Veri Toplama Araçları

Araştırmada 9. sınıf matematik dersi “Bağıntı-Fonksiyon-Đşlem” ünitesinde probleme dayalı öğrenmenin etkilerini ölçmek için deney ve kontrol gruplarına aşağıdaki ölçme araçları uygulanmıştır.

1. Matematik Başarı Testi

9. Sınıf matematik dersi “Bağıntı-Fonksiyon-Đşlem” ünitesinin hedef ve kazanımları göz önüne alınarak 45 sorudan oluşan matematik başarı testi (Ek 1) geliştirilmiş, denenmiş ve uygulanmıştır. Üniteye ilişkin belirlenen hedef ve kazanımların doğrultusunda, geçmiş yıllarda çıkan sınav soruları ve ders kitabı incelenerek testteki soruların kapsam geçerliliği sağlanmaya çalışılmıştır. Ölçme değerlendirme ve konu alanı uzmanlarına danışılarak görüşleri alınmıştır. Hazırlanan test ön test olarak uygulanmadan önce Diyarbakır Nevzat Ayaz Anadolu Lisesinde 90 kişiden oluşan 10. sınıf öğrencilerine ön uygulama olarak uygulanmıştır. Uygulama sonuçları alındıktan sonra her bir madde üzerinde tek tek madde analizi (Ek 7) yapılmıştır. Madde analizi öğrencilerin testten aldıkları puanlar en yüksek puandan en düşük puana doğru sıralanmış ve alt-üst gruplar oluşturulmuştur. Alt grup tüm deneklerin %27’si 25 kişi, üst grup tüm deneklerin %27’si 25 kişi olarak belirlenmiştir. Madde analizi sonucu madde güçlüğü (p) 0.50’nin üzerinde olan ve maddenin ayırıcılık

gücü katsayısı (r) 0.30’un üzerinde olan maddeler olduğu gibi başarı testine alınmış,

0.20-0.30 arasında olanlar ise seçenek analizi ve uzman görüşleri doğrultusunda düzeltilerek başarı testine alınmıştır. Bu şekilde madde güçlüğü ve madde ayırıcılık gücü yüksek toplam 28 maddeden oluşan bir başarı testi elde edilmiştir. (p) ve (r)

değerleri aşağıdaki bağıntılarla hesaplanmıştır.

p = Dü+Da / 2N r = Dü-Da / N

p=Madde güçlüğü r=Madde ayırıcılık gücü

Dü=Üst grupta doğru cevap sayısı Da=Alt grupta doğru cevap sayısı N=Tüm grubun %27’si

Hazırlanan testin güvenirliği için Çınar Lisesinde 10.sınıfta okuyan 57 kişilik bir öğrenci grubuna uygulanmış, elde edilen veriler ile testin güvenirliğini belirlemek için KR-21 güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır.

KR-21 = 1 N N− . 2 .( ) 1 .( ) X N X N SS  ₋  −     N: Madde Sayısı

SS: Test Standart Sapması X: Testin Ortalaması

Yukarıdaki bağıntıyla hesaplanan KR-21 güvenirlik katsayısı 0.82 olarak hesaplanmıştır. Bu katsayı ile testin güvenilir olduğu söylenebilir.

2. Matematik Tutum Ölçeği

Araştırmada Aşkar (1986) tarafından geliştirilen 5’li Likert tipi “Matematik Tutum Ölçeği (Ek 2)” kullanılmıştır. Bu test deneklere ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Yarısı olumsuz maddeden oluşan ölçek araştırmacı tarafından temel bileşenler analizine tabi tutulmuş ve analiz sonucunda tek faktör elde edilmiştir.

Maddelerin faktör yükleri 0.63 ile 0.86 arasında değiştiği görülmüş, alfa iç tutarlılık katsayısı 0.96 olarak hesaplanmıştır.

3. Öğrenci Tanıma Formu

Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin kişisel özelliklerini, ilköğretim diploma notları, anne ve babalarının eğitim düzeylerini tespit etmek amacıyla oluşturulmuştur (Ek 3).

Ayrıca bunların dışında, deney grubu öğrencilerine probleme dayalı öğrenme yaklaşımına uygun problem durumları (EK 8) yazılı olarak, çalışma yaprakları (EK 9) ve problem durumlarında gerekli olan materyaller dağıtılmıştır. Ayrıca okul idaresinden öğrencilerin ilköğretim diploma notlarına ilişkin bilgiler (EK 4) elde edilmiştir.

3.4. Verilerin Analizi

Veri toplama araçları ile toplanan veriler kodlanarak bilgisayarda Microsoft Excel ve SPSS programları ile analiz edilmiştir. Madde analizi, güvenirlik çalışması, bağımlı ve bağımsız t-testi, tek yönlü ve iki yönlü varyans analizi, ortalama, yüzde ve frekans gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır.

