Edirne'ye havâle olunmak üzere emr-i şerîfim vârid olup mahalline varılıp hakkını da„vâ eyledikde mütevaffâ-yı mezbûrun vârisleri taraflarından vekîlleri olan (... ) ve (…) nâm sipâhîler nîce türlü illet ve bahâne ile ta„allül ve muhâlefet üzere olup gadr eylediklerin bildirip ol bâbda müceddeden hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin mahallinde şer„le hakkı edâda ta„allül ederlerse zâbitleri ma„rifetiyle Dîvân-ı Edirne'ye havâle olunmak içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene 1100.
81
Yenice-i Karasu kādîsına hüküm ki,
Ali arzuhâl edip bunun oğlu İbrahim nâm kimesne Vodine kazâsında maʻzûl eniştesi Hasan nâm kādî ile bin yüz senesinde Edirne'ye gelir iken kazâ-i mezbûra dâhil olduklarında Eskice nâm çay geçit vermeyip mezbûr kādî Hasan kalıp bunun oğlu İbrahim ve bir hizmetkârı ve iki sagīr esîrleriyle ve üç yüklü ...? ve bir atlı suyu geçip hizmetkâr ve esîrler ve dört davarıyla suya karîb ...? Doğancı dimekle ma„rûf karye ile Kızılcaköy cânibinde Caferoğlu nâm şakīnin çiftliğinde misâfir oldukda gece ile oğlu merkūm ile hizmetkârın katl edip ve çiftlik-i merkūm kurbunda vâkiʻ tarla içine bırakıp ol etrâflarda olan karyelerden suâl olundukda mezkûr Caferoğlu şakī katl eyledi deyü davar ve üç ...? eşyâsından ba„zı eşyâ çiftlik-i merkūmda bulunup ziyâde zulm ü ta„addî ve fesâd eylediğin bildirip ol bâbda hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin sen ki mevlânâ-yı mûmâ-ileyhsin Dergâh-ı mu„allâm çavuşlarından kıdvetü'l-emâsil ve'l-akrân (…) Çavuş mübâşeretiyle mahallinde teftîş ve mâlları ele getirilip Dîvân-ı hümâyûnuma [ihzâr] olmaları içün yazılmışdır.
Fî Evâsıt-ı Ca. sene [1]100.
82
Narda muhâfazasında olan Vezîr Mehmed Paşa'ya ve Narda ve Mazarak kādîlarına hüküm ki,
Mazarak kazâsı muzâfâtından Preklamo? nâhiyesine tâbi„ Blaşaviçe nâm karye re„âyâsı arzuhâl edip karye-i mezbûr sâkinlerinden Kara Yani nâm zımmînin bunların karyeleri toprağında bi‟l-fi„l tasarruflarında avârız ve sâir emr-i şerîfimle vâkı„ tekâlîf îcâb eder emlâk ve yerleri var iken birkaç seneden berü vâkı„ olan avârız ve sâir emr-i şerîfimle vâkiʻ tekâlîfden hissesine düşeni vermeyip bunlara çektirip gadr eylediğin bildirip mezbûr Kara Yani Küçük Hâs Zâbiti olan (...) zîde kadruhû mübâşeretiyle Narda'ya ihzâr olunup icrâ-yı hakk olunmak bâbında emr-i şerîfim recâ eyledikleri eclden vech-i meşrûh üzere amel olunmak emrim olmuştur deyü yazılmışdır.
