Veriler ve Toplanması

Bir araştırmada, araştırma doğrultusunda toplanan verilerin türü, kaynağı, toplama teknikleri, araçları, kimler için ve ne zaman toplandığı gibi bilgiler yöntemin en önemli noktalarıdır. Ayrıca araştırmanın yapıldığı tarih aralığı ve süresinin

114

verilmesi ile bulguların güncelliği hakkında okuyanlara bilgi vermesi açısından gereklidir (Karasar, 2009:35).

Bu araştırmada, verilerin toplanması için Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya Federasyonu’nun Türkiye’de bulunan büyükelçiliklerinin www.twitonomy.com web sayfasındaki Twitter istatistikleri ve büyükelçiliklerin Twitter sayfalarında (http://www.twitonomy.com/profile.php?sn=USEmbassyTurkey)

(http://www.twitonomy.com/profile.php?sn=RusEmbTurkey) ve büyükelçiliklerin tweetleri ile ilgili yorumların yayımlandığı Birgün, Hürriyet, Sabah, Sözcü, Yeniçağ ve Yeni Şafak gazetelerinin web sayfalarından faydalanılmıştır. Büyükelçiliklerin tweetlerine atıfta bulunulup bulunulmadığı da incelenmiş; tweetlere atıfta bulunularak haber yapan gazetelerin haberlerin yayınlandığı web sayfaları ve yayın tarihleri de verilmiştir. Twitter’ın hareketli yapısından dolayı elde edilecek verilerin tutarlığını sağlamak ve çalışmanın şekillenmesi açısından en sağlıklı veriye ulaşabilmek için ortak en eski tarihe gidilerek 01.11.2016 – 31.12.2018 tarih aralığı belirlenmiş olup iki büyükelçilikle ilgili veriler yukarıda belirtilen adreslerden alınarak analiz edilmiştir.

Çalışma içerisinde Twitter ile ilgili bazı kavramlar ve terimler kullanılmaktadır. Bunların iyi anlaşılabilmesi amacıyla aşağıda tanımlamaları yapılmaktadır:

Takip etme (Following): Bir kullanıcının başka bir kullanıcıyı takip etmesidir. Takip edilenin paylaşımları takip eden kullanıcının ana sayfasında görülebilir ve takip edilen takip edene doğrudan mesaj (DM = Direct Message) gönderebilir. Takip edebilmek için karşıdan onay alınmasına gerek yoktur ve karşı taraf takip edeni takip etmek zounda değildir. Ancak takip edilen kısıtlama getirmek istediğinde Gizlilik ve Güvenlik bölümünden ‘Tweetlerinizi koruyun’ (Protect your your tweets) ibaresini işaretleyerek tweetlerinin herkes tarafından görülmesine izin vermeyebilir. Büyükelçiliklerin kendi atmış olduğu tweetler dışında takip etmekte olduğu kullanıcıları göstermesi açısından önemlidir.

Takip edenler/Takipçiler (Followers): Bir kullanıcının tweetlerini Twitter’a her bağlandığında ana sayfalarında görebilen kullanıcılardır. Takipçiler, tweetleri takip edilen kullanıcının takipçi listesinde yer alır ve onlarla özel konuşma yapabilir. Ülkesini temsil eden büyükelçiliklerin vatandaşları için paylaşımda bulunduğu

115 Şekil 3. 1: Retweet Örneği

yazıları/tweetleri takip edenlerin sayısı paylaşımlara önem verilip verilmediğini işaret etmektedir.

Listelenme (Listed): Bir Twitter kullanıcısının arkadaş, aile ve iş çevresi, beğendiği sanatçılar, sporcular, politikacılar, haber kanalları gibi takip etmeyi istediği diğer Twitter kullanıcılarını hesabında konularına göre oluşturduğu listelere eklemesidir. Bu şekilde sıklıkla takip ettiği kişilerin sayfalarına kolayca ulaşabilir. Listelenme bölümünde büyükelçiliklerin paylaşımlarını ilginç bulan ve sıklıkla takipte olan kullanıcıların sayısını gösterilir.

Tweetler (Tweets): Bir Twitter kullanıcısının, herhangi bir konuda yorumda bulunmak, düşüncesinden söz etmek için paylaştığı ve diğer kullanıcıların görebildiği yazılardır. Fiil olarak tweet atma kullanılmaktadır. 140 karakterden 280 karakter uzunluğa çıkan tweetler herkesin görebileceği şekilde yayınlanırken takibi için takipçi olma zorunluluğu yoktur. Büyükelçilikler, vatandaşlara vermek istedikleri mesajları ve haberleri kendilerinin oluşturdukları tweetler aracılığıyla yapabilmektedir. Büyükelçiliklerin tweet sayısının fazla olması Twitter’daki hareketliliğini ifade etmektedir.

Retweetler (Retweets): Bir kullanıcının başka bir kullanıcının hesabındaki değerli gördüğü tweetleri kendi takipçileriyle Retweet düğmesine basarak kendi sayfasında paylaşmasıdır. Bir tweetin önünde RT yazması bu tweetin başka bir kullanıcının duvarından alınıp paylaşıldığı anlamına gelmektedir. Büyükelçilikler retweetler aracılığıyla özellikle kendi ülkelerine ait yayınlanan haberleri bulundukları ülkelerdeki diğer insanlarla paylaşma açısından kolaylık sağlar.

116 Şekil 3. 2: Hakkında Bahsedilme (Mention) Örneği

Şekil 3.1’deki retweet örneğine bakıldığında tweetin US Mission to the UN (@USUN) hesabına ait olduğu ve başta kullanılan işaretinden dolayı Amerikan Büyükelçiliği tarafından retweet edildiği anlaşılmaktadır.

