Veri Toplama Teknikleri

Bu çalışmada veri toplama tekniği olarak yarı yapılandırılmış görüşme ve niceliksel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada toplam 8 kişiye yarı yapılandırılmış görüşme tekniği uygulanmıştır. Bu görüşmeler, hazırlanan görüşme formlarına uygun olarak yapılmış, görüşme formlarının hazırlanmasında, Taylan’ın (2012) doktora tez çalışmasından yararlanılmıştır. Ayrıca hazırlanan soruların bir kısmı ortak olup bazı sorular ise görüşmecinin görevine ve sendika.org içerisindeki rolüne göre değişiklik göstermiştir. Bu bağlamda araştırmacıların kendi görevleri doğrultusunda sorular sorulmuş olup araştırmada katılımcıların isimleri kodlanarak verilmiştir.

Görüşme soruları ile Sendika.org’un toplumsal hareketler sonucunda oluşup oluşmadığının, alternatif bir medya olarak sivil toplum örgütlerini birleştiren bir yapıda olup olmadığının, yeni toplumsal hareketlerin tepkilerine yönelik haber üretimini gerçekleştirip gerçekleştirmediğinin, devlet ve piyasa ile ilişki kurup kurmadıklarının ortaya konması amaçlanmıştır. Sendika.org’un alternatif medya olarak yeni toplumsal hareketlerle ilişkili olup olmadığı ise bu soruların yanıtları kapsamında değerlendirilmiştir.

Araştırmanın ikinci ayağında ise bu amaçlar doğrultusunda belirlenen sorular üzerinden web sitesi ve Soma haberleri incelenmiş, elde edilen verilerin birbirine uygunluğunu saptanmıştır. Web analizinde rastlantısal olarak seçilen günlerde web sitesi rizomatik medya yaklaşımına göre oluşturulan içerik analizi kodlama tablosuna uygun bir biçimde incelenmiştir. Site analizinde, kuruluş bilgileri, haber konuları, okuyucu etkileşimi, haber kaynakları, haber aktörleri ve kaynak yaratma kategorileri yer almıştır. Bu kapsamda kuruluş bilgilerinde site içerisinde Sendika.org’un nasıl tanımlandığı üzerinde durulmuş, okuyucuların kendilerine ulaşabilmeleri amacıyla iletişim bilgilerine yer verilip verilmediği tanımlanmıştır. Haber konuları kategorisinde, Sendika.org’un haber üretiminde, küreselleşme sürecinin yarattığı olumsuz koşullara karşı yeni toplumsal hareketlerin oluşmasını sağlayan emek, çevre, kimlik sorunlarına dair haberlerin yer alıp almadığı incelenmiştir. Bu sorunlar alt kategoriler olarak belirlenmiş ve emek alt kategorisine işçi hakları, işçi grevleri, çocuk işçiler, işsizlik vb. haberler, çevre alt kategorisine HES, kentsel dönüşüm, imar rantları, ÇED raporları vb. haberler, kimlik kategorisine feministler, etnik ve cinsel kimlikler, göçmenler vb. haberler dahil edilmiştir.

Ayrıca analize, ekonomi ve hükümet ile ilgili haberler ve yukarıda belirtilen sorunlar çerçevesinde açılan dava/dava süreçleriyle ilgili haberler de eklenmiştir. ‘Ekonomi, Hükümet ve Dava Haberleri’ başlıkları altında ayrı ayrı alt kategoriler oluşturularak haber konuları değerlendirilmiştir. Haber konuları kategorisine site içerisinde yer alan ve siteye farklı kaynaklardan alınan yazılar da eklenmiştir. Okuyucu etkileşimi kategorisinde sitenin okuyucu ile iletişiminin olup olmadığı, haber üretim sürecine okuyucuların dahil edilip edilmediği ile sitede toplumsal hareketlerin yaratıcılarına başka hangi iletişim kanalları ile cevap verilip verilmediği incelenmiştir. Haber kaynakları kategorisinde, sitenin toplumsal grupların seslerini duyurmalarını sağlayan bir alan olup olmadığı, küresel ve yerel bazda haberlere yer verilip verilmediği bununla birlikte diğer alternatif medyaların haberlerinin kullanılıp kullanılmadığı incelenmiştir. Haber aktörleri kategorisinde de yeni toplumsal hareket aktörü olarak tanımlanabilecek kurum/oluşum/örgüt ve kişiler bazında haberlerin sitede var olup olmadığı analiz edilmiştir. Kaynak yaratma kategorisinde ise Sendika.org’un kendi varlığını sürdürebilmesi için devlet ve piyasa ile herhangi bir ilişkisinin olup olmadığının ortaya koyulması amacıyla sitede reklam, abonelik, bağış gibi bilgilerin yer alıp almadığına bakılmıştır.

Araştırmanın son ayağı olan Soma Olayı haberlerinin içerik analizinde ise web analizinde kullanılan kategoriler düzenlenerek kullanılmıştır. Buna göre Haber kaynak ve türleri, haber aktörleri, okuyucu etkileşimi kategorileri kullanılarak alt kategoriler haber analizine uygun bir şekilde yeniden revize edilmiştir.

Tablo 4.1 Web Analizi Kodlama Tablosu Kuruluş Bilgileri: Hakkımızda/ İletişim Bilgileri Haber Konuları:

Emek gündemi haberleri (İşsizlik, İşçi Grevleri, İşçi Hakları vb.)

Kimlik haberleri (Feministler, Etnik ve Cinsel Kimlikler, Göçmenler vb.) Çevre haberleri(HES, Kentsel Dönüşüm, İmar Rantları, ÇED vb.) Dava süreçleri ile ilgili haberler

Ekonomi haberleri Hükümet haberleri Diğer

Okuyucu Etkileşimi:

Okuyucuların haber gönderimi Okur yorumu

Sosyal medya linkleri

Okurların sosyal medya kullanımı

Diğer alternatif medyaları(TV, radyo, sinema vb.) Haber Türleri ve Kaynakları:

Toplumsal hareketlerin ve toplumsal hareketleri birleştiren haberlerin kullanımı (basın açıklamaları, protesto/eylem haberi, genel haberler)

Küresel toplumsal hareketlerin haberlerinin kullanımı

Farklı medyaların haberlerinin kullanımı (diğer alternatif medya – ana akım medya – haber ajansları, sendika.org gönüllüleri vb.) Küresel alternatif medyaların haberlerinin kullanımı

Haber Aktörleri: Haberin ilgili olduğu kişi, kurum, örgütler ve oluşumlar Kaynak Yaratma: Reklam//bağış/kampanya/abonelik

Tablo 4.2 Haber Analizi Kodlama Tablosu Okuyucu Etkileşimi:

Okur yorumu Sosyal medya linkleri

Okurların sosyal medya kullanımı

Haber Türleri ve Kaynakları:

Toplumsal hareketlerin ve toplumsal hareketleri birleştiren haberlerin kullanımı (basın açıklamaları, protesto/eylem haberi, genel haberler)

Küresel toplumsal hareketlerin haberlerinin kullanımı

Farklı medyaların haberlerinin kullanımı (diğer alternatif medya – ana akım medya – haber ajansları, sendika.org gönüllüleri vb.) Küresel alternatif medyaların haberlerinin kullanımı

Haber Aktörleri: Haberin ilgili olduğu kişi, kurum, örgütler ve oluşumlar

4.7 Bulgular ve Yorum