125 83
Yenişehir-i Fener kādîsı ile (…) ve (…) kādîsına hüküm ki,
Mütevaffâ Şahin Mustafa Paşa'nın eytâm-ı sıgārının vasîsi olan Hüseyin gelip bin doksan dokuz senesinde Narda Mukāta„ası müteveffânın uhdesinde olmağla sene-i mezkûrda mukāta„a-i mezbûrun tarafından voyvodası olan (… ) kazâsı sâkinlerinden Hasan nâm kimesne zimmetinde mukāta„a-i mezbûr mâlından bir yük elli üç bin altı yüz kırk akçe bakāyâyı vesâyeti hasebiyle eytâm-ı mezbûr içün taleb eyledikde vermekde ta„allül ve inâd ve hâlâ mezbûr Mora tarafında olan ordu-yı hümâyûnumda olmağla ol tarafta şer„le görülüp icrâ-yı hakk mümkin olmaz ise Dîvân-ı Edirne'ye havâle olunmak üzere yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
84
Prevadi kādîsına hüküm ki,
(…) zîde kadruhû gelip bunun kazâ-i mezbûr sâkinlerinden Ali nâm kimesnede emânet beş bârgîr ve bir tirkeş ve bir sîm kılıç ve bir sîm külüng ve bir çuka serpûş ve bir entâri ve bir tüfenk ve bir tirkeş ve bir sîm kılıç ve üç kara kılıç ve sûk küreği ve bir mükemmel eğer ve dahi ba„zı eşyâ ve iki yüz on iki guruş bir rub„ vaz„ eyleyip ...? taleb eyledikde vermekde ta„allül üzere olmağla mahallinde şer„le görülüp sübût bulan hakkı bi't-tamâm alıverilip ta„allül ederse Dîvân-ı Edirne'ye havâle olunmak içün yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
85
Narda muhâfazasında olan Vezîr Mehmed Paşa'ya, Yanya ve Mazarak kādîlarına hüküm ki,
Mazarak kazâsı muzâfâtından Preklamo nâhiyesi re„âyâsı arzuhâl edip nâhiye-i mezbûra tâbi„ Blaşaviçe nâm karye sâkinlerinden Kara Yani nâm zimmî dahi teklîf cem„ine meʼmûr olanlar ile yek-dil olmağla avârız ve sâir emr-i şerîfle vâkı„ tekâlîfden emr [ve] defterden ziyâde fukarâya akçe tahmîl ve bin doksan beş senesinden berü kendüsü ahz [u] kabz edip muhâsebesin gördürmeyip fukarâya gadr eylediğin bildirip mezbûr zimmî küçük havâs zâbiti olan (...) zîde kadruhû mübâşeretiyle Narda'ya ihzâr olunup şer„le muhâsebesin görülmek içün hüküm yazılmışdır.
126 86
Anadolu'da asker sürmeğe meʼmûr olan Ahmed Paşa'ya,
Seyyid Sunʻullah gelip bin yüz senesinde Kayseriye cizyesi emr-i şerîfle uhdesinde olmağla Kayseriye sâkinlerinden dirliksiz Seyyid Davud ve Seyyid Mehmed ve Mustafa nâm kimesneler mâl-ı mîrî tahsîli içün yanında kalıp verilen fetvâ-yı şerîfe mûcebince fermânım olan nefîr-i âmm içün yerlerine yarar ve tuvânâ ceng-âver bedellerini sefer-i hümâyûnuma gönderip kendüleri sefer teklîfi ile rencîde olunmamak bâbında hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin üç nefer dirliksiz âdem mâl-ı mîrî tahsîline meʼmûr olmalarıyla yerlerine yarar ve tuvânâ bedelleri sefer-i hümâyûnumda mevcûd bulundukta sefer sürücüleri ve mütesellim ve sâirleri rencîde eylemeye deyü hüküm yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
87
Musul kādîsına hüküm ki,
Ulemâdan Abdülkuddüs arzuhâl edip Musul'da vâkı„ ulemâya meşrûta boyahâne mahsûlünden olmak üzere yirmi sekiz akçe ulûfeye mutasarrıf olan Yunus fevtinde bin doksan yedi senesinde buna tevcîh olunup bu âna değin üzerinde iken babası vazîfesi olmak üzere oğlu Murad'a Musul nâibi arzıyla tevcîh olunup berât etdirip gadr etmekle mahallinde imtihân olunmak bâbında hükm-i hümâyûnum recâ eylediği eclden mahallinde hasmıyla huzûr-ı şer„de imtihân olunup kangısı âlim ve fâzıl ve müstahak ise sen ki mevlânâ-yı mûmâ-ileyhsin arz ve ahâlîsi mahzar edip rikâb-ı hümâyûnuma i„lâm eylemen içün yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
88
Kāimmakām Vezîr Ömer Paşa'ya ve İstanbul kādîsına hüküm ki,
Edirne mahallâtından Hadım Timurtaş mahallesi ahâlîsi arzuhâl edip bunların mahallelerinde Solak Yahya nâm kimesnenin mülk menzili olup hâlâ emr-i şerîfimle vâkı„ olan imdâd-ı seferiyeden ve beldâr akçesinden ve arpa bedelinden hissesine yüz elli guruş düşüp hâlâ kendüsü İstanbul'da sâkin olmağla alıverilmek bâbında hükm-i hümâyûnum recâ eyledikleri eclden hissesine düşen ol mikdâr tekâlîfi şer„ u kānûn üzere bi't-tamâm alıverilmek içün yazılmışdır.
