Veri Kaynakları ve Veri Elde Yöntemleri

Araştırma modeli tanımlayıcı olduğu için, anket yöntemi bu modelin yapısına uygun bir veri toplama aracı olarak düşünülmüştür. Araştırma kapsamındaki İG’ler; OGM teknik personeli (DOİTP; orman bölge müdür/yardımcıları, şube müdürleri, orman işletme müdür/yardımcıları, orman işletme şefleri ve mühendisler), orman kooperatiflerinde yönetici olan (ORKOOP-Y) ve yönetici olmayan üyeler ORKOOP-U), orman kooperatifleri haricinde AADAS ihalelerine giren ve orman endüstrisinde faaliyet gösteren firmalar (ORE) olarak belirlenmiştir.

İG’lerden DASU’ya ilişkin oluşturulan kapalı uçlu ve açık uçlu olmak üzere hazırlanan sorulardan oluşan anket formunu cevaplamaları istenmiştir. Ayrıca DASU’da orman işletmelerinin izlediği stratejilerin İG’ler tarafından nasıl algılandığının belirlenmesi amacıyla anket formunda ayrı bir bölüm oluşturularak İG’lerden cevaplamaları istenmiştir.

Araştırmanın veri toplama aşaması, Batı Karadeniz bölgesi içerisinde yer alan OGM’ye bağlı Bolu, Kastamonu, Sakarya ve Zonguldak orman bölge müdürlüklerinde, orman işletme müdürlüklerinde ve orman işletme şefliklerinde görev yapan teknik personeller (DOİTP), AADAS ile ürün satın alan alıcılar (ORE), 6831 sayılı orman kanununun 31. maddesine göre orman köyü olan ve orman kalkındırma kooperatiflerinde yönetici (ORKOOP-Yöneticileri) ve üye durumunda olan orman köylülerine (ORKOOP-Üyeleri)

hazırlanan anket formları uygulanmak suretiyle 01.03.2015-16.07.2015 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.

Hazırlanan anket formları araştırma alanındaki OBM’lerin olduğu illerden başlanmak suretiyle tüm OBM’lerde çalışan teknik personele, tüm OİM’lerde görev yapan işletme müdürleri, müdür yardımcıları, orman işletme şefleri ve mühendisler yerlerinde ziyaret edilerek ve yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak doldurulmaya çalışılmıştır. Anketlerin uygulanmasında benimle birlikte Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü son sınıf lisans öğrencilerinden 2 kişi (Abdullah Hüseyin DÖNMEZ, Gökçe Gül DEVECİ) Düzce Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü’nde yürütülmekte olan doktora tez projesi kapsamında görevlendirilmiştir. Görevlendirilen 2 öğrenci DASU hakkında Orman Mühendisliği bölümünde verilmekte olan Orman İşletme Ekonomisi ve Finans dersi kapsamında yeterli düzeyde bilgileri olduğundan anket formlarını nasıl uygulayacakları detaylı olarak anlatılmış ve arazi çalışmaları koordineli bir şekilde yürütülmüştür.

Devlet orman işletmeleri teknik personelinin iş yoğunluklarının fazla olması, arazi çalışmaları olduğu için bürolarında bulunamamaları nedenleriyle büyük çoğunluğu anket formlarını orman işletme müdürleri ya da müdür yardımcılarına anket çalışması hakkında bilgilendirme yapılarak bırakılmış, akabinde posta ya da e-posta yoluyla geri dönüş yapmaları talep edilmiştir. Ayrıca, 460 DOİTP’ye 1 Mart 2015 tarihinden itibaren başlanarak e-posta yoluyla da anket formu haftada bir tekrarlanarak gönderilmiş, internet ortamında doldurulabilmesi için de hazırlanan online anket formuna ilişkin web sayfası hazırlanarak web adresi gönderilmiş ve bu sayede yeterli örneklem büyüklüğüne (436 katılımcı) ulaşılabilmiştir.