Hakkında bahsedilme (Mention): Bir kullanıcı kendi hesabında başka bir kullanıcı hakkında söz etmek istediğinde bu kişinin kullanıcı adını @ işareti ile birlikte kullanmasına ‘mention’ denilmektedir (@kullanıcıadı). Hakkında konuşulan kullanıcı da kendisinden bahsedildiğini bildirimler kısmında görebilir. Mention ortak takipçiler tarafından görülebilir. Büyükelçiliklerin vatandaşlarla etkileşim içinde olmalarını sağlar.

Şekil 3.2’de Amerikan Büyükelçiliği’ne ait bir tweet örneği ve tweet içindeki yazıda hakkında bahsedilme ‘mention’ örneği görülmektedir. Büyükelçilik, tweet içindeki yazısında @NASA kullanıcı adını kullanarak takipçilerini paylaşmış olduğu konuyla ilgili olarak kaynağa yönlendirmektedir. Tweetde ayrıca Amerikan Büyükelçiliği’nin kullanıcı adı da @USEmbassayTurkey olarak görülmektedir. Takipçiler kendi sayfalarında Amerikan Büyükelçiliği’ne atıfta bulunmak istediklerinde mention kullanırlar.

Yanıt verme (Reply): Başka bir kullanıcının tweetine yanıt vermektir. Bir yorumda bulunmak ya da yanıt vermek istenildiğinde yanıtla ‘reply’ tuşuna basılır. Şekil 3.3’de gösterildiği gibi, bir kutu açılır ve yanıt bu kutu içine yazılır. Doğrudan mesaj (DM) olarak yazılmadığı sürece takipçi olsun ya da olmasın yanıtlar herkes tarafından görülebilir. Bu yolun kullanılması vatandaşlarla ya da kullanıcılarla etkin iletişim içinde olunmasını sağlar. Büyükelçiliklerin çift yönlü iletişim içinde olduklarının en iyi göstergesi reply bölümüdür.

117 Şekil 3. 3: Yanıt Verme (Reply) Örneği

Şekil 3. 4: Bağlantılar (Links) Örneği

Bağlantılar (Links): Bir kullanıcının bakmakta olduğu bir tweet içinde verilen URL bağlantısı tıklandığında haberin kaynağına yönlendirilmesidir. Şekil 3.4’de gösterilen tweet içinde bulunan web adresi tıklandığında (go.usa.gov/xP75N) bu adrese yönlendirilen kullanıcının haberin ayrıntılarına ulaşması sağlanır. Büyükelçilikler paylaşımlarının haber kaynaklarını gazetelere, YouTube gibi video paylaşım sitelerine, televizyon kanallarına, sosyal medya platformlarına yönlendirebilirler.

Etiketleme (Hashtag): # işaretinin herhangi bir konu başlığının önüne konulmasıyla bu konu başlığına sayısız tweet içinde kolaylıkla ulaşılması sağlanır. Amerikan Büyükelçiliği’nin Şekil 3.5’te gösterilen tweetinde bulunan her bir #konubaşlığı okuyucuyu sadece bu konularla ilgili haberlerin olduğu bağlantılara yönlendirmektedir. Örneğin tweeti okuyan kullanıcı, kadın girişimcilerle ilgili haberlere ilgi duyuyorsa #kadıngirişimci üzerini tıkladığında açılacak sayfada bu bilgiye ulaşır.

118 Şekil 3. 5: Etiketleme (Hashtag) Örneği

Retweet edilen tweet sayısı (Tweets retweeted): Bir kullanıcının başka kullanıcının sayfasındaki ilgisini çeken bir konuyu kendi hesabında paylaşarak görülmesini sağlamak retweet etmektir ya da retweetlemektir. Büyükelçilikler de başka kullanıcıların sayfalarındaki ilgi çekici buldukları tweetleri kendi hesaplarında retweet ederek takipçileriyle ya da twitter hesaplarına giren kullanıcılarla paylaşmış olur. Retweet edilen tweet sayısı büyükelçiliklerin kendi tweetleri dışında diğer kullanıcı tweetlerine karşı olan ilgiyi göstermektedir.

Diğer kullanıcıların retweet etmesi (Retweeted by other users): Diğer kullanıcıların bir Twitter kullanıcısının sayfasındaki ilgi çekici buldukları tweetleri kendi takipçileriyle de paylaşmak istediklerinde bu tweetleri retweet etmeleridir. Böylece gündem belirleme ve haber yayma imkanı elde eden büyükelçilikler, takipçilerinin tweetlerini kendi sayfalarında paylaşarak büyükelçiliklerin yazılarını daha geniş kitlelere yayılmasını sağlamış olurlar. Büyükelçiliklerin retweet edilen tweet sayısı takipçilerinin paylaşılan konulara ilgi duyduğunu gösterir. Büyükelçilikler açısından, retweet edilme/retweetlenme sayılarının çok olması büyükelçilik tweetlerinin paylaşan kullanıcının takipçileri, onların takipçileri şeklinde gitgide artan bir şekilde paylaşılması ve böylece vermiş olduğu mesajın çok gniş kitlelere yayılması anlamına gelmektedir.

Beğenilen tweetler (Favourited tweets): Paylaşılan tweetlerin kullanıcılar tarafından beğenilmesidir.

119

Beğenilen tweet sayısı (Tweets liked by other users): Kullanıcıların beğenmiş oldukları tweetlerin sayısının çokluğu, tweet atanın, örneğin büyükelçiliklerin söylemlerinin olumlu karşılandığı anlamına gelmektedir. Retweetlenme sayıları gibi beğenilme sayıları da büyükelçilik tweetlerinin yayılmasını sağlamaktadır.