Matematik başarı testi 5 seçenekli olup, doğru cevaplara “1” puan, yanlış ve boş cevaplara “0” puan verilerek kodlanmıştır. Toplam 28 puan üzerinden değerlendirilmiştir.

Matematik tutum ölçeği 5’li Likert tipinde bir ölçek olup, seçenekleri şöyle sıralanmaktadır; “Kesinlikle katılmıyorum”, “Katılmıyorum”, “Fikrim yok”, Katılıyorum” ve “Tamamen katılıyorum”. Olumlu ve olumsuz ölçek maddelerinin seçeneklerine verilen puan dağılımı aşağıdaki gibidir:

Seçenek Olumlu Đfadede Puanı Olumsuz ĐfadePuanı

Tamamen Katılıyorum 5 1

Katılıyorum 4 2

Fikrim Yok 3 3

Katılmıyorum 2 4

Kesinlikle Katılmıyorum 1 5

3.5. Sayıltılar

1. Araştırmada deney ve kontrol gruplarının oluşturulmasında, öğrencilerin ilköğretim diploma notları, kişisel bilgileri, matematik başarı testi ve matematiğe yönelik tutumları dikkate alınarak yapılan denkleştirmenin yansızlık açısından yeterli olduğu varsayılmıştır.

2. Araştırmaya katılan öğrenciler veri toplama araçlarının yanıtlanmasında samimi olarak gerçeği yansıtmışlardır.

3. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları, hedeflenen özellikleri geçerli ve güvenilir biçimde ölçmektedir.

4. Kullanılan veri toplama araçlarının kapsam geçerliliği için alınan uzman görüşleri geçerlidir.

5. Araştırmacı tarafından kontrol edilemeyen değişkenler deney ve kontrol grubunu aynı şekilde etkilemiştir.

3.6. Sınırlılıklar

1. Araştırma, Diyarbakır ili, Çınar ilçesi Çınar Lisesi okulunun 9. sınıflarında okuyan öğrenciler ile sınırlıdır.

2. Araştırma 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Çınar Lisesi 9-D, 9-E sınıflarına devam eden 40 öğrenciden elde edilen veriler ile sınırlıdır.

3. Araştırma ortaöğretim 9. sınıf matematik dersi “Bağıntı-Fonksiyon-Đşlem” ünitesi ile sınırlıdır.

4. Araştırmanın uygulama süresi 40 ders saati ile sınırlıdır.

5. Deneysel çalışma, deney grubuna uygulanan probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile kontrol grubuna uygulanan geleneksel öğretim yaklaşımı ile sınırlıdır.

6. Öğrencilerin öğrendikleri bilgiyi hatırda tutma düzeyleri, son test uygulamasından 30 gün sonra yapılan hatırda tutma testi ile sınırlıdır.

3.7. Tanımlar

Probleme Dayalı Öğrenme: Öğrencileri araştırmaya yönelmeyi öğreten, teori ve pratiği birleştiren, bilgiyi uygulayan ve tanımlı problemlere çözüm geliştirme yoluyla becerileri öğreten öğrenci merkezli eğitimsel yaklaşımdır (Savery, 2006).

Akademik Başarı: Bir zaman diliminde, öğrencilerin işlenen konulara ilişkin edindikleri bilgi ve beceriler.

Tutum: Bireyin karşıtını kabullenmesine yada reddetmesine etki yapan maksadına denir (Başaran, 1978).

Hatırlama: Uzun süreli bellekte depolanan bilgilerin ilgili uyaranla karşılaştığında, harekete geçerek kısa süreli belleğe getirilmesidir (Ülgen, 2004).

3.8. Kısaltmalar

PDÖ: Probleme Dayalı Öğrenme GÖY: Geleneksel Öğretim Yaklaşımı MBT: Matematik Başarı Testi

MTÖ: Matematik Tutum Ölçeği HTT: Hatırda Tutma Testi N: Denek sayısı %: Yüzde X = Aritmetik ortalama SS= Standart sapma Sd= Serbestlik derecesi P= Anlamlılık düzeyi KT= Kareler toplamı KO= Kareler ortalaması F= F değeri

4. BULGULAR VE YORUMLAR

Bu bölümde; deneysel çalışma sonucunda probleme dayalı öğrenme yaklaşımı ile ders işleyen deney grubundan elde edilen veriler, geleneksel öğretim yaklaşımı ile ders işleyen kontrol grubundan elde edilen verilerle karşılaştırılarak gerekli analizler yapılmıştır. Elde edilen verilerden yapılan istatistiksel analizlerin sonucunun değerlendirilmesi ile elde edilen bulgu ve yorumlara yer verilmiştir.