Veri Toplama Araçları

Öğretmen adaylarının problem kurma durumlarını incelemek amacıyla Stoyanova ve Ellerton (1996) tarafından sunulan yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve serbest problem kurma durumları kullanılmıştır. Katılımcılar her hafta yaklaşık 2 saat boyunca çalışmışlar, bu süre içinde kişisel bilgisayarları ile GeoGebra yazılımı üzerinde kendilerine verilen problem kurma durumlarından kendi problemlerini üretmişlerdir. Öğretmen adaylarının problem kurma çalışmaları ile geçen bu yaklaşık 2 saat, Wink ekran kaydetme programı vasıtasıyla ekran hareketleri an be an kaydedilmiştir. Ayrıca her üç problem kurma türü için kurdukları problemlerde kullanılan kavramlara, göze çarpan hatalara ve problemi kurarken ne kadar bilinçli hareket edip etmediklerine yani farkındalık durumlarına göre seçilen ikişer katılımcı ile toplamda 6 katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Bu durumda veri toplama araçları; problem kurma durumları ve yarı yapılandırılmış görüşmelerden oluşmuştur. Süreç Tablo 1’de verilmiştir.

37 Tablo 1

Veri Toplama Süreci

Tarih Veri toplama süreci

5 Nisan 2016 Gönüllülük formlarının imzalanması

7 Nisan 2016 1.hafta-Ders anlatımı, GeoGebra ile ilgili uygulama ve yapılandırılmış problem kurma türü hakkında bilgilendirme

14 Nisan 2016 2.hafta- Ders anlatımı, GeoGebra ile ilgili uygulama, yarı yapılandırılmış problem kurma türü ve Wink ekran kaydetme programı hakkında bilgilendirme

21 Nisan 2016 3.hafta- Ders anlatımı, GeoGebra ile ilgili uygulama, serbest problem kurma türü ve Wink ekran kaydetme programı hakkında bilgilendirme

28 Nisan 2016 4.hafta-Öğretmen adaylarına yapılandırılmış

problem kurma ile ilgili bir durum verilmiştir ve GeoGebra üzerinde Wink ekran kaydetme programı açıkken problem kurmaları istenmiştir.

2 Mayıs-5 Mayıs 2016 Bu hafta içinde yapılandırılmış problem kurma türü için problem kuran iki öğretmen adayıyla görüşme yapılmıştır.

5 Mayıs 2016 5.hafta-Öğretmen adaylarına yarı

yapılandırılmış problem kurma ile ilgili bir durum verilmiştir ve GeoGebra üzerinde Wink ekran kaydetme programı açıkken problem kurmaları istenmiştir.

9 Mayıs-12 Mayıs 2016 Bu hafta içinde yarı yapılandırılmış problem kurma türü için problem kuran iki öğretmen adayıyla görüşme yapılmıştır.

12 Mayıs 2016 6.hafta-Öğretmen adaylarına serbest

problem kurma ile ilgili bir durum verilmiştir ve GeoGebra üzerinde Wink ekran kaydetme programı açıkken problem kurmaları istenmiştir.

16 Mayıs-19 Mayıs 2016 Bu hafta içinde serbest problem kurma türü için problem kuran iki öğretmen adayıyla görüşme yapılmıştır.

3.4.1. Problem Kurma Durumları

Uygulamanın ilk üç haftasında GeoGebra ile ilgili çalışmaların yanında Stoyanova ve Ellerton (1996) tarafından geliştirilen yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve serbest problem kurma türleri hakkında katılımcılar bilgilendirilmiştir. Öğretmen adaylarına çeşitli

38

makalelerden örnekler gösterilmiştir. Bu makalelerin künyeleri ders planlarının bulunduğu Ek 1’de verilmiştir. Sonraki üç haftada ise öğretmen adaylarından GeoGebra ortamında sırasıyla yapılandırılmış, yarı yapılandırılmış ve serbest problem kurma durumlarından problem üretmeleri istenmiştir.

Öğretmen adaylarına verilen yapılandırılmış problem kurma durumu: Resimdeki şekiller Japonya’da bulunan Art Street adı verilen sokakta kaldırımlarda bulunmaktadır. Yeşil ve mavi ile taralı alanların arasındaki ilişki nedir? Bu durumla alakalı bir problem kurunuz. Öğretmen adaylarına verilen problem durumu Şekil 4’te gösterilmiştir.

Şekil 4. Öğretmen adayına verilen yapılandırılmış problem kurma türü. Wake, G. (2015). So this is how it's done in Japan! Street art [Resim]. https://twitter.com/geoffwake1/media sayfasından erişilmiştir.

Öğretmen adaylarına verilen yarı yapılandırılmış problem kurma durumu Şekil 5’te verilmiş ve bu şekil ile ilgili problem kurmaları istenmiştir.

