş Değişkenine Göre EEÖ Anova Testi Sonuçları Yaş n x̄ SS F P 20-30 75 67,18 11,49 ,522 ,667 31-40 557 67,09 9,09 41-50 196 66,51 8,93 51 ve üzeri 26 65,15 8,99 Toplam 854 66,90 9,28
Tablo 4.10’da görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan 20-30 yaş arası babaların EEÖ puan ortalaması 67,18 31- 40 yaş arası babaların EEÖ puan ortalaması 67,09 41-50 yaş arası babaların EEÖ puan ortalaması 66,51 51 ve üzeri yaş arası EEÖ puan ortalaması 65,15 olarak bulunmuştur. Bu ortalamaların birbirine yakın olduğu ve görsel olarak görünen ortalamalarının yakınlığı yine test sonucu ile tutarlıdır. Bulgulardan babanın yaşının empatik eğilimi üzerinde etkili olmadığı sonuca ulaşılmaktadır. Empatik eğilim ölçeğinin yaş değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır (p>0,05).
2.2.Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalamaları eğitim düzeylerine göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın eğitim değişkeninin, babaların ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.11’de verilmiştir.
Tablo- 4.11: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Eğitim Durumu Değişkenine Göre EEÖ Anova Testi Sonuçları
Eğitim Durumu n x̄ SS F P İlköğretim 108 68,41 11,13 3,289 ,011 Ortaokul 156 67,80 10,96 Lise 250 67,56 9,23 Lisans 264 65,59 7,63 Yüksek lisans 76 65,32 7,24 Toplam 854 66,90 9,28
Tablo 4.11’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan İlköğretim mezunu olan babaların EEÖ puan ortalaması 68,41 Ortaokul mezunu olan babaların EEÖ puan ortalaması 67,80 Lise mezunu olan babaların EEÖ puan ortalaması 67,56 Lisans ortalaması 65,59 Yüksek lisans mezunu olan babaların EEÖ puan ortalaması 65,32 olarak bulunmuştur. Dağılım incelendiğinde Empatik eğilim ölçeğinin eğitim durumu değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05). Anlamlı farklılığın kendi aralarında hangi değişkenler arasında olduğunu tespit etmek için post hoc karşılaştırma testlerinden tamhane testi kullanılmıştır. Tamhane testi sonucu elde edilen bulgular Tablo 4.12’de verilmiştir.
Tablo- 4.12: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Eğitim Durumu Değişkenine Göre EEÖ Tamhane Testi Çoklu Karşılaştırma Tablosu
Eğitim Durumu Ortalama farkı Standart hata P
İlköğretim Ortaokul .598 1.393 1.000 Lise .788 1.230 .999 Lisans 2.809 1.187 .176 Yüksek lisans 2.734 1.366 .381 Ortaokul İlköğretim -.598 1.393 1.000 Lise .189 1.063 1.000 Lisans 2.211 1.012 .262 Yüksek lisans 2.136 1.218 .570 Lise İlköğretim -.788 1.230 .999 Ortaokul -.189 1.063 1.000 Lisans 2.021 .772 .088 Yüksek lisans 1.947 1.027 .461 Lisans İlköğretim -2.809 1.187 .176 Ortaokul -2.211 1.012 .262 Lise -2.021 .772 .088 Yüksek lisans -.074 .975 1.000 Yüksek lisans İlköğretim -2.734 1.366 .381 Ortaokul -2.136 1.218 .570 Lise -1.947 1.027 .461 Lisans .074 .975 1.000
Tablo 4.12’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan babaların tamhane testi sonucunda lisans ve ilköğretim mezunlarının EEÖ puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). Anlamlı farklılığın kendi aralarında hangi değişkenler arasında olduğunu tespit etmek için yapılan tamhane testinde Lisans mezunu olan babaların EEÖ puan ortalamaları ilköğretim mezunu olan babaların EEÖ puan ortalamalarından daha yüksektir.
2.3. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalamaları gelir durumuna göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın gelir durumu değişkeninin, babaların ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.13’de verilmiştir.
Tablo- 4.13: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Gelir Durumu Değişkenine Göre EEÖ Anova Testi Sonuçları
Gelir Durumu n x̄ SS F P 1000-1500 138 69,94 11,07 5,704 ,000 1501-2500 249 67,34 9,70 2501-3600 232 65,84 9,20 3601-5000 61 65,34 7,59 5000 ve üzeri 174 65,84 6,96 Toplam 854 66,90 9,28
Tablo 4.13’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan gelir durumu 1000-1500 arası aylık geliri olan babaların EEÖ puan ortalaması 69,94 1501-2500 arası aylık geliri olan babaların EEÖ puan ortalaması 67,34 2501-3600 arası aylık geliri olan babaların EEÖ puan ortalaması 65,84 3601-5000 arası aylık geliri olan babaların EEÖ puan ortalaması 65,34 5000 ve üzeri arası aylık geliri olan babaların EEÖ puan ortalaması 65,84 olarak bulunmuştur. Empatik eğilim ölçeğinin gelir durumu değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanmıştır (p<0,05).Bulgulardan 1000-1500 arası gelire sahip olan babaların empatik eğilimlerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anlamlı farklılığın kendi aralarında hangi değişkenler arasında olduğunu tespit etmek için karşılaştırma testlerinden tamhane testi kullanılmıştır. Tamhane testi sonucu elde edilen bulgular Tablo 4.14’de verilmiştir.