127 89
Anadolu'da asker sürmeğe meʼmûr olan Ahmed Paşa'ya ve Alaşehir kādîsına hüküm ki,
Zu„amâdan Hacı Yusuf gelip Aydın sancağında Alaşehir nâhiyesinde ihtisâb-ı Alaşehir ve gayrıdan mutasarrıf olduğu ze„âmetine ta„yîn eylediği Abdullah nâm subaşısı dirliksiz olmağla za„îm-i mezbûrun bir nefer dirliksiz subaşısı subaşılık hizmetinde oldukça sefer teklîfi ile sürücüler ve sâir mütesellim ve zâbitler ta„addî ve rencîde etmemek içün emr-i şerîf verilmiştir.
Fî evâhiri Ca. sene 1100.
90
Fermânı temessük üzerinde kalmışdır. Denizli ve (…) nâiblerine hüküm ki,
Mehmed zîde kadruhû gelip merhûme Kaya Sultân kızı Fâtıma Hânım'ın mutasarrıfe olduğu hâslarından Denizli ve tevâbi„ii mâlının bin yüz senesi Martı ibtidâsından sene tamâmına değin zabtı bir sene üzere mûmâ-ileyhe der„uhde olunup yedine memhûr temessük verilmekle mûcebince şer„le görele [deyü] yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
91
Selanik muhâfazasında olan Vezîr İsmâʻîl Paşa'ya ve Selanik kādîsına hüküm ki, (…) nâm râhib gelip hâlâ Selanik metrepolidi olan Nikokotos nâm metrepolid taraflarından bunu vekîl edip üç sene mikdârı kendüye âid olan rüsûmâtın tahsîl ve kendüye teslîm edip zimmetinde bâkī nesnesi kalmış değil iken bunu azl etmekle ben seni Dîvân-ı Edirne'ye ihzâr etdirip tekrâr senden akçe alırım deyü bî-vech ve bilâ-emr-i şerîf rencîde ve remîdeden hâlî olmadığın bildirip ol bâbda hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin sen ki vezîr-i müşârun-ileyh ve mevlânâ-yı mûmâ-ileyhsin mahallinde şer„le görülüp ihkāk-ı hak olunmak içün yazılmışdır.
128 92
Kapudan Paşa'[ya] hüküm ki,
Osmân nâm kimesne Dergâh-ı mu„allâma arzuhâl edip mezkûr Bolu sancağında Çağa nâhiyesinde Başotaca ve Nısfotaca nâm karye ve gayrıdan dört bin akçe gedik tîmâr ile berât-ı şerîfimle Sultanhisarı kalʻası mustahfızlarından kırk elli seneden mütacâviz eben an-ceddin üzerinde iken on atlı tîmârı mahsûlün ahz içün gitdikde bi-emrillâhi te„âlâ hasta olmağla yerine kebîr oğlu hizmetin görür iken kalʻa-i mezbûrenin neferâtı yoklandıkda mezkûr içün mevcûd bulunmadı deyü tîmârı âhara tevcîh olunup gadr olunduğun bildirip ol bâbda hükm-i hümâyûnum recâ etmeğin sen ki vezîr-i müşârun-ileyhsin mezkûrun ahvâlin vukūʻu üzere arz u iʻlâm eylemen içün yazılmışdır.
Evâhir-i Ca. sene 1100.
93
Kāimmakām paşaya ve İstanbul kādîsına hüküm ki,
Kassâb Mustafa gelip müteveffâ Serasker Hasan Paşa zimmetinde lahm bahâsından üç bin altı yüz yetmiş beş guruş hakkı olmağla muhallefâtını kabz eden vârislerinden taleb eyledikde ta„allül etmeleriyle fetvâ-yı şerîfesi mûcebince alıverilmek içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene 1100.
94-a
Kavala paşasına ve Pravişta kādîsına hüküm ki,
Hüseyin gelip bunun babası Hasan fevt oldukda muhallefâtından kız karındaşı (…) nâm hâtûnun zevci Mehmed nâm kimesne mezbûrenin hissesini bi't-tamâm alıp ...? yirmi sene mürûr etmiş iken mezkûr Mehmed bunun mutasarrıf olduğu mülk emlâki ve bir mikdâr koyun içün mütevaffâ kāyınatam Hasan bana hibe etmiş idi ve hüccetim dahi vardır deyü zûr şâhid ikāmeti ile fuzûlî zabt etmeğin da„vâları mahallinde icrâ-yı hakk olmaz ise Dîvân-ı Edirne'ye havâle olunmak içün yazılmışdır.
Evâsıt-ı Ca. sene 1100.
94-b
Selanik muhâfazasında olan paşaya ve Selanik ve Siroz ve Serfiçe ve Doyran ve Balatmene? ve ( …) ve (…) kādîlarına hüküm [ki],
129