39

Şekil 5. Öğretmen adayına verilen yarı yapılandırılmış problem kurma türü

Öğretmen adaylarına verilen serbest problem kurma türü ise, onlara göre zor olan bir problem kurmaları istenmiştir.

3.4.2. Yarı Yapılandırılmış Görüşme

Bu görüşmeler öğretmen adaylarının yaptıkları çalışmaları unutmamaları amacıyla 4., 5. ve 6. haftaların hemen ardından gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler her hafta için seçilen ikişer kişiyle toplamda 6 kişiyle yapılmıştır. Bu öğretmen adaylarının seçiminde, Wink ekran kayıt dosyaları analiz edilerek kullandıkları geometri kavramları, problemi oluştururken kullandıkları kavramları farkında olarak kullanıp kullanmadıkları, önemli vazgeçişlerinin olup olmaması, oluşturdukları problemin ilgi çekiciliği ve dinamik olup olmaması gibi özelliklere dikkat edilmiştir. Görüşme maddeleri hazırlanırken her öğretmen adayının kurduğu problemde kullandıkları kavramlar ve ekran kayıtlarında göze çarpan durumlar göz önüne alınmıştır. Bunların yanında katılımcıların tümüne ortak olarak yöneltilen görüşme maddeleri Ek 2’de belirtilen Görüşme Protokolünde verilmiştir.

3.4.3. Geçerlik ve Güvenirlik

Güvenirlik tutarlı ve yeniden kullanılabilir sonuçlar elde etmek amacıyla, çalışılan ortamdaki her verinin kaydedilmesini içerir (Tharasegaran, 2009). Bunun için her detayı gözden kaçırmadan gözlemlemekte fayda vardır. Geçerlik ölçmek istenilen durumun

40

amacına ne kadar ulaştığıyla ilgilidir. Geçerlik ve güvenirlik hakkında bir çalışmanın içeriği, bulguları ve yorumlamalarının araştırmacı tarafından hem kendisini hem de başkalarını nasıl ikna ettiği ile ilgilidir (Glesne’den aktaran Aydın, 2014). Bu çalışmada geçerliği ve güvenirliği sağlamak için dinamik geometri yazılımı ortamında katılımcılar tarafından kurulan problemler, ekran kayıt dosyaları ve birebir görüşmeler gibi birden çok veri toplama yöntemi kullanılarak veri çeşitleme yoluna gidilmiştir. Yıldırım ve Şimşek (2013) tarafından belirtildiği gibi, nitel çalışmalarda çeşitleme ile birden fazla veri toplama yöntemi kullanmak geçerliği ve güvenirliği artırmayı sağlar. Ayrıca inandırıcılığı sağlamak için veriler olduğu gibi metne dökülmüş ve bir öğretim görevlisine verilerek kodlama yapması istenmiştir. Böylece iki araştırmacı tarafından yapılan kodlamalar basit uyum katsayısı kullanılarak ne kadar uyum olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu katsayıya göre iki araştırmacı tarafından da ortak olarak yapılan kodlamalara bakılmıştır. Sonuçta basit uyum katsayısı 0,78 olarak hesaplandığından yeterli uyumun sağlandığı görülmüştür. Aşağıda iki araştırmacı tarafından yapılan kodlamalardan bir örnek verilmiştir. Gözlemci 1, bu araştırmayı yapan, Gözlemci 2 ise kodlamaların verildiği ikinci araştırmacıdır.

Tablo 2

Kodlama Örneği

Metin Gözlemci 1 Gözlemci 2

“…GeoGebra’yı daha

etkili kullanmış

oldum.”(Tuğba)

Etkili kullanım Etkili kullanım

…Hayal gücümü

kullandım, ne yapabilirim

falan diye. Kafamı

çalıştırdım biraz.”

(Tuğba)

Hayal gücünü geliştirme Yaratıcılığı geliştirme

“…GeoGebra her zaman

benim yaratıcılığıma

daha fazla şeyler kattı yani.” (Hakan)

Yaratıcılığı geliştirme Yaratıcılığı geliştirme

Görüşme soruları ve her problem kurma türünden çeşitli problem kurma durumları hazırlanmış ve uzman görüşüne başvurulmuştur. Araştırmacı tarafından çeşitli problem kurma durumları oluşturulmuştur. Bu durumlar doktora aşamasında olan ve problem kurma hakkında çalışan iki araştırma görevlisine sunulmuştur. Uzman görüşlerinin sonucunda öğretmen adaylarına her problem kurma türünden birer adet problem kurma

41

durumu verilmesi uygun görülmüştür. Ayrıca yeterli zaman kalması durumunda, aday başına birer adet de yedek problem kurma durumları hazır bulundurulmuştur.