Tablo- 4.14: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Gelir Durumu Değişkenine Göre EEÖ Tamhane Testi Çoklu Karşılaştırma Tablosu
Ortalama farkı Standart hata P
1000-1500 1501-2500 2,59665 1,12570 ,198 2501-3600 4,09289* 1,11970 ,003 3601-5000 4,59777* 1,35445 ,009 5000 ve üzeri 4,09720* 1,08045 ,002 1501-2500 1000-1500 -2,59665 1,12570 ,198 2501-3600 1,49624 ,86230 ,581 3601-5000 2,00112 1,15081 ,588 5000 ve üzeri 1,50055 ,81068 ,489 2501-3600 1000-1500 -4,09289* 1,11970 ,003 1501-2500 -1,49624 ,86230 ,581 3601-5000 ,50488 1,14494 1,000 5000 ve üzeri ,00431 ,80233 1,000 3601-5000 1000-1500 -4,59777* 1,35445 ,009 1501-2500 -2,00112 1,15081 ,588 2501-3600 -,50488 1,14494 1,000 5000 ve üzeri -,50057 1,10658 1,000 5000 ve üzeri 1000-1500 -4,09720* 1,08045 ,002 1501-2500 -1,50055 ,81068 ,489 2501-3600 -,00431 ,80233 1,000 3601-5000 ,50057 1,10658 1,000
Tablo 4.14’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan 1000-1500 aylık gelire sahip olan babalar ile 2600-3600 aylık gelire sahip babalar, 3700-5000 aylık gelire sahip olan babalar ve 5000 ve üzeri aylık geliri sahip olan babaların EEÖ puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır (p<0,05). En yüksek EEÖ puanı 1000-1500 geliri olanlarındır.
2.4. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalamaları sahip olduğu çocuk sayısına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın sahip olduğu çocuk sayısı değişkeninin, babaların ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığını Anova testi ile test edilmiştir. Anova testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.15’de verilmiştir.
Tablo- 4.15: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Çocuk Sayısı Değişkenine Göre EEÖ Anova Testi Sonuçları
Çocuk Sayısı n x̄ SS F P 1 çocuk 276 66,64 9,97 1,077 ,341 2 çocuk 428 67,34 8,73 3 ve üzeri çocuk 150 66,16 9,47 Toplam 854 66,90 9,28
Tablo 4.15’de görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan 1 çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalaması 66,64 2 çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalaması 67,34 3 çocuğu olan babaların ortalaması 66,16 olarak bulunmuştur. Empatik eğilim ölçeğinin çocuk sayısı değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan anova testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır (p>0,05).
2.5. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaşında çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalamaları çocuğunun cinsiyetine göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın çocuklarının cinsiyet değişkeninin, babaların ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığı t testi ile test edilmiştir. t testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.16’da verilmiştir.
Tablo- 4.16: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Çocuğun Cinsiyet Değişkenine Göre Empatik Eğilim Ölçeği t Testi Sonuçları
Cinsiyet n x̄ SS t p
Kız 474 66,93 9,31
,102 ,919
Erkek 380 66,87 9,25
Tablo 4.16’da görüldüğü gibi çalışma grubuna alınan kız çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalaması 66,93 erkek çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalaması 66,87 olarak bulunmuştur. Dağılım incelediğinde Empatik eğilim ölçeğinin çocuğun cinsiyet durumu değişkenine göre farklılaşma durumunu araştırmak amacıyla yapılan bağımsız örneklem t testi sonucunda anlamlı bir farklılık saptanamamıştır (p>0,05). 2.6. Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden5-6 yaşında çocuğu olan babaların EEÖ puan ortalamaları ebeveyn programına katılıp katılmamasına göre anlamlı düzeyde farklılaşmakta mıdır?
Çalışma grubuna alınan babanın ebeveyn programına katılıp katılmama değişkeninin, babaların ‘Empatik Eğilim Ölçeği’ puan ortalamaları anlamlı düzeyde farklılaşmaya neden olup olmadığı t testi ile test edilmiştir. t testi sonucu elde edilen istatiksel değerler Tablo 4.17’de verilmiştir.
Tablo- 4.17: Çalışma Grubuna Alınan Babaların Ebeveyn Eğitim Programına Katılıp Katılmama Durumu Değişkenine Göre EEÖ t Testi Sonuçları
Ebeveyn Eğitim Programına Katılıp Katılma Durumu n x̄ SS T P