Araştırma alanındaki orman endüstrisinde faaliyet gösteren firmalara ilişkin gerekli (adres, telefon, e-posta, tedarik sorumlusu vb.) iletişim bilgilerine OGM, TOBB, TORİD, TEPAL ve Yonga-Lif Levha Sanayicileri Derneği’nden ulaşıldıktan sonra firma yetkileri ile yüz yüze görüşme yöntemiyle anket formlarını doldurmaları sağlanmıştır. Bazı katılımcılara orman işletmelerinde gerçekleştirilen orman emvali ihalelerinden önce buluşularak anket

konusu hakkında gerekli bilgilendirme yapılarak anket formları verilmiş ve böylece yüksek katılımlı olarak anket formlarının doldurması sağlanmıştır. Ayrıca, 2.197 firmaya da 1 Mart 2015 tarihinden itibaren başlanarak e-posta yoluyla da anket formu haftada bir tekrarlanarak gönderilmiş, internet ortamında doldurulabilmesi için de hazırlanan online anket formuna ilişkin web sayfası hazırlanarak web adresi gönderilmiş ve bu sayede yeterli örneklem büyüklüğüne (420 katılımcı) ulaşılabilmiştir.

ORKOOP yöneticilerine ilişkin iletişim bilgileri de OR-KOOP merkez birliğinden temin edilerek her bir kooperatif başkanına özellikle mobil telefon numaralarından ulaşılarak yüz yüze görüşme sağlanmaya çalışılmış, ilgili kooperatif yöneticilerine ulaşılamadığı durumlarda da kooperatifin bağlı olduğu ilgili köylere gidilmek suretiyle köylerdeki diğer kooperatif üyeleriyle yüz yüze görüşme yöntemiyle anket formlarının doldurulması sağlanmıştır. Ayrıca, batı Karadeniz bölgesindeki ORKOOP bölge birliklerinin e-posta adreslerine e-posta yoluyla da anket formu haftada bir tekrarlanarak gönderilmiş, internet ortamında doldurulabilmesi için de hazırlanan online anket formuna ilişkin web sayfası hazırlanarak web adresi de gönderilmiştir. Ancak e-posta ve web sayfası ve adresi yoluyla çok az sayıda (12 adet) anket formu elde edilebilmiştir.

Orman köylülerinin örneklenmesi sırasında 6831 sayılı orman kanununun 31. maddesine göre basit tesadüfi örnekleme yoluyla 300 orman köyü belirlenmiş, ancak anket formlarının uygulanmaya başlanmasıyla birlikte ilgili köylerde yaşayan orman köylülerinin DASU’yu bilmedikleri anlaşılmıştır. Bununla birlikte devlet orman işletmelerinin ilgili yetkilileri ile yapılan görüşmeler neticesinde de orman kooperatiflerine üye olmayan orman köylülerinin ağırlıklı olarak DASU yapmadıkları tespit edilmiştir. Bununla birlikte, anket uygulamasına başlanmasının ardından yüz yüze yapılan görüşmelerde orman kooperatifi yöneticilerinin ve yönetici olmayan orman kooperatifleri üyelerinin DASU hakkında farklı düşündükleri izlenimi oluşmuştur. Ayrıca bu noktada orman kooperatiflerinde yönetici ve üye olan kişilerin aynı zamanda orman köylüsü olması yanıltıcı sonuçlara ulaşabilme sorununu ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenlerden dolayı orman kooperatiflerine üye olmayan orman köylülerinin örneklenmesi yerine orman kooperatifi yöneticileri ve yönetici olmayan orman kooperatifi üyelerinden 500 katılımcıdan daha fazla örneklem büyüklüğüne ulaşılarak bu

iki grup arasındaki farklılıkların da araştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır. Neticede ORKOOP yöneticilerinden 309 ve ORKOOP üyelerinden 208 olmak üzere toplamda 517 katılımcıya ulaşılabilmiştir. Araştırma alanında ilgi gruplarına uygulanan anket formlarının geri dönüşlerine ilişkin bilgiler Çizelge 2.4’te verilmiştir.

Çizelge 2.4. Araştırma Alanında İlgi Gruplarına Uygulanan Anket Formlarının Geri

Dönüşleri

İlgi Grubu Yüz yüze görüşme yöntemi Posta E-posta Web anketi Toplam

DOİTP 274 7 43 112 436

ORE 292 3 28 97 420

ORKOOP-Y 289 0 8 12 309

ORKOOP-U 208 0 0 0 208

Toplam 1.063 10 79 221 1.373